Η είδηση ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναμένεται να ανακοινώσει τον επόμενο μήνα ότι η ασπαρτάμη είναι πιθανώς καρκινογόνα, μονοπωλεί από χθες τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το δημοφιλές τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια σε χιλιάδες προϊόντα παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένου της Diet Coke, του παγωτού και της τσίχλας, θα χαρακτηριστεί ως πιθανός κίνδυνος καρκίνου για τον άνθρωπο, σύμφωνα με μια ανασκόπηση της ασφάλειας της ασπαρτάμης. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν κάποια στοιχεία που συνδέουν την ασπαρτάμη με τον καρκίνο, αλλά είναι περιορισμένα.
«Υπάρχουν στοιχεία που εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την πιθανή επίδραση της ασπαρτάμης στον κίνδυνο για καρκίνο. Μια μελέτη στη Γαλλία στην οποία συμμετείχαν περίπου 100.000 ενήλικες πέρυσι έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες τεχνητών γλυκαντικών, συμπεριλαμβανομένης της ασπαρτάμης, είχαν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Μια άλλη μελέτη από το Ινστιτούτο Ramazzini στην Ιταλία στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ανέφερε ότι ορισμένοι καρκίνοι σε ποντίκια και αρουραίους συνδέονται με την ασπαρτάμη», λέει ο καθηγητής στο τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας, κ. Δημήτρης Κουρέτας.
Σύμφωνα με τον Έλληνα επιστήμονα, το επονομαζόμενο risk assessment είναι ένα εξειδικευμένο πεδίο της εφαρμοσμένης τοξικολογίας που αναπτύχθηκε μετά το 2008, το οποίο περιλαμβάνει την ανασκόπηση επιστημονικών δεδομένων και μελετών προκειμένου να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την έκθεση σε διάφορες ουσίες: «Περιλαμβάνει τέσσερα στάδια: αναγνώριση κινδύνου, σχέση δόσης με αποτέλεσμα, εκτίμηση έκθεσης και χαρακτηρισμό κινδύνου. Όταν λοιπόν λέμε ότι μια ουσία χαρακτηρίζεται ως εν δυνάμει καρκινογόνα σημαίνει ότι από τα επιστημονικά δεδομένα αναγνωρίζεται πως μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, εάν και μόνο καταναλωθεί σε συγκεκριμένες ποσότητες», καθησυχάζει ο κ. Κουρέτας.
Χημικά, η ασπαρτάμη είναι ένας μεθυλεστέρας του διπεπτιδίου δύο φυσικών αμινοξέων, του L-ασπαρτικού οξέος και της L-φαινυλαλανίνης. Ανακαλύφθηκετο 1965ω από τον James M Schlatter, χημικό της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας G D Searle & Co. (η οποία σήμερα είναι θυγατρική της Pfizer), προφανώς τυχαία, όταν, κατά τη διάρκεια της έρευνας για ένα φάρμακο κατά του έλκους, έτυχε να γλείψει το δάχτυλό του και να ανιχνεύσει μια γλυκιά γεύση. Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η ασπαρτάμη είναι περίπου 200 φορές πιο γλυκιά από την επιτραπέζια ζάχαρη.
«Κατά την κατάποση η ασπαρτάμη διασπάται σε διάφορες επιμέρους χημικές ουσίες όπως το ασπαρτικό οξύ, η φαινυλαλανίνη και η μεθανόλη ενώ περαιτέρω διάσπασή της παράγει προϊόντα όπως η φορμαλδεϊδη και το φορμικό οξύ. Υπάρχει μια διαμάχη μεταξύ του αμερικανικού FDA και της ευρωπαϊκής FSA για τον ρυθμό με τον οποίο γίνονται αυτές οι διασπάσεις και για τις επιπτώσεις που έχουν στους καταναλωτές προϊόντα που περιέχουν ασπαρτάμη. Μερικές μελέτες προτείνουν περαιτέρω έρευνα για την συσχέτιση της ασπαρτάμης με πονοκεφάλους, όγκους στον εγκέφαλο, εγκεφαλικά τραύματα και λέμφωμα», περιγράφει ο καθηγητής.
Ο ίδιος παραπέμπει στα δελτία ασφαλείας της ασπαρτάμης που αναφέρουν ότι για να βρεθεί ένα άτομο σε κίνδυνο από την κατανάλωσή της θα πρέπει να λαμβάνει σε ημερήσια βάση και για μεγάλα χρονικά διαστήματα (αρκετών ετών) 50mg /κιλό βάρους. Δηλαδή ένα άτομο βάρους 60 κιλών χρειάζεται να καταναλώνει 3000mg την ημέρα.
«Εάν σκεφτούμε ότι κάθε κουτάκι αναψυκτικού τύπου Light περιέχει 180 mg ασπαρτάμης , πρακτικά χρειάζεται ένα άτομο να καταναλώνει περισσότερα από 17 κουτιά τη μέρα, κάτι που είναι πρακτικά παράλογο, αν όχι δύσκολο. Πάνω από τα 17 κουτιά αρχίζει να καταγράφεται ο κίνδυνος για καρκίνο. Φυσικά όσο αυξάνουμε την κατανάλωση, αυξάνεται και ο κίνδυνος. Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει τη δυνατότητα να μεταβολίζει και να εξουδετερώνει μικρές ποσότητες από κάθε χημικό συστατικό όπως η ασπαρτάμη. Έτσι επιβιώνει το ανθρώπινο είδος από τότε που εμφανίστηκε. Δεν είχε βέβαια τότε ασπαρτάμη αλλά είχε άλλες ουσίες που λάμβανε κυρίως από άγνωστα φυτά», καταλήγει ο κ. Κουρέτας.
