Ο νέος φόρος διαμονής φαίνεται πως θα απασχολήσει και τα άστεγα… ζευγαράκια, που κάνουν χρήση των ξενοδοχείων ημιδιαμονής, καθώς όχι μόνον θα πληρώνουν «εις ολόκληρον» τον ημερήσιο φόρο διαμονής για το ίδιο δωμάτιο που χρησιμοποιείται διαδοχικά από πολλούς μέσα στην ίδια ημέρα, αλλά ο ξενοδόχος θα αποστέλλει και τα ονομαστικά στοιχεία τους στην εφορία, καθώς αυτά θα καταγράφονται στην «ειδική απόδειξη» που θα εκδίδεται για σκοπούς ελέγχου και διασταύρωσης.
Τυπικά ο φόρος διαμονής ισχύει από 1.1.2018 και επιβλήθηκε για να βρεθούν επιπλέον έσοδα από τα εκατομμύρια τουρίστες που συρρέουν τα τελευταία τέσσερα χρόνια στη χώρα μας.
Μετά από άπειρα προβλήματα που ανέκυψαν και αλλαγές στο νόμο, η εφορία περνάει πλέον από την θεωρία στην πράξη. Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γιώργος Πιτσιλής εξέδωσε εγκύκλιο για το φόρο διαμονής, ο οποίος επιβάλλεται από 1.1.2018 σε τουριστικά καταλύματα (ξενοδοχεία και επιπλωμένα δωμάτια / διαμερίσματα) ανά ημερήσια χρήση δωματίου ή διαμερίσματος, προκειμένου να εφαρμόζεται ομοιόμορφα από όλους και για να επιλυθούν ζητήματα, που εν τω μεταξύ προέκυψαν κατά την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.
Ενώ όμως επιχειρεί να βάλει σε τάξη το αλαλούμ που έχει προκληθεί από τον νόμο που ψηφίστηκε πριν 2 χρόνια αλλά άλλαξε και πάλι φέτος, ανακύπτουν και νέα ζητήματα, κυρίως για τη διαδικασία έκδοσης του «ειδικού στοιχείου» με το οποίο εισπράττεται ο φόρος, καθώς και για τη φορολογική αντιμετώπιση των περιπτώσεων ημιδιαμονής, παράτασης της διαμονής (late check out), ακύρωσης της κράτησης και μίσθωσης δωματίου ή διαμερίσματος, μέσω των ψηφιακών πλατφορμών της οικονομίας διαμοιρασμού (τύπου airbnb).
Συγκεκριμένα η εγκύκλιος ορίζει ότι:
α) ξενοδοχεία που διαθέτουν λουτρό, κοινόχρηστους χώρους υποδοχής ή παραμονής των πελατών και αίθουσα παροχής τουλάχιστον πρωινού γεύματος,
β) ενοικιαζόμενα δωμάτια – διαμερίσματα που διαθέτουν χώρους διανυκτέρευσης σε δωμάτια και σε διαμερίσματα ενός ή δύο ή περισσότερων χώρων με λουτρό.
Ο φόρος επιβάλλεται ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα και ως εξής:
α. στα ξενοδοχεία:
1-2 αστέρων 0,50 €
3 αστέρων 1,50 €
4 αστέρων 3,00 €
5 αστέρων 4,00 €
β. στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια – διαμερίσματα: 0,50 €
2. Ο φόρος εισπράττεται από τα παραπάνω τουριστικά καταλύματα (ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια – διαμερίσματα) με την έκδοση «ειδικού στοιχείου – απόδειξης είσπραξης φόρου διαμονής» προς τον διαμένοντα του δωματίου ή διαμερίσματος.
Το «ειδικό στοιχείο – απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής», θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
· ημερομηνία έκδοσης – επωνυμία – διεύθυνση και ΑΦΜ της εκδούσας επιχείρησης,
· ονοματεπώνυμο διαμένοντα προς τον οποίο εκδίδεται,
· ημερομηνίες που αφορά η διαμονή,
· συνολική επιβάρυνση με φόρο διαμονής,
· αριθμό και ημερομηνία του παραστατικού πώλησης (απόδειξη, τιμολόγιο) που έχει ήδη εκδοθεί για την παροχή υπηρεσιών διαμονής
Το «ειδικό στοιχείο – απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής» δεν επιβαρύνεται με Φόρο Προστιθέμενης Αξίας.
Το ειδικό στοιχείο εκδίδεται με την ολοκλήρωση της υπηρεσίας διαμονής, δηλαδή πριν την αναχώρηση.
Yπηρεσίες ημιδιαμονής
Στην περίπτωση που παρέχονται υπηρεσίες ημιδιαμονής, η εγκύκλιος ορίζει ότι «επιβάλλεται εις ολόκληρον ο φόρος διαμονής προς τον χρήστη (διαμένοντα) του καταλύματος, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρούσα.
Σε περίπτωση που εντός της ίδιας ημέρας γίνεται χρήση του ίδιου δωματίου ή διαμερίσματος διαδοχικά από περισσότερους του ενός χρήστες, επιβάλλεται εις ολόκληρον ο φόρος διαμονής σε κάθε χρήστη (διαμένοντα)».
Late check – out
Στις περιπτώσεις που ο χρόνος παραμονής παρατείνεται για ορισμένες ώρες (late check out), η επιπλέον αυτή παραμονή δεν συνιστά υπηρεσία ημιδιαμονής και δεν επιβαρύνεται με φόρο διαμονής. Εφόσον, όμως, ο χρόνος παράτασης της παραμονής είναι τέτοιος που τελικά συνεπάγεται τη χρέωση μιας ακόμη ημερήσιας χρήσης του δωματίου, εξυπακούεται ότι αυτή επιβαρύνεται με φόρο διαμονής.
Ακύρωση
Ανεξάρτητα από την πολιτική που εφαρμόζουν οι υπόχρεες τουριστικές επιχειρήσεις στην περίπτωση ακύρωσης του συνόλου ή μέρους προγραμματισμένης διαμονής (πχ. αποζημίωση από τον πελάτη), φόρος διαμονής οφείλεται μόνον εφόσον έγινε άφιξη (check in) στο τουριστικό κατάλυμα και μόνον για τις ημέρες μέχρι την αναχώρηση (check out) από αυτό.
AirBNB
Σε περιπτώσεις τύπου airbnb κλπ, εφόσον παρέχονται προς τους διαμένοντες και λοιπές υπηρεσίες πέραν των κλινοσκεπασμάτων (καθαριότητος κλπ), οι διαχειριστές των ακινήτων αυτών θα πρέπει να αποδίδουν και φόρο διαμονής, καθώς οι εν λόγω μισθώσεις δεν θεωρούνται αστικές, αλλά πρόκειται για υπηρεσίες διαμονής που παρέχονται από τουριστικές επιχειρήσεις-τουριστικά καταλύματα.
ΤΡΟΠΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ
Επειδή ο φόρος επιβάλλεται «ανά ημερήσια χρήση» στον διαμένοντα, διευκρινίζονται τα εξής:
α) Στην περίπτωση που στο ίδιο δωμάτιο, διαμέρισμα κλπ. «συνοικούν» περισσότερα του ενός πρόσωπα (π.χ. μέλη μιας οικογένειας), το ειδικό στοιχείο εκδίδεται προς έναν εκ των διαμενόντων.
β) Στην περίπτωση που ομάδα προσώπων (μέλη οικογένειας, μέλη αθλητικής ομάδας κλπ) διαμένουν σε περισσότερα του ενός δωμάτια ή διαμερίσματα, το ειδικό στοιχείο δύναται να εκδίδεται είτε ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα προς έναν εκ των διαμενόντων σε αυτό, είτε συγκεντρωτικά για το σύνολο ή για μέρος των δωματίων ή διαμερισμάτων στον διαμένοντα προς τον οποίο εκδίδεται και το παραστατικό των υπηρεσιών της διαμονής.
Ανεξάρτητα του τρόπου έκδοσης του ειδικού στοιχείου, επί αυτού αναγράφονται όλα τα προαναφερόμενα στοιχεία (ημερομηνία, ποσό φόρου διαμονής κλπ)
γ) Στην περίπτωση που άμεσα συμβαλλόμενος με το τουριστικό κατάλυμα είναι τρίτο πρόσωπο και όχι ο διαμένων – χρήστης του δωματίου, όπως για παράδειγμα επιχείρηση που λαμβάνει τις εν λόγω υπηρεσίες για τις ανάγκες διαμονής του προσωπικού της και το παραστατικό του συνόλου των υπηρεσιών διαμονής εκδίδεται στο όνομά της, τότε το ειδικό στοιχείο δύναται να εκδίδεται, είτε προς έναν εκ των διαμενόντων σε κάθε δωμάτιο είτε συγκεντρωτικά προς έναν εκ των διαμενόντων, για το σύνολο των δωματίων των οποίων έγινε χρήση.
Στην περίπτωση, δε, που η επιχείρηση (τρίτος) καταβάλλει, εκτός από το κόστος των υπηρεσιών διαμονής, και τον φόρο διαμονής, το ειδικό στοιχείο που εκδίδεται κατά τα ανωτέρω έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και ο φόρος διαμονής αναγράφεται στο ειδικό στοιχείο με την ένδειξη «ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟΝ» και δεν καταβάλλεται εκ νέου από το διαμένοντα ή τους διαμένοντες.
δ) i. Στην περίπτωση που ο άμεσα συμβαλλόμενος με το τουριστικό κατάλυμα είναι τουριστικός πράκτορας ή τουριστικό γραφείο, εσωτερικού ή εξωτερικού, (τρίτος) και εφόσον ο τελευταίος συμπεριλαμβάνει τον φόρο διαμονής στην τιμή πακέτου που προσφέρει στους πελάτες του (διαμένοντες) και τον καταβάλλει στο υπόχρεο τουριστικό κατάλυμα, το ειδικό στοιχείο δύναται να εκδίδεται είτε προς έναν εκ των διαμενόντων σε κάθε δωμάτιο, είτε συγκεντρωτικά προς έναν εκ των διαμενόντων για το σύνολο των δωματίων της ίδιας ομάδας διαμενόντων (οικογένεια κλπ), είτε, επίσης, συγκεντρωτικά προς έναν εκ των διαμενόντων για το σύνολο των δωματίων που χρησιμοποιήθηκαν από τους διαμένοντες που αφορά το πακέτο. Στις περιπτώσεις αυτές το συγκεντρωτικό ή μεμονωμένο ειδικό στοιχείο που εκδίδεται έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και ο φόρος διαμονής αναγράφεται στο ειδικό στοιχείο με την ένδειξη «ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟΝ» και δεν καταβάλλεται εκ νέου από τον διαμένοντα ή τους διαμένοντες.
Από πλευράς ΦΠΑ, σημειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή ο φόρος διαμονής δεν περιλαμβάνεται στο κόστος του πακέτου για τις ανάγκες προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας του ταξιδιωτικού πακέτου.
ii) Εφόσον ο φόρος διαμονής δεν συμπεριλαμβάνεται στην τιμή του πακέτου που ο ταξιδιωτικός πράκτορας ή το ταξιδιωτικό γραφείο προσφέρει στους πελάτες του (διαμένοντες), τότε ο φόρος καταβάλλεται, σύμφωνα με τα παραπάνω, από τους διαμένοντες, με την ολοκλήρωση των υπηρεσιών διαμονής και πριν την αναχώρησή τους.
ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ο φόρος διαμονής αποδίδεται στο Δημόσιο από τα υπόχρεα τουριστικά καταλύματα με δηλώσεις που υποβάλλονται με το έντυπο της δήλωσης απόδοσης φόρου διαμονής, ο τύπος και το περιεχόμενο του οποίου ορίζονται με την Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1015/2018 (Β΄ 308). Στη δήλωση αυτή θα πρέπει οι υπόχρεες επιχειρήσεις να καταχωρούν το σύνολο του φόρου διαμονής που συμπεριέλαβαν στα «ειδικά στοιχεία – αποδείξεις είσπραξης φόρου διαμονής», που εξέδωσαν κατά τον προηγούμενο της υποβολής της δήλωσης μήνα. Η δήλωση υποβάλλεται μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν της έκδοσης των «ειδικών στοιχείων – αποδείξεων είσπραξης φόρου διαμονής» που περιλαμβάνονται σε αυτήν.
