Η γιορτή της μητέρας ή ημέρα της μητέρας είναι εορτή προς τιμήν της μητέρας και της μητρότητας. Οι πρώτες αναφορές για Γιορτή της Μητέρας και της μητρότητας έρχονται από την αρχαία Ελλάδα.
Η μητέρα Γη (Γαία) σύζυγος του Ουρανού είναι η προσωποποίηση της φύσης, που γεννά όλο τον κόσμο και λατρεύεται σαν η υπέρτατη θεότητα. Η λατρεία περνά στη συνέχεια στην κόρη της, Ρέα, σύζυγο και αδερφή του Κρόνου. Η Ρέα λατρεύεται σαν η “Μητέρα των Θεών”, καθώς φαίνεται να είναι η πρώτη, που γέννησε με τοκετό και ανάθρεψε τα παιδιά της με μητρικό γάλα. Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν τιμές στη Ρέα κάθε άνοιξη, καθώς ήταν και θεά της γης και της γονιμότητας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Γούντροου Ουίλσον θα μπορούσε να θεωρηθεί ο «πατέρας» της Ημέρας της Μητέρας, καθώς ήταν εκείνος που καθιέωρωσε επισήμως τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου ως ημέρα «δημόσιας έκφρασης αγάπης προς τις μαμάδες».
Ωστόσο, «μητέρα» της γιορτής θεωρείται η Αμερικανίδα Ann Maria Reeves Jarvis, η οποία διοργάνωσε για πρώτη φορά το 1865 ένα κίνημα με το όνομα Mothers Friendships Day και συναντήσεις με το όνομα Mothers Day Meetings, κατά τις οποίες οι μητέρες αντάλλασσαν απόψεις και εμπειρίες.
Η ανάγκη για την τιμητική αυτή της μητρότητας προέκυψε από την προσωπική τραγωδία της Jarvis: Από τα 13 της παιδιά, μόλις τα 4 κατάφεραν να φτάσουν έως την εφηβεία. Πέθαναν από ασθένειες κοινές της εποχής (ιλαρά, τυφοειδή πυρετό, διφθερίτιδα), απώλειες που ενέπνευσαν την Jarvis να αναλάβει δράσει ώστε να βοηθήσει την κοινότητά της στη μάχη κατά των παιδικών ασθενειών.
Η Anna Marie Reeves Jarvis ενέπνευσε τη «γέννηση» της συγκεκριμένης ημέρας. Η ακούραστη δουλειά της με άλλα μέλη της κοινότητάς της συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση της δημόσιας υγείας και των συνθηκών υγιεινής – AP Photo
Το 1870 η Julia Ward Howe διοργάνωσε μια εκδήλωση φιλειρηνικής συγκέντρωσης μητέρων με το σλόγκαν peace and motherhood με σκοπό, τα παιδιά να μην στέλνονται στον πόλεμο.
Στην Ελλάδα η γιορτή της μητέρας συνδέθηκε με την εορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου). Τότε η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την Παναγία με τον Ιωσήφ που πηγαίνουν τον 40ήμερο Ιησού στο Ναό για ευλογία. Να “σαραντίσει”, με σύγχρονη ορολογία.
Μια κίνηση που ακόμα σήμερα κάνουν οι χριστιανές μητέρες (Σαραντισμός). Ο παράλληλος εορτασμός της μητέρας ξεκίνησε το 1929 με προφανή τον συμβολισμό. Όμως κατά την δεκαετία του 1960, ο εορτασμός ατόνησε και ενισχύθηκε η δυτικόφερτη συνήθεια εορτασμού της 2ης Κυριακής του Μαΐου. Η εκκλησία όμως επιμένει στην παλαιά ημέρα εορτασμού και διοργανώνει σχετικές εκδηλώσεις.
