Όσοι ζουν στην Αθήνα και γενικότερα από την Αττική και κάτω, δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για τους αρχαιολογικούς χώρους της Βορείου Ελλάδας. Ίσως να έχουν επισκεφθεί τους βασιλικούς τάφους στις Αιγές και ίσως τη Βεργίνα. Πέρα από αυτά, ελάχιστα πράγματα και για να πούμε και την αλήθεια, ο αρχαιολογικός τουρισμός, παρά το γεγονός ότι ζούμε στη χώρα με τους περισσότερους αρχαιολογικούς θησαυρούς, δεν είναι και το καλύτερό μας.
Ήθελα πολύ καιρό να γράψω δύο λόγια για το Δίον, την αρχαία μακεδονική πόλη του νομού Πιερίας που βρίσκεται στους πρόποδες του Ολύμπου, την οποία επισκέφτηκα πρόσφατα και δεν πίστευα ότι είχαμε στη χώρα μας ένα τέτοιο μνημείο – τόπο.
Το Δίον βρίσκεται σε απόσταση περίπου 30 χιλιόμετρα νότια της Κατερίνης. Υπάρχει έξοδος στην Εθνική οδό προς Δίον αλλά αν έρχεστε από νότια μπορείτε να πάτε και μέσω Λιτόχωρου μιας και ο δρόμος έχει πιο ενδιαφέρον.
Για οποιοδήποτε λόγο βρεθείτε στην περιοχή είτε για καλοκαιρινό είτε για χειμερινό τουρισμό αξίζει να γνωρίσετε το Δίον. Ο ανοιχτός αρχαιολογικός χώρος είναι ένας μεγάλος περίπατος σε πλακόστρωτα δρομάκια μέσα σε ένα δάσος από αιωνόβια δέντρα λίμνες και νερά και μια μοναδική μυστηριακή ατμόσφαιρα. Στο Δίον υπάρχει και το μεγαλύτερο ίσως αρχαίο ψηφιδωτό στην Ελλάδα, έκτασης 100 τετραγωνικών μέτρων που φυλάσσετε στην Αρχαιοθήκη, έναν χώρο δίπλα στο μουσείο του Δίου το οποίο κατασκευάστηκε ειδικά για τις ανάγκες του συγκεκριμένο ψηφιδωτού.
Για το Δίον βρίσκουμε αναφορές στον Στράβωνα και στον Λίβιο και αποτελούσε τη θερινή κατοικία των Μακεδόνων Βασιλειάδων καθώς και ιερό χώρο λατρείας. Ο βασιλιάς των Μακεδόνων Αρχέλαος έκανε την πόλη πολιτιστικό κέντρο της Μακεδονίας αντίστοιχης σπουδαιότητας των Δελφών και της Ολυμπίας. Ο Φίλιππος ο Β’ και Αλέξανδρος έκαναν τελετές και θυσίες στην πόλη μετά τις νίκες τους σε Όλυνθο και Χαιρώνεια και η πόλη παρέμεινε ακμάζουσα μέχρι το τέλος της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το 14ο αιώνα καταστράφηκε από τους Τούρκους και σταδιακά χάθηκε κάτω από πυκνός δάσος και βλάστηση.
Μέχρι το 1806, όταν ο Άγγλος συνταγματάρχης και περιηγητής Ουίλιαμ Μάρτν Λικ βρέθηκε στην περιοχή και την ταύτισε με την αρχαία πόλη.
Το Δίον όπως και πάρα πολλοί αρχαιολογικοί χώροι στην Ελλάδα μαρτυρούν το πέρασμα πολιτισμών στο χρόνο και αυτό μπορεί να το δει κανείς και σε αυτή την αρχαία πόλη με ερείπια και μνημεία που ξεκινούν από την αρχαία και ελληνιστική περίοδο και φτάνουν μέχρι τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά χρόνια.
Πέντε ναοί, δύο αρχαία θέατρα ρωμαϊκές θέρμες, τείχη, μακεδονικοί τάφοι, επαύλεις, και μια πόλη η ρυμοτομία της οποίας σώζεται σε άριστο βαθμό και μπορείς να την περπατήσεις.
Αναμφίβολα το πιο ενδιαφέρον από τα ευρήματα στο Δίον είναι το τεράστιο ψηφιδωτό από την αίθουσα των συμποσίων στην έπαυλη του Διονύσου.
Η έπαυλη του Διονύσου είναι ένα μεγάλο οικοδομικό συγκρότημα με χώρους κατοικίας, αίθρια, λατρευτικό οίκο, λουτρά και καταστήματα και χρονολογείται από τον 2ο μΧ αιώνα.
Το ψηφιδωτό του Διονύσου απεικονίζει το θεό Διόνυσο και έχει χαρακτηριστεί σαν ένα από τα κορυφαία της εποχής του. Το ψηφιδωτό έμεινε για πολλά χρόνια στο φυσικό του χώρο προστατευμένο από ένα στέγαστρο αλλά η φθορά του χρόνου, οι καθιζήσεις και τα νερά που πλημυρίζουν το σημείο το χειμώνα κατέστησαν υποχρεωτική την απόσπαση και μεταφορά του. Οι εργασίες για τη σωτηρία του ψηφιδωτού ήταν πρωτοφανείς για τα ελληνικά δεδομένα και από το Σεπτέμβριο του 2016 μετά και από παρουσίασή του στη Νέα Υόρκη το ψηφιδωτό αναπαύεται στην αρχειοθήκη του Δίου.
