Γράφει Μαλβίνα Αλεξοπούλου
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Τουρισμού-Επισιτισμού, Γιώργος Χότζογλου μίλησε στο Κοσμοδρόμιο με αφορμή το περιστατικό που συνέβη στη Ρόδο, πριν λίγες μέρες, με τον σερβιτόρο, ο οποίος στην κυριολεξία κολυμπούσε για να σερβίρει τα κοκτέιλς και τα πανάκριβα φαγητά στις υπερπολυτελείς ξαπλώστρες μέσα στη θάλασσα, που λιάζονταν οι τουρίστες.
Ωστόσο, ο κ. Χότζογλου μας μίλησε γενικά για τους κινδύνους που ελλοχεύουν τέτοιες ακραίες καταστάσεις στον κλάδο του τουρισμού στην Ελλάδα, τόσο στα δικαιώματα των εργαζομένων, όσο, τελικώς, στον μέλλον των ίδιων των επιχειρήσεων.
Χωρίς ελεγκτικούς μηχανισμούς δυναμώνει η ασυδοσία των εργοδοτών
Όλο αυτό που βλέπουμε είναι αποτέλεσμα της παντελούς έλλειψης ελεγκτικών μηχανισμών. Δεν λειτουργεί τίποτα, δεν υπάρχει έλεγχος και αυτό το έχουν αντιληφθεί οι εργοδότες, οι οποίοι έχουν μια άλλη νοοτροπία και προβαίνουν σε τέτοιου είδους πρακτικές. Λένε δηλαδή «δεν υπάρχει περίπτωση να με ελέγξει κανείς».
Δεν είναι τυχαίο, ότι και οι δύο κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας που είναι οι μεγαλύτερες στη χώρα, με τη μία να αφορά περίπου 400.000 εργαζόμενους και την άλλη 180.000, αυτή των ξενοδοχοϋπάλληλων και του επισιτισμού, αυτή τη στιγμή είναι σε ανενεργία. Αν και έχουν κηρυχθεί υποχρεωτικές από το υπουργείο Εργασίας κι όμως έχουν πολύ μικρό ποσοστό εφαρμογής στους εργαζόμενους. Δεν τις εφαρμόζουν οι εργοδότες και έτσι επικρατεί το δόγμα «θα πληρώνεσαι όποτε και όσο θέλω εγώ», «θα δουλεύεις όπως και όποτε θέλω εγώ». Δυστυχώς αυτή είναι η κατάσταση, εάν δεν υπάρξουν ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Εάν δεν επανέλθει ο ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας), γιατί αυτό που έγινε με την Ανεξάρτητη Αρχή με νόμο του Χατζηδάκη είναι ανέκδοτο. Το ΣΕΠΕ πρέπει να είναι υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας, τέλος. Και φάνηκε αυτό στην περίπτωση της Ρόδου που βγήκε ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης και είπε, ότι με εντολή μου πάει κλιμάκιο του ΣΕΠΕ να κάνει έλεγχο. Με ποια εντολή; Ως τι έδωσε εντολή σε μια Ανεξάρτητη Αρχή;
Ποια η δυναμική της ΠΟΕΕΤ;
Τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα και πρέπει να παρθούν γενναίες αποφάσεις.
Εμείς δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε έλεγχο, αλλά μπορούμε να παριστάμεθα στη διαδικασία του ελέγχου. Δηλαδή συνοδεύουμε την Επιθεώρηση Εργασίας, συλλέγουμε τα στοιχεία (τις παραβάσεις δηλαδή που βρέθηκαν στην εκάστοτε επιχείρηση). Έπειτα, πραγματοποιείται μια συνέντευξη τύπου με τοπικά μέσα ενημέρωσης στον τόπο που βρισκόμαστε και μόλις ολοκληρώσουμε όλες τις περιφερειακές επισκέψεις, βγαίνει το τελικό πόρισμα και προωθείται τόσο στα κεντρικά του ΣΕΠΕ όσο στον υπουργό Εργασίας.
Επιπλέον, κάθε χρόνο αρχές Απριλίου (που σε ορισμένες περιοχές ξεκινάει η σεζόν) στέλνουμε μια ερμηνευτική εγκύκλιο στα σωματεία μας, τα οποία οφείλουν να τη μοιράσουν στους χώρους εργασίας. Αρχικά τους ενημερώνουν, ότι η σύμβαση είναι υποχρεωτική και ότι πρέπει να αμείβονται και να δουλεύουν με αυτούς τους όρους. Επίσης, τους παροτρύνουμε, σε περίπτωση που κάποιος εργαζόμενος πέσει θύμα εργοδοτικής παραβατικότητας, να γίνει καταγγελία κατευθείαν στο πρωτοβάθμιο σωματείο του είτε είναι αυτό επιχειρησιακό, είτε κλαδικό σωματείο και όπου δεν υπάρχει σωματείο να επικοινωνήσει κατευθείαν με την Ομοσπονδία.
Εμείς, μόλις δεχτούμε μια καταγγελία, επικοινωνούμε αμέσως με τον εργοδότη και προσπαθούμε να βρούμε λύση (που σπάνια καταφέρνουμε να βρούμε λύση) την προωθούμε μετά στην Επιθεώρηση Εργασίας και πιέζουμε όσο πιο πολύ μπορούμε, ώστε να εφαρμοστούν τα δέοντα, είτε αυτό είναι συμμόρφωση του εργοδότη είτε ποινική δίωξη. Παράλληλα, κάθε καλοκαίρι η Ομοσπονδία πραγματοποιεί περιφερειακές επισκέψεις και κάνει επί τόπου ελέγχους μαζί με κλιμάκιο της Επιθεώρησης Εργασίας, όσο μπορούμε σε περισσότερες περιοχές της χώρας.
Ο κ. Χότζογλου τόνισε, ότι εχθές πραγματοποιήθηκε έλεγχος σε επιχειρήσεις στην Κρήτη. Έπειτα, μας ενημέρωσε, ότι ακολουθεί η Ρόδος, η Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική και ίσως τα νησιά του Ιονίου.
Δουλειά χωρίς ρεπό και το αβέβαιο μέλλον εργαζομένων και επιχειρήσεων
Ο τουρισμός στη χώρα μας παραδοσιακά πάντα είχε ένα θέμα σχετικά με το ωράριο και με το πόσες ώρες θα δουλεύουν οι υπάλληλοι, για παράδειγμα έχουμε το περιβόητο: «δουλειά χωρίς ρεπό». Όμως, παλαιότερα υπήρχαν οι αυξημένες αποδοχές και τηρούσαν τις συμβάσεις εργασίας. Ωστόσο, από την εποχή των μνημονίων (2012) και μετά, που καταργήθηκαν οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας και είχαν πάει σε μισθούς στα 586 ευρώ επήλθε ένας κανιβαλισμός. Αυτό σταδιακά από το 2018 άρχισε να συμμορφώνεται όπου και επανήλθαν οι κλαδικές συμβάσεις και η υποχρεωτικότητά τους και ειδικά στον χώρο των ξενοδοχείων. Μετά, μας βρήκε η πανδημία το 2020, ενώ το 2022 με το που έγινε η επανέναρξη του κλάδου ήρθε το απόλυτο χάος.
Το ότι οι εργαζόμενοι θέλουν από μόνοι τους να κάνουν όλα αυτά που βλέπουμε, όπως για παράδειγμα στη Ρόδο, στο όνομα των τιπς είναι ψέματα. Κανένας δεν θέλει να κάνει όλα αυτά τα ακραία περιστατικά. Και φυσικά, το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στη Ρόδο έβγαλαν ανακοίνωση, στην οποία έλεγαν ότι «είναι ευχαριστημένοι με τη δουλειά τους», καταρρίφθηκε μετά το δημοσίευμα της Καθημερινής, που γράφει, ότι αυτή η επιχείρηση είναι παράνομη από το 2016 και ότι έχει βγει η απόφαση κλεισίματος και κατεδαφίσεως.
Πώς είναι δυνατόν, να είσαι ευχαριστημένος όταν δουλεύεις σε μια παράμονη επιχείρηση; Πώς είναι δυνατόν, η εργασία που προσφέρεις να είναι νόμιμη, όταν η επιχείρηση είναι παράνομη από την αρχή έως το τέλος;
Αυτά τα ακούμε βερεσέ. Αυτά τα ακούμε τόσα χρόνια. Μόλις φτάνει ο κόμπος στο χτένι σε μια επιχείρηση, να βγαίνει μια μερίδα εργαζομένων και να λέει, ότι είναι ευχαριστημένοι με την εργασία τους. Και στην ουσία μόλις πας να τους δεις από κοντά και τους συζητήσεις καταλαβαίνεις πολλά…
Εμείς θα επιχειρήσουμε την επόμενη εβδομάδα μετά την Κρήτη να πάμε και στη Ρόδο, για να δούμε τι ακριβώς έχει γίνει. Είναι σημαντικό, ότι ακόμα δεν έχει γίνει έλεγχος από το τεχνικό κλιμάκιο του ΣΕΠΕ, που αφορά την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων στη συγκεκριμένη επιχείρηση, παρά μόνο πήγε το κλιμάκιο του ΣΕΠΕ από τη Ρόδο, το οποίο είναι αναρμόδιο να ελέγξει τις καταγγελίες αυτές. Αντίθετα, είναι αρμόδιο μόνο για τον έλεγχο των μισθών και μέχρι εκεί.
Περιμένουμε επίσης, και αυτή την περιβόητη συνάντηση με τον υπουργό Εργασίας, που εξήγγειλε ο ίδιος στα κανάλια, ότι θέλει να μας δει. Πάντως, σε καμία περίπτωση δεν είμαστε διατεθειμένοι να συνεχιστούν τέτοιες καταστάσεις στον κλάδο. Έχουμε μπροστά μας ανοιχτά μέτωπα. Έχουμε το επίδομα ανεργίας τους χειμερινούς μήνες, όπου εκεί μας έχουν εγκαταλείψει στην τύχη μας, με μόλις 3 μήνες (με μνημονιακό νόμο από το 2013), ενώ παλαιότερα ήταν 5 μήνες. Και αυτός είναι ίσως ο κύριος λόγος, που έχουν φύγει τόσες χιλιάδες εργαζόμενοι από τον κλάδο μας και δεν βρίσκουμε άτομα να δουλέψουν. Γιατί, όταν δουλεύεις σεζόν το καλοκαίρι και απολύεσαι τον Σεπτέμβριο, παίρνεις επίδομα ανεργίας μέχρι τον Δεκέμβρη και από τον Δεκέμβριο μέχρι τον επόμενο Μάιο που θα ξαναπληρωθείς είσαι χωρίς εισόδημα.
Αυτά πρέπει να τα λύσουμε με την καινούργια κυβέρνηση, για να πιστέψουν οι εργαζόμενοι στον κλάδο. Ειδάλλως, θα έρθουμε αντιμέτωποι με μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Τη γλιτώσαμε στο τσακ φέτος και φτάσανε πολύ κοντά μεγάλες επιχειρήσεις είτε τουριστικές, είτε επισιτιστικές να μην ανοίξουν, επειδή δεν είχαν προσωπικό. Φέτος, άνοιξαν επειδή επιστράτευσαν παιδιά, ξαδέλφια, συγγενείς και τους έχουν βάλει και δουλεύουν. Του χρόνου λοιπόν, εάν δεν υπάρχει προσωπικό, μεγάλες επιχειρήσεις δεν θα ανοίξουν.
Ωστόσο, σκοπός είναι να μην φτάσουμε έως εκεί.
Το κρυφτό του κ. Χατζηδάκη με την ΠΟΕΕΤ
Θεωρώ, πως τουλάχιστον συναντήσεις με τον κ. Γεωργιάδη θα γίνουν. Τον κ. Χατζηδάκη δεν καταφέραμε ποτέ να τον δούμε. Τελευταία φορά που έχουμε περάσει το κατώφλι του υπουργείου Εργασίας ήταν επί Βρούτση, την εποχή της πανδημίας. Ο κ. Χατζηδάκης δεν μας έκανε ποτέ την τιμή να μας δεχτεί και είναι λογικό, αφού έχει εκφράσει πολλές φορές την αλλεργία του απέναντι στους εργαζόμενους, δεν είναι πρώτη φορά.
Στο τέλος, ο κ. Χότζογλου μας παρέπεμψε στην αναφορά του δικηγόρου κ. Δημήτρη Βερβεσού σχετικά με τα παραπάνω φαινόμενα στον κλάδο του τουρισμού με τίτλο: «ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ «ΑΜΦΙΒΙΟΙ» ΣΕΡΒΙΤΟΡΟΙ»
