Στην τελική ευθεία βρίσκεται το σχέδιο για την επιστράτευση του «αντιπύρ» ως μεθόδου κατάσβεσης δασικών πυρκαγιών από την Πυροσβεστική. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση που καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη χρήση του αναμένεται να υπογραφεί από τις ηγεσίες των υπουργείων Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος την ερχόμενη εβδομάδα. Η ειδική επιτροπή που στα μέσα Απριλίου ανέλαβε να διαμορφώσει το σχέδιο της ΚΥΑ ολοκλήρωσε το έργο της και υπέβαλε προ ημερών το τελικό κείμενο για έγκριση στον γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Παπαγεωργίου και τον αρχηγό της Πυροσβεστικής Αλέξη Ράπανο.
Υπεύθυνοι για τη χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου θα είναι οι 590 πυροσβέστες των νεοσύστατων Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων (Ε.ΜΟ.ΔΕ), περισσότερο γνωστοί ως «δασοκομάντος». Η χρήση του «αντιπύρ» και η δημιουργία σώματος ειδικά εκπαιδευμένων πυροσβεστών με ικανότητα να επιχειρούν μέσα στο δάσος είχαν ανακοινωθεί πέρυσι τον Αύγουστο, στον απόηχο των καταστροφικών πυρκαγιών σε Αττική, Εύβοια, Ηλεία κ.α. Την υλοποίηση του κυβερνητικού σχεδιασμού ανέλαβαν ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης και ο υφυπουργός Ευάγγελος Τουρνάς.
Στο προσχέδιο της ΚΥΑ αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι «η χρήση της φωτιάς από το Πυροσβεστικό Σώμα για την κατάσβεση υπαίθριας πυρκαγιάς γίνεται με τη χρήση των μεθόδων αντιπυρός και της κατάκαυσης εφεξής “αντιπύρ” και “κατάκαυση”». Ποια είναι η διαφορά μεταξύ των δύο;
Η στρατηγική που θα ακολουθείται και πώς θα δρουν οι 590 δασοκομάντος, οι οποίοι θα επιχειρούν μέσα στο δάσος και κοντά στο μέτωπο.
«Αντιπύρ ή backfire ορίζεται ως ελεγχόμενη φωτιά που τίθεται προς την πλευρά του μετώπου. Στόχος είναι η συνένωση του μετώπου της πυρκαγιάς με το μέτωπο του αντιπυρός, με απώτερο σκοπό την αυτόματη κατάσβεση ή τη μείωση του ρυθμού εξάπλωσης της φωτιάς». Στην περίπτωση της κατάκαυσης (Burn Out) αντίστοιχα, οι πυροσβέστες βάζουν ελεγχόμενη φωτιά όχι στην πορεία του μετώπου αλλά στην περίμετρό του. Δημιουργούν ουσιαστικά αντιπυρικές ζώνες «ελαχιστοποιώντας», όπως περιγράφεται στο σχέδιο της ΚΥΑ, «την πιθανότητα η πυρκαγιά να υπερπηδήσει τη ζώνη με ακτινοβολία ή κηλίδες».
Η χρήση της φωτιάς για την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών προβλέπεται ως διαδικασία μόνο όταν η φωτιά δεν μπορεί να ελεγχθεί με άλλα μέσα και εφόσον κρίνεται αναγκαία από τον επικεφαλής αξιωματικό της Πυροσβεστικής, που έχει την ευθύνη συντονισμού της επιχείρησης κατάσβεσης. Πριν από την εφαρμογή του «αντιπύρ» (σ.σ. και της κατάκαυσης αντίστοιχα) καταρτίζεται ειδικό «Σχέδιο Εφαρμογής Αντιπυρός», ενώ ενημερώνονται η τοπική αυτοδιοίκηση, η Δασική Υπηρεσία και η Ελληνική Αστυνομία προκειμένου –εάν απαιτηθεί– να συνδράμουν το έργο των πυροσβεστών. Μόνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης για την προστασία από άμεσο κίνδυνο ζωής, ο επικεφαλής της Πυροσβεστικής μπορεί να προβεί σε χρήση της μεθόδου ελεγχόμενης καύσης χωρίς να συντάξει ειδικό «Σχέδιο Εφαρμογής Αντιπυρός».
Οι 590 δασοκομάντος των νεοσύστατων Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων θα είναι νεοπροσληφθέντες Πυροσβέστες που διαιρούνται σε 6 μονάδες με έδρα την Ελευσίνα, τη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, τη Λαμία, τα Ιωάννινα και την Πάτρα. Πρόκειται ουσιαστικά για πεζοπόρα τμήματα της Πυροσβεστικής που αποτελούνται από νέους σε ηλικία πυροσβέστες με προϋπηρεσία στις ειδικές δυνάμεις των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίοι μάλιστα θα μεταφέρονται με ελικόπτερα κοντά στην εστία της πυρκαγιάς και θα επιχειρούν μέσα στο δάσος πριν δηλαδή οι φλόγες φτάσουν κοντά στο οδικό δίκτυο.
Για τον σκοπό αυτό μάλιστα, η Πυροσβεστική και το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας προχώρησαν φέτος στη μίσθωση 7 ελικοπτέρων μεταφοράς προσωπικού. «Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η πρώτη ομάδα να βρίσκεται μέσα σε χρόνο 15 λεπτών κοντά στο μέτωπο αντί για τις τρεις ώρες που χρειάζονται τα πεζοπόρα προκειμένου να προσεγγίσουν με λεωφορεία προς τη φωτιά».
Εκπαίδευση στην Ισπανία
Αναχωρούν τα αμέσως επόμενα εικοσιτετράωρα για εκπαίδευση στο εξωτερικό οι επικεφαλής των 590 «δασοκομάντος». Πρόκειται για συνολικά 10 στελέχη της Πυροσβεστικής, τα οποία θα παρακολουθήσουν πρόγραμμα εκπαίδευσης στην Ισπανία. Το πρόγραμμα εκπαίδευσής τους αφορά τόσο τη χρήση του «αντιπύρ» όσο και τη χρήση επιβραδυντικού υγρού από τα εναέρια μέσα με στόχο την καθυστέρηση εξάπλωσης των δασικών πυρκαγιών. Η Ισπανία, όπως επίσης η Ιταλία και η Γαλλία, συγκαταλέγεται στις χώρες της Ε.Ε. που κάνουν χρήση τόσο της μεθόδου της ελεγχόμενης καύσης όσο
και επιβραδυντικού υγρού.
Αρχικά, το πρόγραμμα εκπαίδευσης θα παρακολουθήσουν οι επικεφαλής των μονάδων, που με τη σειρά τους θα αναλάβουν να μεταφέρουν την τεχνογνωσία στα υπόλοιπα μέλη. Η χρήση του επιβραδυντικού θα γίνεται από τέσσερα αεροσκάφη Air Tractors, που πρόκειται πλην απροόπτου να μισθωθούν μέσα στο επόμενο διάστημα. Θα σταθμεύουν στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας.
Τα υπόλοιπα 13 ιδίου τύπου αεροσκάφη που έχουν ήδη μισθωθεί διαθέτουν πλωτήρες για ανεφοδιασμό από τη θάλασσα και θα «διασπαρούν» σε ολόκληρη τη χώρα. Αρμόδια στελέχη της Πυροσβεστικής επισημαίνουν ότι «ελλείψει προηγούμενης εμπειρίας στη χρήση των δύο νέων μεθόδων κατάσβεσης τόσο το “αντιπύρ” όσο και η χρήση επιβραδυντικού υγρού θα έχουν ουσιαστικά πιλοτικό χαρακτήρα τη φετινή αντιπυρική περίοδο».
