Με το “Πως Τολμάτε;” που ξεστόμισε η Σουηδή έφηβη ακτιβίστρια Greta Thunberg στη μεστή συναισθηματικά ομιλία της, έθεσε το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων στους παγκόσμιους ηγέτες, στο ξεκίνημα των εργασιών της Συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα, στις 23 Σεπτεμβρίου, στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Πριν τρεις δεκαετίες μια άλλη νεαρή ακτιβίστρια, η Severn Cullis-Suzuki, είχε πρώτη κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου της κλιματικής αλλαγής στα Ηνωμένα Έθνη, το 1992 και από ότι φάνηκε εις ώτα μη ακουόντων.
Γράφει ο Παναγής Σταθάτος
Κάτι όμως άλλαξε το καλοκαίρι του 2019, προς το χειρότερο! Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έγιναν παντού αισθητές, δημιουργώντας ευρείες τεράστιες ανησυχίες, όχι μόνο στους ακτιβιστές για το περιβάλλον. Πρωτοφανούς μεγέθους πυρκαγιές στις αχανείς εκτάσεις της Σιβηρίας, τόνοι πάγου που χάθηκαν στη Γροιλανδία, ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών και κλιματική απορρύθμιση και ως επιστέγασμα σε όλο αυτό: το τροπικό δάσος του Αμαζονίου (ο πνεύμονας του πλανήτη) παραδόθηκε στις φλόγες από υλοτόμους και κτηνοτρόφους, διότι ο κόσμος θέλει να τρώει περισσότερο κρέας…
Από το 1987, όταν η πρωθυπουργός της Νορβηγίας Gro Harlem Brundtland παρέδωσε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την αναφορά της για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπου για πρώτη φορά τέθηκε το δικαίωμα των μελλοντικών γενεών, τη Διεθνή Συνδιάσκεψη του Ρίο, το 1992, το Πρωτόκολλο του Κιότο, το 1997, την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την βιώσιμη ανάπτυξη στο Γιοχάνεσμπουργκ, το 2002, μέχρι τη νέα παγκόσμια συμφωνία για την κλιματική αλλαγή στη διάσκεψη των Παρισίων, το 2015, υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι η προσπάθεια δεν είναι αρκετή και ότι οι στόχοι δεν επιτυγχάνονται. Ως εκ τούτου, η μικρή Greta εμφανίστηκε στο προσκήνιο ως μια επώδυνη υπενθύμιση δεκαετιών αποτυχίας, ως τη φωνή των επόμενων γενεών, οι οποίες θα υποστούν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, ζητώντας επιτακτικά πραγματική αλλαγή.
Εν μέσω της μεγαλύτερης παγκόσμιας απεργίας για το κλίμα, που πραγματοποιήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου, από νέους ανθρώπους του δικτύου Fridays for Future, η φωνή της Greta προκάλεσε εκατομμύρια αντιδράσεις ανά την υφήλιο, με τους επικριτές της να την καταγγέλλουν, πότε χρησιμοποιώντας ορθά επιχειρήματα και πότε αντιδρώντας άλογα και υβριστικά.
Εν συντομία, την χαρακτήρισαν μια κακομαθημένη eco – nazi και με περίσσιο μισογυνισμό τόνισαν ότι πάσχει από το σύνδρομο asperger, ενώ ο ίδιος ο πρόεδρος Τραμπ την ειρωνεύτηκε στο twitter. Με άλλα λόγια, “Πως τολμάει;” να επεμβαίνει στα παγκόσμια ζητήματα; Μέσα σε κλίμα ανελέητης κριτικής , που ενισχύεται στον χαώδη χώρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με τον κόσμο διχασμένο και με αντιδράσεις που ξεπερνούν τα συνηθισμένα όρια , η Greta καθίσταται μια πραγματική παγκόσμια persona, πετυχαίνει το στόχο της, που δεν είναι άλλος από την εστίαση στην κλιματική αλλαγή απόρροια της αλόγιστης οικονομικής μεγέθυνσης.
Όπως όμως συμβαίνει με τα παγόβουνα, όπου υπάρχει αρκετό βάθος κάτω από την επιφάνεια, έτσι και με τις ακραίες εκδηλώσεις υπάρχει μια ουσία πολύ σημαντικότερη. Οι εξ’ αριστερών βλέπουν την Greta ως ένα επικοινωνιακό τέχνασμα, ικανότητα του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, στην προσπάθεια ανανέωσής του, μέσω της κατάχρησης της δύναμης της ενημέρωσης, να δημιουργεί σύγχρονες Αντιγόνες, σε μια εποχή που όλα είναι ελεγχόμενα και κατευθυνόμενα από τεράστια πολυεθνικά μιντιακά μέσα. Γίνεται μια προσπάθεια δημιουργίας ενός παγκόσμιου συμβόλου για τη πρόκληση μιας ψεύτικης επανάστασης με επικοινωνιακά τεχνάσματα, με απώτερο στόχο ένα νέα πράσινο ξέπλυμα, όπου διεθνή επιχειρηματικά λόμπι θα προωθήσουν, στη νέα εποχή, την πράσινη οικονομική κυριαρχία τους.
Στην άλλη πλευρά της πολιτικής σκέψης, η εκ δεξιών ρητορική επιτίθεται με σφοδρότητα αμφισβητώντας την ίδια την κλιματική αλλαγή∙ ότι η όλη ιδέα είναι μια επικοινωνιακή φούσκα όσων προωθούν τον διεθνισμό και όπως δήλωσε ο πρόεδρος Τραμπ: “το μέλλον ανήκει στους πατριώτες και όχι στους υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης”. Επαναλαμβάνουν ότι η προφητική αναγγελία περί του τέλους του κόσμου, που ποτέ δεν έρχεται, το μόνο που θα φέρει είναι αύξηση φόρων, νομοθετικών ρυθμίσεων, εξασθένιση των δυτικών οικονομιών, μια επίθεση στην ελεύθερη οικονομία της αγοράς, στον αμερικανικό τρόπο ζωής. Υποκρύπτεται μια κρυφή ατζέντα αλλαγής του συστήματος, ανακατανομής πλούτου, ελέγχου του παγκόσμιου πληθυσμού και μείωσης της κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών, που θα επηρεάσει τόσο τις αναπτυγμένες όσο και τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Υπάρχει εντούτοις κάτι βαθύτερο, μια ισχυρή δόση ενοχής από όλους σε σχέση με το περιβάλλον, που απορρέει από το ερώτημα ποιος ή τι μπορεί να εκπροσωπήσει την ίδια τη φύση και τα δικαιώματά της, και στο πρόσωπο της Greta ή όλων των μαθητών που συμμετείχαν στην παγκόσμια απεργία δίνεται μια κάποια λύση!
Κάθε λέξη στην ολιγόλεπτη ομιλία της Greta είναι προσεκτικά διαλεγμένη, με συμβολισμούς, βιτριολικές εκφράσεις κατά της παγκόσμιας ελίτ, συναισθηματικά φορτισμένη αλλά και στοιχειοθετημένη με επιστημονικά δεδομένα. Μίλησε με θράσος εναντίον της ανισότητας, της αέναης οικονομικής μεγέθυνσης, το business as usual, τις τεχνικές λύσεις που όλα οδηγούν σε “άδεια λόγια” αναφορικά με την δράση που απαιτείται για να σωθεί ο πλανήτης. Παρότι πολλοί μπορεί να θεωρήσουν ότι οι προθέσεις της νεαρής μαθήτριας είναι αγνές, είναι δύσκολο να μην γίνει αντιληπτή η υποκινούμενη δράση της.
Ωστόσο, φάνηκε ξεκάθαρα στη διάσκεψη για το κλίμα ότι οι αναγκαίες μειώσεις στις εκπομπές αερίων προκειμένου να αποφευχθεί κλιματική κατάρρευση αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός και ότι η επίτευξη των στόχων του Παρισιού να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τη βιομηχανική εποχή θα αποτύχει παταγωδώς, παρά τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων. Η Άνγκελα Μέρκελ έθεσε στόχο το μακρινό 2038 για τον τερματισμό της εξόρυξης άνθρακα, η Κίνα με βιασύνη αρνήθηκε να ανακοινώσει όποια νέα μέτρα, ενώ οι Η.Π.Α. απλά απουσίαζαν (ως γνωστόν ο πρόεδρος Τραμπ επιθυμεί την αποχώρηση των Η.Π.Α. από τη συμφωνία του Παρισιού).
Σταδιακά γίνεται αντιληπτό, σε τοπικό, εθνικό και υπερ-εθνικό επίπεδο ότι οι κοινωνίες πάσχουν από ένα σύνδρομο διγλωσσίας. Μια διγλωσσία η οποία είναι δομική του συστήματος και ασύνδετη από εκάστοτε πρόσωπα – ηγέτες οποιασδήποτε χώρας. Γιατί πως αλλιώς να εξηγηθεί ότι την ίδια στιγμή που οι παρευρισκόμενοι χειροκροτούσαν την Greta για την ομιλία της, την ίδια ακριβώς στιγμή την αγνοούσαν! Ή τι εντύπωση μπορεί κανείς να σχηματίσει, όταν μια χώρα ανακοινώνει από τη μία μεριά το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και ταυτόχρονα, σε άλλο επίπεδο, την έναρξη της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων! Για να μην αναφερθούμε στον άνετο και συνάμα περιβαλλοντικά επιζήμιο βίο που διάγει η γενιά της Greta…Είναι όμως ευκολότερο να κατακρίνουμε τη θρασύτητα ενός κοριτσιού και να αγνοήσουμε αυτό που βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας.
Πηγή : https://www.koutipandoras.gr
