Από τα μεγαλύτερα προβλήματα των νοσοκομείων είναι οι λοιμώξεις, με την Ελλάδα
μάλιστα να ξεπερνά κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Αυτό αποτυπώνεται στην έκθεση του ΕΟΔΥ με τίτλο “Αποτελέσματα επιτήρησης μικροβιακής αντοχής, κατανάλωσης αντιβιοτικών και λοιμώξεων που σχετίζονται με φροντίδα υγείας”, σύμφωνα με την οποία η χώρα μας κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών στον επιπολασμό των νοσοκομειακών λοιμώξεων, ενώ καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μικροβιακής αντοχής στην Ευρώπη για συγκεκριμένα μικροβιακά στελέχη.
Σημειώνεται πως η μικροβιακή αντοχή είναι μια από τις δέκα πιο σοβαρές απειλές για τη
δημόσια υγεία παγκοσμίως και συνδέεται άμεσα με τις νοσοκομειακές λοιμώξεις, καθώς
για την αντιμετώπισή τους χρησιμοποιούνται συνήθως αντιβιοτικά ευρέως φάσματος.
Περίπου ανά τετραετία διενεργείται μια συντονισμένη πολυκεντρική μελέτη επιπολασμού
σε νοσοκομεία της χώρας κατόπιν πρόσκλησης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και
Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Η πρώτη εθνική μελέτη στη χώρα μας πραγματοποιήθηκε το 2011 – 2012 σε δείγμα 37 νοσοκομείων, ενώ η δεύτερη το 2016– 2017 σε 113 νοσοκομεία. Η τρίτη μελέτη σημειακού επιπολασμού για την περίοδο 2022 – 2023 διεξήχθη σε δύο περιόδους, από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο του 2022 και από τον Οκτώβριο έως το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Τι δείχνει η έκθεση
Στη μελέτη συμμετείχαν 50 νοσοκομεία από όλη τη χώρα και συνολικά συμπεριλήφθηκαν
9.707 νοσηλευόμενοι. Το 12,1% των νοσηλευόμενων εμφάνισε τουλάχιστον μία λοίμωξη
την ημέρα της καταγραφής. Σε κάθε ασθενή με λοίμωξη αντιστοιχούσαν κατά μέσο όρο 1,2
λοιμώξεις.
Από το σύνολο των 1.408 καταγεγραμμένων λοιμώξεων, το 69,6% εμφανίστηκε 48 ώρες
μετά την εισαγωγή στο νοσοκομείο, ενώ στο 28,6% των λοιμώξεων ο ασθενής παρουσίαζε
τη λοίμωξη κατά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο. Οι ήδη εκδηλωμένες λοιμώξεις κατά
την εισαγωγή είχαν πιθανή προέλευση το ίδιο νοσοκομείο (επανεισαγωγή ασθενούς) στο 7,5%
των περιπτώσεων, άλλο νοσοκομείο στο 8,9%, μονάδες χρονίως πασχόντων στο 2,9% και μη
καθορισμένης προέλευσης στο 9,2%. Για το 1,8% των λοιμώξεων η προέλευση δε μπορούσε
να καθοριστεί.
Ο υψηλότερος επιπολασμός νοσοκομειακών λοιμώξεων καταγράφηκε στους ασθενείς των
Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, όπου 45,7% των νοσηλευόμενων εμφάνιζε τουλάχιστον
μία λοίμωξη.
Ακολούθησαν οι ασθενείς που νοσηλεύονταν σε κλινικές του παθολογικού τομέα
(μεταξύ αυτών εσωτερική παθολογία, καρδιολογία, ογκολογία κ.α.) με επιπολασμό 13,5%
και σε κλινικές του χειρουργικού τομέα (γενική χειρουργική, ΩΡΛ κ.α.) με επιπολασμό 8,2%.
Αντίθετα, οι λοιμώξεις αυτές καταγράφηκαν λιγότερο συχνά στους νοσηλευόμενους
παιδιατρικών κλινικών (3%), μαιευτικής – γυναικολογίας (1,4%) και ψυχιατρικής (1,2%).
Η συχνότερη εντόπιση των λοιμώξεων ήταν το κατώτερο αναπνευστικό με
ποσοστό 28,9% του συνόλου, που στην πλειονότητά τους ήταν πνευμονίες (24,9% του
συνόλου).
Όπως μάλιστα αναφέρεται στην έκθεση του ΕΟΔΥ, Η Ελλάδα κατέχει διαχρονικά υψηλή
θέση στην ευρωπαϊκή κατάταξη. Το 2011-12 ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 6,0% (εύρος
χωρών: 2,3% – 10,8%) με την χώρα να βρίσκεται στην 4η θέση, ενώ το 2016-17 η Ευρώπη
κατέγραψε μέσο επιπολασμό λοιμώξεων 5,9% (εύρος χωρών: 2,9% – 10,0%) με την Ελλάδα
να βρίσκεται στην 1η θέση. Την περίοδο 2022-23, ο επιπολασμός των λοιμώξεων στην
Ελλάδα αναμένεται να παραμένει σημαντικά μεγαλύτερος από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Σύμφωνα τέλος με τη μελέτη, περισσότεροι από τους μισούς νοσηλευόμενους (55,4%,
5.376 νοσηλευόμενοι σε σύνολο 9.707) λάμβαναν τουλάχιστον ένα αντιμικροβιακό την
ημέρα της καταγραφής. Το 51,9% αυτών λάμβανε ένα αντιμικροβιακό, το 35,2% λάμβανε
δύο, ενώ το 13,0% λάμβανε τουλάχιστον τρία (έως 9 αντιμικροβιακά την ημέρα της
καταγραφής). Κατά μέσο όρο κάθε ασθενής υπό αντιμικροβιακή αγωγή λάμβανε 1,7
αντιμικροβιακά.
