Λόγω της διαχρονικής της εμβέλειας στο διάβα των αιώνων, η Θεσσαλονίκη κατέχει δεσπόζουσα θέση στα ιστορικά και πολιτισμικά πράγματα της βόρειας Ελλάδας, αποτελώντας σταθερό επίκεντρο και σημείο αναφοράς, είτε μιλά κανείς για την αρχαιότητα, είτε για τον Μεσαίωνα, είτε για τα νεότερα χρόνια.
Στην ευρύτερη περιοχή της, ωστόσο, υπάρχουν πολλές ακόμα τοποθεσίες με σημαντικό αποτύπωμα στην ιστορία και στον πολιτισμό. Τα φώτα της δημοσιότητας, βέβαια, τείνουν συνήθως να πέφτουν προς τα δυτικά της Μακεδονίας, καθώς εκεί βρίσκεται η Βεργίνα (στη σημερινή Ημαθία). Όμως μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει και στις εκτάσεις της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, όπου υπάρχει μεγάλος πλούτος προς ανακάλυψη, για τον φιλοπερίεργο επισκέπτη των ειδυλλιακών τους εκτάσεων.
Ο καλύτερος τρόπος γνωριμίας με αυτό το παρελθόν είναι μέσω κάποιου road trip, το οποίο θα έχει ως σημείο εκκίνησής του τη Θεσσαλονίκη, φτάνοντας έως και την Αλεξανδρούπολη, στον Έβρο. Επισκεφθείτε το sixt.gr για να επιλέξετε το όχημα που θα κάνει αυτό το ταξίδι σας ακόμα πιο απολαυστικό. Κάντε όλες τις απαραίτητες στάσεις της διαδρομής, γνωρίζοντας (μεταξύ άλλων) την αρχαία Αμφίπολη, τα Άβδηρα και τη Μαρώνεια, όπως βέβαια και ορισμένα εμβληματικά μουσεία της περιοχής –π.χ. το Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας, το Μουσείο Καπνού ή το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, στην Αλεξανδρούπολη.
Αμφίπολη, η Ελληνιστική Οικία. Photo: Juergen Weidner/Wikipedia Creative Commons
Αρχαίοι Φίλιπποι. Photo: Shutterstock
7 τοποθεσίες και αρχαιολογικοί χώροι με πλούσια ιστορία
Νέα Κερδύλλια (93 χλμ. ΒΑ της Θεσσαλονίκης): Μικρό χωριό δίπλα στη θάλασσα, με τραγική ιστορία. Το 1941 οι Ναζί εκτέλεσαν τον ανδρικό πληθυσμό των παλιών χωριών Άνω και Κάτω Κερδύλλια.
Αρχαίοι Φίλιπποι (19 χλμ. ΒΔ της Καβάλας): Με πλούσια ιστορία, που χάνεται στα βάθη των αιώνων, ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων συγκαταλέγεται στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Αρχαία Άβδηρα (Ξάνθη): Η αρχαία πόλη υπήρξε πατρίδα του φιλόσοφου Δημόκριτου και του σοφιστή Πρωταγόρα. Διέθετε τείχη, λιμάνι, ιερά κ.ά., που έφεραν στο φως οι αρχαιολογικές ανασκαφές.
Αρχαία Μαρώνεια (Ροδόπη): Υπήρξε η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη από όλες τις αρχαίες ελληνικές αποικίες στα παράλια της Θράκης, με συνεχή ακμή σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας.
Αρχαία Μεσημβρία – Ζώνη (Έβρος): Έως σήμερα έχουν έρθει στο φως το τείχος, ενισχυμένο με πύργους κατά διαστήματα, κατοικίες, δημόσια κτίρια, ένα ιερό της Δήμητρας και ο ναός του Απόλλωνα.
Αρχαία Τραϊανούπολη (Έβρος): Υπήρξε σημαντική ρωμαϊκή πόλη, η οποία ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Τραϊανό (98-117 μ.Χ.) πάνω στην αρχαία Εγνατία οδό. Εκεί λειτουργούσαν και λουτρά από θερμές, ιαματικές πηγές.
Η λάρνακα του Βρασίδα στο Μουσείο Αμφίπολης. Photo: Wikipedia Creative Commons
Αγγείο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας. Photo: Wikipedia Creative Commons
11 εμβληματικά μουσεία
Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης (98 χλμ. ΒΑ της Θεσσαλονίκης): Μεταξύ των ευρημάτων που εκτίθενται εδώ είναι η κεφαλή της ανατολικής Σφίγγας που βρέθηκε στον Τύμβο Καστά, καθώς και η ασημένια οστεοθήκη του Σπαρτιάτη στρατηγού Βρασίδα.
Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Κοκκινίδη (27 χλμ. δυτικά της Καβάλας): Κέρινα ομοιώματα Ελλήνων και ξένων πολιτικών και καλλιτεχνών, που σφράγισαν ολόκληρες εποχές μέσα από τη ζωή και το έργο τους, δια χειρός Θεόδωρου Κοκκινίδη.
Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων (19 χλμ. ΒΔ της Καβάλας): Εκτίθενται ευρήματα από τις ανασκαφές της αρχαίας πόλης και παρουσιάζεται η ιστορία των Φιλίππων από την προϊστορική εποχή έως την ερήμωσή τους (14ος αιώνας).
Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας (Καβάλα): Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Ελλάδας, στο είδος του. Φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης.
Εκθέματα γύρω από τον καπνό. Photo: Μουσείο Καπνού
Παραδοσιακά επαγγέλματα. Photo: Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης
Μουσείο Καπνού (Καβάλα): Οι πολλές παλιές πέτρινες καπναποθήκες και αυτό το μοναδικό μουσείο μεταφέρουν τους επισκέπτες στην εποχή που η Καβάλα θεωρούνταν βαλκανική «Μέκκα» του καπνού.
Ναυτικό Μουσείο (Καβάλα): Αναδεικνύει τη ναυτική ιστορία και παράδοση της Καβάλας. Παρουσιάζονται ναυτικά και ναυτιλιακά όργανα, ομοιώματα παραδοσιακών σκαφών, καθώς και μια βάρκα που «έδρασε» κατά τη γερμανο-βουλγαρική κατοχή της περιοχής.
Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης (Ξάνθη): Στεγάζεται στο αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου και περιλαμβάνει εκθέματα από την περίοδο ακμής της αστικής ζωής, καθώς και εκθέματα που χαρακτηρίζουν την καθημερινή ζωή των κατοίκων της υπαίθρου.
Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων (Ξάνθη): Τα εκθέματά μαρτυρούν τόσο τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό των Αβδηριτών, όσο και τον ρόλο που διαδραμάτισε η πόλη στον αρχαίο ελληνικό κόσμο.
Αρχαιολογική Συλλογή Μαρώνειας (Ροδόπη): Στεγάζεται στο αρχοντικό Ταβανιώτη (1880) και παρουσιάζει την ιστορική εξέλιξη της Μαρώνειας από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι σήμερα.
Εθνολογικό Μουσείο Θράκης (Έβρος): Περιλαμβάνει περισσότερα από 500 εκθεσιακά αντικείμενα, που πληροφορούν για την ιστορία και την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής του Έβρου και της Θράκης γενικότερα.
Εκκλησιαστικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης (Έβρος): Στεγάζεται στο νεοκλασικό κτίριο της Λεονταριδείου Σχολής, ακριβώς δίπλα από τον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου. Στις συλλογές του παρουσιάζεται η χριστιανική παράδοση της Δυτικής και της Ανατολικής Θράκης.