Τα τελευταία μόλις πενήντα χρόνια ο παιδικός πληθυσμός της χώρας μας, δηλαδή ο πληθυσμός της ομάδας ηλικιών 0-14, μειώθηκε από 3.025.100 σε 1.569.300 άτομα, δηλαδή κατά 1.455.800 άτομα ή κατά ποσοστό 48,1%. Αυτή η ομάδα, η οποία αποτελεί το μέλλον του έθνους, δηλαδή τη βάση για την «τροφοδοσία» των επόμενων ομάδων, σταδιακά, δηλαδή σε κάθε στη συνέχεια απογραφή, από το 1961 έως το 2011 (η απογραφή του 2021 θα είναι εφιαλτικότερη σε αποτελέσματα!) καταδεικνύει σε στοιχεία τον δημογραφικό εφιάλτη της χώρας καθώς δεν γίνεται η αναγκαία ανάλογη αναπλήρωση με νέα παιδιά.
Έτσι, την περίοδο αυτή «χάθηκε» παιδικός πληθυσμός όσος είναι σήμερα μαζί εκείνος της Περιφέρειας Πελοποννήσου (577.900 άτομα), της Δυτικής Ελλάδος (679.800 άτομα) και του Βορείου Αιγαίου (199.200 άτομα). Απογοητευτικότερη είναι η διαπίστωση ότι αυτός ο εφιαλτικά μειωμένος νεανικός πληθυσμός της χώρας, μετά το 1961 μεταφέρεται συνωστισμένα σε όλες τις επόμενες απογραφές στις άλλες ομάδες ηλικιών, με τελικό «μπούκωμα» εκείνη των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών, τα οποία από 689.100 άτομα το 1961 έφθασαν αισίως και προσδοκίμως τα 2.108.900 άτομα. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα, εμφανίζεται συνεχώς γηράσκουσα και μάλιστα σε γεροντικό πληθυσμό που είναι συνολικά όσος εκείνος της Κεντρικής Μακεδονίας (1.882.100 άτομα και των Ιόνιων Νησιών (207.900 άτομα)! Αν ληφθεί υπόψη ότι ο μεγαλύτερος αυτός όγκος γεροντικού πληθυσμού εντοπίζεται κυρίως στις αστικές περιοχές, καθώς σε όλα σχεδόν τα πάλαι ποτέ χωριά και κεφαλοχώρια επικρατεί άκρα του τάφου (στην κυριολεξία) σιωπή (στην κυριολεξία), η τρίτη ερημία στην Ελλάδα, με πρώτη εκείνη που κυριάρχησε μετά την επικράτηση των Ρωμαίων το 146 π.Χ. και με τη δεύτερη λίγα χρόνια πριν από την Επανάσταση του 1821, ίσως να είναι η τελευταία! Ήδη, από 8,2% το 1961 (με πληθυσμό τότε μικρότερο κατά 2.400.000 άτομα!), η ομάδα αυτή γερόντων αντιπροσωπεύει το 2011 το 19,5% και, χωρίς τον πρόσθετο πληθυσμό των 912.000 των αλλοδαπών, το ποσοστό αυτό διαμορφώνεται στο 21,3%! Σημειώνω ότι το 1951, η αναλογία των ηλικιωμένων ατόμων στη χώρα μας (άνω των 65 ετών) ήταν 6,5% και το 1984 ανήλθε στο 13,3%!
Επιδείνωση μετά το 2011
Δυστυχώς, από μια πρόσφατη σημαντική, όπως πάντα, μελέτη του ερευνητικού οργανισμού ΔιαΝΕΟσις (Ιανουάριος του 2019) προκύπτει ότι, λόγω των προηγούμενων μειώσεων στα ποσοστά γεννήσεων και θανάτων, ο πληθυσμός της Ελλάδας γηράσκει γρηγορότερα. Ήδη, από το στοιχεία της μελέτης προκύπτει ότι πέντε χρόνια μετά την απογραφή του 2011, το 2016, το ποσοστό ατόμων άνω των 65 ετών αποτελεί το 21,6% του συνολικού πληθυσμού της χώρας (έναντι του 14,4% των ατόμων ηλικίας 0-14 ετών) και προβλέπεται να αυξηθεί σε 24,2% μέχρι το 2030. Ταυτόχρονα, η διάμεση ηλικία του πληθυσμού ανέρχεται σε 43,9 έτη υπερέχοντας του ευρωπαϊκού μέσου όρου κατά 0,5 έτη.
Όπως επισημαίνει η παραπάνω μελέτη, τα δεδομένα αυτά σε σχέση με τη σύνθεση και τη μορφή των οικογενειών δείχνουν μείωση του μέσου μεγέθους, σημαντική αύξηση των μονομελών και των μονογονεϊκών οικογενειών, πολύ λίγων ζευγαριών που συμβιώνουν, αλλά και υψηλή αναλογία γυναικών που ηθελημένα αποφασίζουν να μην αποκτήσουν παιδιά. Επίσης, διαπιστώθηκε συνεχής και παρατεταμένη μείωση της γονιμότητας, η οποία συνάδει με ταυτόχρονη αύξηση της μέσης ηλικίας των γυναικών, όταν αποκτούν το πρώτο τους παιδί. Παράλληλα σημειώθηκε μείωση των γάμων, αύξηση των διαζυγίων, αύξηση της μέσης ηλικίας του πρώτου γάμου κ.ά. Η μείωση της γονιμότητας στη χώρα μας, όπως σημειώνεται, θα μπορούσε να ερμηνευτεί κατά ένα μέρος από τη βελτίωση του μακρο-οικονομικού κλίματος την περίοδο μετά τη μεταπολίτευση και με τη γενικότερη αύξηση του κόστους φροντίδας και ανατροφής παιδιών, παρά τη συνεχή τόνωση των εισοδημάτων. Η αναζήτηση και η αξιοποίηση ευκαιριών απασχόλησης και για τα δύο φύλα και οι αδύναμες παροχές και οι ελλείψεις δομών και υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους έχουν ιδιαίτερη συμβολή για τις χαμηλές τιμές του δείκτη γονιμότητας.
Σημειώνω ότι και η μελέτη αυτή, επισημαίνει και προτείνει τα ίδια με εκείνη της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής το 1992 και το 2018, ότι δηλαδή στην Ελλάδα, όπου ο δείκτης γονιμότητας διατηρείται κάτω από το επίπεδο ανανέωσης των γενεών (2,1 παιδιά ανά γυναίκα) για πολλές δεκαετίες, είναι απαραίτητες οι πολιτικές και οι δράσεις που ενισχύουν την εργασιακή με την οικογενειακή ζωή για να αποτρέψουν περαιτέρω μείωσή της. Κίνητρα, όπως π.χ. η γονική άδεια, έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας – κυρίως μεταξύ των γυναικών.
Δημογραφικό πρόβλημα; «Κουραφέξαλα»!!!
Όλες αυτές οι μελέτες, τα «σοφά» πορίσματα και οι βαρύγδουπες προτάσεις για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος γράφονταν, ωστόσο, στα «παλιά παπούτσια» όλων σχεδόν των υπουργών Οικονομικών. Η ελληνική πολύτεκνη οικογένεια βρέθηκε στο στόχαστρο όλων σχεδόν των εκάστοτε πρωθυπουργών, υπουργών Οικονομικών, υπουργών Κοινωνικών Ασφαλίσεων και βουλευτών μετά το 1981, αλλά μετά το 1992 πήρε προκλητικές διαστάσεις, μολονότι «η προστασία της πολύτεκνης οικογένειας προβλέπεται από το άρθρο 21 παρ.2 του Συντάγματος. Αυτή η «έχθρα» εκδηλώθηκε με πολλούς τρόπους:
Κατ΄ αρχάς, με τους αλλεπάλληλους φορολογικούς νόμους ευνοούνταν και ευνοούνται προκλητικά οι … άγαμοι, οι απλώς έγγαμοι και οι … υψηλόμισθοι και πλήττονταν και πλήττονται άγρια οι … πολύτεκνοι και οι χαμηλόμισθοι! Από ένα άρθρο μου στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις 22 Απριλίου 1992 προέκυπτε από τότε ότι ένας άγαμος είχε, από τη φορολογία, αύξηση του εισοδήματός του κατά… 5,4% έως 16%, ενώ ένας έγγαμος με παιδιά ίδιου εισοδήματος, είχε… μείωση κατά 1,2% – 1,4%! Συγκεκριμένα, στο σχόλιό μου αυτό στα «Νέα» επεσήμαινα, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Επιβεβαιώνεται πανηγυρικά η διαπίστωσή μας ότι με τα νέα φορολογικά μέτρα ευνοούνται οι … άγαμοι και οι υψηλόμισθοι και πλήττονται άγρια οι χαμηλόμισθοι και, κυρίως οι … πολύτεκνοι, και, συνεπώς, η φορολογική αυτή… μεταρρύθμιση μπορεί να χαρακτηρισθεί ως… τρελή, πολύ τρελή…! Η διαπίστωση από συγκεκριμένα παραδείγματα είναι ότι με το «χτίσιμο» της νέα φορολογικής κλίμακας, οι πολυμελείς οικογένειες ή πολύτεκνοι ίδιου ετήσιου εισοδήματος είναι σε χειρότερη θέση από τους … άγαμους. Αρκεί να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα, που βασίζονται σε στοιχεία που έχει δώσει το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών. Έτσι, ένας άγαμος, για παράδειγμα, ετήσιου εισοδήματος 1.500.000 δραχμών έχει, από τη νέα φορολογία, αύξηση του εισοδήματός του κατά 5,4%, ενώ, αντίθετα, ένας έγγαμος με τρία παιδιά έχει μείωση του εισοδήματός του κατά 1,2% και ένας έγγαμος με τέσσερα παιδιά μείωση κατά 0,9%. Ένα άλλο παράδειγμα! Ένας άγαμος με ετήσιο εισόδημα 2.000.000 δραχμών έχει αύξηση του μισθού του από τη νέα φορολογία κατά… 16%, ενώ ο έγγαμος με παιδιά… μείωση κατά 1,4%. Περιττό να αναφερθεί ότι ύστερα και από την επίθεση του πληθωρισμού (ας πούμε ότι θα συρρικνωθεί το 1992 στο 14%) το πραγματικό εισόδημα του δύσμοιρου αυτού έγγαμου θα συρρικνωθεί κατά… 16%!»
Και το σχόλιό μου αυτό στα «Νέα» κατέληγε με το ακόλουθο ερώτημα, το οποίο ισχύει και σήμερα: «Μήπως, λοιπόν, όλα αυτά σημαίνουν ότι τα λεγόμενα για το οξύ δημογραφικό πρόβλημα, που έχει εξελιχθεί σε μείζον εθνικό, είναι για τους αρμόδιους … κουραφέξαλα;»
Ακόμα υπενθυμίζω ότι στις 29 Νοεμβρίου του 1996, σε ομιλία του στη Βουλή για την κατάργηση των πολυτεκνικών επιδομάτων ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης υπογράμμισε ότι «πρέπει να υπάρχει συμπαράσταση εκεί όπου υπάρχει ανάγκη, δηλαδή στη μητέρα που έχει μικρά τα παιδιά», ενώ την ίδια στιγμή από μιαν έρευνα γερμανικής εταιρείας προέκυπτε ότι οι οικονομικές επιβαρύνσεις οικογενειών με παιδιά αυξάνονται όσο τα παιδιά μεγαλώνουν! Και αμ έπος, αμ έργον! Τον Ιανουάριο του 1998 το υπουργείο Οικονομικών καθόρισε η έκπτωση του φόρου από κάθε παιδί να είναι μόνο κατά 5.000 δραχμές σε όλες τις περιπτώσεις. Το ίδιο ακριβώς έγινε και το 2012! Δηλαδή, τιμωρία μισθωτού με παιδιά! Προφανώς, δεν είχαν… ανάγκη και… «κόψιμο»!
Κατά την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από την «Πρώτη Φορά Αριστερά+ ΑΝΕΛ», η «έχθρα» κατά της πολύτεκνης οικογένειας εκδηλωνόταν και με «αγοραίες» εκφράσεις ή «καταγγελίες»… Υπενθυμίζω την πρωτοφανή έκρηξη του τότε υπουργού Παύλου Πολάκη σε συνέντευξη Τύπου, την οποία εζήλωσε και ο βουλευτής Δράμας του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Καραγιαννίδης, ο οποίος δήλωσε στη Βουλή για τις 205.000 πολύτεκνες οικογένειες ότι «τις έχω γραμμένες στα παλιά μου τα παπούτσια»! Επίσης, υπενθυμίζω τις δηλώσεις της τότε αρμόδιας αναπληρώτριας υπουργού Θεανώς Φωτίου (Ιανουάριος του 2018) με τις οποίες χαρακτήρισε τους τρίτεκνους και πολύτεκνους «μικρότερη πληθυσμιακή ομάδα»!
5 Νοεμβρίου: «Μνημόσυνο», αντί Εορτής, της Πολύτεκνης Οικογένειας!
Υπενθυμίζω ότι κάθε χρόνο, με την ευκαιρία της γιορτής των Πολυτέκνων στις 5 Νοεμβρίου, η Ανωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος (ΑΣΠΕ), με την ευκαιρία της Εορτής των Πολυτέκνων στις 5 Νοεμβρίου, προβαίνει σε συνεχείς επισημάνσεις για τη συνεχιζόμενη, ολοένα και πιο εφιαλτική χρόνο με το χρόνο, εξέλιξη του δημογραφικού προβλήματος στην πατρίδα μας, και τη συνεχιζόμενη, ολοένα και πιο επικίνδυνη για το έθνος υπογεννητικότητα. Οι επισημάνσεις αυτές καθώς και το Υπόμνημα που έχει καταθέσει η ΑΣΠΕ με τα εφιαλτικά στοιχεία για τις γεννήσεις, τους θανάτους και την υπογεννητικότητα, αν σχηματοποιηθούν σε προβολές, τότε το τέλος της ιστορίας της Ελλάδος προδιαγράφεται με μαθηματική ακρίβεια για τις 5 Νοεμβρίου του 2080, όπως με στοιχεία επισημαίνω σε νέο υπό έκδοση βιβλίο μου, όταν δεν θα χρειάζεται να γίνει τότε καμιά πια γιορτή για την πολύτεκνη οικογένεια, αφού θα υπάρχει μεν Ελλάς, αλλά χωρίς … Έλληνες!
Στο πολυσέλιδο υπόμνημα που έχει καταθέσει η ΑΣΠΕ στην Επιτροπή Δημογραφικού Προβλήματος της Βουλής επισημαίνεται ότι στο ελληνικό Κοινοβούλιο ψηφίζονται νόμοι, οι οποίοι είναι ακριβώς αντίθετοι με τις προτάσεις που έκανε στο περιβόητο πολυσέλιδο Πόρισμά της η ίδια Επιτροπή το Φεβρουάριο του 1993 ή με τους οποίους καταργούνται συνεχώς σημαντικά μέτρα που είχαν ληφθεί για την αναστροφή του εφιαλτικού δημογραφικού προβλήματος. Στη μελέτη αυτή παρουσιάζονταν, μεταξύ άλλων, η μελλοντική πληθυσμιακή εξέλιξη της Ελλάδος, η δημογραφική σύγκριση της Ελλάδος με άλλες χώρες, οι δημογραφικές επιπτώσεις, οι στόχοι της ελληνικής δημογραφικής πολιτικής και προτάσεις, τα διοικητικά μέτρα και σημαντικοί πίνακες. Υπενθυμίζω ότι η Διακομματική αυτή Επιτροπή της Βουλής συνεστήθη με την υπ. αριθμ. 6355/4101 απόφαση της Βουλής της 25-11-91 μετά από πρόταση του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη προς τον πρόεδρο της Βουλής στις 5-11-91.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, οι πολύ σημαντικές ή, καλύτερα, «σοφές» τότε διαπιστώσεις και προτάσεις της μελέτης αυτής πετάχτηκαν στο καλάθι των αχρήστων, αφού στην ίδια τη Βουλή ψηφίζονταν τα αντίθετα!
Η «Μαύρη Βίβλος» κατάργησης όλων των μέτρων ανάσχεσης του δημογραφικού προβλήματος
Κι ενώ οι εξελίξεις στο δημογραφικό πρόβλημα είχαν αρχίσει να γίνονται εφιαλτικές ήδη πριν από τριάντα χρόνια, οι Κυβερνήσεις των χρόνων των μνημονίων (κι όχι μόνο), κατάργησαν σειρά μέτρων, που είχαν θεσπισθεί κατά καιρούς, ως δημογραφικά κίνητρα, και εφάρμοσαν μία άκρως αντιδημογραφική, αντιπολυτεκνική και αντιοικογενειακή πολιτική, που οδηγεί συνεχώς και ταχέως σε μαρασμό και διάλυση την ελληνική οικογένεια ή αγνόησαν προκλητικά τις προειδοποιήσεις και προτάσεις της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για την αντιμετώπιση του μείζονος αυτού εθνικού προβλήματος. Επίσης, προωθούσαν αντιδημογραφικά μέτρα και ψήφιζαν Νόμους, παραβιάζοντας κατάφωρα και κατ΄ εξακολούθησιν ρητές επιταγές του Συντάγματος, όπως: «Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις τους» (άρθρο 4 παρ. 5), «Οι πολύτεκνες οικογένειες έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το κράτος» (άρθρο 21 παρ. 2), «Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή δημογραφικής πολιτικής καθώς και η λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων αποτελεί υποχρέωση του κράτους» (άρθρο 21 παρ. 5),
Η ΑΣΠΕ αναφέρει αναλυτικά ενδεικτικά και κατά χρονολογική σειρά ορισμένα από τα καταργηθέντα μέτρα, τα οποία εν συντομία, έχουν ως εξής:
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ ΤΟ ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ. ( άρθρο 25 του ν. 3842/2010) και επιβλήθηκε φόρος 10%.
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ Ο ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ (άρθρο 9 του Ν. 3848/19-5-2010)
- ΚΑΘΙΕΡΩΘΗΚΕ ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΠΟΣΟ Ο ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΣ ΜΕ ΟΣΑ ΤΕΚΝΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΓΑΜΟ! ΤΟ ΙΔΙΟ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ( άρθρο 29 του Ν. 3986/2011)
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΓΑΜΟΥ ( άρθρο 17 του Ν. 4024/27-10-2011)
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΠΟΛΥΤΕΚΝΙΚΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΙΣΟΒΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΚΝΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ( παρ. Ι Α.2 του ν. 4093/2012).
- ΕΠΙΒΛΗΘΗΚΕ ΦΟΡΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΟΥΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΥΣ, ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΩ ΤΩΝ 1928 κ.ε. (διατάξεις του άρθρου 44 του Ν. 4111/2013 και του άρθρου 31 του Ν. 4172/2013).
- ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ – Ο ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΟΠΩΣ Ο ΑΓΑΜΟΣ ( παρ. 1 του άρθρου 112 του Ν. 4387/2016.
- ΕΠΙΒΛΗΘΗΚΕ ΤΕΛΟΣ ΧΑΡΤΟΣΗΜΟΥ ΣΤΑ ΠΟΛΥΤΕΚΝΙΚΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ (σύμφωνα με την υποπ. ΙΑ.2 της παρ. ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν. 4093/2012 και το άρθρο 40 του Ν. 4141/201).
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΕΤΕΓΓΡΑΦΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ (ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ), με την παρ. 7 του άρθρου 21 του Ν. 4332/2015.
- ΔΙΕΚΟΠΗ Η ΔΩΡΕΑΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΙΣ ΠΟΛΥΤΕΚΝΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ( υπ’ αριθμ. 3320/89565/2015 Κ.Υ.Α.
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ 10% ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΗΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ, με το άρθρο 3 του Π.Δ. 44/2016.
- ΜΕΙΩΘΗΚΕ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ΑΠΟ 20% ΣΤΟ 15%!! ( άρθρο 25 του Ν. 4440/2016)
- ΥΠΟΧΡΕΩΘΗΚΕ Ο ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΣ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΕΝΙΑΙΟ ΦΟΡΟ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΟΠΩΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΑΜΟΣ ( άρθρο 50 του Ν. 4389/2016).
- ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ (διατάξεις του Ν. 4387/2016)
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ( άρθρο 10 του Ν. 4387/12-5-2016)
- ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ( παρ. 1 του άρθρου 20 του Ν. 4387/2016)
- ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ Η ΠΡΟΤΑΞΗ (ΜΟΡΙΟΔΟΤΗΣΗ) ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΒΛΕΠΕΤΟ ΜΕ ΤΟ Ν.2190/1994 ( άρθρο 107 του Ν. 4461/2017)
