Σοκάρει η αποκάλυψη ότι στην Ελλάδα οι κηδείες των ανθρώπων που υπέκυψαν από κοροναϊό τελούνται με πρωτόκολλο Εμπολα και όχι με τα οριζόμενα από τους παγκόσμιους οργανισμούς αλλά και τον ΕΟΔΥ.
Οι οδηγίες
Το θέμα αποκάλυψε ο ερευνητής της Σχολής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και του Πανεπιστημίου Πατρών, Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, τονίζοντας ότι η τεχνική έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) αναφέρει ρητά και κατηγορηματικά πως τα άμεσα συγγενικά πρόσωπα του θανόντος μπορούν όχι μόνο να παρευρίσκονται στην κηδεία, αλλά, αν το λατρευτικό τους πιστεύω είναι τέτοιο που τους επιβάλει και μη επεμβατικές διαδικασίες φροντίδας της σορού, να το πράξουν, τηρώντας βέβαια τα Μέτρα Ατομικής Προστασίας.
Μάλιστα, οι οδηγίες αναφέρουν, μεταξύ άλλων, ότι «Μπορεί να πραγματοποιηθεί έκθεση της σορού για τους πενθούντες. Εάν οι συγγενείς ή θρησκευτικοί εκπρόσωποι πρόκειται να αγγίξουν τη σορό, θα πρέπει να τηρούνται οι βασικές προφυλάξεις και να χρησιμοποιούνται Μέτρα Ατομικής Προστασίας για την πρόληψη της μετάδοσης μέσω της άμεσης επαφής…».
Φωτογραφία Eurokinissi
Οι ίδιες οδηγίες περιέχονται και στην τεχνική έκθεση των αμερικανικών CDC, αλλά όπως αποδεικνύεται και του ΕΟΔΥ, ο οποίος έχει εκδώσει από τις 10 Απριλίου 2020 γραπτές οδηγίες, επιτρέποντας ακόμη και τη φροντίδα από τα μέλη των οικογενειών (εφόσον το επιθυμούν), με χρήση μέσων ατομικής προστασίας.
Τίθεται συνεπώς το ερώτημα γιατί οι κηδείες να τελούνται με σφραγισμένα φέρετρα, χωρίς καμία πρόσβαση των οικείων και πολύ στενών συγγενικών προσώπων του νεκρού, εφόσον το επιθυμούν να δουν και να αποχαιρετίσουν τον δικό τους άνθρωπο.
Η νομική διάσταση
Το θέμα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην εκπομπή Αντιθέσεις του τηλεοπτικού σταθμού ΚΡΗΤΗ TV, στη διάρκεια της οποίας τοποθετήθηκαν κορυφαίοι νομικοί και συνταγματολόγοι, αφήνοντας ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο εγέρσεως αγωγών αποζημίωσης από συγγενείς αποθανόντων από COVID-19 που στερήθηκαν της λατρευτικής και θρησκευτικής τους ανάγκης και πεποίθησης κατά τον τελευταίο αποχαιρετισμό οικείων τους προσώπων.
Στην ίδια εκπομπή αποκαλύφθηκε ότι, όπως φαίνεται και από την αντιστοίχιση των οδηγιών των αμερικανικών CDC, καθ’ υπέρβαση και για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους επιστημονικής τεκμηρίωσης ακολουθούνται στην Ελλάδα οι οδηγίες που αφορούν την κηδεία και ταφή ατόμων που έχουν καταλήξει από τον ιό Ebola.
Οπως σημειώνει το neakriti.gr, τα γραφεία τελετών στην Κρήτη δηλώνουν ότι από τη στιγμή που τα νοσοκομεία τους παραδίδουν τους νεκρούς με covid-19 μέσα σε κλειστούς, αδιαφανείς σάκους με οδηγίες να τους βάζουν στο φέρετρο και να τους σφραγίζουν, τα δικά τους χέρια είναι «δεμένα» και δεν μπορούν να πράξουν διαφορετικά.
Οι ίδιοι εκφράζουν και την απορία τους τι ακριβώς να μεταφέρουν στους συγγενείς από τη στιγμή που δεν έχουν δει καν ποιος κηδεύεται και ότι τις οδηγίες εγγράφως δεν τις έχουν δει παρόλο που, όπως συμφωνούν, ανατρέχοντας στις οδηγίες του ΕΟΔΥ, δεν εντόπισαν τέτοιες διαδικασίες. Αντίθετα, όπως είπαν, συγγενείς μπορούν κανονικά να δουν τον νεκρό με μάσκες και πριν μεταφερθεί στην κηδεία, αλλά με το σφραγισμένο φέρετρο είναι αδύνατο.
Οι τάφοι
Το ζήτημα που τίθεται είναι ποιοι έδωσαν τις οδηγίες οι κηδείες και ταφές να γίνονται με πρωτόκολλα κηδειών και ταφών για νεκρούς από Ebola.
Στον δήμο Ευόσμου στη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, τον Οκτώβριο, όπως αναφέρει το thesstoday.gr, «ο χώρος που αναμένεται να δημιουργηθεί το προσεχές διάστημα στον Εύοσμο θα πληροί παρόμοια κριτήρια όπως της Θέρμης, δηλαδή θα είναι απομονωμένος, μακριά από τους λοιπούς τάφους, η ταφή θα έχει διάρκεια δέκα χρόνων, ενώ η μεταφορά των θυμάτων θα γίνεται μέσα σε σφραγισμένα φέρετρα τα οποία θα είναι τυλιγμένα με διπλό ειδικό νάιλον, ενώ αντίστοιχη ειδική φόρμα θα φορούν και οι νεκροί». 
Από τις οδηγίες του ECDC, των US CDC αλλά και του ΕΟΔΥ, δεν προκύπτει καμία τέτοια οδηγία και για την ταφή.
Το θέμα πλέον παίρνει άλλη διάσταση, αφού δεκάδες οικογένειες στην Ελλάδα κήδεψαν χωρίς να μπορούν ούτε στην κηδεία, ούτε στην ταφή να αποχαιρετήσουν όπως οι ίδιες θα επέλεγαν τους δικούς τους ανθρώπους που πέθαναν από την Covid-19 και το ερώτημα είναι ποιος έδωσε τέτοια εντολή και οδηγία για κηδείες και ταφές καθ’ υπέρβαση και των οδηγιών του ΕΟΔΥ.
Νέο έγγραφο
Σύμφωνα με το neakriti.gr, η απάντηση δόθηκε χθες από τον κ. Φαρσαλινό, που, μιλώντας στο ράδιο 98.4, αποκάλυψε νέο έγγραφο με υπογραφή του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Υγείας Παναγιώτη Πρεζεράκου, με το οποίο γίνεται υπέρβαση των οδηγιών για κηδείες και ταφές Covid-19, τόσο του ΕΟΔΥ, όσο και του Ευρωπαϊκού ECDC, αλλά και την πρακτική του USA- CDC.
Το αποτέλεσμα είναι να ακολουθούνται στην Ελλάδα καθ’ υπέρβαση οδηγίες για κηδείες όπως στην περίπτωση του Ebola, με σφραγισμένα τα φέρετρα των νεκρών.
Μάλιστα, στο έγγραφο που παρουσίασε ο κ. Φαρσαλινός, με ημερομηνία 7 Μαΐου του 2020, ο Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας ένα μήνα περίπου μετά τις οδηγίες του ΕΟΔΥ στις 10 Απριλίου 2020, που ταυτίζονταν πλήρως με αυτές του ECDC, για κηδεία-ταφή με Covid-19 , σε οδηγίες που αναφέρονταν σε μεταφορά της σορού με Covid-19 από το εξωτερικό στην Ελλάδα, προσθέτει και μία παράγραφο, στην οποία αναφέρει ότι το «φέρετρο των θανόντων υπό λοίμωξη Covid-19, πρέπει να είναι σφραγισμένο και δεν ανοίγει, επ’ ουδενί στο πλαίσιο της εξόδιου ακολουθίας, ούτε εκτίθεται κατά τη διάρκεια της επικήδειου τελετής στους συγγενείς»…
Οπως στον Εμπολα
Οδηγίες που παραπέμπουν σε κηδεία-ταφή όπως στον Ebola, την ώρα που οι οδηγίες του ΕΟΔΥ αλλά και του ECDC για σορούς Covid-19 αναφέρονται σε αντίθετες διαδικασίες, με τους συγγενείς αν το επιθυμούν να μπορούν αν αποχαιρετήσουν τους οικείους τους , χωρίς να είναι το φέρετρο σφραγισμένο, με μέτρα ατομικής προστασίας φυσικά όπως μάσκα και γάντια και διαδικασίες που καμία σχέση δεν έχουν με ταφή Ebola.
Ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, τόνισε ότι μέχρι στιγμής αυτή η απόφαση του Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας δεν συνοδεύεται με καμία επαρκώς επιστημονικά αιτιολογημένη γνώμη.
Είναι απλώς απόφαση και αφού υπερβαίνει τις οδηγίες του ΕΟΔΥ και του ECDC, εφόσον δεν προκύπτει επαρκής επιστημονική εξήγηση, καν δεν συνοδεύεται από κάτι τέτοιο, εγείρει μείζον ηθικό αλλά νομικό θέμα για όσους συγγενείς έχασαν ανεπιστρεπτί την δυνατότητα να αποχαιρετήσουν τους οικείους τους, ανεξαρτήτως θρησκευτικού δόγματος ή προσωπικού πιστεύω, με τον τρόπο που οι ίδιοι έχουν επιλέξει τον τελευταίο αποχαιρετισμό.
