ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗΣ
Σπυρίδων Μαρινάτος 1901-1974
50 χρόνια από το θάνατό του (1-10-2024)
Η Κεφαλονιά, είναι ένας τόπος που παράγει σε μεγάλη αναλογία ονομαστούς ανθρώπους της επιστήμης, της τέχνης και των γραμμάτων. Ο Μαρινάτος ήταν ένας από αυτούς. Γεννήθηκε στο Ληξούρι το 1901 και πέθανε στον χώρο του ανασκαφών του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης, την 1 Οκτωβρίου του 1974. Σπούδασε αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (αποφοίτησε το 1921) και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία (1927-1929) με υποτροφία του Ιδρύματος Humboldt.
Υπηρέτησε την αρχαιολογία από πολλές διοικητικές και ακαδημαϊκές θέσεις: Διετέλεσε Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης, διευθυντής Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας, τακτικός καθηγητής της προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, προϊστάμενος της Γενικής Επιθεώρησης Αρχαιοτήτων.
Έγινε ευρύτατα γνωστός από τη θεωρία του για τον μινωικό πολιτισμό που καταστράφηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας (Σαντορίνης ). Η θεωρία αυτή αποδείχτηκε τριάντα χρόνια αργότερα με τις ανασκαφές στο Ακρωτήρι. Έδρασε επίσης με πολλή επιτυχία στον τομέα της αντιμετώπισης και καταπολέμησης της αρχαιοκαπηλίας.
Σύμφωνα με τους βιογράφους και τους συναδέλφους του, ήταν μια χαρισματική αλλά και αντιφατική προσωπικότητα. Ευφυής, ευθύς, έντιμος, ειλικρινής αλλά και επίμονος και οξύθυμος. Αρθρογραφούσε συχνά για τα πολιτικά και κοινωνικά θέματα της εποχής του. Ήταν λάτρης της μουσικής (ως κεφαλλονίτης), της σκοποβολής, του κυνηγιού και της μοτοσικλέτας.
Ήταν συντηρητικός, αλλά και με ρηξικέλευθες και πρωτοπόρες ιδέες και απόψεις. Η συνεργασία του (αποδοχή διοικητικών θέσεων) με τα δύο δικτατορικά καθεστώτα (4ης Αυγούστου και 21ης Απρίλιου) ήταν η αίτια που του ασκήθηκε έντονη κριτική από συνάδελφους του αρχαιολόγους αλλά και άλλους.
Σε κάθε περίπτωση υπήρξε εμβληματική και κορυφαία προσωπικότητα της ελληνικής αρχαιολογίας για 40 χρόνια! Ο αρχαιολογικός κλάδος του οφείλει πολλά!
Αξίζει να ανατρέξει κανείς στο βιβλίο των Ελένης Μαντζουράνη και Ναννώς Μαρινάτου (επιμ.) «Σπυρίδων Μαρινάτος 1901-1974: Η ζωή και η εποχή του», (Ινστιτούτο του Βιβλίου-Α. Καρδαμίτσα), που είναι ο τόμος των Πρακτικών του διήμερου επιστημονικού συνεδρίου που οργάνωσε το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στη μνήμη του Καθηγητή και Ακαδημαϊκού Σπυρίδωνα Μαρινάτου στις 22 και 23 Ιουνίου 2012.
