Εκδήλωση με θέμα «70 χρόνια από τους καταστροφικούς σεισμούς της Κεφαλονιάς του 1953 – Η αντισεισμική προστασία τότε και σήμερα. Οι θέσεις του ΚΚΕ», πραγματοποίησε το Σάββατο η ΤΕ Κεφαλονιάς – Ιθάκη, το Σάββατο στο Αργοστόλι.
Το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο στην αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου και «ξύπνησαν» μνήμες από το παλαιότερο αλλά και το πιο πρόσφατο παρελθόν στο νησί, που αποτελεί μια από τις πιο σεισμογόνους περιοχές της Ελλάδας.
Στη δράση του συνδικαλιστικού κινήματος, μετά τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953 και μετέπειτα, ιδιαίτερα στον σεισμό του 2014 και στην αλληλεγγύη των εργατικών σωματείων, των μαζικών φορέων, προς τους σεισμόπληκτους της Κεφαλονιάς, στις διεκδικήσεις και τα αιτήματα που προβάλλει για την προστασία των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς αλλά και του λαού γενικότερα, αναφέρθηκε ο Σπύρος Καμπίτσης, μέλος της ΕΠ Δυτικής Ελλάδας και πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου.
Δύο κόσμοι διαμετρικά αντίθετοι τότε και τώρα
Στην ομιλία του, ο Αντώνης Ραλλάτος, μέλος της ΚΕΟΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Περιβάλλοντος της ΚΕ, αναφέρθηκε στον ρόλο του αστικού κράτους την περίοδο των σεισμών που η πολιτική προστασία ήταν «άγνωστη λέξη», την ίδια στιγμή που εξόριζε, φυλάκιζε και εκτελούσε κομμουνιστές. Στην τραγικά καθυστερημένη αντίδραση του κράτους, στην απόφαση απαγόρευσης της απομάκρυνσης – εξόδου του πληθυσμού από τα νησιά, που προκάλεσε την οργή στους πληγέντες και στην εγκατάσταση στα νησιά στρατιωτικής διοίκησης και στρατού ως μηχανισμού πολιτικής προστασίας.
Επισήμανε ότι η σοβαρότερη αποτυχία του σχεδίου «ανασυγκρότησης» των νησιών ήταν ότι δεν δημιουργήθηκαν οι οικονομικές και κοινωνικές δομές, ώστε να αποτραπεί το κύμα φυγής του πληθυσμού, μετά το 1953, ενώ από την εκκαθάριση των ερειπίων, πλήθος κτιρίων που θα μπορούσαν να διασωθούν κατεδαφίστηκαν, με αποτέλεσμα οι πόλεις και τα χωριά που χτίστηκαν μετά, να στερούνται ουσιαστικά τη διακριτή ταυτότητα και ιστορική φυσιογνωμία και συνέχειά τους.
Τόνισε ότι 70 χρόνια μετά, η καταστροφή συνεχίζεται, εφόσον η διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς των τριών νήσων του Ιονίου μετά τους σεισμούς του 1953 δεν αποτέλεσε, μέχρι σήμερα, προτεραιότητα.
Ανέδειξε τη στάση των 400 κομμουνιστών φυλακισμένων και μελλοθάνατων στη φυλακή του Αργοστολιού που με τον αγώνα και τη διεκδίκησή τους έσωσαν όχι μόνο τις ζωές τους (αφού πάλεψαν και κατάφεραν πάρα την αρχική άρνηση της διεύθυνσης των φυλάκων αυτές να εκκενωθούν), αλλά κατάφεραν, απαιτώντας, να δημιουργήσουν δυο συνεργεία μεταφοράς νερού, τρεις ομάδες τραυματιοφορέων βοηθώντας στη διάσωση εγκλωβισμένων, στη μεταφορά των τραυματιών και έστησαν έναν σταθμό πρώτων βοηθειών για την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, αφού μεταξύ των συντρόφων ήταν και γιατροί, συμμετέχοντας στο έργο της βοήθειας, περίθαλψης και ανακούφισης του λαού της πόλης.
«Έδειξαν απαράμιλλη λεβεντιά. Αν και μπορούσαν να αποδράσουν, δεν το έπραξαν. Προτίμησαν να μείνουν και να προσφέρουν την αλληλεγγύη τους στους κατοίκους της πόλης, μέχρι που τους μετέφεραν στις φυλακές του Ιτζεδίν κοντά στα Χανιά. Να ποιο ήταν το μετεμφυλιακό ταξικό κράτος της αστικής τάξης με τους συμμάχους της και να ποια ήταν η στάση των 400 κομμουνιστών πολιτικών κρατούμενων. Δύο αντίθετοι κόσμοι», είπε χαρακτηριστικά.
Ταξικός χαρακτήρας του κράτους
Ανέδειξε ότι δεν έχει αλλάξει ο ταξικός χαρακτήρας του κράτους και σήμερα. Οι κυβερνήσεις του (ΝΔ ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ κ.ά.) θυσιάζουν στον βωμό των κερδών τη ζωή και τις λαϊκές ανάγκες, ενώ οι κομμουνιστές πρωτοστατούν όταν εξελίσσονται τα φυσικά φαινόμενα (πυρκαγιές, πλημμύρες, αποκλεισμοί) στην οργάνωση της αλληλεγγύης στους πληγέντες από σεισμούς και πλημμύρες, στην κατάσβεση των πυρκαγιών και στην οργάνωση της πάλης για τις διεκδικήσεις των αιτημάτων των πληγέντων και μέσα από εργατικούς, μαζικούς φορείς, οργανώσεις και επιτροπές αγώνα, όπως αναδείχθηκε και στις πρόσφατες καταστροφές σε Θεσσαλία, Έβρο κ.α.
Εξήγησε ότι ο αστικός σχεδιασμός για τις φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ολοκληρωμένα το πρόβλημα της πολιτικής προστασίας στο σύνολο των κινδύνων. Γιατί εστιάζει αποσπασματικά σε πλευρές και όχι στην αλληλεπίδραση το σύνολο των παραμέτρων που σχετίζονται με αυτή. Επιπλέον, ότι η οικιστική άναρχη ανάπτυξη, ο δραστικός περιορισμός ελεύθερων χώρων, αποτελούν παράγοντα χειροτέρευσης συνολικά των όρων της πολιτικής προστασίας. Ακόμη, ότι η απουσία ολοκληρωμένου σχεδιασμού στην πολιτική προστασία και ιδιαίτερα στην αντισεισμική, οφείλεται στο ότι γνώμονα για το κεφάλαιο και το κράτος του αποτελεί το κόστος και το όφελος. «Το αστικό κράτος προτιμά να δώσει κάποια ψίχουλα για αποζημιώσεις, παρά να δαπανήσει για την πρόληψη κρατικούς πόρους που προορίζονται για τους επενδυτές και τους δανειστές», σημείωσε.
Ανέδειξε ακόμη, ότι διαχρονικά, ο μηχανισμός της Πολιτικής Προστασίας είναι ενταγμένος και στις συμφωνίες των ιμπεριαλιστικών ενώσεων και των κατασταλτικών μηχανισμών τους της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, με τις Ένοπλες Δυνάμεις ως εργαλείο υλοποίησης της σύνδεσης με αυτόν.
Τόνισε, επιπλέον, ότι για το ΚΚΕ, η αντισεισμική προστασία απαιτεί έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, που να προωθεί ισόρροπα, δομικού χαρακτήρα, μακροπρόθεσμα μέτρα για την πρόληψη των σεισμικών επιπτώσεων και προστασία των κατασκευών απ’ αυτά και μέτρα άμεσης απόδοσης για την καλύτερη αντιμετώπιση της κατάστασης μετά από έναν καταστροφικό σεισμό. Για αυτό έχει διαμορφώσει συγκεκριμένο άμεσης και μαχητικής διεκδίκησης πλαίσιο πάλης για την συνολική αντιμετώπιση και της αντισεισμικής προστασίας.
«Προϋπόθεση για να έχει ο αγώνας αυτός ελπιδοφόρα προοπτική, είναι να συνδέεται με την πάλη για ένα ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης, να φωτίζει τον δρόμο της κοινωνικοποίησης των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, της ανάπτυξης της οικονομίας με επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο. Το δρόμο της εργατικής εξουσίας του σοσιαλισμού – κομμουνισμού. Σ’ αυτό το πλαίσιο, θα διασφαλιστεί η ουσιαστική προστασία και από τα φυσικά φαινόμενα, η πρόληψη και η χάραξη σχεδίων αντιμετώπισης που θα λαμβάνουν υπόψη το σύνολο των προϋποθέσεων αντισεισμικής προστασίας του λαού», ανέφερε.
Κάλεσε, τέλος, την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα συνολικά, να πάρουν θέση σ’ αυτό τον αγώνα που οι δυνάμεις του ΚΚΕ μπαίνουν μπροστά για να προβάλει μαχητικά ο λαός το δικό του σχέδιο απέναντι στη στρατηγική του κεφαλαίου για την υπεράσπιση της ζωής και της περιουσίας του, αλλά και για την κατάργηση του συστήματος αυτού που γεννά καταστροφές, εκμετάλλευση, φτώχεια και πολέμους.
Στο φυσικό φαινόμενο των σεισμών και τη μελέτη τους διαχρονικά, αναφέρθηκε ο Σταύρος Τάσσος, Dr ερευνητής σεισμολόγος, πρόεδρος της ΕΕΔΥΕ και πρώην βουλευτής του Κόμματος.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε στους τέσσερις καταστροφικούς σεισμούς που προκάλεσαν τον θάνατο 455 ανθρώπων, τον τραυματισμό 2.412 και κατέστρεψαν το 83% των κατοικιών σε Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και Ιθάκη.
Στη συνέχεια εξήγησε το φυσικό φαινόμενο του σεισμού, του οποίου ο μηχανισμός γένεσης είναι ακόμα ένα άλυτο πρόβλημα, γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα άμεσης παρατήρησής του, εκεί όπου γεννιέται στο εσωτερικό της Γης, ενώ η κρατούσα άποψη της θεωρίας των τεκτονικών πλακών είναι γεμάτη από λογικές αντιφάσεις και ελλείψεις πειραματικής επιβεβαίωσης. Έτσι π.χ. ενώ το εσωτερικό της Γης είναι σε ρευστή ή ημίρρευστη κατάσταση, αυτό αναιρείται αφού για να υποστηριχθούν οι ταχύτητες των σεισμικών κυμάτων, θα πρέπει η σκληρότητα του εσωτερικού της Γης να είναι 100 με 1.000 φορές μεγαλύτερη από το σκληρό χάλυβα.
Επίσης τα ρήγματα, που δεν έχουν σχέση αιτίου και αποτελέσματος με τον σεισμό, αλλά είναι το δευτερογενές, δυνητικό αποτέλεσμα ενός δυναμικού φορτίου, που παρήγαγε τον σεισμό, και όταν γίνονται, χρονικά έπονται του σεισμού.
Σε σχέση με τις κοινωνικές προεκτάσεις είπε ότι η καταστρεπτικότητα ενός σεισμού, δηλαδή ο σεισμικός κίνδυνος, εξαρτάται από την εγγύτητα της εστίας του ανθρώπου σε κατοικημένη περιοχή, όπως αυτή εκφράζεται από τη σεισμική επικινδυνότητα, και από τον ανθρώπινο παράγοντα (σχέσεις του ανθρώπου με το φυσικό, δομημένο και ανθρώπινο περιβάλλον), δηλαδή τις σχέσεις παραγωγής, το είδος και η ποιότητα των οποίων καθορίζει τη συνολική τρωτότητα της κοινωνίας και όχι μόνο των κατασκευών.
Όταν οι σχέσεις αυτές είναι σχέσεις εκμετάλλευσης, ανταγωνισμού και μεγιστοποίησης του καπιταλιστικού κέρδους, τότε η αντισεισμική θωράκιση δεν προσκομίζει γρήγορα και μεγάλα κέρδη στο μεγάλο κεφάλαιο και δεν υπάρχει ενδιαφέρον ούτε για προσεισμικό έλεγχο και ενίσχυση κατασκευών, ούτε για ελευθέρους χώρους, αλλά ούτε και για προγράμματα ουσιαστικής πρόληψης και ετοιμότητας του λαού, γιατί αυτά κοστίζουν και τα προσδοκώμενα οφέλη είναι μικρά.
Κατέληξε λέγοντας ότι η αντισεισμική, αλλά και γενικότερα η θωράκιση από φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, πλημμύρες, πυρκαγιές, σιδηροδρομικά δυστυχήματα κλπ. σημαίνει πλέγμα άμεσων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων, μέτρων ενταγμένων σε έναν ολοκληρωμένο κεντρικό σχεδιασμό. Απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του λαού και μια πολιτική εξουσία και οικονομία που λειτουργούν με αποκλειστικό κριτήριο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών.
Διαχρονική πολιτική στήριξης των κατασκευαστικών ομίλων
Στην παρέμβασή του, ο Δημήτρης Κουτζής μέλος του Τμήματος Περιβάλλοντος της ΚΕ του ΚΚΕ και της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ, ανέδειξε τις ευθύνες στην διαχρονική αντιμετώπιση των σεισμικών φαινομένων, από όλες τις κυβερνήσεις (ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ).
«Το αστικό κράτος και οι κυβερνήσεις που το υπηρετούν διαχρονικά πάντα έβαζαν στο ζύγι της λογικής κόστους – οφέλους την αντισεισμική προστασία. Το κρατικό χρήμα που μαζεύεται από το χαράτσωμα με άμεσους και έμμεσους φόρους των λαϊκών στρωμάτων πάντα “ρέει” σε σχεδιασμούς που ενισχύουν την καπιταλιστική ανάπτυξη, πάντα ενισχύονται οι μονοπωλιακοί όμιλοι προκλητικά και βέβαια στα πλαίσια αυτά οι ανάγκες για ασφαλή κατοικία των λαϊκών στρωμάτων, για ασφαλή σχολεία, εργασιακούς και εργοστασιακούς χώρους, νοσοκομεία κλπ. θα θεωρούνται κόστος», σημείωσε μεταξύ άλλων, επισημαίνοντας:
«Η έλλειψη αντισεισμικού κανονισμού μετά τον εμφύλιο την περίοδο της ανοικοδόμησης στις μεγάλες πόλεις, κυρίως στην Αττική, με το σύστημα της αντιπαροχής διευκόλυνε τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών συμφερόντων (εργολάβων κλπ.). Η αναγκαστική επιβολή αντισεισμικών προδιαγραφών μέσω κανονισμού θα ήταν τροχοπέδη στη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Σε αυτό το πλαίσιο η τροποποίηση του κανονισμού του 1959 καθυστέρησε 25 χρόνια ενώ υπήρχαν εξελίξεις στην επιστημονική γνώση αλλά και συμπεράσματα από την εφαρμογή του, που έθεταν το ζήτημα της αναθεώρησής του πολύ νωρίτερα».
Επικίνδυνη η προσπάθεια εφησυχασμού
Στάθηκε και στο σήμερα, υπογραμμίζοντας πως «η προσπάθεια εφησυχασμού του λαού από την κυβέρνηση με το επιχείρημα ότι εμείς έχουμε σύγχρονο αντισεισμικό κανονισμό δεν μπορεί να σταθεί γιατί τα κτίρια στη χώρα μας σε ένα ποσοστό της τάξης του 69% είναι κατασκευασμένα χωρίς καθόλου αντισεισμικούς κανονισμούς ή με τον ξεπερασμένο αντισεισμικό κανονισμό του 1959» και επισήμανε την ανάγκη άμεσου ελέγχου με ευθύνη του κράτους των κοινωφελούς χρήσης κτιρίων και δημοσίων υποδομών, όπως και των κατοικιών κ.ά. κτιρίων που έχουν κατασκευαστεί με παλαιότερους αντισεισμικούς σχεδιασμούς προκειμένου να διασφαλίζονται τα κέρδη των κατασκευαστικών ομίλων.
Εξήγησε τις κατά περιόδους αλλαγές στους κατασκευαστικούς κανονισμούς και νόμους, σημειώνοντας και τις ευθύνες των έως και σήμερα κυβερνήσεων για τα προβλήματα που προκύπτουν μετά την εξέλιξη κάποιου ισχυρού φαινομένου, τονίζοντας σχετικά:
Ιδιαίτερα για την κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Κεφαλονιά μετά τους σεισμούς του 2014, σε άλλο σημείο, δήλωσε: «Εμπαιγμό αποτελούν όπως και εσείς διαπιστώσατε μετά τον σεισμό του 2014 και τα μέτρα Στεγαστικής Συνδρομής του κράτους για τα κτίρια που μετά από έναν ισχυρό σεισμό έχουν υποστεί βλάβες και χρήζουν επισκευής ή τα κτίρια που έχουν κριθεί κόκκινα και πρέπει να ανακατασκευαστούν.
Καλύπτουν το 80% του κόστους με τιμολόγια όμως που η πραγματικότητα έχει υπερβεί με αποτέλεσμα στην πράξη να καλύπτεται πολύ μικρότερο ποσοστό. Υπάρχει περιορισμός στα τετραγωνικά μέτρα που δίνεται η αρωγή αυτή. Επίσης, οι διαδικασίες είναι πολύ χρονοβόρες και οι εγκρίσεις καθυστερούν πολλά χρόνια με αποτέλεσμα και μετά από 5 χρόνια από μία φυσική καταστροφή να μην έχουν δρομολογηθεί και να μην έχουν υλοποιηθεί οι περισσότερες επισκευές και ανακατασκευές.
Τα μέτρα λοιπόν που αναγκάζονται να πάρουν οι αστικές κυβερνήσεις μετά από ένα μεγάλο σεισμικό γεγονός, είναι αποσπασματικά, πρώτης άμεσης ανάγκης χωρίς να μπορούν να προστατευθούν οι λαϊκές οικογένειες και περιουσίες και έχει διαπιστωθεί ότι η υλοποίηση αυτών των μέτρων γίνεται με μεγάλη χρονική καθυστέρηση, όταν δεν παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα τιμολόγια και τις τεχνικές οδηγίες που έχουν θεσπιστεί με Υπουργική Απόφαση, οι επισκευές που εγκρίνονται σε κτίρια που έχουν πληγεί από σεισμό, αντί να τα ενισχύουν και να τα θωρακίζουν, τα οδηγούν στην κατάσταση που ήταν προ του σεισμού, δηλαδή στην κατάσταση που βρίσκονταν όταν έπαθαν ζημιές!».
Επισήμανε την ανάγκη ολοκληρωμένου σχεδιασμού με κριτήριο τις πραγματικές ανάγκες του λαού, στάθηκε στις μεγάλες ελλείψεις αντιμετώπισης του φαινομένου σε μια σειρά υπηρεσίες, που υπάγονται στην ευθύνη του κράτους (από τις Περιφέρειες ως τους δήμους) και κατέληξε:
«Πραγματικός αντίπαλος είναι η πολιτική που αντιμετωπίζει και την αντισεισμική προστασία ως εμπόρευμα και καθορίζει το επίπεδο προστασίας με βάση τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου και όχι με γνώμονα τις ανάγκες και την ασφάλεια της λαϊκής οικογένειας.
Η αντισεισμική προστασία απαιτεί έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, που μπορεί να υλοποιήσει μόνο η εργατική εξουσία, γι’ αυτό είναι μονόδρομος για τους εργαζόμενους να οργανώσουν την πάλη τους για αυτόν τον ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης.
Αυτήν την πάλη οργανώνουμε από σήμερα. Απαιτούμε άμεσα να υλοποιηθεί υποδομή πρόβλεψης και πρόληψης και πραγματικός εφαρμόσιμος σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης και να προχωρήσει ο ουσιαστικός προσεισμικός έλεγχος και η αντισεισμική θωράκιση με ευθύνη του κράτους.
Απαιτούμε την ικανοποίηση του συνόλου των κοινωνικών αναγκών που το κεφάλαιο θεωρεί κόστος. Βαδίζουμε στον δρόμο της σύγκρουσης με τα σχέδια της άρχουσας τάξης των αστικών κομμάτων και της ΕΕ», κατέληξε ο ομιλητής.
