Από τη Μαρία Λεμονιά
Επιχειρηματικό DNA
«To 1950 o πατέρας μου έφυγε από την Κύπρο για να αναζητήσει την τύχη του , μετακομίζοντας αρχικά στην Αίγυπτο και έπειτα στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας. Ως διεθνής έμπορος ναύλωνε τακτικά πλοία για την μεταφορά των εμπορευμάτων του. Αλλά το όνειρό του ήταν πάντα να γίνει πλοιοκτήτης, οπότε μετακόμισε στο Λονδίνο -το παγκόσμιο κέντρο ναυτιλίας και το 1958 αγόρασε το πρώτο του πλοίο που το ονόμασε Νέδη, από το όνομα της μητέρας μου. Μέχρι τη γέννησή μου, το 1967, είχε μεταφέρει την οικογένειά του στην Αθήνα απ΄όπου διηύθυνε τη ναυτιλιακή αυτοκρατορία του, την Troodos».
Το επαγγελματικό ντεμπούτο
«Ο πατέρας μου ήταν το πρώτο μου αφεντικό όταν δούλευα για την οικογενειακή επιχείρηση και στην ουσία ήταν το μόνο αφεντικό που είχα ποτέ. Εμαθα πολλά από εκείνον και έγινε το πρώτο μου πρότυπο στις επιχειρήσεις. Θα του είμαι για πάντα ευγνώμων που αναγνώρισε τις δυνατότητές μου στις επιχειρήσεις και χρηματοδότησε το πρώτο νεοφυές επιχειρηματικό μου εγχείρημα, το 1992, όταν ήμουν 25 ετών. Από τότε αποφάσισα να γίνω αφεντικό του εαυτού μου. Αυτή είναι η κινητήριος δύναμη ενός επιχειρηματία! Σήμερα συνηθίζω να λέω μια φράση που αγαπάτε πολύ εσείς οι δημοσιογράφοι «Αν δεν είχα πατέρα εφοπλιστή θα είχα ανοίξει σουβλατσίδικο».
Η πρώτη δική μου επιχείρηση ήταν η ναυτιλιακή εταιρεία Stelmar με μετόχους τον αδελφό μου Πόλυ και την αδελφή μου Κλέλια. Εισήχθη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, το 2001 πριν την πουλήσω σε ανταγωνιστή. Η συνολική αξία εξόδου ανήλθε σε 1.3 δισ. δολάρια και σήμαινε το τέλος της καθημερινής μου ενασχόλησης με οποιαδήποτε οικογενειακή επιχείρηση. Μέχρι το 1993 ήξερα πολύ καλά ότι ήθελα να επεκτείνω τις δραστηριότητές μου πέραν της ναυτιλίας. Για δύο λόγους: πρώτον προσπαθούσα να αποδείξω την αξία μου στον πατέρα μου και σε άλλους. Ο Λουκάς ήταν αυτοδημιούργητος και λόγω αυτού, είχα πάντα σε εκτίμηση τους αυτοδημιούργητους ανθρώπους. Καθώς όλοι με έβλεπαν ως «παιδί του μπαμπά» δεν θα έπαιρνα τα εύσημα για όσα είχα καταφέρει επειδή υπέθεταν ότι απλά έπαιρνα οδηγίες από «το αφεντικό». Αποφάσισα λοιπόν να αφήσω το δικό μου προσωπικό αποτύπωμα».
Η συνάντηση με την επιτυχία
«Το 1993 έμαθα ότι η Virgin Atlantic αναζητούσε επενδυτή για ένα δρομολόγιο που πραγματοποιείτο μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου. Αυτό οδήγησε σε συνάντηση με τον Richard Brancon, ένα άλλο πρότυπο στις επιχειρήσεις. Αν και δεν επένδυσα ποτέ μου κίνησε το ενδιαφέρον η αεροπλοϊα. Το καλοκαίρι του 1994 έκανα ένα διερευνητικό ταξίδι στις ΗΠΑ. Επισκέφθηκα το εργοστάσιο της Μπόινγκ στο Σιάτλ και συνάντησα τους ανθρώπους τις Valujet και Southwest, δύο από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρίες χαμηλού κόστους. Σ΄αυτό το ταξίδι στις ΗΠΑ έμεινα για πρώτη φορά στη ζωή μου σε οικονομικό ξενοδοχείο, σ’ ένα μοτέλ. Τότε συνειδητοποίησα ότι μπορούσα να επεκτείνω ένα προσιτό εμπορικό σήμα από μια αεροπορική εταιρεία, σε ξενοδοχειακή αλυσίδα και ακόμη παραπέρα».
«Το 1994 η απελευθέρωση των αερογραμμών στην Ευρώπη προχωρούσε και ήταν η ιδανική χρονική στιγμή για το λανσάρισμα μια αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους. Ανέφερα την ιδέα μου σ’ ένα επιχειρηματικό γεύμα που είχα με τον πατέρα μου στο ξενοδοχείο Hotel de Paris στο Μονακό. Εκείνη την εποχή το γραφείο των επιχειρήσεων Χατζηιωάννου είχε μεταφερθεί στο πριγκιπάτο. Σ΄εκείνο το ιστορικό γεύμα ο πατέρας μου συμφώνησε να στηρίξει την ιδέα μου με χρήματα της οικογένειας. Ετσι, ο αδελφός μου Πόλυς και η αδελφή μου Κλέλια έγιναν μέτοχοι της Easy Jet. Σκέφθηκα ότι η γέννηση της ιδέας ενός από τα πιο γνωστά εμπορικά σήματα της Ευρώπης στο πολυτελές περιβάλλον ενός πανάκριβου ξενοδοχείου στο Μονακό, ήταν η μεγαλύτερη ειρωνεία της ζωής μου! Πέτυχα οικονομικά όταν συνειδητοποίησα ότι δεν έχουν όλοι την οικονομική δυνατότητα να ζουν όπως κι εγώ κι ότι είναι καλύτερο να πουλάς σε πολλούς, παρά στους λίγους».
Το brand Easy
«Επρεπε να αποφασίσω αν θα βάλω το όνομά μου στα αεροπλάνα όπως είχε κάνει ο εκλιπών Sir Freddy Laker. Θυμάμαι να κάθομαι σε κάποιο bar κάποια στιγμή το 1994 και να γράφω διάφορες ιδέες σε μια χαρτοπετσέτα. Δοκίμασα τα: Stel (από το όνομά μου), valu (όπως η Valujet), light (όπως η Coca Cola), cheap (φθηνό), affordable (προσιτό) πριν επικρατήσει το Easy. Ένα από τα πράγματα που έχω μετανιώσει πολύ είναι ότι δεν κράτησα αυτή την χαρτοπετσέτα. Βέβαια δεν ήξερα την αξία που θα αποκτούσε κάποια μέρα αυτό το εμπορικό σήμα. Επίσης ευχαριστώ το Θεό που είχα την διαύγεια να μην μου επιτρέπω να είμαι εγωκεντρικός ώστε να διαλέξω το “Stel”».
Η πρώτη πτήση
Στις 10 Νοεμβρίου του 1995, λίγο μετά τις 7 το πρωί, εν μέσω αέρα και υγρασίας απογειώθηκε η πρώτη πτήση της EasyJet με μισθωμένο μπόινγκ από το αεροδρόμιο Λούτον προς την Γλασκώβη. Ο Στέλιος μπορεί να μην ήθελε να γίνει πιλότος αλλά εκείνη την ημέρα κάθισε στο πιλοτήριο καθώς όλες οι άλλες θέσεις ήταν κατειλημμένες. Για πρώτη και μοναδική φορά σερβιρίστηκε στους επιβάτες ένα δωρεάν ποτήρι σαμπάνια. Κάμερα του BBC βρίσκεται εντός του αεροσκάφους και καταγράφει. Ο Στέλιος είναι ο πρώτος στην ιστορία της αεροπλοϊας που χρεώνει ένα ποτήρι καφέ εν πτήσει. Πολλά χρόνια μετά οι περισσότερες αεροπορικές εταιρίες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Με πρώτη απ΄όλες την British Airways. «Δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα». Αυτή είναι μια από τις αγαπημένες του φράσεις από τότε που σπούδαζε οικονομικά στο London School of Economics.
Ζωντανή διαφήμιση οι εκπομπές και τα reality
Ο ανήσυχος Στέλιος ήξερε ότι χρησιμοποιώντας έξυπνα την τηλεόραση και τις ανάγκες της μπορεί να κάνει αναγνωρίσιμο το brand Easy στα πέρατα της οικουμένης. Παρέχει άδεια στο BBC να βιντεοσκοπήσει την πρώτη πτήση και στη συνέχεια γυρίζεται ένα ντοκιμαντέρ-σαπουνόπερα υπό τον τίτλο «Airline» που παρουσίαζε προσωπικό και επιβάτες και προβλήθηκε στο κανάλι ITV. Παίχτηκε στην τηλεόραση για 9 σεζόν και είχε συνολικά 205 επεισόδια. Οσο για τους τηλεθεατές; Ξεπερνούσαν τα 7.5 εκατομμύρια ανά επεισόδιο !Επαναλήψεις προβλήθηκαν από το κανάλι CBS reality σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική. Το 2018 το ITV σε συνεργασία με την easyJet δημιούργησε την τηλεοπτική σειρά «Inside the cockpit» που έδειχνε σε κοντινό πλάνο την εκπαίδευση ενός επαγγελματία πιλότου. Η δημοφιλία της σειράς οδήγησε σε δεύτερη σεζόν. Η σειρά «Airline» δεν ήταν το μόνο ντοκιμαντέρ-σαπουνόπερα που προέβαλλε ένα μέλος της οικογένειας των εμπορικών σημάτων. Το 2005 σε συνεργασία με το Sky tv, o Στέλιος έκανε την παραγωγή της σειράς «Cruise with Stelios» Κρουαζιέρα με τον Στέλιο όπου παρουσίαζε τους επιβάτες και το πλήρωμα του νέου easy Cruise One. Η σειρά έπαιξε για τρεις σεζόν στο ΗΒ και προβλήθηκε και στο Travel Channel στις ΗΠΑ με τον τίτλο «Cruiseline».
Το φαινόμενο Sir Stelios
Ο Στέλιος Χατζηιωάννου αποτελεί ένα φαινόμενο για το παγκόσμιο επιχειρείν. Το Easy group διαθέτει σήμερα περί τα 1200 μονοπώλια διαφορετικών επιχειρηματικών τομέων σε πολλές χώρες του κόσμου.
Το νέο project-έκπληξη είναι η easySim.global. Μια υπηρεσία που υπόσχεται χαμηλά τέλη περιαγωγής για ταξιδιώτες-χρήστες κινητής τηλεφωνίας σε 150 χώρες, μέσω άυλων προπληρωμένων καρτών eSIM. Αλλά και η easyCinema που σε συνεργασία με την εταιρεία Cinobo δημιουργούν το Ελληνικό Netflix. Και το ταξίδι συνεχίζεται…
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο προσκαλούν τον Ελληνοκύπριο επιχειρηματία για ομιλίες προκειμένου να εμπνεύσει τους νέους. Το σήμα της easy εξάλλου συμπεριλαμβάνεται στα 10 πιο αναγνωρίσιμα σήματα του κόσμου δίπλα σ΄αυτά όπως Apple, Burberry, Gucci και των Ολυμπιακών Αγώνων.
Στην διάρκεια της ενδιαφέρουσας διαδρομής του ο Στέλιος είχε την τύχη να συναντήσει αρχηγούς κρατών, γαλαζοαίματους και κραταιούς επιχειρηματίες.
Το 2015 το διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτραίτων του Λονδίνου ψήφισε να συμπεριληφθεί πίνακας του στη Βασιλική Συλλογή, δίπλα στη Δούκισσα του Κέιμπριτζ και τον Ναύαρχο Λόρδο Νέλσον ενώ πριν 17 χρόνια σε ηλικία μόλις 39 ετών δέχτηκε ύψιστη τιμή: Ελαβε τον τίτλο του Ιππότη από την Αυτού Μεγαλιότατη Βασίλισσα Ελισάβετ. Η τελετή μάλιστα έλαβε χώρα την ημέρα των γενεθλίων της βασίλισσας στο Μπάκιγχαμ.
«Ομολογώ ότι πάντα εκπλήσσομαι ευχάριστα όταν απλοί άνθρωποι με σταματούν στο δρόμο για να μου πουν «ευχαριστώ», υποθέτω επειδή έκανα τα ταξίδια κι άλλα προϊόντα και υπηρεσίες προσβάσιμα σε εκείνους. Το να λαμβάνω την ίδια επιδοκιμασία από τα ανώτερα κλιμάκια της Βρετανικής κοινωνίας είναι χαρά για εμένα και μεγάλη επιβράβευση για τις προσπάθειες που έχω καταβάλλει».
Επιστρέφοντας το καλό στην κοινωνία
Ο Sir Stelios έχει αναπτύξει έντονη φιλανθρωπική δράση μέσω του Philanthropic Foundation. Βραβεύει κάθε χρόνο νέους επιχειρηματίες χρηματοδοτώντας τις προσπάθειες τους, προσφέρει δωρεάν σνακ σε άπορους συμπολίτες μας ενώ το 2017 έγινε μέλος της παγκόσμιας πρωτοβουλίας Giving Pledge, εμπνεόμενος από τον Bill Gates και δεσμεύτηκε μέσω της διαθήκης του να διαθέσει τη μισή του περιουσία που υπολογίζεται περίπου στα 2 δισ. λίρες στους φιλανθρωπικούς σκοπούς του Ιδρύματος.
«Αφιερώνω το ένα τρίτο του χρόνου μου στα φιλανθρωπικά μου projects. Σήμερα που οι ανθρώπινες αξίες δοκιμάζονται και έννοιες όπως η αλληλεγγύη και η βοήθεια στον συνάνθρωπο επαναπροσδιορίζονται, το να μοιράζεσαι και να προσφέρεις στην κοινωνία αποκτά μεγαλύτερη αξία».
«Το Stelios Philanthropic Foundation, με έντονο αίσθημα κοινωνικής αλληλεγγύης παραμένει και θα συνεχίζει να παραμένει έμπρακτα δίπλα στην κοινωνία και στους ανθρώπους της, στηρίζοντάς τους όχι μόνο σε δύσκολες, αλλά και σε καθημερινές στιγμές»
Μια επιτυχημένη οικογένεια
Η δεύτερη γενιά των Χατζηιωάννου διαθέτει το DNA του πατριάρχη Λουκά που δικαίως κέρδισε τον χαρακτηρισμό ο βασιλιάς των τάνκερ. Το ίδιο επιτυχημένα είναι και τα άλλα δύο αδέλφια του Στέλιου, ο Πόλυς που ασχολείται με την ναυτιλία και η Κλέλια που επενδύει στο real estate -με top διαμερίσματα- σε πολλά μέρη του κόσμου. Η Κλέλια μάλιστα διακρίνεται και για το φιλανθρωπικό της έργο.
