Αυτόν τον μήνα ξεκινά στη Βρετανία η μεγαλύτερη παγκοσμίως μελέτη για τις πρωτεΐνες στο ανθρώπινο σώμα, η οποία μπορεί να φέρει επανάσταση στην έγκαιρη διάγνωση ασθενειών, παρέχοντας τη δυνατότητα για απλές εξετάσεις αίματος που θα εντοπίζουν παθήσεις όπως καρκίνος και άνοια χρόνια πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Το πρόγραμμα UK Biobank Pharma Proteomics Project στοχεύει να αποκαλύψει τις περίπλοκες αλληλεπιδράσεις γονιδίων, περιβάλλοντος και τρόπου ζωής στην ανάπτυξη ασθενειών. Παράλληλα, οι επιστήμονες σκοπεύουν να δημιουργήσουν εξετάσεις αίματος που θα επιτρέπουν τη γρηγορότερη και ακριβέστερη διάγνωση αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας και η νόσος του Crohn.
Η μελέτη θα επικεντρωθεί στο ρόλο των πρωτεϊνών στις ασθένειες, αναλύοντας πώς οι δομές και οι λειτουργίες τους μπορεί να προκαλούν προβλήματα στον οργανισμό.
Το έργο αυτό αποτελεί συνέχεια ενός πιλοτικού προγράμματος, που είχε ήδη δημοσιεύσει δεδομένα από 3.000 πρωτεΐνες σε δείγματα αίματος 54.000 ατόμων από τη βρετανική Biobank. Οι επιστήμονες έχουν ήδη καταφέρει να εντοπίσουν αυξημένα επίπεδα πρωτεϊνών σε ασθενείς που αναπτύσσουν άνοια μέχρι και 10 χρόνια πριν τη διάγνωση και έως 7 χρόνια πριν από τη διάγνωση ορισμένων τύπων καρκίνου.
«Τα δεδομένα που θα συγκεντρωθούν θα επιτρέψουν στους ερευνητές σε όλο τον κόσμο να κατανοήσουν πώς το περιβάλλον, ο τρόπος ζωής και τα γονίδια επηρεάζουν ορισμένα άτομα μέσω των πρωτεϊνών και άλλους όχι», δήλωσε ο καθηγητής Σερ Ρόρι Κόλινς, κύριος ερευνητής και διευθύνων σύμβουλος της UK Biobank. «Αυτό θα μας επιτρέψει να προσδιορίσουμε ποιοι άνθρωποι κινδυνεύουν να αναπτύξουν ασθένειες πολύ πριν εκδηλωθούν τα συμπτώματα και να εξετάσουμε τρόπους πρόληψης.»
Η επέκταση του έργου, που υποστηρίζεται από 14 μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, θα αναλύσει έως και 5.400 πρωτεΐνες από 600.000 δείγματα αίματος. Τα δείγματα προέρχονται από 500.000 άτομα ηλικίας 40-69 ετών, που συμμετείχαν στη μελέτη της UK Biobank πριν από 15-20 χρόνια, καθώς και από 100.000 νέους εθελοντές.
«Αυτό είναι εξαιρετικά πολύτιμο, καθώς θα επιτρέψει στους ερευνητές να παρακολουθήσουν πώς οι αλλαγές στις πρωτεΐνες επηρεάζουν την ανάπτυξη διαφόρων ασθενειών καθώς οι άνθρωποι γερνούν», ανέφερε η Ναόμι Άλεν, επικεφαλής επιστήμονας της UK Biobank. «Η μελέτη θα ενισχύσει την έρευνα για τα αίτια των ασθενειών και θα διευκολύνει την ανάπτυξη θεραπειών που θα στοχεύουν στις πρωτεΐνες που σχετίζονται με αυτές τις παθήσεις.»
Ακόμα, τα πρώτα δεδομένα υποδεικνύουν ότι ορισμένα φάρμακα μπορεί να επαναχρησιμοποιηθούν για άλλες παθήσεις. Η Άλεν ανέφερε πως πρωτεΐνες που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα συνδέονται με ψυχιατρικές παθήσεις όπως η σχιζοφρένεια και η κατάθλιψη, προσφέροντας την ευκαιρία για επαναχρησιμοποίηση φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για άλλες ασθένειες. Παρόμοια παραδείγματα υπάρχουν και με φάρμακα χημειοθεραπείας, τα οποία ήδη στοχεύουν πρωτεΐνες που σχετίζονται με διάφορους τύπους καρκίνου.
Η χρηματοδότηση για το έργο προέρχεται από μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες όπως η Johnson & Johnson, η AstraZeneca, η Pfizer και η GSK, οι οποίες επενδύουν εκατομμύρια λίρες. Τα δεδομένα από τα πρώτα 300.000 δείγματα θα αναλυθούν σε περίπου 12 μήνες και θα διατίθενται στους επιστήμονες της UK Biobank από το 2026, με το πλήρες σύνολο δεδομένων να προστεθεί στην πλατφόρμα της Biobank μέχρι το 2027.
Πηγή: Independent
