Νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η θεραπεία αναπνευστικών λοιμώξεων και χρόνιων πνευμονικών παθήσεων μπορεί να απαιτεί προσεγγίσεις που στοχεύουν τόσο το νευρικό σύστημα όσο και τον παθογόνο παράγοντα.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι στον Καναδά ανακάλυψαν ότι οι πνεύμονες επικοινωνούν απευθείας με τον εγκέφαλο όταν υπάρχει μόλυνση.
Τα ευρήματα που δείχνουν ότι ο εγκέφαλος παίζει κρίσιμο ρόλο στην πυροδότηση των συμπτωμάτων της ασθένειας, μπορεί να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και οι χρόνιες παθήσεις.
«Οι πνεύμονες χρησιμοποιούν τους ίδιους αισθητήρες και νευρώνες στην οδό του πόνου για να ενημερώσουν τον εγκέφαλο ότι υπάρχει μόλυνση», λέει ο Δρ. Bryan Yipp, κλινικός ερευνητής στο Cumming School of Medicine και ανώτερος συγγραφέας στη μελέτη.
«Ο εγκέφαλος πυροδοτεί τα συμπτώματα που σχετίζονται με την ασθένεια, αυτό το γενικό αίσθημα αδιαθεσίας, κούρασης και απώλειας της όρεξης.
Η ανακάλυψη δείχνει ότι μπορεί να χρειαστεί να θεραπεύουμε ταυτόχρονα το νευρικό σύστημα και τη μόλυνση».
Πριν από αυτή τη μελέτη, που διεξήχθη σε ποντίκια, θεωρούνταν ότι οι λοιμώξεις στους πνεύμονες και η πνευμονία παρήγαν φλεγμονώδη μόρια που τελικά έφταναν στον εγκέφαλο μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.
Η ασθένεια θεωρούνταν συνέπεια της έναρξης δράσης του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ωστόσο, τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι η ασθένεια εκδηλώνεται από την ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος από τον πνεύμονα.
Η κατανόηση του διαλόγου πνεύμονα-εγκεφάλου είναι σημαντική για τη θεραπεία, επειδή τα βακτήρια που προκαλούν πνευμονικές λοιμώξεις μπορούν να παράγουν ένα βιοφίλμ, μια επικάλυψη που περιβάλλει τον εαυτό τους, ώστε το νευρικό σύστημα να μην μπορεί να τα δει, και να κρύβονται στους πνεύμονες για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα, μια ανεξήγητη ανωμαλία που είδε ο Yipp στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) κατά τη διάρκεια της COVID.
Το φαινόμενο, που ονομάστηκε «χαρούμενη υποξία», καταγράφηκε σε ΜΕΘ σε όλο τον κόσμο. «Είχαμε ασθενείς των οποίων τα επίπεδα οξυγόνου ήταν εξαιρετικά χαμηλά και οι ακτινογραφίες επιβεβαίωναν ότι ίσως χρειαστούν μηχανική υποστήριξη.
Ωστόσο, όταν πήγαινα να δω τον ασθενή, έλεγε ότι αισθάνεται καλά», λέει ο Yipp. «Αυτοί οι άνθρωποι είχαν περιορισμένη συμπτωματολογία, παρόλο που ο ιός κατέστρεφε επιθετικά τους πνεύμονές τους», διευκρινίζει. Τα ευρήματα μπορούν να ρίξουν φως σε διάφορες σοβαρές πνευμονικές λοιμώξεις που δεν έχουν βαριά συμπτωματολογία.
Ο Yipp λέει ότι η κατανόηση των οδών επικοινωνίας του εγκεφάλου και του πνεύμονα μπορεί επίσης να έχει ευρείες επιπτώσεις σε άτομα με χρόνιες πνευμονικές λοιμώξεις όπως η κυστική ίνωση (CF). Πολλοί άνθρωποι με κυστική ίνωση έχουν ένα βακτήριο με βιομεμβράνη στους πνεύμονές τους και είναι ασυμπτωματικοί. Αισθάνονται καλά, αλλά στη συνέχεια έχουν μια έξαρση όπου μπορεί να αρρωστήσουν βαριά και που η αιτία της δεν μπορεί πάντα να εντοπιστεί.
«Είναι πιθανό η έξαρση να είναι και νευρολογική, ώστε αυτοί οι άνθρωποι να ζουν ως ασυμπτωματικοί επειδή τα βακτήρια κρύβονται», λέει ο Yipp.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Cell , είναι το έργο μιας διεπιστημονικής ομάδας που περιλαμβάνει ειδικούς στη νευροβιολογία, τη μικροβιολογία, την ανοσολογία και τις λοιμώδεις νόσους.
«Οι γιατροί εξειδικεύονται συνήθως στη μελέτη μεμονωμένων οργάνων, με τους πνευμονολόγους να φροντίζουν τους πνεύμονες και τους νευρολόγους να φροντίζουν τον εγκέφαλο.
Η μελέτη μας δείχνει ότι ο πνεύμονας αλλάζει τον εγκέφαλο και ο εγκέφαλος το όργανο. Αυτή η διασταυρούμενη επικοινωνία είναι ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης για την ασθένεια», λέει ο Yipp. «Είναι όλα συνδεδεμένα με τον εγκέφαλο και πιθανώς υπάρχουν ακόμη πιο περίπλοκα κυκλώματα που λειτουργούν.
Μπορούμε τώρα να σκεφτούμε να στοχεύσουμε το νευροκύκλωμα μαζί με τα αντιβιοτικά για να αντιμετωπίσουμε τις λοιμώξεις και τις ασθένειες που προκαλούνται».
Οι ερευνητές προσθέτουν ότι υπήρξε ένα ακόμη μοναδικό εύρημα.
Τα αρσενικά ποντίκια αρρώσταιναν πιο βαριά από τα θηλυκά, παρόλο που είχαν την ίδια βακτηριακή μόλυνση.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αρρώστια των αρσενικών εξαρτιόταν περισσότερο από τις νευρωνικές επικοινωνίες συγκριτικά με τα θηλυκά.
Ο Yipp λέει ότι αυτό το εύρημα θα μπορούσε να προσδώσει αξιοπιστία στη λεγόμενη «αντρική γρίπη», έναν όρο όπου οι άνδρες πιστεύεται ότι μεγαλοποιούν όταν αρρωσταίνουν από λοιμώξεις του αναπνευστικού και που, όπως αποδεικνύεται, μπορεί και να μην είναι και τόσο υπερβολικοί.
