Γράφει ο Φρίξος Δρακοντίδης
Ιδιοκτήτες βαφτίζουν «στούντιο» ακίνητα των 20-30 τ.μ. και τα νοικιάζουν σε υπέρογκες τιμές για τη διαμονή εργαζομένων σε μπαρ και ξενοδοχεία – Κοντέινερ χωρίς κλιματισμό και τροχόσπιτα οι… εναλλακτικές
Οι μεσίτες βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις στα πρόθυρα της απόγνωσης και της απελπισίας. Αιτία, τα τρελά λεφτά που ζητάνε ιδιοκτήτες ακινήτων για να τα παραχωρήσουν είτε σε μεμονωμένους εργαζομένους που έρχονται στο νησί για να δουλέψουν σεζόν, είτε στα μαγαζιά που τα χρειάζονται για τη φιλοξενία του προσωπικού τους.
Τα ποσά που ζητάνε ζαλίζουν, κι όμως καταφέρνουν και τα παίρνουν αφού δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Κάποιοι ιδιοκτήτες έχουν στην πλάτη τους δύο κακές χρονιές, το καλοκαίρι του 2020, όπου οι τιμές έπεσαν κατακόρυφα αφού λόγω της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων οι τουρίστες δεν κατάφεραν να ταξιδέψουν, και το περσινό καλοκαίρι, όπου και πάλι η ζήτηση ήταν περιορισμένη. Φέτος όμως βλέποντας ότι όλες οι επιχειρήσεις θα είναι ανοιχτές, αλλά και ακόμη περισσότερες, καθώς νέα μαγαζιά και ξενοδοχεία πρόκειται να ανοίξουν πολύ σύντομα, ανέβασαν τις τιμές ενοικίασης των ακινήτων στα ύψη, προσδοκώντας να καλύψουν τις απώλειες των δύο τελευταίων σεζόν.
Από την έρευνα του «ΘΕΜΑτος» για τις τιμές των ακινήτων στο κυκλαδίτικο νησί, ειδικότερα εκείνων που απευθύνονται στους χιλιάδες εργαζομένους που έρχονται να δουλέψουν σεζόν, προκύπτει ότι ένας από τους λόγους που έχουν δημιουργηθεί χιλιάδες κενές θέσεις εργασίας στον τουρισμό, τόσο στη Σαντορίνη και στη Μύκονο όσο και σε άλλα νησιά και δεν δύναται να καλυφθούν παρά την ανεργία, είναι το ακριβό κόστος της διαμονής. Ο επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Ανδρέας Ανδρεάδης επιβεβαίωσε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλές τουριστικές επιχειρήσεις στα νησιά, ότι δεν μπορούν να βρουν χέρια για να βγάλουν τη σεζόν.
Πως υπάρχει τεράστια έλλειψη προσφοράς εργασίας με αμοιβές σημαντικά πάνω από τις κλαδικές συμβάσεις, όπως ο ίδιος είπε, και ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα αντιμετωπίζονται στον επισιτισμό (κουζίνα και σέρβις) με ακάλυπτες πάνω από 50.000 θέσεις. Στο ίδιο πνεύμα και ο κ. Γιώργος Τσολακάκης, ιδιοκτήτης εταιρείας διαχείρισης ξενοδοχείων στη Σαντορίνη, ο οποίος είπε πως η κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας, έχει αναγκάσει εκείνους που δούλευαν παραδοσιακά όλα τα προηγούμενα χρόνια στον τουρισμό να στραφούν σε άλλους κλάδους γιατί απλούστατα δεν πήγαινε καλά ο τουρισμός.
Εκβιαστικές συμπεριφορές
Ωστόσο οι παραπάνω τοποθετήσεις προκάλεσαν κύμα αντιδράσεων στα social media, με τα περισσότερα σχόλια να αφορούν τις συνθήκες εργασίας και διαμονής. Για παράδειγμα, από εργαζομένους που προσλαμβάνονται για να δουλέψουν οκτάωρο με 800 ευρώ καθαρά και καταλήγουν να δουλεύουν 12ωρα, που υπογράφουν για πενθήμερο και καταλήγουν να εργάζονται επτά ημέρες την εβδομάδα, χωρίς ούτε ένα ρεπό με λίγα επιπλέον «μαύρα» στο χέρι. Και όλα αυτά διαμένοντας σε κοντέινερ ή σε μικροσκοπικά διαμερίσματα, ο ένας πάνω στον άλλον, με μια κοινή τουαλέτα. Και φυσικά, αναγκάζονται να τα χρυσοπληρώνουν.
Στη Μύκονο η εικόνα δεν διαφέρει από εκείνη της Σαντορίνης και των άλλων δημοφιλών προορισμών. Συγκεκριμένα, στο κυκλαδίτικο αυτό νησί με τα πανάκριβα beach bars, τις πεντάστερες βίλες και τα δωμάτια των χιλιάδων ευρώ και άνω τη βραδιά η πλειονότητα των εργαζομένων στις τουριστικές επιχειρήσεις δείχνει να υποφέρει. Εξαιρούνται όσοι έχουν καταφέρει να βρουν θέση εργασίας στα μαγαζιά ή στα ξενοδοχεία που έχουν φροντίσει να μεριμνήσουν για τη στέγη του προσωπικού τους, χτίζοντας μέχρι και ολόκληρα κτίρια μόνο και μόνο για να μειώσουν το κόστος διαμονής των εργαζομένων τους σε βάθος χρόνου.
Εκείνοι όμως που δεν έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε τόσο δυναμικές κινήσεις αναγκάζονται κάθε χρόνο να ντιλάρουν με ιδιοκτήτες ακινήτων υπέρογκα ποσά για τη φιλοξενία του προσωπικού τους. Κάποιες δε επιχειρήσεις δεν είναι καν σε θέση να προσφέρουν διαμονή και ο υποψήφιος εργαζόμενος είναι αναγκασμένος να αναζητήσει ο ίδιος τη στέγη του, ερχόμενος αντιμέτωπος με παράλογες απαιτήσεις και εκβιαστικές συμπεριφορές του στυλ «αν θέλεις, διαφορετικά να περάσει ο επόμενος». Εάν υπολογίσει κάποιος ότι σε ένα ξενοδοχείο τρίτης κατηγορίας θα πληρώσει 2.170 ευρώ για επτά βράδια σε μονόκλινο, ήτοι 310 ευρώ τη βραδιά, η επιλογή μιας γκαρσονιέρας των 45 τ.μ. στην οποία, όπως πιστεύει ο ιδιοκτήτης της τουλάχιστον, «στοιβάζονται και άλλοι δύο» στην τιμή των 4.000 ευρώ τον μήνα, είναι περίπου μονόδρομος στο Νησί των Ανέμων!
Διότι με μια πρόχειρη αναζήτηση, για παράδειγμα, στο spitogatos.gr διαπιστώνει κανείς πως η υπόθεση «ενοικίαση στέγης στη Μύκονο» για τους εργαζομένους στον τουρισμό έχει πολλά αγκάθια. Συγκεκριμένα, διαβάζουμε ότι διαμέρισμα 30 τ.μ. στην περιοχή Πλιντρί νοικιάζεται αντί 15.000 ευρώ τη σεζόν. Πρόκειται για ενιαίο χώρο με σαλόνι – υπνοδωμάτιο που μετά βίας μπορεί να φιλοξενήσει δύο άτομα. Παρακάτω εντοπίζουμε ένα διαμέρισμα 40 τ.μ. στη Χώρα με ένα υπνοδωμάτιο να νοικιάζεται, σύμφωνα με την αγγελία, στην τιμή των 12.000 τη σεζόν.
Το αντίστοιχο ακίνητο πέρυσι νοικιαζόταν περίπου στη μισή τιμή, όπως αναφέρει μεσίτης του νησιού. Στην περιοχή Αγιος Στέφανος, διαμέρισμα 35 τ.μ. με ένα υπνοδωμάτιο και ένα μπάνιο προσφέρεται σε υποψήφιους ενοικιαστές αντί 14.000 ευρώ τη σεζόν. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με μεσίτες πληροφορηθήκαμε και για τις λεγόμενες «ευκαιρίες». Ενδεικτικά, στο Καλό Λιβάδι, διαμερίσματα των 45 τ.μ. με θέα σε όλη την παραλία νοικιάζονται αντί 10.000 ευρώ τη σεζόν. Με μια μικρή λεπτομέρεια στα ψιλά γράμματα: ο ιδιοκτήτης του σπιτιού θέλει όλα τα λεφτά μπροστά! Στην Αλεόμανδρα σπίτι 130 τ.μ. με θέα στη θάλασσα ξεκίνησε από τα 25.000 ευρώ για τη σεζόν, έπεσε στα 20.000 ευρώ και ο μεσίτης που το διαπραγματεύεται πιστεύει ότι μπορεί να το κλείσει στα 18.000 ευρώ.
«Διαφορετικά θα του πω να το πάρει απόφαση ότι η σεζόν τελείωσε για εκείνον», λέει χαρακτηριστικά προς τους υποψήφιους ενοικιαστές. Και σε αυτή την περίπτωση ο ιδιοκτήτης ζητά τα μισά λεφτά προκαταβολικά και τα υπόλοιπα σε δύο δόσεις, Ιούλιο και Αύγουστο. Μέσα στη Χώρα και δίπλα στο εστιατόριο «Appaloosa» ακίνητο που μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερα από τρία άτομα προσφέρεται στην τιμή των 26.000 ευρώ. Ο ιδιοκτήτης μιας ανακαινισμένης κατοικίας 70 τ.μ. κάτω από το στεγνοκαθαριστήριο «Χιονάτη» στη Χώρα ζητάει ακατέβατα 22.000 ευρώ για τη σεζόν.
Ενας άλλος μεσίτης που δραστηριοποιείται στο νησί εκτιμά ότι η άφιξη πολλών και ξένων επενδυτικών ομίλων στον χώρο της εστίασης και της διασκέδασης, σε συνδυασμό με τα σαφώς λιγότερα διαθέσιμα ακίνητα που υπάρχουν στην αγορά και απευθύνονται σε εργαζομένους, είναι ένας ακόμη βασικός λόγος που οδήγησε στην απότομη αύξηση των τιμών στα ενοικιαζόμενα με τη σεζόν καταλύματα. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι ιδιοκτήτες των ακινήτων τα θέλουν όλα μπροστά από τον Γενάρη, πολλές φορές χωρίς απόδειξη», λέει ο ίδιος μεσίτης και συνεχίζει: «Δεν μπορεί όμως η διαμονή ενός και μόνο εργαζομένου να στοιχίζει στην επιχείρηση 5.000-7.000 ευρώ τη σεζόν σε ένα στούντιο στο οποίο δεν μπορείς να βάλεις περισσότερα από δύο άτομα. Πώς θα βγει η επιχείρηση; Από την άλλη, γιατί να έρθει ο εργαζόμενος να δουλέψει στο νησί στην περίπτωση που η επιχείρηση δεν του καλύπτει τη διαμονή;».
Τριτοκοσμικές συνθήκες
Η ειρωνεία είναι ότι πολλά από τα διαθέσιμα προς ενοικίαση ακίνητα σε εργαζομένους δεν είναι τίποτα παραπάνω από παράνομες κατασκευές, τα λεγόμενα «κοτέτσια» που «τακτοποιήθηκαν». Τα περισσότερα απασχολούν ακόμα τις πολεοδομικές αρχές, ωστόσο η επιγραφή «Ανοίξαμε και σας περιμένουμε» συνεχίζει να είναι αναρτημένη σε μεσιτικά sites ή διαδίδεται από στόμα σε στόμα. Στη Μύκονο, λοιπόν, τη δεδομένη χρονική περίοδο, λίγες ημέρες πριν από το Πάσχα και την άφιξη των πρώτων τουριστών, στήνονται πρόχειρα οι σύγχρονες «Μανωλάδες».
Είναι η εποχή όπου διεκπεραιώνονται οι τελευταίες παραγγελίες προς τις κατασκευαστικές εταιρείες της Αθήνας για την αγορά προκατασκευασμένων οικίσκων, ειδικά διαμορφωμένων κοντέινερ, τα οποία θα τοποθετηθούν κρυφά σε απομακρυσμένα σημεία για να φιλοξενηθούν εκατοντάδες Ελληνες και αλλοδαποί εργαζόμενοι. Αλλοι πάλι θα φιλοξενηθούν σε μοντέρνα αντίσκηνα. Πρόκειται για υπαλλήλους εστιατορίων, κέντρων διασκέδασης και παραθαλάσσιων beach bars που συμφώνησαν να δουλέψουν «με τη διαμονή εξασφαλισμένη».
Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια δεν γνωρίζουν καν ότι η «εξασφαλισμένη διαμονή» αφορά όχι σε κανονικό σπίτι αλλά σε κοντέινερ, σε κατασκευές από μεταλλικό σκελετό που έχουν τροποποιηθεί ανάλογα ώστε να μπορούν να φιλοξενήσουν ανθρώπους και όχι εμπορεύματα. Σε αυτά τοποθετούνται από τέσσερα έως και οκτώ κρεβάτια ανάλογα με τη χωρητικότητα. Κάποια διαθέτουν κλιματισμό, ενώ άλλα ούτε καν αυτό. Ορισμένα έχουν προσωπικές ντουζιέρες στο μέγεθος ενός κλουβιού, με το νερό να ξεχειλίζει στο δωμάτιο κάθε φορά που ανοίγει το ντους.
Ας όψεται το αντιολισθητικό πλαστικό δάπεδο στα πιο προηγμένης τεχνολογίας που συμβάλλει στην αποφυγή ατυχημάτων! «Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας δημιουργούν αφόρητες συνθήκες και δεν βελτιώνονται ούτε με τον κλιματισμό», λέει στο «ΘΕΜΑ» εργαζόμενος που και φέτος πρόκειται να φιλοξενηθεί σε κοντέινερ διότι το μαγαζί στο οποίο έκλεισε να δουλέψει δεν μπορεί να του προσφέρει εναλλακτική λύση, αλλά ούτε ο ίδιος μπορεί να σηκώσει το δυσβάσταχτο ενοίκιο. «Τα βράδια αναγκαστικά αφήνουμε ανοιχτά τα δύο μικρά παράθυρα που έχει το κοντέινερ για να παίρνουμε αέρα. Με το πρώτο φως του ήλιου, όμως, είμαστε στο πόδι», καταλήγει.
