Έχουμε κάνει δεκάδες ρεπορτάζ στο Αεροδρόμιο Κεφαλονιάς, έχουμε φωτογραφίσει εκατοντάδες φορές τους χώρους του, έχουμε μιλήσει με επισκέπτες του αλλά και στελέχη της διαχείρισής του.
Υπάρχει όμως ένα σημείο του Αεροδρομίου που μοιάζει με Πύργο απόρθητο γιατί δεν έχει γίνει κανένα ρεπορτάζ εκεί . Μέχρι τώρα.
Ήρθε η ώρα να κτυπήσουμε το κουδούνι της εισόδου του Πύργου Ελέγχου του Αεροδομίου.
Στην Κεφαλονιά, τρεις κυρίες κρατάνε στα χέρια τους τον έλεγχο της Εναέριας Κυκλοφορίας: Η Κατερίνα Οικονόμου προϊσταμένη, η Μαρία Κοτσικόνα και η ‘Άννα Σπυράτου είναι οι φύλακες άγγελοι των αιθέρων του νησιού μας. Ανεβήκαμε στον γυάλινο Πύργο τους και ζήσαμε μαζί τους λίγες ώρες από τη βάρδια τους.
Επειδή ο χρόνος μας εκεί θα ήταν περιορισμένος δώσαμε τις ερωτήσεις μας γραπτά και πήραμε τις απαντήσεις που εκφράζουν και τις τρεις τους.
Κατά την επίσκεψή μας στον Πύργο Ελέγχου συναντήσαμε δύο ελεγκτές. Όμως βάρδια κάνει μόνο μία! Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ κανονίστηκε η συνάντησή μας την ώρα της αλλαγής της βάρδιας.
Συναντήσαμε τις κυρίες Μαρία Κοτσικόνα (αριστερά) και Άννα Σπυράτου(δεξιά) ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και μείναμε λίγη ώρα μαζί τους για να ζήσουμε την εμπειρία της προσγείωσης και απογείωσης αεροπλάνων.
Ο φωτογράφος Βασίλης Λουκάτος, μας έκανε την τιμή να καλύψει φωτογραφικά το ρεπορταζ και να αποθανατίσει αυτά που ζήσαμε τις λίγες, αλλά συναρπαστικές ώρες, στον Πύργο Ελέγχου του Αεροδρομίου Κεφαλονιάς.
Αγαπητές κυρίες, σας ευχαριστούμε θερμά για την αποδοχή του αιτήματός μας να βρεθούμε μαζί σας στον Πύργο Ελέγχου , να ζήσουμε την εμπειρία της δουλειάς σας και να συζητήσουμε για το επάγγελμα του Ελεγκτή της Εναέριας Κυκλοφορίας.
Εσείς βρεθήκατε τυχαία στον Πύργο Ελέγχου ή ήταν συνειδητή επιλογής σας;
Η συγκεκριμένη εργασία είναι για κάθε ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας μια συνειδητή επιλογή. Όπως ισχύει και για τους πιλότους, η ενασχόληση με τον τομέα της αεροναυτιλίας δεν είναι ποτέ τυχαία, προϋποθέτει αγάπη και θαυμασμό για το αντικείμενο, διαρκή μελέτη και πολλές ώρες εκπαίδευσης.
Tι ήταν αυτό που σας έφερε εδώ πάνω;
Παγκοσμίως οι ελεγκτές προέρχονται από πολλά διαφορετικά επιστημονικά background και αυτό ισχύει και στην περίπτωση του ελεγκτών του Πύργου της Κεφαλονιάς. Το πτυχίο πανεπιστημίου ή πολυτεχνείου αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή στις εξετάσεις πρόσληψης ελεγκτών που διενεργούνται περιοδικά από το ΑΣΕΠ. Οι εξετάσεις αυτές έχουν εξειδικευμένο χαρακτήρα και βασίζονται σε διεθνή πρότυπα. Ως επιτυχόντες του ειδικού διαγωνισμού ακολουθήσαμε εκπαίδευση στη Σχολή Πολιτικής Αεροπορίας και on-the-job training σε αεροδρόμια μέχρι να φτάσει η στιγμή να ασκήσουμε έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας στο αεροδρόμιο της Κεφαλονιάς.
Ποιες είναι οι βασικές ευθύνες ενός ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας στον πύργο ελέγχου;
Ως βασική ευθύνη ορίζεται ο έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας, δηλαδή η ασφαλής, κανονική και ταχεία ροή της εναέριας κυκλοφορίας. Το αντικείμενο είναι πολύπλοκο και πολυδιάστατο. Επιγραμματικά να αναφέρουμε ότι είμαστε υπεύθυνες για τον ασφαλή διαχωρισμό των αεροσκαφών στο έδαφος και στον αέρα, για την ενημέρωση των αεροναυτιλλομένων με όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες (όπως αεροναυτικές αγγελίες, μετεωρολογικά δελτία κλπ), το συντονισμό (συνέγερση) φορέων και μέσων σε περιπτώσεις ατυχήματος ή απειλής, το σχεδιασμό και τη διαχείριση του εναερίου χώρου με την εκπόνηση χαρτών και διαδικασιών, τη διαχείριση των θεμάτων ασφάλειας, ποιότητας και προστασίας ης αεροναυτιλίας στα οποία δίνεται μεγάλη έμφαση και πολλά άλλα.
Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε καθημερινά στην εργασία σας;
Στην Ελλάδα ο κλάδος είναι υποστελεχωμένος λόγω των πολλαπλών δυσκολιών του επαγγέλματος, όπως η απαιτητική διαδικασία επιλογής και εκπαίδευσης, τα δύσκολα ωράρια, το άγχος κλπ. Η έλλειψη προσωπικού αυξάνει την ευθύνη την ώρα της εργασίας, δεδομένου μάλιστα ότι κατά κύριο λόγο η βάρδια στα μεσαία αεροδρόμια όπως η Κεφαλονιά εκτελείται από ένα μόνο άτομο που πρέπει να βρίσκεται διαρκώς σωματικά και πνευματικά σε άριστη κατάσταση.
Επιπλέον κρίσιμα συστήματα της αεροναυτιλίας δεν έχουν εκσυγχρονιστεί εδώ και δεκαετίες λόγω της έλλειψης στρατηγικού σχεδιασμού εκ μέρους της πολιτείας, δημιουργώντας επισφαλείς καταστάσεις τόσο για τους υπαλλήλους που τα χειρίζονται όσο και τους χρήστες του ελληνικού εναερίου χώρου.
Πώς αντιδράτε σε απρόβλεπτες καταστάσεις και προβλήματα ;
Ασφαλώς απαιτείται ψυχραιμία και νηφαλιότητα στη διαχείριση κρίσεων και απρόβλεπτων καταστάσεων. Προφανώς μικροπροβλήματα προκύπτουν συνέχεια σε ένα αεροδρόμιο και όλοι οι ελεγκτές μαθαίνουν να τα αντιμετωπίζουν. Σοβαρές απρόβλεπτες καταστάσεις όπως ατυχήματα ευτυχώς σπανίζουν στον τομέα της αεροναυτιλίας. Οι ελεγκτές όταν προκύψει σοβαρό συμβάν βασίζονται στις γνώσεις τους και την εκπαίδευση που λαμβάνουν περιοδικά στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Ποιες είναι οι τεχνικές και οι διαδικασίες που χρησιμοποιείτε για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της αποτελεσματικής διεκπεραίωσης των πτήσεων;
Η διαχείριση της ασφάλειας (safety policy) στην αεροναυτιλία αποτελεί ένα μέρος της δουλειάς μας με πολλές απαιτήσεις. Ακολουθούμε όλους τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανονισμούς διασφάλισης της ασφάλειας σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Συμμετέχουμε σε επιτροπές ασφάλειας με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων στο αεροδρόμιο, εκπονούμε μελέτες εκτίμησης του κινδύνου για κάθε αλλαγή και διαδικασία (safety assessments), εισηγούμαστε μέτρα μετριασμού κινδύνου (risk mitigation measures) όταν προκύψει η ανάγκη, γενικά γίνονται όλα τα βήματα που απαιτούνται διεθνώς ώστε οι αερομεταφορές να παραμένουν ο πιο ασφαλής τρόπος μετακίνησης.
Ποια είναι η σημασία της συνεργασίας και της επικοινωνίας μεταξύ των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας και των πιλότων;
Μεταξύ πιλότων και ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας υπάρχει διαρκής επικοινωνία, αλληλοσεβασμός και αμοιβαία εκτίμηση. Οι πιλότοι ακολουθούν απαρέγκλιτα τις οδηγίες μας και εμείς θέτουμε ως στόχο τη βέλτιστη εξυπηρέτησή τους τηρώντας πάντα τους κανόνες ασφαλείας. Έχουμε τους ίδιους στόχους, μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες και η κοινή ικανοποίησή μας έρχεται από μια ασφαλή πτήση.
Έχετε αντιληφθεί κάποια ανασφάλεια από πιλότο επειδή είστε γυναίκες;
Καμία ανασφάλεια δεν μπορεί να χωρέσει ποτέ ανάμεσα σε πιλότους και ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ως προς την εκτέλεση των οδηγιών και των εξουσιοδοτήσεων των δεύτερων από τους πρώτους. Η εμπιστοσύνη του πιλότου προς την ή τον ελεγκτή είναι εντελώς αδιαπραγμάτευτη.
Ποια είναι η σημασία της ακρίβειας και της προσοχής στη λεπτομέρεια στον τομέα του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας;
Ακολουθούμε όλους τους κανόνες και εφαρμόζουμε όλες τις δικλείδες ασφαλείας ώστε να αποσοβήσουμε κάθε πιθανότητα λάθους. Είναι ευνόητο ότι αν υπάρχει κάποια δουλειά που οφείλει να δώσει σημασία στην παραμικρή λεπτομέρεια, αυτή είναι ο έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας.
Πώς αντιμετωπίζετε την πρόκληση του να εργάζεστε σε έναν τομέα που συνήθως κυριαρχείται από άνδρες;
Στον κλάδο μας μετράει ο επαγγελματισμός και υπάρχει απόλυτη ισότητα και αλληλοσεβασμός μεταξύ όλων των ελεγκτών. Δεν έχουμε εισπράξει ποτέ διάκριση που να έχει να κάνει με το φύλο, γιατί κάτι τέτοιο δεν θα ταίριαζε με την υπευθυνότητα αυτού του επαγγέλματος. Εξάλλου, ειδικά ο κλάδος μας στην Ελλάδα, κάθε άλλο παρά ανδροκρατούμενος είναι. Τρανό παράδειγμα, ο Πύργος Ελέγχου Κεφαλονιάς!
Ποιες είναι οι πιο συναρπαστικές στιγμές που έχετε ζήσει εδώ επάνω;
Είναι αδύνατον να τις απαριθμήσουμε. Μας χαροποιεί τόσο ένα απλό «ευχαριστώ» μιας πτήσης που διευκολύναμε, όσο και η επίλυση μιας δυνητικά επικίνδυνης κατάστασης.
Θα αλλάζατε επάγγελμα;
Ας αρκεστούμε να πούμε μόνο ότι όσοι κάνουμε αυτή τη συναρπαστική δουλειά αισθανόμαστε πολύ τυχεροί που την επιλέξαμε.
Θα προτείνατε σε νέες γυναίκες να ακολουθήσουν αυτό το επάγγελμα;
Όποιος άνθρωπος (άντρας ή γυναίκα) αγαπάει να συνδυάζει τη γνώση με την πράξη, δεν φοβάται τις νοητικές προκλήσεις και θέλει να κάνει κάτι που κάθε μέρα θα του διδάσκει κάτι καινούριο, θα είναι ευτυχισμένος κάνοντας αυτό το επάγγελμα.
Τι είναι αυτό που σας αρέσει στο επάγγελμά σας;
Το ότι μας κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον. Η άριστη συνεργασία μεταξύ μας, με τους άλλους εργαζόμενους στο αεροδρόμιο και με τους πιλότους. Τα ηλιοβασιλέματα από τον Πύργο.
Διαβάσαμε ότι σε ελληνικά αεροδρόμια θα εφαρμοστεί ο εξ αποστάσεως χειρισμός των πύργων ελέγχου από κάποιο κέντρο. Πως το βλέπετε αυτό;
Παραπέμπουμε στην άποψη της Ένωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδος ότι το συγκεκριμένο είναι ένα project «αχρείαστο , επικίνδυνο και πρακτικά μη εφαρμόσιμο, με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης , κατασπαταλώντας κονδύλια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων που ταλανίζουν την αεροναυτιλία». Το γιατί προκρίνεται για εφαρμογή ταυτόχρονα σε 14 από τα μεγαλύτερα ελληνικά αεροδρόμια ένα τέτοιο project, που μόνο πιλοτικά έχει εφαρμοστεί σε κοντινή απόσταση από μεμονωμένα ηπειρωτικά (και όχι νησιωτικά) αεροδρόμια του εξωτερικού και έχει εγκαταλειφθεί εντελώς ως επικίνδυνο από την Federal Aviation Authority (των Η.Π.Α. ), αυτό ας το κρίνει ο καθένας.
Tι θα θέλατε να αλλάξετε στο επάγγελμά σας ώστε να γίνει το επάγγελμα των ονείρων σας.
Να μην δουλεύουμε τις αργίες… αλλά πάλι, ίσως και όχι, γιατί κάτι τέτοιες ιδιαιτερότητες κάνουν το επάγγελμα πιο συναρπαστικό.
Αποχαιρετήσαμε τις δύο κυρίες, φύλακες αγγέλους, του Εναέριου χώρου της Κεφαλονιάς έχοντας ζήσει μια σπάνια εμπειρία μαζί τους.
Μας εξήγησαν πως λειτουργούν τα όργανα ελέγχου, τις ακούσαμε να δίνουν εντολές, τις είδαμε να προσγειώνουν και να απογειώνουν αεροπλάνα.
Κατανοήσαμε ότι η ασφάλεια της κάθε πτήσης δεν είναι μόνο στα χέρια του πιλότου αλλά και στα χέρια των Ελεγκτών της Εναέριας Κυκλοφορίας και γιαυτο δικαούνται άριστες συνθήκες εργασίας.
Την επόμενη φορά που θα χειροκροτήσετε τον πιλότο για την προσγείωσή σας, στείλτε και ένα ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ στους ανθρώπους του Πύργου Ελέγχου. Το αξίζουν!