Σε μία από τις πιο ιστορικές στιγμές για την Ορθοδοξία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος τέλεσε, ανήμερα της επετείου συμπλήρωσης 30 ετών από την εκλογή του, τα θυρανοίξια του ναού -και εθνικού προσκυνήματος – του Αγίου Νικολάου, στο σημείο «0» της Νέας Υόρκης.
Οπως όλα δείχνουν όμως, τα εγκαίνια του Αγίου Νικολάου, του μοναδικού ευκτήριου οίκου που υπήρχε στον τόπο που χάθηκαν χιλιάδες άνθρωποι, θα αποτελέσουν απλώς την κορύφωση της 12ήμερης περιοδείας του Βαρθολομαίου στις ΗΠΑ. Ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας έχει φροντίσει να εκπέμπει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό κάθε μέρα από την επίσκεψή του στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής.
Οι δύο ομιλίες του που έχουν προηγηθεί στη Νέα Υόρκη προκάλεσαν αίσθηση και έκπληξη. Για πρώτη φορά μίλησε δημόσια για τη διαδοχή του και για το μέλλον του Πατριαρχείου. Εδωσε χωρίς περιστροφές ψήφο εμπιστοσύνης στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο, ενώ επίσης για πρώτη φορά εξέφρασε ανοιχτά την οργή του για την Εκκλησία της Ρωσίας και τη στάση της απέναντι στο Φανάρι.
Ο πνευματικός ηγέτης των ορθοδόξων, στα 81 του χρόνια, 30 εξ αυτών στον Οικουμενικό Θρόνο, παραμένει προνοητικός. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι προετοιμάζεται για την επόμενη μέρα στο Πατριαρχείο και για τη διαδοχή του. Και είναι επίσης πρόδηλο ότι ένας ιεράρχης του δικού του διαμετρήματος δεν θα άφηνε τη σελίδα στον Οικουμενικό Θρόνο να γυρίσει όπως όπως. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο επέλεξε να μιλήσει δημόσια για την επόμενη μέρα στο Φανάρι πού; Μα, στη θρησκευτική επαρχία που έχει τη μεγαλύτερη αξία και δύναμη, δηλαδή στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής.
Τα μηνύματα
Η δυνατή Ομογένεια της Αμερικής αλλά και η Αρχιεπισκοπή παίζουν καταλυτικό ρόλο στη διατήρηση του πνευματικού θεσμού του Πατριαρχείου. Γι’ αυτό επέλεξε ο Βαρθολομαίος να στείλει από αυτή την έδρα τα μηνύματά του. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, πως στο Αρχιεπισκοπικό Συμβούλιο, που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη, έκανε ειδική αναφορά στην επιμονή του να πραγματοποιηθεί το ταξίδι στην Αμερική, παρά τους περιορισμούς του κοροναϊού. «Υπήρξε μία αντίθετη άποψη, να αναβληθεί και να γίνει η επίσκεψη το επόμενο έτος. Τη σέβομαι αυτή την άποψη. Ομως τελικά αποφασίστηκε να έρθω και να μην αναβληθεί το ταξίδι για δεύτερη φορά».
Λίγα λεπτά αργότερα μοιραζόταν δημόσια σε ιεράρχες, κληρικούς και λαϊκούς της Αρχιεπισκοπής Αμερικής την έγνοια του για το «αύριο» του Πατριαρχείου. Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία στο Φανάρι για τα 30 χρόνια από την εκλογή του είπε «παρακάλεσα τον Θεό για τη διαδοχή μου και για την ευστάθεια της Μητρός Εκκλησίας». Αλλά και σε δείπνο αργότερα για την ίδρυση του «Foundation Βαρθολομαίος» ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανέφερε πως προ ετών ο πατήρ Αλεξ Καρλούτσος τον είχε ενημερώσει ότι το ίδρυμα δεν μπορούσε να καρποφορήσει. Ωστόσο, όπως σημείωσε ο Πατριάρχης, εκείνος επέμεινε να συνεχιστούν οι προσπάθειες υλοποίησής του αισθανόμενος ότι «φτάνει το τέλος της ζωής και της Πατριαρχίας μου». Ουδείς μπορεί να προβλέψει με σιγουριά πότε θα είναι αυτή η ημέρα. Το βέβαιο είναι όμως ότι ο Βαρθολομαίος δεν θα αφήσει στην τύχη της μια τέτοια διαδικασία.
Στην ίδια ομιλία ο Οικουμενικός Πατριάρχης εξέφρασε την αμέριστη στήριξη και εμπιστοσύνη του στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο. «Από το Πατριαρχείο έχουμε πλήρη εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του» υπογράμμισε, στέλνοντας ηχηρά μηνύματα εντός και εκτός Αμερικής. Τον στείλαμε για να ηγηθεί αυτής της μεγάλης επαρχίας. Τον επιλέξαμε διότι υπό τας παρούσας συνθήκας δεν θα μπορούσαμε να βρούμε καταλληλότερο και καλύτερο».
Παράλληλα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης διατύπωσε ανοιχτά και την οργή του για τις επιθέσεις που δέχεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο από τη Ρωσία επειδή παραχώρησε αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας. «Θύμωσαν και έκοψαν την κοινωνία μου από τα δίπτυχα. Δεν με μνημονεύουν πλέον. Θα έλεγα σκασίλα μου» ήταν το μήνυμά του προς το Πατριαρχείο Μόσχας.
Λαμπρά θυρανοίξια
Η τελετή για τα θυρανοίξια αναμένεται να είναι λαμπρή. Θα τοποθετηθεί ο σταυρός στον τρούλο της Εκκλησίας, ενώ λείψανο του Αγίου Νικολάου από το Αγιον Ορος θα υπάρχει στο εθνικό προσκύνημα.
Και όλα αυτά υλοποιήθηκαν μέσα σε δύο χρόνια, χάρη στην καταλυτική συμβολή και χρηματοδότηση των «Φίλων του Αγίου Νικολάου». Η ανοικοδόμηση είχε σταματήσει «το έργο ήταν «νεκρό»» επισήμανε προ ημερών ο αντιπρόεδρος των «Φίλων», Μάικ Ψάρος. «Αλλά τελικά τα καταφέραμε».
