Η Γερμανία επιδιώκει να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις της μέσω μιας νέας εθελοντικής στρατιωτικής θητείας, με στόχο την ανασυγκρότηση της Bundeswehr που αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις.
Το σχέδιο, βασισμένο στο σουηδικό μοντέλο «ολικής άμυνας», επιχειρεί να γεφυρώσει το κενό έως το 2029, χρονικό ορίζοντα κατά τον οποίο η Ρωσία αναμένεται να έχει αποκαταστήσει τη στρατιωτική της ισχύ.
Ωστόσο, χωρίς σαφή στοιχεία συμμετοχής, οι ανησυχίες για την αμυντική ικανότητα της χώρας μεγαλώνουν.
Η Γερμανία ποντάρει στους εθελοντές για να φτιάξει τον στρατό της – αλλά θα πετύχει;
Καθώς ο αριθμός των στρατευμάτων παραμένει στάσιμος και η απειλή της Ρωσίας ελλοχεύει, το Βερολίνο ποντάρει σε ένα μοντέλο εθελοντικής υπηρεσίας για την ανοικοδόμηση του στρατού – αλλά ο χρόνος τελειώνει. Η Γερμανία θέλει ισχυρότερο στρατό. Απλά δεν ξέρει ποιος θα υπηρετήσει, γράφει το Politico.
Η επερχόμενη κυβέρνηση του Βερολίνου, η οποία σχηματίζεται από τους συντηρητικούς Χριστιανοδημοκράτες του Φρίντριχ Μερτς και τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες (SPD), έδωσε στη δημοσιότητα μια συμφωνία συνασπισμού που περιγράφει τα σχέδια για μια νέα εθελοντική στρατιωτική θητεία για την ανασυγκρότηση των υπερεκτεταμένων και συνεχώς συρρικνούμενων τάξεων των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, της Bundeswehr.
Το σχέδιο προβλέπει την αποστολή ενός υποχρεωτικού ερωτηματολογίου σε όλους τους 18χρονους άνδρες – προαιρετικού για τις γυναίκες – για να αξιολογηθεί η προθυμία και η ικανότητα να υπηρετήσουν. Όσοι επιλεγούν θα κληθούν να καταταγούν, αλλά μόνο αν το επιλέξουν.
Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους, πολιτικός του SPD, ο οποίος αναμένεται να παραμείνει στη θέση του στη νέα κυβέρνηση, υπερασπίστηκε την προσέγγιση ως ένα ρεαλιστικό βήμα προς τα εμπρός.
«Με μια νέα στρατιωτική υπηρεσία, θα διασφαλίσουμε τόσο την ανάπτυξη όσο και τη διατήρηση της δύναμης των ενόπλων δυνάμεων», δήλωσε ο ίδιος στη συνεδρίαση της Ομάδας επαφής για την άμυνα της Ουκρανίας στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα. «Κάνουμε την Bundeswehr πιο ελκυστική».
Αλλά χωρίς σαφή στοιχεία για το πόσοι άνθρωποι θα εγγραφούν στο πλαίσιο του σχεδίου, ένα προειδοποιητικό φως «αναβοσβήνει» ήδη στους αμυντικούς κύκλους της Γερμανίας.
«Εάν η βασική στρατιωτική θητεία δεν καταφέρει να παρακινήσει σημαντικά περισσότερους νέους να καταταγούν εθελοντικά στις ένοπλες δυνάμεις στο εγγύς μέλλον, η Bundeswehr θα υπολείπεται του απαραίτητου αριθμού ενεργών στρατιωτών και εκπαιδευμένων εφέδρων», δήλωσε ο Christian Richter, έφεδρος αντισυνταγματάρχης και νομικός στο Γερμανικό Ινστιτούτο Αμυντικών και Στρατηγικών Μελετών, τη δεξαμενή σκέψης της Bundeswehr.
«Αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την αμυντική ικανότητα της Γερμανίας – τόσο όσον αφορά την εθνική άμυνα όσο και τη συλλογική άμυνα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Αυτά τα δύο δεν μπορούν να διαχωριστούν», δήλωσε.
Ένας στρατός σε συνεχή παρακμή
Η Bundeswehr έχει ήδη εξαντληθεί. Τα επίπεδα στρατευμάτων έχουν σταθεροποιηθεί σε περίπου 182.000. Περισσότεροι στρατιώτες αποχώρησαν από ό,τι κατατάχθηκαν πέρυσι, και σχεδόν το ένα τρίτο των νεοσυλλέκτων εγκατέλειψε την εκπαίδευση, σύμφωνα με την ετήσια ανασκόπηση της κυβέρνησης για την κατάσταση της Bundeswehr.
Πρόκειται για μια πρόκληση που έχει τις ρίζες της όχι μόνο στους αριθμούς στρατολόγησης, αλλά και σε πολιτικές αποφάσεις δεκαετιών που έσπρωξαν τον στρατό στο περιθώριο της κοινωνίας.
Μετά τη σαρωτική συρρίκνωση μετά τον Ψυχρό Πόλεμο το 1994 υπό τον καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, οι στρατιωτικές βάσεις έκλεισαν – ιδίως στις πόλεις. Με αυτό, σύμφωνα με τον Carlo Masala, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Bundeswehr του Μονάχου και σύμβουλο του στρατού, ο στρατός εξαφανίστηκε από τη δημόσια ζωή. «Οι βάσεις τους σήμερα βρίσκονται στη μέση του πουθενά», είπε. «Δεν υπάρχει άμεση επαφή για τους νέους».
Αυτή η αποσύνδεση έχει βαθύνει τα τελευταία χρόνια.
Η επιστράτευση έληξε το 2011. Το 2018, η εκστρατεία στρατολόγησης της Bundeswehr στο συνέδριο παιχνιδιών Gamescom στην Κολωνία προκάλεσε αντιδράσεις για μια αφίσα που έγραφε «Multiplayer at its best». Οι επικριτές κατηγόρησαν τον στρατό ότι ευτελίζει τον πόλεμο και στοχεύει σε εφήβους. «Αηδιαστικό», έγραψε ένας χρήστης στο X. «Προσπαθούν να προσελκύσουν ανυποψίαστους gamers στα όπλα».
Νωρίτερα φέτος, η ανατολική πόλη Zwickau απαγόρευσε τις διαφημίσεις της Bundeswehr από τους δημόσιους χώρους, αποκαλώντας τον εαυτό της «πόλη της ειρήνης» – αν και η δημοτική εποπτική αρχή έκρινε αργότερα ότι η απόφαση αυτή ήταν παράνομη. Σε αυτό το πλαίσιο – της εξασθένισης της ορατότητας και του πολιτικού δισταγμού – η Γερμανία ποντάρει τώρα σε μια νέα, εθελοντική στρατιωτική θητεία.
Το παράθυρο κλείνει
«Χρειαζόμαστε αυτούς τους 100.000 επιπλέον στρατιώτες αμέσως – και το συντομότερο δυνατό», δήλωσε ο στρατηγός Carsten Breuer, ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής της Γερμανίας, σε ακροατήριο του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων την περασμένη εβδομάδα.
Ο ευρύτερος, μακροπρόθεσμος στόχος είναι πολύ υψηλότερος. «Η απαίτηση που υπάρχει στο τραπέζι για τη Γερμανία είναι 460.000 στρατιώτες», δήλωσε ο Breuer – ένας αριθμός που περιλαμβάνει τις ενεργές δυνάμεις, τους εφέδρους και τους πρώην στρατιώτες που η Γερμανία πρέπει να είναι σε θέση να καλέσει σε μια μεγάλη κρίση.
Και αυτή η κρίση μπορεί να μην είναι μακριά. Σύμφωνα με τον Carlo Masala, το 2029 έχει γίνει η άτυπη προθεσμία της Γερμανίας – το έτος μέχρι το οποίο το ΝΑΤΟ και οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες αναμένουν ότι η Ρωσία θα έχει ανασυγκροτήσει αρκετή συμβατική ικανότητα μετά τον τιμωρητικό πόλεμο στην Ουκρανία για να απειλήσει το έδαφος των συμμάχων.
«Αυτός είναι ο ορίζοντας σχεδιασμού με τον οποίο εργαζόμαστε», δήλωσε ο Masala. «Αν η Γερμανία περιμένει μέχρι να είναι έτοιμες οι νέες υποδομές, μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά».
Για να καλύψει το κενό, ο επερχόμενος συνασπισμός ποντάρει στη στρατιωτική θητεία που βασίζεται στην ελεύθερη βούληση, η οποία διαμορφώνεται χαλαρά με βάση το σύστημα Totalförsvar της Σουηδίας, ή αλλιώς «ολική άμυνα».
Ο Christian Richter χαρακτήρισε το σχέδιο να βασιστεί σε εθελοντές και όχι σε επιστράτευση ως πολιτικό συμβιβασμό – που κερδίζει χρόνο, αλλά όχι πολύ.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η συμφωνία συνασπισμού περιελάμβανε έναν συμβιβασμό, δηλώνοντας ότι η νέα στρατιωτική θητεία θα είναι αρχικά εθελοντική», είπε. «Αλλά δεδομένων των σεναρίων που συζητούνται, συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής ρωσικής επίθεσης στο έδαφος του ΝΑΤΟ ήδη από το 2029, δεν έχουμε πολύ χρόνο».
Πηγή: IEIDISEIS – Κόσμος
