Καρκίνος μαστού: Πώς συνδέεται η πρώιμη εφηβεία με την αύξηση κρουσμάτων στις νεότερες γυναίκες

Οι ορμόνες πιθανόν διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, πιστεύουν οι επιστήμονες

Περισσότερες νεότερες γυναίκες προσβάλλονται από καρκίνο του μαστού και οι γιατροί προσπαθούν να καταλάβουν ποια είναι η συσχέτιση με την πρώιμη εφηβεία.

Τα ποσοστά καρκίνου του μαστού σε γυναίκες κάτω των 50 ετών έχουν αυξηθεί περισσότερο από 15% τις τελευταίες δύο δεκαετίες, μια αύξηση που οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην αύξηση του θετικού σε υποδοχείς οιστρογόνων καρκίνου του μαστού (ER+), ενός υποτύπου όγκου που χρειάζεται την ορμόνη οιστρογόνο για να μεγαλώσει και να εξαπλωθεί.

Ο συγκεκριμένος τύπους όγκου για τον καρκίνο του μαστού είναι ο πιο κοινός τύπος σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Επειδή αυτός ο συγκεκριμένος τύπος προκαλεί σχεδόν αποκλειστικά καρκίνο του μαστού στις νεότερες γυναίκες, ορισμένοι γιατροί υποψιάζονται ότι η τάση σχετίζεται με το γεγονός πως όλο και περισσότερα κορίτσια έχουν την περίοδο τους νωρίτερα και αποκτούν πολύ αργότερα το πρώτο τους παιδί.

«Οι γυναίκες εκτίθενται σε περισσότερα οιστρογόνα κατά τη διάρκεια της ζωής τους», δήλωσε η Δρ Αλεξάνδρα Τόμας, ιατρική ογκολόγος στο Duke Health. «Αυτό πιθανώς εξηγεί ένα μεγάλο κομμάτι της αύξησης των καρκίνων, αλλά δεν ξέρουμε γιατί ακριβώς τα κορίτσια μπαίνουν νωρίτερα στην εφηβεία».

Πολλοί παράγοντες ενδεχομένως βρίσκονται πίσω από την αύξηση κρουσμάτων καρκίνου του μαστού – συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, της κατανάλωσης αλκοόλ, της γενετικής και ορισμένων ορμονικών αντισυλληπτικών – αλλά ο ρόλος που παίζει η πρώιμη εφηβεία στον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μιας γυναίκας έχει ξεχωριστή σημασία, καθώς η ηλικία που ξεκινά η εφηβεία στα κορίτσια πέφτει εδώ και δεκαετίες.

«Αυτή η έρευνα βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο», είπε ο Δρ Αντετούντζι Τοριόλα, μοριακός επιδημιολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Siteman του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. «Αλλά γνωρίζουμε από κάποιες από τις προηγούμενες εργασίες μας και από εργασίες άλλων ερευνητών ότι γνωρίζουμε ορισμένους παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται. Γνωρίζουμε ότι αυτοί οι αναπαραγωγικοί παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με καρκίνους του μαστού».

Πρώιμη έμμηνος ρύση, αργότερα μητρότητα
Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι η έναρξη της εφηβείας αρκετά νωρίς συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε νωρίτερα φέτος στο JAMA Network Open διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που γεννήθηκαν από το 1950 έως το 1969 ήταν, κατά μέσο όρο, 12,5 όταν είχαν την πρώτη τους περίοδο. Λιγότερο από το 9% είχε εμμηναρχή – ο επιστημονικός όρος για την πρώτη έμμηνο ρύση ενός κοριτσιού – πριν από την ηλικία των 11 ετών, η οποία θεωρείται πρώιμη. Μόλις το 0,6% αυτών των γυναικών είχαν την πρώτη τους περίοδο πριν από την ηλικία των 9 ετών, ή πολύ νωρίς.

Τα κορίτσια που γεννήθηκαν από το 2000 έως το 2005 είχαν την πρώτη τους περίοδο, κατά μέσο όρο, λίγο πριν κλείσουν τα 12, μισό χρόνο νωρίτερα από εκείνα που γεννήθηκαν 40 έως 50 χρόνια πριν. Τα ποσοστά πρώιμης και πολύ πρώιμης εμμηναρχής αυξήθηκαν επίσης, φτάνοντας στο 15,5% και 1,4%, αντίστοιχα.

«Εάν η περίοδος ενός κοριτσιού ξεκινήσει πριν από τα 11, διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και τώρα η μέση ηλικία εμμηναρχής συνεχίζει να μειώνεται», δήλωσε η Δρ Eleonora Teplinsky, επικεφαλής ιατρικής ογκολογίας μαστού και γυναικολογίας στο Valley Health System στο Νιου Τζέρσεϊ.

Μελέτες έχουν δείξει ότι για κάθε χρόνο μικρότερης ηλικίας που ένα κορίτσι ξεκινά να έχει περίοδο, ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής του αυξάνεται κατά περίπου 5%. Η πρώιμη ανάπτυξη του μαστού αυξάνει επίσης τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Μια μελέτη σε σχεδόν 50.000 γυναίκες διαπίστωσε ότι τα κορίτσια που ανέπτυξαν στήθος πριν από την ηλικία των 10 ετών είχαν 23% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού στη ζωή τους σε σύγκριση με εκείνα που άρχισαν να αναπτύσσουν στήθος στην ηλικία των 12 ή 13 ετών.

Όταν μια γυναίκα αρχίζει να έχει έμμηνο ρύση, οι ωοθήκες της απελευθερώνουν οιστρογόνα και προγεστερόνη. Και τα δύο μπορούν να παίξουν ρόλο στην αύξηση του κινδύνου μιας γυναίκας για ορμονοευαίσθητους υποτύπους καρκίνου του μαστού, οι οποίοι συνήθως αναπτύσσονται πιο αργά και αντιμετωπίζονται πιο εύκολα. Περίπου το 75% των καρκίνων του μαστού είναι ευαίσθητοι σε τουλάχιστον μία ορμόνη, συνήθως προγεστερόνη ή οιστρογόνο, σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία.

Ταυτόχρονα, οι γυναίκες κάνουν παιδιά αργότερα στη ζωή τους ή επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά. Αν και η γέννηση ενός μωρού μπορεί να αυξήσει προσωρινά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μιας γυναίκας, μειώνει ελαφρώς τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο, δήλωσε η Δρ Ann Partridge, συνιδρυτής και διευθύντρια του Προγράμματος για Νέους Ενήλικες με Καρκίνο του Μαστού στο Dana-Farber Cancer Institute.

«Οι γυναίκες που κάνουν παιδιά πριν από την ηλικία των 30 ετών έχουν μειωμένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού μακροπρόθεσμα», είπε η Partridge. «Δεν ξέρουμε γιατί, αλλά όσο μεγαλύτερης ηλικίας είσαι όταν έχεις την πρώτη σου εγκυμοσύνη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος βραχυπρόθεσμα».

Η Partridge πρόσθεσε ότι δεν είναι σαφές γιατί, αλλά μπορεί να έχει να κάνει με τα νεότερα σώματα που είναι συνήθως καλύτερα στην καταστολή των φλεγμονωδών αποκρίσεων και στην επιδιόρθωση του κατεστραμμένου DNA.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα μοντέλα πρόβλεψης κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού, όπως η αξιολόγηση κινδύνου Tyrer-Cuzick, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ευρέως, καθώς να λαμβάνουν υπόψη περισσότερα από το προσωπικό και το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού και τις μεταλλάξεις μιας γυναίκας, αλλά και να περιλαμβάνουν άλλους παράγοντες όπως η πρώιμη εφηβεία.

«Αποτελεί μια ολιστική επισκόπηση του κινδύνου μιας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο του μαστού», λένε οι επιστήμονες.

Με πληροφορίες από NBC News