21 Μαρτίου 2025, 20:30
Όπερα σε συναυλιακή παρουσίαση
Διδώ – Διονύσιος Λαυράγκας
Μια εξαιρετικά σημαντική στιγμή για την Ιστορία της Ελληνικής Μουσικής περιμένει το Αθηναϊκό κοινό στις 21 Μαρτίου: Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών θα παρουσιάσει στο Ολύμπια – Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» την εμβληματική όπερα του Διονυσίου Λαυράγκα, Διδώ.
Ο Διονύσιος Λαυράγκας (1860-1941), από τα Ραζάτα της Κεφαλονιάς, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες του τέλους του 19ου και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Σπούδασε στην Ιταλία (Νάπολι) και τη Γαλλία (Παρίσι) και επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου, το 1900, ίδρυσε και διηύθυνε επί 40 περίπου χρόνια, το «Ελληνικό Μελόδραμα», την μουσικοθεατρική ομάδα που για πολλά χρόνια συστηματικά έφερε σε επαφή το Ελληνικό κοινό της Αθήνας και των Ελληνικών παροικιών του Εξωτερικού με το διεθνές ρεπερτόριο της όπερας, πολύ πριν την ίδρυση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Με την επτανησιακή καταγωγή του, ο Λαυράγκας μετέφερε στην Αθήνα την ιταλική μουσική παράδοση και ταυτόχρονα την συνέδεσε με τα ρεύματα της Εθνικής Σχολής και της σύνδεσης με τη λαϊκή παράδοση, που επικρατούσαν στις αρχές του 20ού αιώνα. Έτσι, θεωρείται ο συνδετικός κρίκος της Επτανησιακής και της Εθνικής Σχολής.
Η όπερα «Διδώ» γράφτηκε το 1908 και θεωρήθηκε από τον ίδιο τον συνθέτη ένα από τα σημαντικότερα έργα του. Είναι η πρώτη μεγάλων ορχηστρικκών διαστάσεων και σκηνικών απαιτήσεων Ελληνική όπερα. Παραστάθηκε αρκετές φορές όσο ο συνθέτης ήταν εν ζωή, αλλά μετά το θάνατό του παρουσιάστηκε μόνο αποσπασματικά και ποτέ ολοκληρωμένη. Ο συνθέτης την αγαπούσε τόσο πολύ, που έδωσε στην μονάκριβη κόρη του το όνομα της ηρωίδας!
Η υπόθεση της «Διδώς» βασίζεται στον μύθο του Αινεία, βασιλά των Δαρδάνων, συγγενή του Πριάμου και συμμάχου των Τρώων κατά τον Τρωικό Πόλεμο. Η γενναιότητά και η ακεραιότητά του θαυμάστηκε και τιμήθηκε από τους νικητές Αχαιούς, οι οποίοι του απέδωσαν την ελευθερία του. Μετά την πτώση της Τροίας, ο Αινείας, με μια μικρή ομάδα Δαρδάνων συντρόφων του, περιπλανήθηκε στις θάλασσες και κατέφυγε στην Καρχηδόνα, όπου συναντησε και ερωτεύτηκε την βασίλισσα Διδώ. Το φλογερό τους πάθος, όμως, δεν ευοδώθηκε, διότι ο Αινείας προτίμησε αντί του έρωτα να υπακούσει στο καθήκον του ως βασιλιά, να απομακρυνθεί από την Καρχηδόνα και να συνεχίσει τις περιλανήσεις του, σε αναζήτηση μόνιμης εγκατάστασης, μέχρι που τελικά έφθασε στο Λάτιο, όπου, σύμφωνα με τον μύθο, θεωρείται ότι οι απόγονοί του ίδρυσαν τη Ρώμη. Οι περιπλανήσεις του Αινεία περιγράφονται στο έπος «Αινειάδα» του Ρωμαίου ποιητή Βιργιλίου, η οποία θεωρείται το λατινικό αντίστοιχο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας του Ομήρου.
Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών ήρθε σε συνεννόηση με το Κέντρο Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Ωδείου Αθηνών, όπου πριν από δύο περίπου χρόνια κατατέθηκε το αρχείο χειρογράφων του Συνθέτη. Με βάση τα χειρόγραφα της όπερας, που παραδόθηκαν από την έφορο του ΚΕΤΩΑ, Στέλλα Κουρμπανά, αλλά και αξιοποιώντας και άλλο αρχειακό υλικό που ήρθε στην προσοχή της, η Φιλαρμόνια προχώρησε με δική της δαπάνη και επιμέλεια, σε μια νέα σύγχρονη έκδοση του έργου, βάσει της οποίας θα πραγματοποιηθεί η πρώτη μετά από έναν αιώνα περίπου συνολική παρουσίαση του έργου, σε συναυλιακή μορφή. Η παραγωγή συντελείται σε συνεργασία με τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλησης και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ).
Σολίστ είναι οι:
Σοφία Κυανίδου, υψίφωνος
Αναστασία Ευδαίμων, μεσόφωνος
Φίλιππος Μοδινός, τενόρος
Πέτρος Σαλάτας, βαρύτονος
Χριστόφορος Σταμπόγλης, βαθύφωνος
Την μουσική προετοιμασία επιμελήθηκε ο Δημήτρης Γιάκας, την αντιγραφή του έργου σε μουσικό λογισμικό η Λουίζα Αντύπα και ο Νίκος Μαλιάρας και την εκδοτική επιμέλεια και τη μουσική διεύθυνση ο Βύρων Φιδετζής.
Συμμετέχει η Μικτή Χορωδία του Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του Σταύρου Μπερή και η Ακαδημαϊκή Χορωδία Νέων Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Νίκου Μαλιάρα.
