Η γαστρονομία της Ηπείρου είναι ένας θησαυρός γεύσεων και παραδόσεων που αντικατοπτρίζει την πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό αυτής της περιοχής στη βόρεια Ελλάδα. Η ηπειρώτικη κουζίνα είναι μια συνδυαστική εμπειρία για τις αισθήσεις, που διασταυρώνει αρώματα, γεύσεις και υλικά λαμβάνοντας επιρροές από όλες τις ιστορικές της φάσεις.
Ειδικά το Ζαγόρι, αποτελεί μία περιοχή που κρύβει ένα ολόκληρο γευστικό σύμπαν που αντικατοπτρίζει με επιτυχία την ιδιαίτερη κουλτούρα και την πλούσια φύση της περιοχής. Στον καταπράσινο κόσμο του Ζαγορίου, η γαστρονομία είναι στενά συνδεδεμένη με την τοπική γεωργία και την κτηνοτροφία. Οι κάτοικοι της περιοχής αξιοποιούν τα φυσικά προϊόντα του τόπου τους για να δημιουργήσουν πιάτα πλούσια σε γεύση και αυθεντικότητα. Στο κείμενο που ακολουθεί θα κάνουμε μερικές ενδιαφέρουσες στάσεις γεύσης για να δοκιμάσουμε τις εμβληματικές ζαγορίσιες πίτες με τα αρωματικά χόρτα, τα τυριά, τα γευστικά και ποιοτικά κρέατα, και φυσικά τα παραδοσιακά γλυκά. Ετοιμαστείτε να ταξιδέψετε με τον ουρανίσκο σας σε έναν κόσμο γεύσεων που θα σας μείνει αξέχαστος.
Photo: Κανέλλα και Γαρύφαλλο/Facebook
Photo: Κανέλλα και Γαρύφαλλο/Facebook
Ξεκινάμε το γευστικό μας αυτό οδοιπορικό, από τον πανέμορφο οικισμό της Βίτσας, όπου κάτω από τον εμβληματικό αιωνόβιο πλάτανο της πλατείας θα δοκιμάσουμε τα νόστιμα μαγειρευτά, τις πίτες, αλλά και τα ολόφρεσκα κρεατικά, στη Στρούγκα. Ήρθε εδώ από τα Ιωάννινα, και έχει γίνει ήδη σημείο συνάντησης για τους καλοφαγάδες. Παραμένουμε στον οικισμό της Βίτσας, και επισκεπτόμαστε ένα ιστορικό μαγαζί του Ζαγορίου, το «Στα Ριζά». Βρίσκεται εδώ τα τελευταία χρόνια, ωστόσο είχε ήδη κάνει «όνομα» από την εποχή που το βρίσκαμε στην Ελάτη Ζαγορίου, από το μακρινό 2004. Σερβίρει παραδοσιακή ηπειρώτικη κουζίνα, με μικρές νότες εκσυγχρονισμού, περισσότερο όσο έχει να κάνει με το σερβίρισμα παρά με την μαγειρική προσέγγιση. Στο ίδιο χωριό, θα συναντήσουμε και το εστιατόριο – σταθερή αξία, που ειδικεύεται στα πιάτα με άξονα τα μανιτάρια, το Κανέλλα και Γαρύφαλλο. Αν δεν σας αρέσουν τα μανιτάρια, και πάλι θα βρείτε νόστιμες επιλογές.
Ταβέρνα Βιργινία/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Ταβέρνα Βιργινία/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Στους Ασπραγγέλους, θα πάμε στη Βιργινία, η οποία μετέτρεψε το πατρικό της σπίτι σε εστιατόριο και αποτελεί σταθερή αξία, δίνοντας ζωή σε ένα ολόκληρο χωριό. Καθημερινά απλά υλικά, μετατρέπονται σε νόστιμα πιάτα που μοσχοβολούν ηπειρώτικη φύση. Εδώ, παραδίδονται μαθήματα τοπικής κουζίνας και πατριδογνωσίας, έχοντας στην κορυφή όλων τις πίτες, όπως είναι η αφράτη κολοκυθόπιτα και η γευστική μανιταρόπιτα. Φτιάχνονται με σπιτικό φύλλο και τα υλικά που θα αποτελέσουν τη γέμιση είναι πάντα της καλύτερης ποιότητας. Πέρα από τις πίτες, πεντανόστιμα πιάτα, οι μελιτζάνες φούρνου με κοτόπουλο και γραβιέρα και οι γίγαντες με χόρτα, που φτιάχνονται με οκτώ είδη άγριων χόρτων, δημιουργώντας μία μοναδική γεύση που θα τη θυμάστε για καιρό. Στα ψητά στη σχάρα είναι ο Αλέκος, ο σύζυγος της Βιργινίας, που ξέρει από κρέας και ψήνει νόστιμα ζουμερά παϊδάκια, και αφράτο μπιφτέκι με 100% μοσχαρίσιο κιμά.
Μοντάζα/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Μοντάζα/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Λίγα μέτρα πιο κάτω, στην πλατεία του οικισμού, θα συναντήσετε έναν ακόμη λόγο που κάνουν το Ζαγόρι ξεχωριστό προορισμό, εκτός των άλλων, και για το φαγητό του. Πρόκειται για το Μοντάζα, στο οποίο θα βρείτε νόστιμα κρέατα και σαλάτες, και θα μπορέσετε να τα συνοδεύσετε ιδανικά με κρασιά. Δοκιμάστε ένα καλοψημένο rib-eye, ή ακόμη και μια ιδανικά ψημένη και γευστική tomahawk. Ρωτήστε για τα διαθέσιμα κρέατα της ημέρας και βρείτε το χρόνο για ένα ήρεμο και χαλαρό γεύμα.
Στο Τσεπέλοβο, στην πλατεία, θα φάμε στην Μικρή Άρκτο, εκεί όπου ο γεμάτος ενέργεια και διάθεση για δημιουργία Γιώργος Κήττας, επιλέγει να μαγειρεύει με βάση την τοπική κουζίνα και τα υλικά της. Έχοντας σπουδάσει μάγειρας, και αφού απέκτησε εμπειρίες σε κουζίνες δίπλα σε έμπειρους μάγειρες, επέστρεψε στο χωριό του, όπου ο πατέρας του διατηρούσε την Μικρή Άρκτο από το 1993, πιάνοντας το νήμα και συνεχίζοντας με άξονα την αγάπη του για τον τόπο, το φαγητό και τα τοπικά προϊόντα. Το μενού του εστιατορίου περιλαμβάνει προβατίνα με πράσο στη γάστρα, γίδα βραστή, διάφορες πίτες, αλλά και το πιάτο σφραγίδα που ονομάζεται «Το πιάτο της Αρκούδας». Πρόκειται για χοιρινό με μέλι, ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, και ξινόμηλο. Αξίζει να το δοκιμάσετε ειδικά τις κρύες μέρες του χειμώνα.
Ο Λίθος του Τάκη/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Ο Λίθος του Τάκη/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Φθάνουμε στο Δίλοφο και εκεί θα δοκιμάσουμε τα νόστιμα πιάτα του Τάκη, στο εστιατόριό του, το Λίθος. Θα ξεκινήσουμε από το ψωμί και θα αφήσουμε τον Τάκη να μας πει τις δικές γαστρονομικές ιστορίες, τις οποίες καταφέρνει κάθε φορά να τις παρουσιάζει με ένα τρόπο μοναδικό και πέρα από τα αναμενόμενα. Παράδοση και πειραγμένα πιάτα στήνουν χορό και ξεδιπλώνουν το ταλέντο του. Μπερδεύει τα ρεβίθια με τις μελιτζάνες, φτιάχνοντας μία μοναδική ισορροπημένη γεύση, φτιάχνει κοκκινιστούς κεφτέδες, αφράτους ανάλαφρους μέσα σε μία εξαιρετική σάλτσα ντομάτας. Σερβίρει κατσικάκι στο φούρνο με πατάτες και φυσικά ποικιλία από πίτες με κορυφαία την τυρόπιτα και την παραδοσιακή ηπειρώτικη ζυμαρόπιτα.
Εστιατόριο Salvia/Photo: Aristi Mountain Resort/Facebook
Εστιατόριο Salvia/Photo: Aristi Mountain Resort/Facebook
Στην Αρίστη, στους χώρους του πολυτελούς ξενοδοχείου Aristi Mountain Resort, λειτουργεί το εστιατόριο Salvia. Πρόκειται για ένα εστιατόριο που σερβίρει ελληνική κουζίνα, με ένα touch ανανέωσης και αναβάθμισης. Ο Κίμων Λίγδας, ως executive chef, δημιούργησε ένα μενού λαμβάνοντας υπόψη τα προϊόντα του Ζαγορίου, εντάσσοντας όμως και άλλες επιλογές. Κινείται με μαεστρία ανάμεσα στο παραδοσιακό και το μοντέρνο αφήνοντας μία γλυκιά επίγευση αληθινού φαγητού, σαν αυτό που αναπολούμε όλοι μας. Εδώ, θα βρούμε carpaccio μοσχαριού, με τρούφα και φύτρες, λαχανοντολμάδες με χοιρινό κιμά, σουτζουκάκια, αλλά και τραχανά με τρομπέτες, βασιλομανίταρα, και χειμερινή τρούφα. Χυλοπίτες, μανέστρα, ριζότο, αρνί κλέφτικο και πέστροφα, συμπληρώνουν το μενού.
Ταβέρνα Άστρα/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Ταβέρνα Άστρα/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Ανεβαίνοντας μέχρι το Πάπιγκο, θα πάμε για φαγητό στα Άστρα, όπου αφού κάνουμε μία βόλτα στον κήπο, θα μυηθούμε στην εποχικότητα των προϊόντων και θα καθίσουμε είτε στην όμορφη και προσεγμένη βεράντα, είτε στη σάλα. Τοπικά υλικά, ένα περιβόλι γεμάτο ζαρζαβατικά, ένα ιχθυοτροφείο πέστροφας και αγάπη για το σπιτικό φαγητό. Το εστιατόριο Άστρα στο Πάπιγκο, βρίσκεται στην έξοδο προς το Μικρό Πάπιγκο, σε ένα πέτρινο κτίσμα σκεπασμένο από έναν οργιαστικό κισσό. Το περιβόλι, δίπλα ακριβώς στο εστιατόριο μας θυμίζει τις έννοιες της εποχικότητας και της φρεσκάδας.
Στο Μικρό Πάπιγκο θα πάμε για φαγητό στο εστιατόριο Veranda 1700 Wine Restaurant, που βρίσκεται στο ξενοδοχείο Μικρό Πάπιγκο 1700. Δίνοντας και εδώ έμφαση στην εποχικότητα και στην ποιότητα των πρώτων υλών, η γεύση έρχεται να αιχμαλωτίσει το terroir της Βόρειας Πίνδου και μας ταξιδεύει σε απόκρημνες καταπράσινες πλαγιές και σε νόστιμες εκπλήξεις. Θα γευτείτε ό,τι καλύτερο παράγει ο τόπος, αποκλειστικά και μόνο από τους μικρούς παραγωγούς της Ηπείρου. Στόχος είναι να ενισχύει τους παραγωγούς της Ηπείρου, θέτοντας τους επισκέπτες στη θέση του πρεσβευτή της Ηπείρου, της κουζίνας της και των προϊόντων. Ανάμεσα στις επιλογές, βρίσκουμε τη γραβιέρα Πωγωνίου, αλλά και της Παραμυθιάς, φρεσκοτηγανισμένες πατάτες Χρυσοβίτσας Μετσόβου, γαλοτύρι Ζαγορίου αλλά και μία σειρά από ευφάνταστες σαλάτες. Επίσης, ταλιάτα Πωγωνίου, σπαλομπριζόλα, μοσχαρίσια ελευθέρας βοσκής, διάφορα πιάτα ζυμαρικών καθώς και χειροποίητα συμπληρώνουν το μενού του εστιατορίου.
Εστιατόριο Σωτηρία/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Εστιατόριο Σωτηρία/Photo: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Στα Άνω Πεδινά, στην Κάτω Πλατεία, όπως λέγεται, θα βρείτε το περιποιημένο εστιατόριο Σωτηρία Τσιγαρά, το οποίο ξεχωρίζει για την όμορφη διακόσμησή του με κλασικά έπιπλα, αλλά και για την αυθεντική ελληνική παραδοσιακή κουζίνα στην καλύτερη εκδοχή της. Νόστιμα μαγειρευτά, λαδερά, όπως φασολάκια, γίγαντες με χόρτα, γεμιστά, μπάμιες, αλλά και καλοψημένο αρνί στο φούρνο, κοκκινιστό μοσχάρι, γίδα βραστή, αγριογούρουνο με πράσο και χειροποίητες πίτες με αέρινα φύλλα συμπληρώνουν το γαστρονομικό σύμπαν της Σωτηρίας.