Η «υγρή βιοψία» αναλύει πρωτεϊνικούς βιοδείκτες στο αίμα και δείχνει «ανδρικούς» και «γυναικείους» καρκίνους με μεγάλη ακρίβεια, ακόμη και όταν αυτοί βρίσκονται στο πρώτο στάδιο.
Ενα νέο τεστ αίματος υπόσχεται πρώιμη ανίχνευση 18 διαφορετικών μορφών καρκίνου, σύμφωνα με μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό «BMJ Oncology». Για την ανάπτυξη του τεστ ερευνητές με επικεφαλής τον δρα Ασκάν Αφσίν, συνεργαζόμενο αναπληρωτή καθηγητή στο Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, επικεντρώθηκαν στο πρωτέωμα – κοινώς στο σύνολο των πρωτεϊνών του ανθρώπινου οργανισμού.
Ανδρική και γυναικεία «υγρή βιοψία»
Η «υγρή βιοψία» που ανέπτυξαν οι ερευνητές αναλύει την ύπαρξη στο αίμα πρωτεϊνικών βιοδεικτών που συνδέονται με διαφορετικούς τύπους καρκίνου. Με βάση αυτή τη μέθοδο οι επιστήμονες κατάφεραν να ανιχνεύσουν καρκίνους σταδίου 1 στο 93% των περιπτώσεων στους άνδρες και στο 84% των περιπτώσεων στις γυναίκες.
Επιπλέον ανάλυση 150 βιοδεικτών επέτρεψε στους επιστήμονες να εντοπίσουν ποιο όργανο αφορούσε κάθε φορά ο καρκίνος σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%. «Το διαγνωστικό τεστ που βασίζεται στο πρωτέωμα είχε υποσχόμενη αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με άλλες τεχνολογίες και μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς διαγνωστικών τεστ με στόχο την πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου» ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης.
Ανάλυση βιοδεικτών
Οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα πλάσματος αίματος από 440 άτομα που είχαν διαγνωσθεί με 18 διαφορετικούς τύπους καρκίνου, πριν από την υποβολή τους σε θεραπεία για τη νόσο τους. Συνελέξαν επίσης δείγματα πλάσματος από 44 υγιείς εθελοντές αιμοδότες.
Αρχικώς τα δείγματα αναλύθηκαν σε ό,τι αφορούσε περισσότερες από 3.000 πρωτεΐνες που είναι γνωστό ότι συνδέονται με τον καρκίνο. Από το σύνολο των πρωτεϊνών, επελέγη ένα πάνελ 10 πρωτεϊνικών βιοδεικτών που ήταν διαφορετικό για τα δύο φύλα.
Η ισχύς εν τη ενώσει (των βιοδεικτών)
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ήταν αξιοσημείωτο ότι ο κάθε πρωτεϊνικός βιοδείκτης ξεχωριστά είχε μέτρια ακρίβεια στην ανίχνευση των καρκίνων πρώιμου σταδίου. Ωστόσο η ακρίβεια του τεστ αυξανόταν κατακόρυφα όταν οι βιοδείκτες αναλύονταν σε συνδυασμό.
Ακρως αποτελεσματικό σε καρκίνους σταδίου 1
Το νέο τεστ ήταν σε θέση να ανιχνεύει καρκίνους σταδίου 1, 2 και 3 αλλά ήταν ιδιαιτέρως αποτελεσματικό στον εντοπισμό καρκίνων πρώτου σταδίου. Το γεγονός αυτό είναι άκρως σημαντικό καθώς η έγκαιρη ανίχνευση μεταφράζεται σε πολύ περισσότερες θεραπευτικές επιλογές και σε καλύτερη αντιμετώπιση ή και ίαση της νόσου.
Ο ρόλος του φύλου στον καρκίνο
Εξίσου σημαντικό είναι και το ότι η καινούργια εξέταση μπορεί να δείξει τους «ανδρικούς» και τους «γυναικείους» καρκίνους. Και αυτό διότι το φύλο μπορεί να επηρεάσει τη μοριακή τάση για καρκίνο ενώ και οι ορμόνες του φύλου συνδέονται με την ανάπτυξη διαφορετικών μορφών της νόσου. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι άνδρες εμφανίζουν πιο συχνά καρκίνο από τις γυναίκες καθώς και υψηλότερα ποσοστά θνητότητας σε ό,τι αφορά τις περισσότερες μορφές καρκίνου όπως της ουροδόχου κύστης, του νεφρού, του παχέος εντέρου, του ήπατος, του οισοφάγου, της κεφαλής και του τραχήλου, του εγκεφάλου, του δέρματος αλλά και του αίματος.
Τα μειονεκτήματα των υπαρχόντων τεστ
Η χρήση βιοδεικτών στο αίμα για την ανίχνευση του καρκίνου δεν είναι κάτι νέο. Για παράδειγμα πρόσφατα αναπτύχθηκε ένα τεστ αίματος που βασιζόμενο σε γενετικούς βιοδείκτες που μπορεί να ανιχνεύσει περισσότερες από 50 διαφορετικές μορφές καρκίνου. Ωστόσο τα τεστ που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα με βάση βιοδείκτες δεν είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικά στην ανίχνευση του καρκίνου πρώιμου σταδίου ενώ συνδέονται και με πολύ υψηλό κόστος, σύμφωνα με τον καθηγητή Αφσίν και τους συνεργάτες του.
6 στους 10 θανάτους από καρκίνο αφορούν μορφές για τις οποίες δεν υπάρχουν διαγνωστικά τεστ
Ετσι ελπίζεται ότι το νέο τεστ, αν επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά του και από μεγαλύτερες μελέτες, θα οδηγήσει σε έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου βοηθώντας στο να σωθούν ζωές – είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρεται στη νέα μελέτη στο «ΒΜJ Oncology», σχεδόν το 60% των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο αφορούν μορφές της νόσου για τις οποίες δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή διαγνωστικά τεστ.
