Οι μελανιές ή μώλωπες είναι πιο συνηθισμένες στα δύο άκρα της ζωής: στα παιδιά, επειδή το να πέφτουν πάνω σε διάφορα πράγματα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας μάθησης του κόσμου γύρω τους, και στους ηλικιωμένους, επειδή πολλές φορές δεν μπορούν να το αποφύγουν.
Για κάποιους είναι συχνό φαινόμενο και σε άλλες ηλικίες. Πότε, όμως, πρέπει να ανησυχήσουμε; Και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να μη μοιάζουμε με χτυπημένο… ροδάκινο;
Για να ξεφύγουμε από τα βασικά, ένας μώλωπας είναι αυτό που συμβαίνει όταν τα αιμοφόρα αγγεία τραυματιστούν, επιτρέποντας στο αίμα να διαρρεύσει στους ιστούς κάτω από το δέρμα. Μάλιστα, συνήθως μπορούμε να καταλάβουμε πόσο παλιά είναι μια μελανιά (και πόσο κοντά στην επούλωση) από το χρώμα της: οι μώλωπες είναι συχνά κόκκινοι όταν εμφανίζονται για πρώτη φορά, αλλά μέσα σε μία ή δύο ημέρες η αίμη που δίνει στο αίμα το χαρακτηριστικό χρώμα του διασπάται και ο μώλωπας αρχίζει να φαίνεται μπλε-μοβ ή ακόμα και μαύρος. Αργότερα, καθώς η αίμη μεταβολίζεται σε διαφορετικές ενώσεις, ο μώλωπας θα γίνει τελικά πράσινος, μετά κίτρινος ή ανοιχτό καφέ, ειδικά στα πιο ανοιχτόχρωμα δέρματα.
Πότε, λοιπόν, πρέπει να ανησυχήσουμε;
«Όταν δεν έχετε χτυπήσει κάπου, αλλά εξακολουθείτε να παρατηρείτε μελανιές στο σώμα σας χωρίς λόγο ή εξήγηση, αυτό μπορεί να είναι ανησυχητικό», λέει η Nicole Scully, μεταβατική διευθύνουσα σύμβουλος της Leukemia Care.
«Είναι επίσης λογικό να είμαστε σε εγρήγορση για άλλα συμπτώματα, όπως ασυνήθιστη αιμορραγία, επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις και υπερβολική κόπωση ή κόπωση, καθώς και νέους και ανεξήγητους πόνους», προσθέτει.
Εάν οι μώλωπες σας εμφανίζονται ως επί το πλείστον σε σημεία που θα ήταν πιθανό να χτυπήσετε, όπως οι κνήμες και οι αγκώνες, είναι λιγότερο ανησυχητικοί από τους μώλωπες στον κορμό ή στους μαλακούς ιστούς, που μπορεί να υποδηλώνουν υποκείμενα προβλήματα. Ομοίως, εάν ένας μώλωπας είναι ασυνήθιστα σκούρος ή φαίνεται να γίνεται εντονότερος αντί να ξεθωριάζει, θα μπορούσε να είναι, επίσης, σημάδι υποκείμενου προβλήματος.
«Οι μώλωπες που εμφανίζονται ως σύμπτωμα λευχαιμίας, για παράδειγμα, μπορεί να ποικίλλουν σε μέγεθος, από μικρό έως τόσο μεγάλο σαν πιάτο, και να έχουν σε βαθύ μοβ χρώμα», λέει η Nicole Scully.
Όπως εξηγεί, «οι μικρότεροι μπορούν συχνά να εμφανιστούν και σε ασυνήθιστα μέρη. Εάν δεν μπορείτε να εξηγήσετε τον λόγο πίσω από τους μώλωπες σας και αντιμετωπίζετε κάτι παρόμοιο, ειδικά μαζί με τα άλλα συμπτώματα που αναφέρονται πιο ευρέως, τότε θα ήταν η ώρα να επισκεφτείτε τον γιατρό σας και να ζητήσετε μια αιματολογική».
Με τι μπορεί να συνδέονται οι μελανιές
Τι γίνεται, όμως, με τους μώλωπες γενικότερα;
Εάν έχετε την τάση να μελανιάζετε εύκολα, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα τριχοειδή σας αγγεία είναι πιο εύθραυστα από το κανονικό – κάτι που προκύπτει με την ηλικία, αλλά μπορεί επίσης να προκληθεί κι από άλλα πράγματα, όπως ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των στεροειδών, των αραιωτικών του αίματος και των αντιφλεγμονωδών, αλλά και παυσίπονα που δεν συνταγογραφούνται, όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφαίνη.
Εάν δεν παίρνετε κανένα από αυτά, οι μώλωπες μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας υποκείμενης ιατρικής πάθησης, από αναιμία έως υποσιτισμό. Οι απλούστερες ελλείψεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι οι βιταμίνες C και K. Τα φυλλώδη χόρτα και ορισμένα είδη σταυρανθών λαχανικών είναι πλούσια και στα δύο, οπότε σκεφτείτε να προσθέσετε λίγο σπανάκι ή σπαράγγια στο πρωινό σας για παράδειγμα.
Οι μώλωπες μπορεί να είναι, επίσης, σύμπτωμα της υπερβολικής πρόσληψης αλκοόλ: το αλκοόλ δρα ως αγγειοδιασταλτικό, κάνοντας τα αιμοφόρα αγγεία μεγαλύτερα και σημαίνει ότι είμαστε πιο επιρρεπείς στους μώλωπες όταν πίνουμε. Οι δε πιο σοβαροί μώλωπες μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα εκφυλισμού της ηπατικής λειτουργίας.
Ο υπερβολικός ήλιος μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία, κάνοντας πιο πιθανές τις μελανιές, ενώ το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει αγγειοσυστολή ή στένωση των αιμοφόρων αγγείων, που σημαίνει ότι οι μώλωπες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επουλωθούν.
Γενικά, λοιπόν, μια μελανιά δεν είναι λόγος ανησυχίας. Πρέπει να ανησυχήσουμε μόνο εάν συνοδεύεται από άλλα προειδοποιητικά σημάδια ή αν συμβαίνει πιο συχνά από ό,τι θα ήταν προβλεπόμενο από τον τρόπο ζωής μας. Οι μώλωπες μπορεί να είναι μέρος της καθημερινής ζωής, αλλά -όπως συμβαίνει με πολλά πράγματα- το να γνωρίζουμε πώς λειτουργεί συνήθως το σώμα μας μπορεί να μας προειδοποιήσει όταν κάτι πάει στραβά.
Πηγή: Guardian
Φωτογραφία: iStock
