Τα πρώτα χρόνια και ο γάμος της με τον Όθωνα
Η επίσημη προσφώνηση από τη γέννησή της, στις 21 Δεκεμβρίου του 1818, ήταν Δούκισσα Αμαλία – Μαρία – Φρειδερίκη, του Ολδεμβούργου, ενώ κατά τη διάρκεια της βασιλείας της έλαβε το όνομα «Αμαλία, Βασίλισσα της Ελλάδος» (μέχρι το 1862).
Ήταν κόρη του Μέγα Δούκα Παύλου Φρειδερίκου Αυγούστου του Όλντενμπουργκ και της Πριγκίπισσας Αδελαΐδας του Άνχαλτ – Βέρνμπουργκ, δουκικού Οίκου των Βάζα, δουκών επίσης του Όλντενμπουργκ. Δυστυχώς έμεινε ορφανή από μητέρα σε πολύ μικρή ηλικία και ανέλαβε την ανατροφή της η Βαρώνη Σέλλα. Έμαθε ξένες γλώσσες, ζωγραφική, μουσική, χορό, ξιφασκία και ιππασία. Την ενδιέφερε πολύ το θέατρο, ο χορός, η ιππασία, η ξιφασκία και το κυνήγι.
Παντρεύτηκε τον Όθωνα στην πατρίδα της, στις 10 Νοεμβρίου του 1836 και το νιόπαντρο ζευγάρι έφτασε στην Αθήνα στις 2 Φεβρουαρίου του 1837. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο γάμος τους τελέσθηκε χωρίς να έχουν ενημερώσει προηγουμένως τη βουλή. Ο Όθωνας το είχε προαποφασίσει γιατί δεν ήθελε να μαθευτεί το γεγονός στις Μεγάλες Δυνάμεις, που μονίμως από τότε εμπλέκονταν για το κάθε τι στη χώρα και του δημιουργήσουν θέμα στις προσωπικές του προτιμήσεις. Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στον Όθωνα, κατά την επιστροφή του, ευτυχώς ξεπεράστηκε όμως πολύ γρήγορα.
Με τον ερχομό της Αμαλίας στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στην οικία του Αφθονίδη προ του κήπου Κλαυθμώνος που γρήγορα είχε διασκευαστεί σε πρώτο ανάκτορο. Στις 10 Φεβρουαρίου του 1837 δέχθηκε για πρώτη φορά την αθηναϊκή κοινωνία με διερμηνέα τον Αλέξανδρο Ραγκαβή. Στις 25 Μαρτίου του 1837 έγινε η επίσημη υποδοχή της από τον ελληνικό λαό με αποθεωτικές εκδηλώσεις, όταν εμφανίσθηκε δημόσια στο πλευρό του Βασιλιά.
«Πρώτη εθνική επέτειος» ορίστηκε αυτή η ημερομηνία από τον Όθωνα την επόμενη χρονιά. Πρωτίστως, βέβαια, συνδυάστηκε με τον εορτασμό της ελληνικής ανεξαρτησίας. Η νεαρή Βασίλισσα Αμαλία προσπάθησε να συμφιλιώσει τις διάφορες μερίδες της αθηναικής κοινωνίας (τις φατριές) με σκοπό το συγκρότηση της νέας αριστοκρατίας. Οι μεγάλες φατριές τότε στην Αθήνα, ήταν: οι Φαναριώτες ως παλαιά βυζαντινή αριστοκρατία, οι “Αγωνιστές” στους οποίους η Ελλάδα όφειλε την ανεξαρτησία της, που τους αντιμάχονταν οι προηγούμενοι, και οι “Επήλυδες” αυτοί που συγκέντρωναν τον πλούτο και που συνεχίζουν να υπάρχουν μέχρι και σήμερα ακόμη εντονότερα. Αυτές οι τρεις φατριές δεν κατάφεραν να ενωθούν λόγω των εντελώς ανόμοιων στοιχείων τους.
Την Αμαλία την χαρακτήριζε ο αυθορμητισμός και η ειλικρίνεια. Ήταν δύσκολο, λοιπόν, για εκείνη, να κρύψει τον θαυμασμό προς τους Αγωνιστές. Αυτό είχε ως να δημιουργήσει εχθρούς στις άλλες δυο παρατάξεις που δεν άργησαν να εκδηλωθούν. Οι αρχές της που χαρακτηρίζονται από αυστηρότητα και ακαμψία δεν της επέτρεπαν να αλλάξει θρήσκευμα, αποκλείοντας έτσι την επαφή των Ανακτόρων με κάθε πρόσωπο που δεν θεωρούνταν άμεμπτο, τουλάχιστον ηθικά. Δεν δίσταζε να εξηγεί τους λόγους της εναντίον τους, βλάπτοντάς τους με αυτόν τον τρόπο δημόσια. Έτσι συνεχώς δημιουργούνταν συνεχώς νέοι εχθροί.
Η Αμαλία, βέβαια, δεν ευθυνόταν για όλες αυτές τις αντιζηλίες μεταξύ των φατριών, καθώς όλο αυτό είχε ξεκινήσει από την περίοδο του Αγώνα του 1821.
Η φύση της Αμαλίας, όμως, δεν της επέτρεπε να έχει διπλωματική συμπεριφορά έναντι αυτών.
Οι βασιλικοί κήποι και οι κήποι της Αθήνας
Η Βασίλισσα Αμαλία ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τον καλλωπισμό της πόλης των Αθηνών. Ξεκίνησε να δημιουργεί κήπους, δρόμους πλούσιους σε δενδροφυτεύση κι έντονη φιλανθρωπική δράση.
Από τα σημαντικότερα δημιουργήματά της: οι κήποι της Αθήνας, το Αμαλίειο ορφανοτροφείο, ο Πύργος της Βασιλίσσης, το γνωστό Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο κ.ά., καθιερώνοντας ακόμα και επίσημη γυναικεία ενδυμασία ανακτόρων, φολκλορική φορεσιά της ελληνικής υπαίθρου.
Η Βασίλισσα Αμαλία ενδιαφέρθηκε έντονα για τη γεωργία και τη δενδροκηποκομία και προωθόντας την αμπελοκαλλιέργεια.
Οι βασιλικοί κήποι που δημιουργήθηκαν ακριβώς πίσω από το νέο παλάτι που χτίστηκε το 1838, ήταν υπό την καθοδήγηση της βασίλισσας.
Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ενεργό της δράση προς την κοινωνική βελτίωση και τη δημιουργία των κήπων στην Αθήνα. Ήταν τόσο όμορφα όλα αυτά που δημιούργησε που κατάφερε να κερδίσει την αγάπη των Ελλήνων.
Το σπάνιο σύνδρομο που είχε εκ γενετής και η βάναυση θεραπεία που υποβαλλόταν καθημερινά προκειμένου να συλλάβει
Το βιβλίο με τίτλο «Το αίτιο ατεκνίας της βασίλισσας Αμαλίας» από τρεις διακεκριμμένους ιατρούς, Λάζαρος Ε. Βλαδίμηρος, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών μαιευτήρας, Αριστείδης Γ. Διαμαντής, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών κυτταρολόγος και αντιπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού, και Γεώργιος Ι. Ανδρούτσος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιστορίας της Ιατρικής, ουρολόγος, αποκαλύπτει «το μυστικό» της «θλιμμένης βασίλισσας».
Λένε πως ότι λάμπει δεν είναι χρυσός. Αυτό, ίσως, ταιριάζει απόλυτα στην ζωή της βασίλισσας Αμαλίας. Κάθε γυναίκα της εποχής της μπορεί να τη ζήλευε και να ήθελε να βρίσκεται στη θέση της. Εκείνη, όμως, όχι μόνο δεν ζούσε μια παραμυθένια ζωή, αλλά ήταν ένα τραγικό πρόσωπο στην ιστορία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η βασίλισσα ήταν παρθένα μέχρι το θάνατό της. Οι φήμες οργίαζαν επτά χρόνια μετά το γάμο της με τον Όθωνα ότι η όμορφη βασίλισσα ήταν παρθένα και ο βασιλιάς… ανίκανος! Η νεκροψία μετά τον θάνατό της, το 1875, επιβεβαίωσε τις φήμες περί παρθενίας, καθώς ο υμένας της ήταν άθικτος. Η αλήθεια ήταν ότι στα συγγράμματα μαιευτικής και γυναικολογίας της εποχής, η εικόνα που παρουσίαζαν τα έξω γεννητικά όργανα της Αμαλίας έμοιαζαν με άτρητο παρθενικό υμένα. Κι αυτός ήταν ο λόγος που ο Γερμανός γιατρός που έκανε τη νεκροψία, τη θεώρησε παρθένα.
Η Αμαλία είχε γεννηθεί με ένα ιδιαίτερα σοβαρό ιατρικό πρόβλημα που δεν της επέτρεπε να γίνει μητέρα. Είχε ένα σπάνιο σύνδρομο Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser ή, όπως αλλιώς αποκαλείται, συγγενής απλασία κόλπου. Παρουσιάζεται σε μια περίπτωση ανά 8.000 γεννήσεις κοριτσιών. Συνήθως υπάρχουν παράλληλα προβλήματα στο ουροποιητικό σύστημα και έλλειψη μήτρας. Το 1854 καταγράφονται οι πρώτες αναφορές σε αυτό το σύνδρομο, όταν πια η Αμαλία ήταν 36 ετών, σε ηλικία τότε απαγορευτική για αναπαραγωγή. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα οι γυναίκες που έχουν γεννηθεί με συγγενή απλασία κόλπου, δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν. Μόνο που στις μέρες μας, υπάρχει δυνατότητα απόκτησης κόλπου με τη μέθοδο της πλαστικής χειρουργικής. Με αυτόν τον τρόπο τους επιτρέπεται να χαρούν τον έρωτα, κάτι που δεν μπόρεσε να απολαύσει ποτέ η πρώτη βασίλισσα της Ελλάδας.
Αυτό το πρόβλημα της Αμαλίας, ήταν λόγος που συνετέλεσε στην πτώση της δυναστείας του Όθωνα.
Κανένας δεν αποκάλυπτε το μυστικό της όσο ζούσε. Αν αποκαλυπτόταν, οι επιστήμονες του 19ου αιώνα θα την αποκαλούσαν «τέρας της φύσης» και θα ήταν ένας ιδιαίτερα κακός οιωνός για το ελληνικό κράτος που έκανε τότε τα πρώτα του ελεύθερα βήματα.
Η ζωή της Αμαλίας ήταν συνυφασμένη με καθημερινά βασανιστήρια και πόνο που δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Από τα 19 της χρόνια, ήταν υποχρεωμένη να υποβάλλεται σε μια πανάρχαια ελληνική μέθοδο διασταλτικών σπόγγων που της έδινε την ελπίδα να γίνει μητέρα. Μια φριχτή μέθοδο που επικρατούσε τον 19ο αιώνα. Στόχος ήταν η διεύρυνση του κόλπου της ώστε να μπορέσει να ολοκληρωθεί η ερωτική πράξη και να γίνει η σύλληψη. Βέβαια στην περίπτωση της βασίλισσας δεν υπήρχε ούτε κόλπος ούτε μήτρα! Και δυστυχώς δεν υπήρχε αποτέλεσμα…
“Κάθομαι μέσα σε τέσσερις τοίχους. Δοξάζω το Θεό διότι μου χάρισε σωστό μυαλό. Αλλά πόσο πιο όμορφα θα ήταν αν τα ουράνια μού`διναν και τη χαρά της μητρότητας. Αγαπώ τον άνδρα μου, η χώρα του έχει αναθέσει να την φροντίζει. Θεούλη μου, δώσε μου ένα αγοράκι, που θα μας χαρίσει ευτυχία”. είναι απόσπασμα από το ημερολόγιο της…
Η εξορία
Το βασιλικό ζεύγος βρισκόταν σε μια επίσκεψη στην Πελοπόννησο όταν μια εξέγερση πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις, που είχαν υποστηρίξει τον Όθωνα, τον συμβούλευσαν να μην αντισταθεί. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η βασιλεία του Όθωνα και της Αμαλίας να πάρει τέλος. Αποχώρησαν από την Ελλάδα με το βρετανικό πολεμικό πλοίο Σκύλα, παίρνοντας μαζί τους τα ελληνικά βασιλικά εμβλήματα.
Πέρασαν το υπόλοιπο της ζωής τους στη εξορία, στην Βαυαρία- που ήταν η πατρίδα του Όθωνα.. Συνέχισαν να μιλούν την ελληνική γλώσσα κάθε ημέρα, μεταξύ 6 και 8 η ώρα, για να θυμούνται τα χρόνια που έζησαν στην αγαπημένη τους Ελλάδα. Η Βασίλισσα Αμαλία έφυγε από τη ζωή στη Βαμβέργη το 1875 και ενταφιάστηκε στο Μόναχο, δίπλα στον λατρεμένο της σύζυγο, το Βασιλιά Όθωνα.
Στον επίλογο του βιβλίου «Το αίτιο ατεκνίας της βασίλισσας Αμαλίας», γράφεται: «…Περισσότερο όμως άτυχοι στάθηκαν, γιατί στις πιο κρυφές τους στιγμές, τις πιο ανθρώπινες, μακριά από αυλικά πρωτόκολλα και κυβερνητικές ευθύνες, ο Όθωνας και η Αμαλία δεν μπόρεσαν να χαρούν τον έρωτα».
Η αλήθεια είναι ότι πίσω από τις κλειστές πόρτες ενός σπιτιού – είτε μικρού είτε ανακτόρου- ποτέ κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τί πραγματικά συμβαίνει. Η ζωή της βασίλισσας αποδεικνύει πως το κλειδί της ευτυχίας δεν βρίσκεται ούτε στους τίτλους, ούτε στην εξουσία και τη δόξα…
Πηγές:
- Το αίτιο ατεκνίας της βασίλισσας Αμαλίας, Λάζαρος Ε. Βλαδίμηρος, Αριστείδης Γ. Διαμαντής, Γεώργιος Ι. Ανδρούτσος.
- Vanity Fair
- Wikipedia
