Μπορεί να καθαρίζεις το σπίτι σου σαν επαγγελματίας, αλλά το να το διατηρείς καθαρό όταν το επισκέπτονται άλλοι μπορεί να είναι δύσκολο. Ήξερες ότι οι άνθρωποι μπορούν να παρακολουθούν τη βρωμιά και τα μικρόβια, αλλά όταν πρόκειται να τους ζητήσεις να βγάλουν τα παπούτσια τους όταν επισκέπτονται, μπορεί να διστάσεις. Είναι αγένεια να ρωτάς; Ανεξάρτητα από την άποψή σου για το να φοράς παπούτσια μέσα στο σπίτι, το κάτω μέρος των παπουτσιών μας καλύπτεται με βακτήρια και ιούς. Οι επισκέπτες σου μπορεί να επιλέξουν να φορούν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι σου για πολλούς απολύτως λογικούς λόγους. Από την άλλη πλευρά, άλλοι μπορεί να βρουν την αφαίρεση των παπουτσιών τους εντελώς φυσική.
Το να φοράς παπούτσια μέσα στο σπίτι κάποιου θεωρείται ως ένδειξη ασέβειας σε πολλούς πολιτισμούς σε όλη την Ασία, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Σε χώρες όπως η Ιαπωνία, η αφαίρεση των παπουτσιών είναι μια παραδοσιακή πρακτική που χρονολογείται από την εποχή που οι άνθρωποι κάθονταν σε χαλάκια στο πάτωμα. Είναι πολύ συνηθισμένο να βρίσκουμε διάφορους τύπους αποθήκευσης παπουτσιών στην μπροστινή είσοδο των σπιτιών.
Όσοι αφαιρούν παπούτσια στην είσοδο των οίκων λατρείας (όπως οι μουσουλμάνοι ή οι ινδουιστές) τείνουν να αισθάνονται πιο άνετα με τη συνήθη πρακτική αφαίρεσης παπουτσιών.
Τι ρύπους φέρνουν τα παπούτσια στο σπίτι
Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Αριζόνα βρήκε πολλά επιβλαβή βακτήρια στο εσωτερικό και το εξωτερικό των παπουτσιών. Μεταξύ των βακτηρίων που βρέθηκαν ήταν το E. coli, το οποίο μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις του εντέρου και του ουροποιητικού συστήματος, μηνιγγίτιδα και διαρροϊκή νόσο. Συνολικά, βακτήρια εντοπίστηκαν στο εξωτερικό του 96% των παπουτσιών. «Είναι περισσότερα από όσα βρίσκουμε στα χέρια ή στα πατώματα», λέει η Kelly Reynolds, Ph.D., MSPH, καθηγήτρια, περιβαλλοντική μικροβιολόγος και πρόεδρος του τμήματος κοινότητας, περιβάλλοντος και πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Τα παπούτσια είναι ένα κοινό όχημα για τη μεταφορά σημαντικών ρύπων στο σπίτι».
Και η μελέτη του Πανεπιστημίου της Αριζόνα δεν βρήκε μόνο E. coli στο εξωτερικό των παπουτσιών. Βρήκε πολλά άλλα επιβλαβή στελέχη βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένης της Klebsiella pneumonia, ενός βακτηρίου που προκαλεί πνευμονία, και της Serratia ficaria, που μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ποικιλία λοιμώξεων. Όλα αυτά τα μικρόβια δεν αποτελούν πρόβλημα μέχρι να έρθουν σε επαφή με το κάτω μέρος του παπουτσιού απευθείας ή με το πάτωμα που μόλις πέρασαν. «Σκεφτείτε τον κύκλο μετάδοσης», λέει. «Έχετε παιδιά που σέρνονται ή κάθεστε μόνοι σας στο πάτωμα;» Αν τα εντοπισμένα μικρόβια πέσουν στο χέρι σου, αγγίξεις τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα, μόλις ολοκλήρωσες τον κύκλο μετάδοσης και αύξησες τις πιθανότητές να αρρωστήσεις.
Όταν τα μικρόβια γίνονται πρόβλημα
Το να φοράς παπούτσια στο σπίτι γίνεται πρόβλημα όταν δεν καθαρίζεις συχνά τα πατώματα. Όσον αφορά τον κίνδυνο για την υγεία, η Kelly Reynolds έχει κάποια άσχημα νέα. «Οι ρύποι στο πάτωμα δεν μένουν πάντα εκεί», λέει. «Τα βακτήρια είναι σαν μαγνήτες, κολλάνε στα σωματίδια σκόνης και αν ένα άτομο ή ένα κατοικίδιο ανακινεί σκόνη στο πάτωμα, τα σωματίδια που εγχέονται από βακτήρια μπορούν να αιωρηθούν ξανά στον αέρα, όπου μπορείτε να τα καταπιείτε ή να τα εισπνεύσετε και να εκτεθείτε». Τα βακτήρια και οι ιοί δεν πεθαίνουν γρήγορα. «Εξαρτάται από το μικρόβιο και την υγρασία, αλλά γενικά γνωρίζουμε ότι τα βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν από μέρες έως εβδομάδες και οι ιοί για εβδομάδες έως μήνες», λέει η Dr. Reynolds. «Σίγουρα αρκετό καιρό για να έρθεις σε επαφή μαζί τους».
Τι να κάνεις για αυτό
Με όλες αυτές τις πληροφορίες, μπορεί να πιστεύεις ότι η Dr. Reynolds έχει μια αυστηρή πολιτική χωρίς παπούτσια στο σπίτι της. Στην πραγματικότητα, δεν το κάνει. «Για να είμαι ειλικρινής, δεν ζητάω από τους άλλους να βγάλουν παπούτσια», λέει. «Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να περπατούν στο σπίτι σας ξυπόλητοι». Μερικοί επισκέπτες μπορεί να έχουν ακόμη και σωματικές παθήσεις που κάνουν το περπάτημα ξυπόλητος δύσκολο ή επώδυνο. (Φυσικά, όλα αυτά μπορεί να μην ισχύουν εάν ανήκετε σε μια κουλτούρα όπου αναμένεται η αφαίρεση των παπουτσιών πριν μπείτε σε ένα σπίτι.) Η απλή λύση της για τη μείωση των ρύπων στο πάτωμά της και στον αέρα της; «Ως οικοδέσποινα, θυμάμαι απλώς να καθαρίσω μετά».
Επισημαίνει ότι κάθε επιφάνεια δαπέδου έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα όσον αφορά τα μικρόβια. «Η μοκέτα είναι διαβόητο κακό γιατί θα παγιδεύσει τους ρύπους με την πάροδο του χρόνου, είναι πιο δύσκολο να καθαριστεί και αδύνατο να απολυμανθεί», λέει. «Με δάπεδα σκληρής επιφάνειας, μπορείτε να τα απολυμάνετε με αραιωμένο λευκαντικό ή άλλα διαλύματα». Από την άλλη πλευρά, λέει, τα μικρόβια είναι λιγότερο πιθανό να μεταφερθούν στον αέρα στα σωματίδια σκόνης όταν παγιδεύονται σε χαλιά. Από τα σκληρά δάπεδα, τα πράγματα επαναιωρούνται στον αέρα ευκολότερα».
Πώς να ελαχιστοποιήσεις τον κίνδυνο
Η ουσία, λέει, είναι ότι πρέπει να σκουπίζεις με ηλεκτρική σκούπα κάθε εβδομάδα και να καθαρίζεις τακτικά. Για να είσαι πραγματικά προστατευμένη, αναζήτησε ένα καθαριστικό με τη λέξη «απολυμαντικό» στην ετικέτα να είναι πιστοποιημένο ότι σκοτώνει τόσο ιούς όσο και βακτήρια, λέει η Reynolds. Τα καθαριστικά παπουτσιών όχι μόνο μπορούν να κάνουν τα παπούτσια σας να φαίνονται ξανά καινούργια, αλλά μπορούν επίσης να κρατήσουν μακριά τη βρωμιά.Από την άλλη πλευρά, τα απολυμαντικά είναι πιστοποιημένα ότι σκοτώνουν μόνο βακτήρια (αλλά μπορεί να σκοτώσουν ορισμένους ιούς). «Η επισήμανση είναι πολύ σαφής», λέει. «Αυτή η βιομηχανία έχει κάνει καλή δουλειά για να κάνει τα πράγματα ξεκάθαρα στους καταναλωτές».
Και ακόμα κι αν δεν ζητήσεις από τους επισκέπτες να αφήσουν τα παπούτσια τους στην πόρτα, καλό είναι οι κάτοικοι του σπιτιού να συνηθίσουν να το κάνουν.