Τι δείχνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας
Την έντονη σφραγίδα του έβαλε ο ελληνικός τουρισμός στην ανάπτυξη της χώρας το 2023, δικαιώνοντας τον χαρακτηρισμό «βαριά βιομηχανία της χώρας» καθώς πρωταγωνίστησε σε τέσσερις στρατηγικούς για την οικονομία μας τομείς, σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2023.
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023 το έλλειμμα του ΙΤΣ μειώθηκε κατά 4,6 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 7,3 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα της βελτίωσης, πρωτίστως, του ισοζυγίου αγαθών και, δευτερευόντως, των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων, αναφέρει η έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.
Η βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών αντανακλά κυρίως την αύξηση των εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες και δευτερευόντως από λοιπές υπηρεσίες προστίθεται στην έκθεση.
Ειδικότερα, το ισοζύγιο υπηρεσιών συνέχισε να βελτιώνεται, ως αποτέλεσμα της βελτίωσης των ταξιδιωτικών υπηρεσιών και των λοιπών υπηρεσιών, ενώ το ισοζύγιο υπηρεσιών μεταφορών επιδεινώθηκε. Οι ταξιδιωτικές αφίξεις και εισπράξεις συνέχισαν να αυξάνονται, αν και με χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με το 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά 17,3% και 15,2% και υπερέβησαν τα αντίστοιχα μεγέθη του 2019. Η μέση δαπάνη ανά ταξίδι την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου μειώθηκε συνολικά κατά 2,5%, παρά την τάση αύξησης που καταγράφεται από τους ταξιδιώτες εκτός ΕΕ-27, με τη μεγαλύτερη αύξηση να προέρχεται κυρίως από τις ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, οι κύριες αγορές προέλευσης ταξιδιωτών, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, συνεχίζουν να εισφέρουν το μεγαλύτερο μέρος των συνολικών εισπράξεων.
Επίσης ο παγκόσμιος τουρισμός το πρώτο εννεάμηνο του 2023 έφθασε στο 86,6% των αντίστοιχων αφίξεων του 2019, ενώ οι εισερχόμενοι ταξιδιώτες στην περιοχή της Μεσογείου επανήλθαν στο επίπεδο του 2019. Στην πρώτη θέση από πλευράς προσέλκυσης ταξιδιωτών, με μείωση όμως του μεριδίου της κατά το εννεάμηνο του 2023, παραμένει η Ισπανία (26,2% έναντι 26,8%), ενώ η Ελλάδα διατηρεί την τέταρτη θέση (μετά την Ιταλία και την Τουρκία), καταγράφοντας αύξηση μεριδίου (10,9% έναντι 10,1%) σε σχέση με το 2019.
Αγορά εργασίας
Ο δεύτερος τομέας που η συμβολή του τουρισμού είναι σημαντική είναι η αγορά εργασίας. Όπως αναφέρει η ΤτΕ η αγορά εργασίας συνέχισε να αναπτύσσεται την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023, αλλά με πιο ήπιους ρυθμούς. Η συνολική απασχόληση αυξήθηκε κατά 1,3% και το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε περαιτέρω και διαμορφώθηκε 1,3 ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
Ως προς τους επιμέρους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, η μεγαλύτερη αύξηση προσλήψεων καταγράφηκε στις σχετικές με τον τουρισμό δραστηριότητες, καθώς οι επιδόσεις της τουριστικής περιόδου παρουσιάστηκαν βελτιωμένες έναντι του αντίστοιχου οκταμήνου του 2022. Ωστόσο η ΤτΕ διαπιστώνει ότι η αγορά εργασίας συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη στενότητα σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν, ενώ οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στους κλάδους των κατασκευών και του τουρισμού, δυσκολεύονται να προσλάβουν προσωπικό σύμφωνα με τις ανάγκες τους, παρά τη σημαντική αύξηση των μισθών το 2023.
Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία
Αποφασιστική είναι η συμβολή του τουρισμού και στην αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Κατά το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023 η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του τομέα των υπηρεσιών αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 1,8% και συνέβαλε κατά 1,4 ποσ. μον. στη μεταβολή της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Τα έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία για τον κύκλο εργασιών στις υπηρεσίες σε τρέχουσες τιμές για το 2023 επιβεβαιώνουν τις θετικές επιδόσεις του τριτογενούς τομέα.
Ο Δείκτης Οικονομικής Αβεβαιότητας στον τομέα των υπηρεσιών βρίσκεται σε αρνητικό έδαφος, παρά τις συγκυριακές διακυμάνσεις του. Επιπλέον ο δείκτης του ΙΟΒΕ που καταγράφει τις επιχειρηματικές προσδοκίες του τομέα των υπηρεσιών εμφανίζεται ενισχυμένος το Νοέμβριο στις 117,3 μονάδες, από 102,2 το Μάρτιο. Με βάση τις επιμέρους συνιστώσες του δείκτη (π.χ. δείκτης προσδοκιών σε ξενοδοχεία-εστιατόρια και σε τουριστικές επιχειρήσεις), βελτιώνονται οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση και την τρέχουσα ζήτηση των επιχειρήσεων, αλλά υποχωρούν οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης.
Η αγορά κατοικιών
Τέλος η αυξημένη τουριστική ζήτηση ενίσχυσε και την αγορά κατοικιών όπως αναφέρει η Ενδιάμεση Έκθεση της ΤτΕ. Η αγορά κατοικιών, παρά τις τρέχουσες αβεβαιότητες, διατηρεί τη δυναμική της και χαρακτηρίζεται από ισχυρή, κυρίως επενδυτική, ζήτηση και χαμηλή προσφορά. Η θετική πορεία του τουρισμού και της βραχυχρόνιας μίσθωσης, τα επιχορηγούμενα στεγαστικά προγράμματα για νέους και το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό για αγορά ακινήτων, 6 συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος “Χρυσή Βίζα”, συνεχίζουν να ενισχύουν τη δυναμική της αγοράς, όπως αυτή καταγράφεται και από άλλους σχετικούς δείκτες.
