Πρόσφατα ανακοινώθηκε η υποστήριξη τετραετών διδακτορικών προγραμμάτων βιομηχανικού προσανατολισμού από το UPatras IQ του Πανεπιστημίου Πατρών. Αποτέλεσμα αυτού θα είναι η πιο έντονη και «πολυπόθητη» διασύνδεση του Πανεπιστημίου με την αγορά εργασίας. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του αναπληρωτή πρυτάνεως Έρευνας και Ανάπτυξης ο οποίος μεταξύ άλλων τονίζει: «…Ήρθε η ώρα οι δύο αυτοί χώροι να ενωθούν προς το κοινό συμφέρον παράγοντας ανάπτυξη και κέρδος…».
Πιο συγκεκριμένα, το Πρόγραμμα Βιομηχανικών Διδακτορικών UPatras IQ θα αφορά τετραετή διδακτορικά προγράμματα, με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Πατρών, μιας ιδιωτικής επιχείρησης, εγκατεστημένης στην Ελλάδα και ενός υποτρόφου υποψηφίου διδάκτορα, ο οποίος συνολικά και για τα 4 έτη θα αμείβεται με 40.000 €, δηλαδή 10.000 € ετήσια.
Παρόλα αυτά, πίσω από το πανηγυρικό κλίμα που επιδιώκουν να καλλιεργήσουν τόσο οι αρμόδιες Πανεπιστημιακές αρχές όσο και μια σειρά αστικά ΜΜΕ εγείρονται κάποια σημαντικά ερωτήματα.
- Τι έρευνα θα παράγεται στα πλαίσια του Προγράμματος UPatras IQ; Μήπως θα είναι καθορισμένο το ερευνητικό αντικείμενο από την εταιρεία-χρηματοδότη;
- Θα υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα σε υποψήφιο διδάκτορα και επιχείρηση σχετικά με τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της μελέτης και την ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής;
- Με τι σχέσεις εργασίας θα δουλεύει ο υποψήφιος διδάκτορας; Θα είναι εξασφαλισμένη η ασφαλιστική του κάλυψη;
Πρόκειται για μια κίνηση, η οποία αποτελεί κατεύθυνση της ΕΕ και των αστικών κυβερνήσεων, που επισφραγίζει την εμπορευματοποίηση και την υποταγή της Ανώτατης Εκπαίδευσης και της Έρευνας στην καπιταλιστική παραγωγή και έρχεται να εξασφαλίσει φθηνό, χωρίς δικαιώματα, υψηλής επιστημονικής ειδίκευσης εργατικό δυναμικό στα μονοπώλια. Οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις είναι αυτές που θα καθορίζουν το ερευνητικό αντικείμενο και θα εκμεταλλεύονται τα αποτελέσματα της δουλειάς των υποψήφιων διδακτόρων, με γνώμονα την αύξηση της κερδοφορίας τους.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου επιχειρήσεις εμπόδιζαν την παρουσίαση αποτελεσμάτων ερευνητικών μελετών, είτε όταν έρχονταν σε αντίθεση με τα εμπορεύματα ή υπηρεσίες που παρέχουν είτε πριν κατοχυρωθεί η πατέντα τους. Επίσης, είναι γνωστό ότι οι υποψήφιοι διδάκτορες συχνά εργάζονται (με ή χωρίς αμοιβή) σε ερευνητικά έργα με αντικείμενο διαφορετικό από αυτό της διατριβής τους, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η διδακτορική διατριβή. Θα υπάρχει πρόληψη ή πρόβλεψη για κάποια τέτοια περίπτωση;
Μπορεί, λοιπόν, να φαίνεται ελκυστικό το ποσό-φιλοδώρημα της 4ετούς υποτροφίας. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι το μοντέλο των υποτροφιών σημαίνει μηδέν ένσημα, μηδέν ασφαλιστικά δικαιώματα, μηδέν εργασιακά δικαιώματα.
Καλούμε τους ερευνητές, τους υποψήφιους διδάκτορες και όλους όσους εργάζονται σε ερευνητικά προγράμματα να διεκδικήσουν συμβάσεις εργασίας για όλους, με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, στο ύψος των σύγχρονων αναγκών. Αυτό σημαίνει σταθερή αμοιβή για όλο το διάστημα εκπόνησης της διατριβής. Να καλύπτονται πλήρως ασφαλιστικά με δαπάνες που θα καταβάλλει ο φορέας υλοποίησης του εκάστοτε προγράμματος. Ακόμη, να ισχύει η προσμέτρηση προϋπηρεσίας, για όλο το διάστημα εκπόνησης της διατριβής.
Καλούμε όλους τους φοιτητές, τους εργαζόμενους, τους ερευνητές, το διδακτικό προσωπικό του Πανεπιστημίου να ορθώσουν ανάστημα κόντρα στην πολιτική εμπορευματοποίησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης και της Έρευνας.
Η πρόταση του ΚΚΕ για μια σχεδιοποιημένη οικονομία, με τα μέσα, τις υποδομές και τους πόρους στα χέρια του λαού και την οργάνωση της παραγωγής συνολικά, καθώς και της έρευνας, στραμμένη στην κατεύθυνση της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών, θα αλλάξει ριζικά τις συνθήκες για όσους δουλεύουν στην έρευνα, αλλά και για την ίδια την κατεύθυνση της έρευνας.
Τ.Ε. ΑΕΙ ΠΑΤΡΑΣ του ΚΚΕ
