30 Ιανουαρίου 2017 στα περίχωρα της Μοσούλης. Μια διμοιρία των ειδικών δυνάμεων του Ιράκ η οποία συμμετέχει στις επιχειρήσεις για την ανακατάληψη της πόλης από τον ISIS που την ελέγχει από το καλοκαίρι του 2014 δέχεται μια απρόσμενη επίθεση από αέρος.
Γράφει ο Αγγελος Σκορδάς
Όταν οι άνδρες του Ιρακινού στρατού στρέφουν τα όπλα τους στον ουρανό ανακαλύπτουν με έκπληξη ότι ο βομβαρδισμός των θέσεων τους πραγματοποιήθηκε από ένα τηλεκατευθυνόμενο, μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Λίγα λεπτά αργότερα και μετά από ομοβροντία πυρών καταφέρνουν να το καταρρίψουν. Η έκπληξη τους, όμως, μεγαλώνει όταν διαπιστώνουν ότι το drone που τους επιτέθηκε ήταν αυτοσχέδιο! Πρόκειται για την πρώτη καταγεγραμμένη επίθεση από drone για λογαριασμό τρομοκρατικής οργάνωσης.
Το συμβάν σημαίνει σε χρόνο dt συναγερμό στις υπηρεσίες πληροφοριών πολλών ευρωπαϊκών χωρών που τα τελευταία χρόνια έχουν ζήσει τη φρίκη τυφλών χτυπημάτων στα εδάφη τους από οπαδούς του χαλιφάτου. Τα drones που μέχρι πρόσφατα χρησιμοποιούνταν από εξτρεμιστές κυρίως για κατασκοπεία μετατρέπονται πια σε θανατηφόρα βομβαρδιστικά. Η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών αλλά και η κυκλοφορία στο εμπόριο φτηνών gadgets που μέχρι πριν μερικά χρόνια χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά από τις διωκτικές αρχές ή τις ένοπλες δυνάμεις έχει δώσει σε τρομοκράτες και κάθε λογής εγκληματίες (εμπόρους ναρκωτικών, λαθρεμπόρους ή ακόμα και διακινητές ανθρώπων) ένα σχετικό αβαντάζ. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν είναι λίγες οι χώρες που για τη θωράκιση τους απέναντι στα drones κάνουν «βουτιά» στο παρελθόν και στρέφονται στην επιστράτευση κάποιων παλιών και ιδιαίτερα πιστών φίλων του ανθρώπινου είδους: Τα αρπακτικά πτηνά!
Οι απόλυτοι κυρίαρχοι των αιθέρων -που εδώ και χρόνια χρησιμοποιούνται σε αεροδρόμια και εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για την απομάκρυνση κορακοειδών και άλλων επιβλαβών πτηνών τα οποία μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο υποδομές και αεροσκάφη- ήρθε η ώρα να τεθούν στην υπηρεσία του νόμου. Γαλλία, Δανία και Ολλανδία είναι μερικές μόνο από τις χώρες που έχουν ήδη εκπαιδεύσει γεράκια και αετούς για την καταπολέμηση των drones, ενώ το πρόσφατο περιστατικό στο αεροδρόμιο Gatwick του Λονδίνου, όπου η υπέρπτηση δύο drones πάνω από τις πίστες του οδήγησε στη ματαίωση για λόγους ασφαλείας εκατοντάδων πτήσεων με τη ζημιά για τους αερομεταφορείς να ξεπερνάει τις 20 εκατομμύρια λίρες, αποδεικνύει ότι η αποτελεσματικότερη θωράκιση απέναντι σε αυτόν τον νέο εχθρό περνάει από τα γαμψά νύχια των αρπακτικών.
«Τα γεράκια είναι ούτως ή άλλως τα πλέον άρτια -από άποψη μηχανικής- πλάσματα στον πλανήτη, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι πολλά από τα μαχητικά αεροσκάφη, όπως τα F-16, έχουν σχεδιαστεί κατ’ εικόνα και ομοίωση του σκελετού τους. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι τα γεράκια εκτροφής μπορούν μέσω συγκεκριμένων τεχνικών και επαρκούς εκπαίδευσης να διδαχτούν ποια είναι η λεία τους, ο εχθρός τους. Αν, λοιπόν, ένα γεράκι εκτροφείου μάθει από την πρώτη μέρα της ζωής του ότι η λεία του είναι τα drones, τότε αυτά θα κυνηγήσει. Όταν φέρει εις πέρας την αποστολή του, όμως, ο εκπαιδευτής θα πρέπει να το ανταμείψει με τροφή. Αυτό περνάει στο υποσυνείδητο του πτηνού και έτσι συνδέει την κατάρριψη του drone με την τροφή του», λέει στο iefimerida ο 34χρονος αστυνομικός της ομάδας ΔΙΑΣ, εκπαιδευτής αρπακτικών πτηνών και πρόεδρος του Συλλόγου Ιερακοτραφίας Σταύρος Αθανασίου.
Αγγελος Αθανασίου και Ερμής
Η ιερακοτροφία και η ιερακοθηρία αποτελούν πανάρχαιες πρακτικές που άνθισαν στον ελλαδικό χώρο ήδη από το 2000 π.Χ. με αναφορές στον Όμηρο και τον Αριστοτέλη. Σήμερα η τέχνη της ιερακοθηρίας αλλά και η ιερακοτροφία έχουν περιοριστεί σημαντικά. Σε ολόκληρη τη χώρα υπάρχουν μόλις 50 γερακάρηδες, ενώ λειτουργεί ένα και μοναδικό εκτροφείο αρπακτικών ημερόβιων και νυχτόβιων πτηνών, αυτό του Κωνσταντίνου Ελευθεριάδη στη Δράμα. «Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι τα γεράκια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αστυνόμευση είναι αποκλειστικά εκτροφής και όχι άγρια», τονίζει ο Σταύρος ο οποίος καθημερινά πηγαίνει στον Βοτανικό Κήπο Διομήδους στην περιοχή του Χαϊδαρίου και εκπαιδεύει τα αρπακτικά πτηνά που φροντίζει, ενώ τα Σαββατοκύριακα τα παρουσιάζει στο κοινό.
Ιερακοτροφία και η ιερακοθηρία πρακτικές πανάρχαιες.
Στο καταπράσινο άλσος των 1.860 στρεμμάτων (μόλις οκτώ χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας), το iefimerida συνάντησε τον νεαρό αστυνομικό που εδώ και σχεδόν 20 χρόνια εκπαιδεύει αρπακτικά πτηνά. Μαζί του και δύο από τα γεράκια του: Τη Ζήνα, ένα θηλυκό γεράκι της οικογένειας Redtale Hawk τεσσάρων ετών, με ειδίκευση στην κατάρριψη drones και τον Ερμή, έναν πετρίτη τριών ετών που ειδικεύεται στο birth control πτηνών σε μεγάλες υπαίθριες εκτάσεις. Όπως εξηγεί, καθένα από αυτά, λόγω της σωματοδομής του, έχει διαφορετικές δεξιότητες. «Ανάλογα το είδος του γερακιού η όραση τους μπορεί να φτάσει από τα 5.000 έως και τα 10.000 μέτρα, ενώ αντίστοιχα η ταχύτητα τους μπορεί να αγγίξει τα 440 χιλιόμετρα την ώρα σε μια κάθετη εφόρμηση. Ο τίτλος ‘άρχοντας του αέρα’ που έχει δοθεί στο πέρασμα των αιώνων στο γεράκι δεν είναι καθόλου υπερβολικός», συμπληρώνει ο ίδιος.
Όσον αφορά την αποδοτικότητα των γερακιών σε αστικό πεδίο ο Σταύρος ξεκαθαρίζει ότι με την κατάλληλη εκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει εξίσου αποτελεσματικά με το φυσικό του περιβάλλον: «Η εκπαιδευτική διαδικασία στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και στην ανταμοιβή. Μεγαλώνοντας το πουλί δένεται με τον εκπαιδευτή και τον εμπιστεύεται απόλυτα. Όταν λοιπόν φέρει εις πέρας αυτό για το οποίο έχει εκπαιδευτεί, εν προκειμένου την κατάρριψη drones, πρέπει να ανταμείβεται πλουσιοπάροχα.» Εξάλλου, ακόμα και στη… ζούγκλα των πόλεων, το πάντρεμα τεχνολογίας και φύσης μπορεί να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, λέει ο Σταύρος, αφού «με την ενσωμάτωση πριν την πέταγμα στα φτερά του γερακιού ενός ειδικά σχεδιασμένου GPS μπορεί να εντοπιστεί τόσο το πτηνό όσο και το drone που κατέρριψε».
Ο Ερμής!
Τι γίνεται όμως στην Ελλάδα και σε ποιο στάδιο βρίσκεται η χρησιμοποίηση των αρπακτικών πτηνών για λόγους ασφάλεια; Ο 34χρονος αστυνομικός έχει κατά το παρελθόν προτείνει στην ΕΛ.ΑΣ την εκπαίδευση γερακιών για λογαριασμό της, πρόταση η οποία εξετάζεται από την ηγεσία, ενώ έχει κληθεί μαζί με τη Ζήνα να οργανώσει την… αεράμυνα ιδιωτικών εκδηλώσεων με VIP καλεσμένους, αρχηγούς κρατών και γαλαζοαίματους που αποτελούν στόχο τόσο τρομοκρατών όσο και παπαράτσι! Μάλιστα, η Ζήνα έχει στο ενεργητικό της ήδη δύο καταρρίψεις drones σε πραγματικές συνθήκες! «Πιστεύω ότι και στη χώρα μας σύντομα θα γίνει αντιληπτό πως αυτός είναι ο πλέον αξιόπιστος τρόπος για την θωράκιση ενάντια σε drones που πιθανόν να χρησιμοποιηθούν κακόβουλα», υπογραμμίζει.
Η Ζήνα, το δεύτερο γεράκι που εκπαιδεύει ο κ. Αθανασίου.
Η Ζήνα με τον εκπαιδευτή της.
Η Ζήνα έχει στο ενεργητικό της ήδη δύο καταρρίψεις drones σε πραγματικές συνθήκες!
Πιστεύω ότι και στη χώρα μας σύντομα θα γίνει αντιληπτό πως αυτός είναι ο πλέον αξιόπιστος τρόπος για την θωράκιση ενάντια σε drones που πιθανόν να χρησιμοποιηθούν κακόβουλα, υποστηρίζει ο κ. Αθανασίου. 
Νέμεσις: Ο εκπαιδευμένος αετός – φύλακας του Όρους Αιγάλεω
Εκτός όμως από τα γεράκια εκπαιδευμένα είτε στην κατάρριψη drones είτε στην απομάκρυνση επιβλαβών πτηνών από αεροδρόμια και άλλες ευαίσθητες υποδομές ο Σταύρος Αθνασίου έχει έναν ακόμα πολύτιμο «συνεργάτη». Ο λόγος για τη Νέμεσις, έναν χρυσαετό εξήμισι κιλών (από τα μεγαλύτερα αρπακτικά πτηνά στον κόσμο, με καταγωγή από τις αχανείς στέπες της Μογγολίας), επιφορτισμένο με τον περιορισμό του υπερπληθυσμού της αλεπούς και της καρακάξας στο Όρος Αιγάλεω. Τα δύο θηράματα του επιβλητικού αρπακτικού ευθύνονται για την απώλεια μεγάλου πληθυσμού πτηνών και μικρών θηλαστικών και τη διατάραξη της ισορροπίας της τροφικής αλυσίδας σε περιοχές της Αττικής, με θύματα λαγούς, πέρδικες και άλλα είδη μικρότερων – ευάλωτων πτηνών που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα ευημερούσαν.
«Για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα, ελεγχόμενοι θηρευτές κυνηγούν με τη χρήση εκπαιδευμένων γερακιών και αετών μόνο τα συγκεκριμένα είδη, φυσικά υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και σε συνεργασία με το Δασαρχείο Αιγάλεω. Μόλις η ισορροπία επανέλθει -με τη θήρευση προκαθορισμένου αριθμού αλεπούδων και καρακαξών σε βάθος τριετίας- το πρόγραμμα θα σταματήσει. Εξάλλου, μόνο και μόνο η παρουσία γερακιών και αετών σε μια περιοχή μπορεί να φέρει εν μέρει την ισορροπία στην πανίδα», εξηγεί ο 34χρονος συμπληρώνοντας πως η Νέμεσις είναι σήμερα ένας από τους πέντε μεγαλύτερους αετούς στην Ευρώπη, ικανή να αναμετρηθεί ακόμα και με λύκο, με την ταχύτητα της εν πτήσει φτάνει τα 240 χιλιόμετρα την ώρα! Μάλιστα, οι δύο τους πρόσφατα βρέθηκαν σε συνάντηση ιερακοθηρίας στη Σλοβακία, με τις επιδώσεις της Νεμέσεως να εντυπωσιάζουν.
Νέμεσις, ένας χρυσαετός εξήμισι κιλών!
Οι χρυσαετοί είναι από τα μεγαλύτερα αρπακτικά πτηνά στον κόσμο.
Ενα πτηνό με καταγωγή από τις αχανείς στέπες της Μογγολίας
Φωτογραφίες: Πάνος Μάλλιαρης
