- Μία τελείως διαφορετική εικόνα έχει η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας μετά την ψήφιση στη Βουλή το απόγευμα της Μ. Τρίτης, με 147 «ναι» και 100 «όχι», του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας που, εκτός από τις συγχωνεύσεις ΑΕΙ και ΤΕΙ, περιλαμβάνει τις αλλαγές στο λύκειο και στο εξεταστικό σύστημα.
Με το νέο νόμο «σβήνουν από το χάρτη» και τα τελευταία ΤΕΙ που δεν είχαν απορροφηθεί από ΑΕΙ, συγχωνεύονται και καταργούνται πανεπιστημιακά τμήματα, και μειώνεται ο συνολικός αριθμός των σχολών, χωρίς ωστόσο να μειώνεται και ο συνολικός αριθμός εισακτέων. Κι όλα αυτά εν μέσω αντιδράσεων, πολλών μεν, όχι και ιδιαίτερα σφοδρών δε…
Είναι αλήθεια ότι μέσα σε λιγότερο από 2 χρόνια, ο Κώστας Γαβρόγλου κατάφερε να μειώσει δραστικά το συνολικό αριθμό των ΑΕΙ και των ΤΕΙ, και των τμημάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η κριτική της πανεπιστημιακής κοινότητας κατά κύριο λόγο (με δεδομένο ότι στη Βουλή η περισσότερη κουβέντα έγινε για το εξεταστικό) εστίασε στις συγχωνεύσεις, οι οποίες, σύμφωνα με πρυτάνεις και μέλη ΔΕΠ, έγιναν χωρίς σχέδιο, χωρίς αξιολόγηση, χωρίς προγράμματα σπουδών και χωρίς μακροπρόθεσμη προοπτική, μέσω μαζικής «ανωτατοποίησης» των ΤΕΙ και απλής μετονομασίας τμημάτων.
«Ακατάλληλος ο τρόπος συγχώνευσης ΑΕΙ-ΤΕΙ»
Οι αντιδράσεις πάντως στο σύνολό τους, αν και πολλές, δεν είχαν την αναμενόμενη σφοδρότητα και σίγουρα δεν έχουν καμία σχέση με όσα είχαν γίνει παλαιότερα, σε «ηπιότερες» αλλαγές που είχαν προωθήσει π.χ. η Μαριέτα Γιαννάκου, η Άννα Διαμαντοπούλου ή ακόμα παλαιότερα ο Γιώργος Σουφλιάς, ο Γεράσιμος Αρσένης, ο Βασίλης Κοντογιαννόπουλος κ.ά.
Στην ουσία με τον νέο νόμο καταργήθηκαν και τα εναπομείναντα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα οποία, όπως και τα προηγούμενα απορροφήθηκαν από «γειτονικά» Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Πρυτάνεις και πανεπιστημιακοί καθηγητές, αλλά και το συμβούλιο της ανεξάρτητης Αρχής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) εδώ και αρκετούς μήνες είχαν εκφράσει τις επιφυλάξεις τους για την ένταξη των ΤΕΙ στα ΑΕΙ χαρακτηρίζοντας εντελώς ακατάλληλο τον τρόπο υλοποίησης του εν λόγω σχεδίου.
Η ένταξη αυτή, τονίζουν οι αντιδρώντες, θα έπρεπε να γίνει μετά από αξιολόγηση του συνόλου των δομικών στοιχείων των προγραμμάτων σπουδών, της φυσιογνωμίας και του σκοπού τους, του γνωστικού τους αντικειμένου και της διάρθρωσής τους σε μαθήματα, του διαθέσιμου διδακτικού προσωπικού και των σχετικών υποδομών και
υποστηρικτικών υπηρεσιών. Και μόνον από το γεγονός, ότι μεταφέρονται σε άλλο τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, επηρεάζει τη φυσιογνωμία τους, που αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο τους.
Η αξιολόγηση αυτή, υποστηρίζουν πολλοί πρυτάνεις και μέλη ΔΕΠ, θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες για την κάθε επιστημονική περιοχή, υπό την εποπτεία και οργάνωση της Ανεξάρτητης Αρχής, της ΑΔΙΠ.
«Ήταν αναγκαίο και έγινε πράξη»
«Το μεταρρυθμιστικό σχέδιο της κυβέρνησης στην Παιδεία ήταν αναγκαίο και έγινε πράξη» απαντά ο υπουργός Παιδείας και προσθέτει: «Με σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών επιλύσαμε προβλήματα δεκαετιών που οι προηγούμενες κυβερνήσεις δημιούργησαν είτε με πράξεις είτε με παραλείψεις. Ταυτόχρονα, προχωρήσαμε σε μεταρρυθμίσεις, παρά τη λυσσαλέα αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης και την παραπληροφόρηση που επιδόθηκαν και επιδίδονται τα φιλικά προς αυτά ΜΜΕ».
Ο κ. Γαβρόγλου επισημαίνει την απουσία μαζικών κινητοποιήσεων με αφορμή το νέο νόμο λέγοντας ότι «στο μεγάλο μεταρρυθμιστικό μας εγχείρημα βρήκαμε σύμμαχο την μεγάλη πλειονότητα της ακαδημαϊκής και εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά και της κοινωνίας. Δεν είναι τυχαίο που τους γύρισαν την πλάτη σε όλα τα καλέσματα κινητοποιήσεων» σημειώνει χαρακτηριστικά και επιτίθεται στην αντιπολίτευση και στους διαφωνούντες: «Επιδιώξαμε και τη συναίνεση των κομμάτων ενημερώνοντάς τα με ξεχωριστές συναντήσεις για το πλαίσιο των αλλαγών που προτείναμε. Ζητήσαμε τις δικές τους προτάσεις αλλά επέλεξαν τον δρόμο της στείρας αντιπαράθεσης και της υποκρισίας. Τώρα που αρχίζει η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων θα είναι υποχρεωμένα να λογοδοτούν διαρκώς στην κοινωνία».
«Εμείς θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για τα επόμενα βήματα που θα οδηγήσουν σε ποιοτικότερη δημόσια εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες. Πλέον η χώρα μετά την έξοδο από την μνημονιακή καταιγίδα, έχει τις οικονομικές ανάσες να πετύχει την ποιοτική αναβάθμιση της Παιδείας που αποδεδειγμένα αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα» κατέληξε ο υπουργός Παιδείας.
Ο νέος χάρτης
Σύμφωνα με όσα ψηφίστηκαν το απόγευμα της Μ. Τρίτης στη Βουλή:
· Τα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης εντάσσονται στο Διεθνές Πανεπιστήμιο. «Θα είναι ένα δυναμικό εξωστρεφές Ίδρυμα, με πολλά μαθήματα και προγράμματα και σε ξένη γλώσσα» προβλέπει το υπουργείο Παιδείας. «Αλλοιώνεται ο χαρακτήρας του και καταστρέφεται ένα επιτυχημένο εγχείρημα» απαντούν πανεπιστημιακοί καθηγητές.
· Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας απορροφά το ομώνυμο ΤΕΙ. Το υπουργείο Παιδείας επισημαίνει την ίδρυση πολυτεχνικού τμήματος στην Κοζάνη, ωστόσο καθηγητές και μηχανικοί υπογραμμίζουν ότι με μετονομασίες δεν δημιουργούνται πολυτεχνεία.
· Το ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας «σπάει» στα δύο και «μεταφέρεται» στα Πανεπιστήμια Πατρών και Πελοποννήσου. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε τη
συγχώνευση του Ανοικτού Πανεπιστημίου με το εν λόγω ΤΕΙ, όμως ματαιώθηκε λόγω σφοδρών αντιδράσεων. Αντιδράσεις υπάρχουν και για την ίδρυση της 4ης Νομικής Σχολής στην Πάτρα.
· Το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου απορροφά και το ομώνυμο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, με αποτέλεσμα την τρόπον τινά γιγάντωσή του, ενώ ιδρύονται 16 νέα τμήματα.
· Ιδρύεται το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο στην Κρήτη, με τη συγχώνευση του ΑΕΙ και του ΤΕΙ του νησιού,
Το χορό των συγχωνεύσεων είχαν ανοίξει το ΤΕΙ Αθήνας και το ΑΕΙ Πειραιά, τα οποία εξελίχθηκαν σε ένα Ίδρυμα, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Ακολούθησαν τα εξής: Το ΤΕΙ Ηπείρου ενοποιήθηκε με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ενοποιήθηκε με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το ΤΕΙ Θεσσαλίας ενοποιήθηκε με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας (που προερχόταν από τη «σύμπτυξη των ΤΕΙ Λαμίας και Χαλκίδας) ενοποιείται με το ΕΚΠΑ και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο.
Μηχανογραφικό χωρίς ΤΕΙ
Όπως επισημαίνει πάντως το υπουργείο Παιδείας, για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης οι μαθητές θα κληθούν να συμπληρώσουν μηχανογραφικό όπου θα υπάρχουν μόνο πανεπιστημιακά τμήματα. Επίσης, για το 2019-2020 τα τμήματα στο νέο ακαδημαϊκό χάρτη από 451 γίνονται 432.
Η νέα αρχιτεκτονική της Ανώτατης Εκπαίδευσης, στηρίχτηκε στους τέσσερις βασικούς άξονες: νέα τμήματα, συνέργειες Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα με ερευνητικά ινστιτούτα και διετή προγράμματα σπουδών για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ.
Ο υπουργός Κώστας Γαβρόγλου στη δήλωσή του ανέφερε ότι «για την ενίσχυση της νέας αρχιτεκτονικής στην Ανώτατη Εκπαίδευση:
· Έχουν δοθεί ήδη 150 θέσεις ΔΕΠ για τα ιδρύματα. Δίνονται άλλες 500 θέσεις ΔΕΠ. Για πρώτη φορά μετά το 2010 νομοθετήθηκε η επαναπροκήρυξη όλων των κενών θέσεων οι οποίες είναι αποτέλεσμα συνταξιοδοτήσεων.
· Επιπλέον 1.500 θέσεις που έχουν ήδη προκηρυχθεί για νέους επιστήμονες και για ακαδημαϊκή εμπειρία, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να διδάξουν μέχρι 3 μαθήματα τον χρόνο.
· Και τέλος 15.000.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ για τα πανεπιστήμια ώστε να γίνει πράξη η νέα αρχιτεκτονική της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
