Ηλίας Τουμασάτος : Δεν νομίζω να εκπλήσσεται κανείς από τα αποτελέσματα των εκλογών.

Εξηγούμαι: Στη χώρα μας υπάρχει ένα ποσοστό των πολιτών που έχει ακραία συντηρητικές απόψεις. Ήδη καταγράφηκε στις εκλογές του 1977, όταν η “Εθνική Παράταξις”, τρία χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας είχε λάβει ποσοστό 6,82 % και περίπου 350.000 ψήφους.

Από το 1981 και για περίπου μια εικοσαετία οι ψήφοι “δεξιότερα της δεξιάς” ενσωματώνονταν στο δίπολο ΠΑΣΟΚ-ΝΔ που άγγιζε συχνά το 85% του εκλογικού σώματος.

Όταν η ψήφος ήταν πιο χαλαρή (π.χ. Ευρωεκλογές), οι ψηφοφόροι “απελευθερώνονταν” π.χ. η ΕΠΕΝ με “φωτο” του Παπαδόπουλου στην αφίσα έπαιρνε 2,29 % στις ευρωεκλογές του 1984 και εξέλεξε ευρωβουλευτή). Στη δεκαετία του 1990 τον ρόλο αυτό έπαιξε στη Βουλή (1993-1996) η “Πολιτική Άνοιξη” του κ. Σαμαρά που φλέρταρε με το πιο “ελληνορθόδοξο” ακροατήριο. (Από εκεί ξεκίνησε την καριέρα του και ο ηγέτης των “Σπαρτιατών”, και πέρασε και από το ΛΑΟΣ, και από το κόμμα ΡΙΖΕΣ του πρώην ΑΝΕΛ κ. Καπερνάρου). Με την εμφάνιση του ΛΑΟΣ ήδη από τις ευρωεκλογές του 2004 (με 4,12%) και στη Βουλή από το 2007 (3,80%), είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται μια πιο λαϊκιστική,”δεξιότερα της δεξιάς” παρουσία.

Στις εκλογές του 2012, εν μέσω μνημονίων, με τον κατακερματισμό του δικομματισμού είχαμε κυριολεκτικά… παρέλαση κομμάτων δεξιότερα της ΝΔ: Ας θυμηθούμε τα ποσοστά του Μαΐου: Ανεξάρτητοι Έλληνες με 10,61, Χρυσή Αυγή με 6,87 αλλά και εκτός Βουλής τον ΛΑΟΣ (2,89) και τον κ. Τζήμερο (2,55). Κάποια από αυτά έφτασαν να συγκυβερνήσουν σε ετερόκλητους σχηματισμούς (ΛΑΟΣ, ΑΝΕΛ). Εδώ φαίνεται και πώς σε ιδιαίτερες συνθήκες οι ψηφοφόροι αυτοί απελευθερώθηκαν από τα μεγάλα κόμματα και… εκφράστηκαν ελεύθερα, αν και τον Ιούνιο του 2012 τα ποσοστά έπεσαν με αρκετούς να επιστρέφουν, ενόψει του φόβου ακυβερνησίας στα μεγάλα “μαγαζιά”.

Στις χθεσινές εκλογές συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Ο Μάιος είχε δώσει απάντηση αναφορικά με το ποιος θα κυβερνήσει. Ο Ιούνιος έδινε το περιθώριο για πιο χαλαρή ψήφο, πράγμα που τρόμαζε τη ΝΔ (που έχασε ψηφοφόρους, αν και έχει περίπου ίδιο ποσοστό). Και τα κόμματα της αντιπολίτευσης καλούσαν μονίμως τους ψηφοφόρους να ανατρέψουν την παντοδυναμία Μητσοτάκη. Επετεύχθη ο στόχος, μόνο που οι ψηφοφόροι αυτοί το έκαναν με τους “δικούς τους” σχηματισμούς. Η παντοδυναμία απετράπη, αλλά δεν καρπώθηκαν τα οφέλη ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε το ΠΑΣΟΚ.

Πώς φέρονται συνήθως τα κόμματα εξουσίας σε αυτούς τους ψηφοφόρους; Είτε τους θέλουν μαζί τους (όπως συνέβη σε κάποιο βαθμό τον Μάιο και κυρίως το 2019, με τον “φόβο” ότι θα κυβερνήσουν “οι άλλοι”, οπότε τους συσπειρώνουν) είτε τους θέλουν με “μικρά μαγαζιά” απέναντι στους αντιπάλους τους: Η ΝΔ επιθυμεί πολλά αριστερά κόμματα κόντρα στον ΣΥΡΙΖΑ, ο ΣΥΡΙΖΑ πολλά δεξιά κόμματα κόντρα στη ΝΔ. Σε αυτές τις εκλογές εντονότερο φαινόμενο ήταν το δεύτερο. Υπήρξαν και πολλά “αριστερόστροφα” κόμματα κόντρα στον ΣΥΡΙΖΑ, κάποια από τα οποία προβλήθηκαν δεόντως, χωρίς τόσο εντυπωσιακά, αλλά ωστόσο με αξιοσημείωτα αποτελέσματα (Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ 25 κλπ.).

Τα τρία “δεξιότερα της δεξιάς” κόμματα δεν είναι ένας ενιαίος πόλος, όπως π.χ. είναι το AfD στη Γερμανία. Γεωγραφικά, η “ΝΙΚΗ” και η “ΕΛ. ΛΥΣΗ”, έχουν υψηλά ποσοστά στη Μακεδονία. Οι “Σπαρτιάτες” έχουν τελείως άλλη γεωγραφική διασπορά – είναι πρόδηλο ότι είναι το προκάλυμμα του κ. Κασιδιάρη, ο οποίος διαφημίστηκε όσο κανείς άλλος όταν όλοι τσακώνονταν για το πώς θα του απαγορευτεί η συμμετοχή στις εκλογές, αναδεικνύοντάς τον σε άτυπο “dark horse” των εκλογών. Ήταν βέβαιο ότι αφού έδωσε επίσημα στήριξη σε ένα κόμμα, αυτό θα έμπαινε στη Βουλή.

Διαφορετικό είναι και το πρόταγμα των τριών. Η “ΝΙΚΗ” βάζει μπροστά το “χριστιανικό” στοιχείο, η ΕΛ. ΛΥΣΗ το πατριωτικό, οι ¨Σπαρτιάτες” τον σκιώδη αρχηγό και ό,τι αυτός πρεσβεύει. Οι μεταξύ τους σχέσεις δεν είναι, όπως φαίνεται, τέτοιες, για να συμπράξουν σε έναν ενιαίο πόλο. Δεν ξέρουμε και ποιο θα είναι το μέλλον τους – διότι όπως και πολλοί άλλοι σχηματισμοί αυτά τα κόμματα δεν έχουν μεγάλο… προσδόκιμο βίου, δεδομένου ότι ένα απ’ αυτά (Σπαρτιάτες) είναι “προάγγελος” άλλου.