Μια κρυφή επιδημία, με δραματικές προεκτάσεις, εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και τον κόσμο: Η αύξηση της χρήσης ναρκωτικών από ηλικιωμένους. Οπως επισημαίνουν στα «ΝΕΑ» ειδικοί, ο αριθμός των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών από άτομα άνω των 65 ετών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, ενώ αξιοσημείωτο είναι και το ποσοστό όσων κάνουν χρήση οπιοειδών, ακόμη και ηρωίνης. Οι μαρτυρίες αντανακλούν μια ζοφερή πραγματικότητα. Ψυχικά και οικονομικά προβλήματα, θέματα υγείας, κοινωνική περιθωριοποίηση και αποκλεισμός σκιαγραφούν τον φαύλο κύκλο στον οποίο παγιδεύονται άνθρωποι που βυθίστηκαν στον σκοτεινό κόσμο των ναρκωτικών. Η παρατεταμένη οικονομική κρίση και οι συνέπειες της πανδημίας διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της εικόνας.
Τις παγκόσμιες διαστάσεις του φαινομένου ανέδειξε πριν από λίγες ημέρες και η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για τον Ελεγχο των Ναρκωτικών, σύμφωνα με την οποία, σε ορισμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, την τελευταία δεκαετία καταγράφεται τριπλασιασμός των εξαρτημένων ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών. Ηρεμιστικά, υπνωτικά και αντικαταθλιπτικά είναι οι συνηθέστερες ουσίες που καταναλώνονται από τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα, ενώ η χρήση κάνναβης έχει πενταπλασιαστεί στους ηλικιωμένους: από 1,2% το 2012 έφτασε το 5,1% το 2019.
Πανδημία
«Είναι γεγονός ότι αποτυπώνεται και στην Ελλάδα η εκτεταμένη χρήση κυρίως βενζοδιαζεπινών από άτομα άνω των 65 ετών», λέει στα «ΝΕΑ» ο ψυχίατρος και πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, Χρήστος Λιάπης. «Η οικονομική κρίση πίεσε ιδιαίτερα αυτές τις ηλικίες. Ηταν αυτοί οι άνθρωποι που, έτσι όπως είναι διαμορφωμένη η δομή της ελληνικής κοινωνίας, βρέθηκαν στη θέση να καλύπτουν οικονομικά τα άνεργα παιδιά τους ή να ενισχύουν το εισόδημα της οικογένειας για να ανατραφούν τα εγγόνια τους, γεγονότα ιδιαίτερα ψυχοπιεστικά. Μέσα στην πανδημία αυτές οι ηλικίες βίωσαν και πάλι στρεσογόνες καταστάσεις είτε λόγω οικονομικών προβλημάτων των παιδιών τους – αναστολές εργασιακών συμβάσεων, ανεργία – είτε λόγω αυξημένου κινδύνου για νόηση με αποτέλεσμα να έχουμε ακόμη μεγαλύτερη λήψη ουσιών. Πρέπει να πούμε ότι η συστηματική χρήση ηρεμιστικών οδηγεί σε εθισμό και κατάχρηση ενώ οι συγκεκριμένες ουσίες ενοχοποιούνται και για άλλα προβλήματα όπως αυξημένη προδιάθεση για άνοιες τύπου Αλτσχάιμερ, που πλέον τείνουν να πάρουν διαστάσεις επιδημίας», συνεχίζει ο ίδιος.
Χρήστες
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ ως τώρα γνωρίζαμε πως η παράνομη χρήση ναρκωτικών συνήθως μειώνεται μετά την ενηλικίωση, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση σε αυτόν τον τομέα. «Στην Ελλάδα όταν μιλούμε για χρήση μη συνταγογραφούμενων οπιοειδών από ηλικιωμένους, αναφερόμαστε κυρίως σε ανθρώπους που εξαρτήθηκαν από τις ουσίες νεότεροι και για διάφορους λόγους κατάφεραν να επιβιώσουν μέχρι σήμερα παραμένοντας χρήστες», εξηγεί ο πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ.
«Αντιθέτως, στη χώρα μας παρατηρείται σημαντική αύξηση των ανθρώπων που ξεκίνησαν στα 50 τους την κατάχρηση αλκοόλ, μέσα στην κρίση και την πανδημία, μια ουσία που οι χρήστες θεωρούν ως μέσο αυτοΐασης των προβλημάτων τους», συμπληρώνει. Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου η Διεθνής Επιτροπή για τον Ελεγχο των Ναρκωτικών προειδοποιεί πως τα στοιχεία είναι πιο ανησυχητικά από ό,τι φαίνεται με την πρώτη ματιά: Τα άτομα άνω των 65, το 2050 θα αποτελούν τον έναν στους έξι ανθρώπους πάνω στη Γη, καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει ταχέως. Κι όμως, η συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα εξακολουθεί να αγνοείται επιδημιολογικά, επιστημονικά και πολιτισμικά από τους λαμβάνοντες τις κρίσιμες αποφάσεις.
