Του Κώστα Κατίκου
Ασφαλές καταφύγιο για όσους δεν θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης αποτελεί το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων που φτάνει στα 399,54 ευρώ.
Όσοι ασφαλίστηκαν αλλά δεν συμπληρώνουν τα 15 χρόνια με πληρωμένες εισφορές για να πάρουν κανονική σύνταξη από τον ΕΦΚΑ στρέφονται στο επίδομα αλληλεγγύης το οποίο χορηγείται στο 67ο έτος της ηλικίας τους και με εισοδηματικά κριτήρια.’
Την ίδια επιλογή αντί σύνταξης έχουν και όσοι έχουν χρέη στον ΕΦΚΑ τα οποία υπερβαίνουν τα όρια που συμψηφισμού τους (άνω των 20.000 ευρώ) με το ποσό της σύνταξης και ως εκ τούτου η αίτησή τους για συνταξιοδότηση απορρίπτεται.
Η τάση που παρατηρείται στο εν λόγω επίδομα είναι αυξητική. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής για το δ΄ τρίμηνο του 2023, το επίδομα αλληλεγγύης υπερηλίκων καταβαλλόταν σε 28.054 δικαιούχους τον Δεκέμβριο του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 52,3% μέσα σε ένα χρόνο καθώς τον Δεκέμβριο του 2022 το επίδομα καταβαλλόταν σε 18.416 δικαιούχους.
Το εν λόγω επίδομα αντικαθιστά την παροχή που έπαιρναν από τον ΟΓΑ και συνεχίζουν να παίρνουν από τον ΟΠΕΚΑ οι ανασφάλιστοι υπερήλικες με τη διαφορά ότι για τους παλαιούς το επίδομα καταβάλλεται ολόκληρο ενώ στις νέες από τον νόμο 4387/2016 και μετά αιτήσεις, η παροχή έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα σε συνδυασμό και με άλλα εισοδήματα που ενδεχομένως να διαθέτουν οι δικαιούχοι. Το παλιό πλήρες επίδομα ανασφάλιστου υπερήλικα έπαιρναν 15.354 δικαιούχοι τον Δεκέμβριο του 2023 ενώ έναν χρόνο πριν (Δεκέμβριος 2022) δικαιούχοι του επιδόματος ήταν 17.170 ανασφάλιστοι υπερήλικες πριν τον νόμο 4387.
Τα κριτήρια και το ποσό
Το επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης απονέμεται με βάση εισοδηματικά, περιουσιακά και άλλα κριτήρια.
Το συνολικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημα του αιτούντος, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 4.320 ευρώ και στην περίπτωση έγγαμων, το συνολικό οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 8.640 ευρώ. Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ, ενώ το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας του (Επιβατηγά ΙΧ,ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ.
Στο εισόδημα δεν υπολογίζονται: α) Οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρίες λόγω της αναπηρίας τους. β) Το διατροφικό επίδομα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους. γ) Το επίδομα ανεργίας. δ) Η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο. Δικαιούχοι είναι όσοι δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα ή το εξωτερικό, μεγαλύτερη από το επίδομα της παροχής των ανασφάλιστων υπερηλίκων.
Σε περίπτωση που καταβάλλεται σύνταξη ή άλλη παροχή από δημόσιο φορέα και αυτή είναι μικρότερη από το επίδομα, τότε καταβάλλεται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση του ποσού της σύνταξης ή της παροχής που λαμβάνουν από το επίδομα. Αν δηλαδή ένας ανασφάλιστος λαμβάνει σε τακτική βάση ένα άλλο βοήθημα με 200 ευρώ τον μήνα, τότε θα πάρει και άλλα 199,5ευρώ από το επίδομα αλληλεγγύης. Αν δεν έχει κανένα εισόδημα θα πάρει ολόκληρο το επίδομα (399,5 ευρώ τον μήνα).
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν 35 έτη διαμονής στην Ελλάδα για να πάρουν το πλήρες ποσό του επιδόματος, διαφορετικά μειώνεται κατά 1/35 για κάθε έτος που υπολείπεται των 35 ετών διαμονής στη χώρα.
Εξαιρούνται του επιδόματος οι ανασφάλιστοι υπερήλικες και αυτοί που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον ο/η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από την παροχή των 399,5 ευρώ.
