Από τα Χριστούγεννα του 1880 που γιορτάζονται υπό το φως των κεριών, με κυρίαρχο το καραβάκι αντί για το έλατο και με γαλλική σφραγίδα στο μενού, ως τα τραγικά Χριστούγεννα των Δεκεμβριανών που αποκαλύφθηκε ότι υπήρχαν τόνοι δυναμίτη κάτω από το ξενοδοχείο, κι από τις γιορτινές βραδιές στην αυγή της «νέας εποχής» των 50’s – όπου εκεί υπήρξε η μεγαλύτερη κάβα κρασιών στην Ελλάδα – ως τα εορταστικά πακέτα διαμονής του σήμερα, οι ημέρες που διανύουμε έχουν συνδεθεί με τη «Μεγάλη Βρεταννία».
Αρκετά από αυτά τα Χριστούγεννα έχει ζήσει ως αυτόπτης μάρτυρας ο κ. Απόστολος Δοξιάδης, τελευταίος διευθύνων σύμβουλος της ιστορικής οικογένειας Λάμψα και νυν αντιπρόεδρος της ιδιοκτήτριας εταιρείας Ελληνικών Ξενοδοχείων Λάμψα Α.Ε. από τους ελάχιστους Αθηναίους που γνωρίζει την ιστορία του ξενοδοχείου εκ των έσω.
Το όνομα της γαλλίδας «προγιάγιας» του, Παλμύρας Παλφρουά, που παντρεύτηκε τον ιδρυτή, Ευστάθιο Λάμψα κι έφερε πνοή από Πόλη του Φωτός στο ξενοδοχείο της μικρής Αθήνας του τέλους του 19ου αιώνα προτού καλά – καλά ακόμα ηλεκτροδοτηθεί, ακουγόταν σαν θρύλος στις συζητήσεις με τον παππού του, Θεόδωρο Πετρακόπουλο, πρόεδρο του Δ.Σ. στα σαλόνια της Grande Bretagneκαι τους γονείς του που μικρό παιδάκι, εκεί περίπου στα μέσα του περασμένου αιώνα, του επέτρεπαν να καμαρώσει τον εμβληματικό χριστουγεννιάτικο στολισμό του οικογενειακού ξενοδοχείου «με την καλύτερη ορχήστρα της εποχής» και να γυρίσει σπίτι για ύπνο νωρίς…
Για το πως διαμορφώθηκαν, λοιπόν, οι ιστορικές συνθήκες στον εορτασμό των Χριστουγέννων στη Μεγάλη Κυρία της Αθήνας, ένα τοπόσημο που έχει διαγράψει μια τροχιά ζωής 145 χρόνων συνδεδεμένο με όλες τις εξελίξεις κυρίως του 20ου αιώνα, μιλά στη Huffington Post Greece ο κ. Δοξιάδης από τότε που τα μόνιππα, ακριβώς έξω από την κεντρική της είσοδο, σήκωναν τη σκόνη της μεταμόρφωσης της Αθήνας, μιας ασφαλτοστρωμένης πόλης του 19ου αιώνα, ως εν έτει 2019 όπου οι χαρακτηριστικοί Καρυοθραύστες υποδέχονται προσωπικότητες απ’ όλον τον πλανήτη.
Τα Χριστούγεννα του 1880: Υπό το φως των κεριών
Για τον κ. Δοξιάδη, η ιστορία του ξενοδοχείου, ουσιαστικά ξεκινά το 1880, όταν ο φιλοπρόοδος και ικανός Καλαβρυτινός, Ευστάθιος Λάμψας, επιστρέφει το 1878 στην Αθήνα από το Παρίσι, όπου είχε μεταβεί με την βοήθεια των ανακτόρων για να τελειοποιηθεί στην τέχνη της μαγειρικής και παντρεύεται την γαλλίδα Παλμύρα Παλφρουά (που έχει ζήσει στο Φοντενεμπλό αλλά και κοντά στο Παρίσι η οποία εργαζόταν στο ξενοδοχείο ενός θείου της όπου και τη γνώρισε ο Λάμψας). Ο Λάμψας συνεταιρίζεται με τον Σάββα Κέντρο, ιδιοκτήτη ενός μικρού ξενοδοχείου στην πλατεία Συντάγματος και κάπως έτσι αρχίζουν όλα. Η κυρία Λάμψα είναι εκείνη που δίνει πρώτη τον τόνο κοσμοπολιτισμού στο ξενοδοχείο σε μια Αθήνα χωρίς ανάλογη κουλτούρα.
«Ο προπάππους είχε σπουδάσει με υποτροφία από τα Ανάκτορα στο Παρίσι (εστάλη σε ηλικία 16 ετών) για να “μάθει κουζίνα” και να επιστρέψει. Στο Παρίσι, την υπερ-πρωτεύουσα της Ευρώπης, γνώρισε την προγιάγια μου. Εκείνη μετέφερε τη γαλλική κουλτούρα στα μενού του ξενοδοχείου κουζίνα και στην εκμάθηση του προσωπικού, κάτι που έγινε πρώτη φορά στην Ελλάδα», λέει στη HuffPost Gr ο κ. Δοξιάδης.
«Το 1880 οι ΄Ελληνες δεν γνωρίζουν καμία έννοια Χριστουγεννιάτικης ατμόσφαιρας. Μα και η Ευρώπη δεν γνωρίζει ρεβεγιόν Χριστουγέννων. Τα Χριστούγεννα η Ευρώπη πάει εκκλησία. Οι ΄Ελληνες ανακαλύψαμε το ρεβεγιόν των Χριστουγέννων τα τελευταία 30 χρόνια.Το 1880, λοιπόν, όχι μόνο δεν υπάρχει κουλτούρα Χριστουγεννιάτικης εορτής αλλά ούτε και … δέντρο. ΄Ελατα Χριστουγεννιάτικα όπως τα βλέπουμε σήμερα ξεκίνησαν από το 1960 κι έπειτα. Η παράδοση του δέντρου και του Χριστουγεννιάτικου στολισμού είναι κεντροευρωπαϊκή, εκεί που ευδοκιμούν τα έλατα. Στην Ελλάδα είχαμε το καραβάκι αντί του Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Τα Χριστούγεννα απλά υπήρχε η γιορτινή ατμόσφαιρα και διακόσμηση με το ανάλογο μενού και τα γλυκά. Η προγιάγια μου, γνωρίζοντας τις συνήθειες της διπλωματικής πελατείας – και μιλάμε τότε μόνο για ευρωπαϊκή πελατεία σ’ ένα ξενοδοχείο 40 δωματίων – έδινε την ατμόσφαιρα γι’ αυτούς του ανθρώπους. Η μεγάλη βραδιά πάντα ήταν εκείνη της Πρωτοχρονιάτικης ρεβεγιόν. Ο περίφημος μεγάλος χορός της Πρωτοχρονιάς ξεκίνησε με πρωτοβουλία της προγιάγιας μου στα τέλη του 19ου αιώνα και διατηρήθηκε μέχρι το 1960», μας λέει.
«Η ρεβεγιόν Πρωτοχρονιάς 1880 θα πρέπει να γιορτάστηκε υπό το φως των κεριών παρ’ ότι η “Μεγάλη Βρεταννία” ήταν ένα από τα τρία πρώτα κτήρια στην Αθήνα που απέκτησαν ηλεκτρισμό με την ευκαιρία των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896», εξηγεί.
Τα Xριστούγεννα της δεκαετίας 1920 -30: Η επέκταση και τα μεγάλα ρεβεγιόν της Αθηναϊκής κοινωνίας
Το 1888 ο Κέντρος πεθαίνει και ο Λάμψας αποκτά από τη χήρα του, έναντι 300.000 δραχμών το μερίδιο της στο ξενοδοχείο. Σε ηλικία 40 ετών γίνεται ο μοναδικός ιδιοκτήτης της «Μεγάλης Βρεταννίας». Τη διεύθυνση του ξενοδοχείου αναλαμβάνει το 1910 ο γαμπρός του Λάμψα, ο δημοσιογράφος Θεόδωρος Πετρακόπουλος. Κοσμοπολίτης, είχε χρηματίσει απεσταλμένος αθηναϊκών εφημερίδων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ξεκινά με τον πεθερό του την εφαρμογή ενός σχεδίου επέκτασης και πλήρους ανακαίνισης του ξενοδοχείου. Το 1919 συστήνεται η «Α.Ε. Ελληνικών Ξενοδοχείων» και αργότερα προστίθεται και το επίθετο «Λάμψα». Οι έξι κυριότερες τράπεζες που λειτουργούσαν στην Ελλάδα λαμβάνουν μέρος, με την προτροπή της κυβέρνησης, στην κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου της νέας εταιρίας. Το 1927 γίνεται η πρώτη επέκταση με πρόσοψη στη Βουκουρεστίου και το 1930 το ξενοδοχείο επεκτείνεται στην οδό Πανεπιστημίου.
«Η Μεγάλη Βρετανία από τη δεκαετία του 1920 αρχίζει να γίνεται πολύ μεγάλο ξενοδοχείο με πάνω από 200 δωμάτια», αναφέρει ο κ. Δοξιάδης. «Αλλάζουν και οι αίθουσες. Εχουμε πια καινούργιες, πολύ μεγάλες αίθουσες. ΄Αρα τα μεγάλα ρεβεγιόν όπου, πλέον, παρευρισκόταν όλη η Αθηναϊκη κοινωνία, γινόντουσαν εκεί που θα μπορούσαν να περάσουν τη βραδιά τους 300 άτομα δεδομένου του ότι αλλάζει και η κλίμακα», συμπληρώνει.
Τα Χριστούγεννα του 1944 και τα «Δεκεμβριανά»: Βραδιά με ποτά ενώ είχε αποκαλυφθεί δυναμίτιδα στα έγκατα του ξενοδοχείου
«Κι ερχόμαστε στα τραγικά Χριστούγεννα του 1944, μετά τη λέξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου, στην καρδιά του Εμφυλίου, με τον βρετανικό στρατό να πολεμά μαζί με τον ελεύθερο ελληνικό στρατό εναντίον του ΕΑΜ – ΕΛΛΑΣ στην Αθήνα. Μια μέρα πριν τα Χριστούγεννα του 1944 όπου ο βρετανός Πρωθυπουργός, Ουίστον Τσόρτσιλ θα επισκεπτόταν τη “Μεγάλη Βρεταννία” αποκαλύφθηκε ότι υπήρχαν τόνοι δυναμίτη κάτω από το ξενοδοχείο – που, τελικά, δεν εκπυρσοκροτήθηκε... Σημειώστε, το ότι εκ των νικητών του Β’ παγκοσμίου πολέμου, ο ΄Αγγλος πολιτικός αποφάσισε να έρθει Αθήνα, αποτέλεσε μια μεγάλη ανακοίνωση προς τη διεθνή κοινότητα – κι όχι μόνο – ως προς το που θα ήθελε να “τοποθετηθεί” η Ελλάδα», μας λέει ο κ. Δοξιάδης.
Και συνεχίζει: «Δυστυχώς, όμως, οι συγκυρίες δε του επέτρεψαν να μείνει στη “Μεγάλη Βρετανία”. Ο Τσόρτσιλ δεν διανυκτέρευσε στο ξενοδοχείο αλλά σε ένα μεγάλο θωρηκτό – καράβι που βρισκόταν στο Φάληρο. Στην Αθήνα, δε, κινήθηκε μεταξύ υπουργείου Εξωτερικών και Αγγλικής πρεσβείας, πάντα μέσα σε τανκς. Παρ’ όλα αυτά, είμαι σίγουρος ότι έστω και σ’ αυτή την τραγική συγκυρία θα υπήρξε κάποια, έστω και υποτυπώδης γιορτινή, ατμόσφαιρα – τουλάχιστον με ποτά δεδομένου του ότι οι μισοί εκ των ενοίκων ήταν ξένοι – επιπλέον υπήρξαν και πολλοί διεθνείς ανταποκριτές για να καλύψουν το γεγονός».
Χριστούγεννα στα τέλη της δεκαετίας του ’40: Οι λαμπερές «στρατιωτικές» βραδιές του ξενοδοχείου
«Τα μεγαλύτερα ρεβεγιόν της “Μεγάλης Βρετανίας” γίνονται μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου», μας λέει ο κ. Δοξιάδης.«Τότε που υπήρχε στρατιωτική κοινωνία στην Αθήνα (η αμερικανική και η αγγλική στρατιωτική αποστολή) με πολλούς στρατιωτικούς που ζούσαν με τις οικογένειές τους εδώ. ΄Ηταν πάρα πολύ σημαντικά γι’ αυτούς τους ανθρώπους αυτά τα ρεβεγιόν. Σ’ αυτά συμμετείχε κι η μικρή Αθηναϊκή κοινωνία που ήταν τότε διεθνής μέχρι να υπάρξει το αεροπλάνο ως μέσο μαζικής μεταφοράς – η κοινωνία που σήμερα κάνει τα ρεβεγιόν της εκτός Ελλάδος. Μιλάμε για πάρα πολύ μικρό ποσοστό πολύ πλούσιων ανθρώπων. Για να καταλάβετε καλύτερα να σας πω ότι μέχρι το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου, η “Μεγάλη Βρεταννία” είχε τη μεγαλύτερη κάβα κρασιών στην Ελλάδα».
Εκείνη την εποχή, λοιπόν, μόνο η Μεγάλη Βρεταννία είναι Χριστουγεννιάτικα «ντυμένη». Σιγά – σιγά την ακολουθεί όλη η Αθήνα. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 οι ΄Ελληνες αρχίζουν να ταξιδεύουν όλο και περισσότερο και η Ελλάδα εισέρχεται περισσότερο στα ευρωπαϊκά καταναλωτικά έθιμα.
Χριστούγεννα 1950 – 1960: Η αποστολή των ΗΠΑ στο ξενοδοχείο κι η εισαγωγή στην αμερικάνικης προέλευσης έννοια ρεβεγιόν Χριστουγέννων
Ξεκινά πρόγραμμα επισκευών και εκσυγχρονισμού και το 1957 κατεδαφίζεται το αρχικό κτίριο της οικίας Δημητρίου, επί της οδού Βασιλέως Γεωργίου, και αντικαθίσταται με ένα επιβλητικό κτίριο, με νέα δωμάτια, νέα είσοδο, μεγαλοπρεπές λόμπι και άλλες αίθουσες. Η «Μεγάλη Βρεταννία» αποκτά τη μορφή που έχει σήμερα με 446 δωμάτια, μεγάλες αίθουσες και γίνεται ένα από τα σημαντικότερα ξενοδοχεία της Ευρώπης.
«Στη δεκαετία του ’50 η “Μεγάλη Βρεταννία” είναι στο μεγαλύτερό της μέρος “κατειλημμένη” από την αμερικανική αποστολή. Ο αρχηγός της έμενε τρία χρόνια στο ξενοδοχείο. Σιγά – σιγά η Ελλάδα κι η Ευρώπη εισέρχονται στην αμερικάνικης προέλευσης έννοια ρεβεγιόν Χριστουγέννων. Ο κόσμος αρχίζει να ξεδίνει καθώς διαφαίνεται μια περίοδος πραγματικής ειρήνης, κάτι που φαίνεται και στο κόστος της ρεβεγιόν. Τα 10 έλατα που χρειαζόντουσαν για να γίνει η διακόσμηση θα πρέπει να έρχονταν από την Πάρνηθα. Ελείνη την εποχή το ξενοδοχείο είχε την καλύτερη ορχήστρα της εποχής», μας λέει ο κ. Δοξιάδης.
«Η “Μεγάλη Βρεταννία” ήταν μοναδική ως το ’60 με την έννοια των πελατών, της πολυτέλειας, και της διακόσμησης. Ο φωτισμός της εξελίσσεται με τεχνογνωσία από την Αμερική. Ξεκινά ωστόσο ο ανταγωνισμός με το καινούργιο ξενοδοχείο Hilton – αν και είναι διαφορετικό το προφίλ των ξενοδοχείων. Ο βασικός ανταγωνιστής της “Μεγάλης Βρεταννίας” δεν θα είναι ποτέ τα άλλα ξενοδοχεία αλλά το … εξωτερικό με την έννοια ότι οι σημαντικότεροι πελάτες της αρχίζουν πλέον ταξιδεύουν για να κάνουν γιορτές εκτός Ελλάδας», εξηγεί.
«Εκείνη την περίοδο πολλοί με ξένη και ευρωπαϊκή παράδοση θα πάνε στη Μεγάλη Βρεταννία και για το δείπνο των Χριστουγέννων. Θυμίζω ότι τα μενού ήταν γραμμένα στη γαλλική: η γαλλική γαστρονομική παράδοση ήταν κυρίαρχη. Η σούπα ήταν υποχρεωτικό μέρος ενός μενού που συμπεριελάμβανε 5 – 6 διαφορετικά πιάτα. Μετά ξεκίνησαν οι δίαιτες…»
Χριστούγεννα στη «Μεγάλη Βρεταννία» σήμερα
Σήμερα οι επιβλητικοί Καρυοθραύστες στέκονται στην είσοδο καλωσορίζοντας τους επισκέπτες και μόλις οι πόρτες ανοίξουν την παράσταση κλέβει το λαμπερό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στο χώρο του λόμπυ. Τους υπόλοιπους χώρους κοσμούν στολίδια σε διάφορα σχέδια προσδίδοντας μια νότα μαγείας και λάμψης.
Στην πιο γνωστή γωνιά της Αθήνας, το GB Corner Gifts and Flavors του ξενοδοχείου, οι ιδέες χριστουγεννιάτικων δώρων και συνθέσεων είναι πολλές, ενώ η KG Perfumery στην είσοδο Ξενοδοχείου KingGeorge διαθέτει αρώματα υψηλής ποιότητας έτοιμα να συσκευαστούν και να παραδοθούν.
Στο κοσμοπολίτικο lounge της πόλης, το Winter Garden έχει στηθεί, όπως κάθε χρόνο, ο πλούσιος εορταστικός μπουφές γλυκών με τίτλο Christmas Flavors που επιμελήθηκε και ετοίμασε για τους επισκέπτες η ομάδα ζαχαροπλαστικής του ιστορικού ξενοδοχείου.
Το περίφημο AfternoonTea, που εγκαταστάθηκε στο Winter Garden της Μεγάλης Βρεταννίας από την έναρξη της λειτουργίας του έως σήμερα, φοράει τη γιορτινή ενδυμασία του και σας καλωσορίζει σε ένα ταξίδι γεύσεων και αρωμάτων. Εμπλουτίζεται με μια πλούσια ποικιλία από γιορτινά συνοδευτικά εδέσματα, όπως σπιτικά αρτοποιήματα με πατέ φουά γκρα, τάρτα μανιταριών, blinis με σολομό κ.α.
Με τη νέα υπηρεσία Tea Me Away, όσοι επιθυμούν έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν το πολυτελές απογευματινό τσάι και στη θαλπωρή του σπιτιού τους. Και κάπως έτσι μπορεί να έρθει στο σπίτι λίγη από τη μοναδική αίσθηση του ιστορικού αυτού ξενοδοχείου.
