Γράφει Νίκος Κοκκινόπουλος
Δικαίωμα σύνταξης λόγω θανάτου θα συνεχίσουν να έχουν στο εξής και τα τέκνα που έλαβαν το συγκεκριμένο βοήθημα πριν από το 2019 και μέχρι να συμπληρώσουν το 24ο έτος της ηλικίας τους.
Αυτή είναι η βασική αλλαγή, σύμφωνα με το ΕΝΔΙΣΥ, που θεσμοθετήθηκε με τον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο (ν.5078/23, άρθρο 119) και εξειδικεύεται σε εγκύκλιο που εξέδωσε ο ΕΦΚΑ. Όπως ορίζεται ρητά, σε περίπτωση θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου, εάν έχει πραγματοποιηθεί ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης για συνταξιοδότηση, τότε η σύνταξη μεταβιβάζεται στα νόμιμα τέκνα. Το ίδιο ισχύει και για τέκνα που ενδεχόμενα να έχουν νομιμοποιηθεί, αναγνωριστεί ή υιοθετηθεί από τον θανόντα. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για να δοθεί η σύνταξη είναι τα τέκνα αυτά να είναι άγαμα, αλλά και να μην έχουν συμπληρώσει το 24ο έτος της ηλικίας τους. Οι ίδιες ακριβώς διατάξεις, με τις ανάλογες δεσμεύσεις, ισχύουν και για όσα τέκνα δικαιώθηκαν σχετικής σύνταξης θανάτου, με διατάξεις του «νόμου Κατρούγκαλου», δηλαδή την περίοδο 2016 – 2019.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η χορήγηση σύνταξης θανάτου στα προστατευόμενα υγιή τέκνα δεν μπορεί να παραταθεί πέραν του 24ου έτους της ηλικίας τους. Όποιες άλλες καταστατικές διατάξεις, είχαν θεσμοθετηθεί σε παλαιότερη χρονική περίοδο, (για ελεύθερους επαγγελματίες, ασφαλισμένους στον τ. ΟΑΕΕ), παύουν να ισχύουν. Υπενθυμίζεται ότι ειδικά για τέκνα θανόντων ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του τ. ΟΑΕΕ, η συνταξιοδότησή τους μπορούσε να παραταθεί έως το 26ο έτος της ηλικίας τους. Όσες αιτήσεις είχαν υποβληθεί πριν από την έναρξη ισχύος του νέου Ασφαλιστικού Νόμου (ν.5078/23) θα κριθούν σύμφωνα με προϊσχύουσες διατάξεις, άρα δεν υπάρχει κίνδυνος περικοπής ή ακόμα περισσότερο αναζήτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών. Ειδικά για τις περιπτώσεις αυτές, θα μπορεί να επαναχορηγηθεί η σύνταξη θανάτου, με απλή απόφαση Διευθυντή του ΕΦΚΑ.
Στην εγκύκλιο ξεκαθαρίζεται ότι στην περίπτωση που έγινε διακοπή καταβολής σύνταξης θανάτου σε τέκνο που είναι άγαμο και δεν έχει συμπληρώσει το 24ο έτος της ηλικίας του, πριν από την έναρξη ισχύος του πρόσφατου Ασφαλιστικού Νόμου (ν.5078/23), τότε η συγκεκριμένη παροχή πρέπει να επαναχορηγηθεί. Για να συμβεί όμως αυτό, χρειάζεται να υποβληθεί σχετική αίτηση προς τον ΕΦΚΑ από το ενδιαφερόμενο τέκνο, που απώλεσε άδικα την εν λόγω παροχή. Στην περίπτωση αυτή, το τέκνο που δικαιούται επαναχορήγηση σύνταξης θα λάβει και αναδρομικά ποσά, από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου νόμου, δηλαδή από την 20η Δεκεμβρίου 2023 και όχι νωρίτερα.
Στην ίδια κατηγορία εμπίπτουν και οι εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης, που πλέον θα εξεταστούν στη βάση των νέων διατάξεων που θεσπίστηκαν με τον πρόσφατο Ασφαλιστικό Νόμο.
Υπενθυμίζεται ότι έτσι και αλλιώς, υπάρχει σημαντική εκκρεμότητα αναφορικά με τις συντάξεις χηρείας που χορηγούνται από τον Οκτώβριο του 2020 και μετά, για περιπτώσεις θανόντων που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Υπάρχει παλαιότερη διάταξη νόμου που ορίζει ότι οι συντάξεις χηρείας καταβάλλονται στο 70% του συνόλου της σύνταξης του δικαιούχου και μετά το πέρας της πρώτης τριετίας, υποχωρεί κατά 50% το ποσό που χορηγείται ως βοήθημα στους κληρονόμους. Η διάταξη αυτή έχει εφαρμοστεί για δικαιούχους που προέρχονται από το δημόσιο τομέα, όχι όμως και για εκείνους που προέρχονται από τον ιδιωτικό. Έτσι, πρέπει να αποσαφηνιστεί από την Κυβέρνηση, πότε και με ποιον τρόπο θα γίνουν περικοπές για τουλάχιστον 34.000 δικαιούχους, καθώς και εάν θα αναζητηθούν αναδρομικά ποσά, που για κάποιες περιπτώσεις εκκινούν πριν από 3,5 έτη.
