Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Γράφει Μηνάς Τσαμόπουλος
Ελλάδα, ευλογημένος τόπος. Σκέψεις που έρχονται στο μυαλό όσων σχεδιάζουν καλοκαιρινές διακοπές με σκάφος είτε είναι billionaires είτε χαμηλότερης αγοραστικής δύναμης.
Επιχειρηματίες, σταρ του Χόλιγουντ, αθλητές παγκόσμιας κλάσης και γενικώς όλο το διεθνές τζετ σετ και influencers με διεθνή ακτινοβολία καταπλέουν στο Αιγαίο και το Ιόνιο διαφημίζοντας τη χώρα στο εξωτερικό και γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές της μέσω των αναρτήσεων φωτογραφιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι λυρικές περιγραφές για το απέραντο γαλάζιο, το ωραιότερο «γαλάζιο» στον κόσμο, όπως το έχουν αποκαλέσει, είναι αμέτρητες. Αυτό χρωματίζει τις αναμνήσεις όλων όσοι επισκέπτονται αυτή την πολυνησιακή χώρα της Ανατολικής Μεσογείου με τον μοναδικό φωτοδότη πολιτισμό της και την Ιστορία της. Αν, μάλιστα, στο φυσικό κάλος και στον πολιτισμό προσθέσουμε και τις μοναδικές γαστρονομικές παραδοσιακές εμπειρίες και την ελληνική φιλοξενία, τότε έχουμε το… απόλυτο έργο τέχνης.
Η μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη, ο μοναδικός πολυνησιακός χαρακτήρας και τα καθαρότερα νερά στον κόσμο καθιστούν δικαιωματικά την Ελλάδα κορυφαίο προορισμό για θαλάσσιες περιηγήσεις αναψυχής.
Για μία ακόμη χρονιά, για ένα ακόμη καλοκαίρι, η χώρα μας αποτελεί πόλο έλξης. Και όχι μόνο για τους σταρ. Χιλιάδες απλός κόσμος, «μη επώνυμος», επιλέγει να περάσει τις διακοπές του με ένα ναυλωμένο σκάφος, ιστιοπλοϊκό ή καταμαράν, με ή χωρίς πλήρωμα, επιλέγοντας μοναδικές παραλίες, απρόσιτες από την ξηρά και γραφικούς κολπίσκους -άγνωστους στους στεριανούς- για να απολαύσει το μπάνιο του.
Τα λόγια του κ. Αντώνη Στελλιάτου, προέδρου της Ενωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ), περιγράφουν με λίγες λέξεις τη μεγάλη εικόνα:
«Η Ελλάδα μας είναι θείο δώρο για θαλάσσιο τουρισμό και yachting. Εχουμε το καλύτερο προϊόν παγκοσμίως με 5.000 νησιά και βραχονησίδες και το κάθε νησί διαφορετικό από το άλλο. Μοναδικές κλιματολογικές συνθήκες, ιδιαίτερη κουλτούρα, ήθη και έθιμα. Σε όποιο πέλαγος και να πλεύσεις, αναπνέεις πολιτισμό και Iστορία. Μοναδικά παγκοσμίως».
Η μέση δαπάνη ενός τουρίστα με σκάφος είναι από 1.000 έως 2.700 ευρώ, όταν, για παράδειγμα, στον ξενοδοχειακό κλάδο η μέση τουριστική δαπάνη ανά επισκέπτη είναι περίπου 535 ευρώ, δηλαδή είναι έως και πέντε φορές πιο υψηλή στον θαλάσσιο τουρισμό.
Στον τομέα του yachting -και ειδικότερα του mega yachting- η πορεία της χώρας είναι θεαματική, αφού το 2019 αναδείχθηκε 3ος δημοφιλέστερος προορισμός σε ναυλώσεις μεγάλων σκαφών αναψυχής διεθνώς, το 2020 ήταν ο 2ος δημοφιλέστερος προορισμός, ενώ το 2021 κατέλαβε την πρώτη θέση, με 24% μερίδιο αγοράς στις ναυλώσεις, ενώ το 2022 προβλέπεται επίσης εξαιρετικό, καθώς οι επιβεβαιωμένες κρατήσεις αγγίζουν το 57% του υπάρχοντος στόλου.
Για όλα τα βαλάντια
«Συνηθίζουμε να λέμε ότι η βαριά βιομηχανία της χώρας μας είναι ο τουρισμός, και φυσικά είναι, η δε αναφορά στον θαλάσσιο τουρισμό μάς δημιουργεί την αίσθηση της πολυτέλειας, του υπερβολικού πλούτου, που επίσης είναι αλήθεια, και είναι ένα σημείο που θα πρέπει να εστιάσουμε και να δώσουμε έμφαση σε κάθε έκφανση που τον αφορά. Τα τελευταία δύο έτη ο τουρισμός στράφηκε στις πιο προσωπικές διακοπές για ευνόητους λόγους, που προφανώς ανέβασε το ποσοστό ναυλώσεων και στα μικρότερα σκάφη, όπως τα καταμαράν που γνωρίζουν μεγάλες δόξες», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» η κυρία Τζίνα Πολέμη, Business Development Director BWA Yachting Greece, η οποία προσθέτει: «Η γκάμα των σκαφών διαφέρει σε μέτρα, σε είδος -αν είναι δηλαδή ιστιοπλοϊκό, displacement, που είναι τα μεγάλης ηλικίας σκάφη, ή cruiser-, σε πολυτέλεια, σε παλαιότητα και αυτά είναι τα βασικά κριτήρια για να επιλέξεις ένα σκάφος. Υπήρξαν πολλοί λάτρεις του yachting που “δημιουργήθηκαν” από μια απλή ενοικίαση μιας εβδομάδας και κατόπιν έγιναν ιδιοκτήτες ή ακόμα και επιχειρηματίες του χώρου. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η κατηγορία του επιχειρείν έχει διττό όφελος. Προσφέρει στο ΑΕΠ της χώρας μας (1,41%), αλλά και στους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ενώ για κάθε ευρώ ελλιμενισμού στη μαρίνα δημιουργούνται 5 ευρώ δαπανών στην τοπική οικονομία».
Σύμφωνα με την κυρία Πολέμη, αν κατηγοριοποιήσουμε βάσει μεγεθών τα σκάφη, οι τιμές που μπορούν να ναυλωθούν ανά εβδομάδα είναι:
- Για τα σκάφη με μήκος 55-60 μέτρα από 280.000 μέχρι και 400.000 ευρώ, αναλόγως φυσικά της παλαιότητας.
- Για εκείνα με μήκος 60-75 μέτρα από 450.000 έως 650.000 ευρώ.
- Υπάρχει βέβαια και η πολύ μεγαλύτερη κατηγορία, δηλαδή τα σκάφη πάνω από 80 μέτρα, το κόστος ναύλωσης των οποίων αγγίζει και ξεπερνά το 1 εκατ. ευρώ την εβδομάδα.
Οι τιμές δεν συμπεριλαμβάνουν τον ΦΠΑ 12%, που στην Ελλάδα είναι χαμηλός σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, τα πετρέλαια, τις τροφοδοσίες, τον ελλιμενισμό στις μαρίνες, τις όποιες τεχνικές εργασίες χρειαστούν, τα πολυτελή μέσα μεταφοράς επιβατών (ελικόπτερα, ιδιωτικά αεροπλάνα, λιμουζίνες κ.λπ.).
«Εύλογα κάποιος που διαβάζει αυτές τις γραμμές θα αναρωτιόταν πόσοι και ποιοι είναι αυτοί που μπορούν να γευτούν αυτή την πολυτέλεια. Πιστέψτε με ότι είναι πολλοί και κάποιοι από αυτούς ταξιδεύουν ινκόγκνιτο. Στα ελληνικά νερά βλέπουμε διεθνείς προσωπικότητες, όπως μπασκετμπολίστες του εξωτερικού, ο δικός μας Γιάννης Αντεντοκούνμπο, πολιτικοί όπως ο Νικολά Σαρκοζί και οι βασιλικές οικογένειες της Σαουδικής Αραβίας, celebrities όπως ο Τομ Χανκς, που ελλιμενίζει το σκάφος του μόνιμα στην Ελλάδα, η πριγκιπική οικογένεια του Μονακό, o Ελον Μασκ, η Εύα Μέντες, η Κιάρα Φεράνι και πολλοί άλλοι. Είναι αυτονόητο ότι η διεθνής απήχηση που έχει η Ελλάδα μέσω αυτών είναι τεράστια και λειτουργεί μόνο με θετικό πρόσημο. Οι περισσότεροι συνήθως στην πορεία επενδύουν στη χώρα μας και επιχειρηματικά, δημιουργώντας θέσεις εργασίας αν μη τι άλλο», υπογραμμίζει η κυρία Πολέμη.
Επίσης, με σκάφος έκαναν διακοπές στην Ελλάδα μέχρι σήμερα η Μόνικα Μπελούτσι με τη 17χρονη κόρη της Ντέβα Κασέλ και τον σύντροφό της Λούκα Σαλάντρα στην Πάρο.
Στη Μύκονο βρέθηκαν η Ιζαμπέλ Γκουλάρτ με τον αγαπημένο της Κέβιν Τραπ.
Η Νικόλ Σέρζινγκερ έκανε διακοπές σε Μύκονο και Σαντορίνη παρέα με τη Μαρίνα Βερνίκου, με την οποία διατηρεί στενή φιλία τα τελευταία χρόνια. Στη Μύκονο βρέθηκε και ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ στα τέλη Ιουνίου με τη σύζυγό του Νάνσι Σέβελ, τις κόρες του, Στέλλα και Μαίρη, αλλά και τα εγγόνια του, Αρθουρ και Ελιοτ.
Ο Μάτζικ Τζόνσον ταξίδεψε με τη σύζυγό του Κούκι σε Αιγαίο και Ιόνιο, όπου επισκέφθηκε τη Σαντορίνη, τη Μύκονο και τη Ζάκυνθο. Ο θρύλος του ΝΒΑ δήλωσε γοητευμένος από την Ελλάδα και διαφήμισε τη χώρα με συνεχείς αναρτήσεις του στα social media.
O υποψήφιος για Οσκαρ και βραβευμένος με δύο Χρυσές Σφαίρες Τζέιμς Φράνκο επισκέφθηκε τη Μύκονο για 4η συνεχή χρονιά με τη σύντροφό του Ιζαμπέλ Πάκζαντ.
Το κόστος
Στοιχεία για τη ναύλωση σκαφών έδωσε στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Μιχάλης Σκουλικίδης, πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Θαλάσσιου Τουρισμού. Οι τιμές, όπως αναγράφονται και στον παραπάνω πίνακα, είναι για επανδρωμένα σκάφη με ελληνική επαγγελματική άδεια και αφορούν τη high season, που είναι από 15 Ιουνίου έως 15 Σεπτεμβρίου, ενώ οι υπόλοιποι μήνες θεωρούνται low season.
Ο κ. Σκουλικίδης τόνισε ότι τιμές είναι ίδιες με πέρυσι και ότι ο μέσος αριθμός ημερών ναύλωσης κυμαίνεται από 67-70 ημέρες.
«Δεν μας βοήθησε καθόλου ο πόλεμος στην Ουκρανία, τουναντίον, αλλά ούτε οι αυξημένες τιμές του πετρελαίου. Φέτος αυξήθηκε ο τουρισμός σε όλη τη Μεσόγειο αλλά οι ναυλώσεις επανδρωμένων ελληνικών σκαφών έμειναν σταθερές, σε μια πολύ καλή χρονιά παντού. Μάλλον θα πρέπει κάποιος να ασχοληθεί πιο σωστά με τα ελληνικά σκάφη. Δυστυχώς τα σκάφη με ελληνική επαγγελματική άδεια εξακολουθούν να υφίστανται μια μεγάλη γραφειοκρατία, καθυστερήσεις και εξονυχιστικούς ελέγχους, ενώ τα σκάφη με ξένη σημαία δεν τα αγγίζει τίποτε από τα ανωτέρω. Πρέπει να υπάρχει μια πραγματική ισορροπία μεταξύ τους και όχι μονόπλευρη μεταχείριση, για το καλό του ελληνικού θαλάσσιου τουρισμού».
Οι επιπτώσεις της Ουκρανίας
Ο κ. Πάρις Λουτριώτης, πρόεδρος Συνδέσμου Ιδιοκτητών Τουριστικών Επαγγελματικών Σκαφών Ανευ Πληρώματος (ΣΙΤΕΣΑΠ), μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» επεσήμανε:
«Για την κατηγορία σκαφών έως 24 μέτρα, χωρίς υποχρεωτικό μόνιμο πλήρωμα, η φετινή χρονιά άρχισε με πολύ μεγάλες προσδοκίες. Λόγω όμως του πολέμου στην Ουκρανία το κύμα τουριστών προς την Ελλάδα πάγωσε προσωρινά, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η εκκίνηση της σεζόν για το σύνολο της αγοράς. Μέχρι τις 10 Ιουνίου κατέβαινες στις μαρίνες και έβλεπες τα μισά σκάφη δεμένα. Μέχρι το τέλος του Αυγούστου η σεζόν εξελίσσεται πολύ ενθαρρυντικά, με μεγάλη πληρότητα. Για τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, που είναι δύο μήνες πολύ σημαντικοί για τη δραστηριότητά μας, περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν, γιατί σήμερα που μιλάμε διαπιστώνονται κενά στις ημερομηνίες. Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι αυτοί οι δύο μήνες θα λειτουργήσουν με ναυλώσεις τις τελευταίας στιγμής – last time booking».
Ο πρόεδρος του ΣΙΤΕΣΑΠ διατηρεί την αισιοδοξία του για το 2022: «Η δραστηριότητα το 2020 ήταν στο 25% του 2019 που ήταν χρονιά ρεκόρ. Το 2021 στο 55% και το 2022 αν εξελισσόταν όπως αναμενόταν, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, θα έφτανε στα επίπεδα του 2019. Τώρα, με τα νέα δεδομένα, υπολογίζουμε ότι θα φτάσουμε στο 75% της δραστηριότητας του 2019. Αν ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος είναι παραγωγικοί, θα φτάσουμε περίπου στο 85% του 2019», ενώ θέτει και θέμα ανταγωνιστικότητας:
«Εχουμε θέμα ανταγωνιστικότητας με τις άλλες αγορές που μας προβληματίζει και το οποίο επικεντρώνεται στον ΦΠΑ της ναύλωσης. Διότι με τον πόλεμο στην Ουκρανία, την αύξηση των καυσίμων και των αεροπορικών εισιτηρίων και το γενικότερο κόστος διαβίωσης, με το να έχουμε ΦΠΑ 24% στα ναύλα, γινόμαστε μη ανταγωνιστικοί σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και με την Τουρκία που έχει μηδενικό ΦΠΑ. Το yachting θα μπορούσε να γίνει πιο ανταγωνιστικό με τη δημιουργία νέων θέσεων ελλιμενισμού, μαρινών, καταφυγίων, αγκυροβολίων. Σήμερα πελάτες μας δυσκολεύονται όταν προσεγγίζουν έναν λιμένα παράκτιο ή νησιωτικό λόγω της έλλειψης θέσεων».
Στη συνέχεια αναφέρεται και στις τιμές ναύλωσης σε σκάφη έως 24 μέτρα:
«Μπορεί κάποιος να ναυλώσει ένα τουριστικό σκάφος ιστιοφόρο ή καταμαράν της κατηγορίας αυτής ξεκινώντας από 35-40 ευρώ την ημέρα το άτομο. Το ποσό αυξάνεται ανάλογα με το μέγεθος του σκάφους και την κατηγορία του και δεν έχει όριο. Μπορεί να φτάσει και 500 ευρώ το άτομο, εφόσον η επιλογή αφορά σκάφος με 4μελές πλήρωμα».
Ανοδικές τάσεις
Ο κ. Δημήτρης Λυκάκης, διευθύνων σύμβουλος της Plori Yachting, δίνει μια νότα ακόμα πιο αισιόδοξη:
«Σε γενικές γραμμές το yachting στην Ελλάδα κινείται σε ανοδικές τάσεις. Οι ναυλώσεις ιστιοπλοϊκών και καταμαράν εκτιμάται στο τέλος της περιόδου ότι θα ξεπεράσουν τις αντίστοιχες του 2019, που θεωρούνταν εξαιρετικά επιτυχημένη χρονιά. Οι τιμές των ναύλων σε σύγκριση με το 2021 είναι αυξημένες κατά περίπου 8%-10%, απόρροια των γενικών πληθωριστικών τάσεων των τελευταίων μηνών. Παρ’ όλα αυτά, ένα κομμάτι της αγοράς παραμένει ανταγωνιστικό, προσφέροντας εβδομαδιαίες ναυλώσεις με κόστος που ξεκινάει από 60 ευρώ ανά άτομο και ανά ημέρα. Επίσης, 25%-30% των ναυλώσεων συμπεριλάμβαναν και τη μίσθωση σκίπερ – κυβερνήτη, με κόστος ανά ημέρα τα 190 ευρώ. Σημαντικός παράγοντας που θα επηρεάσει την αγορά τα επόμενα χρόνια είναι οι πολύ υψηλές αυξήσεις των τιμών των νεότευκτων σκαφών. Υπολογίζεται ότι μεταξύ 2021 και 2023 οι τιμές των νέων σκαφών θα αυξηθούν κατά 20% και η ίδια τάση αναμένεται να συνεχιστεί και το 2024».
Η κυρία Πολέμη, κλείνοντας το ρεπορτάζ, κάνει ειδική αναφορά στα προβλήματα του κλάδου που ζητούν λύση: «Η ερώτηση που τίθεται όμως είναι αν η Ελλάδα εκμεταλλεύεται επαρκώς αυτόν τον θησαυρό που λέγεται θαλάσσιος τουρισμός και ποια είναι τα σημεία που μπορούν να αναπτυχθούν. Εχοντας ως στατιστική του 2021 από επίσημο φορέα τα σκάφη που κινήθηκαν στη χώρα μας πάνω από 35 μέτρα ήταν 476, αριθμός που συναγωνίζεται ακόμα και αυτόν της νότιας Γαλλίας, που θεωρείται η βασίλισσα του yachting. Οι μέχρι τώρα αφίξεις έχουν μεγαλύτερη δυναμική από πέρυσι και τείνουν να αγγίξουν στην καλύτερη χρονιά του yachting, το 2019. Οι συνθήκες που θα μπορούσαν να διαμορφωθούν είναι πρωταρχικά οι θέσεις ελλιμενισμού (μαρίνες) προκειμένου να φιλοξενηθούν για διαχείμαση και κατ’ επέκταση για εργασίες συντήρησης στα ναυπηγεία μας είναι η εκπαίδευση των Ελληνόπουλων προς αυτή την κατεύθυνση, που θα έπρεπε να ξεκινά από τη δευτεροβάθμια βαθμίδα. Είναι ακόμα και ένα προσελκυστικό νομοθετικό πλαίσιο που θα εναρμονίζεται με αυτό της Ευρώπης για να έχουμε ίσους όρους». Και καταλήγει λέγοντας:
«Με την αφορμή αυτή θα ήθελα να επισημάνω ότι η άρση του καμποτάζ, ενώ επιτέλους νομοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2022, με τις γνωστές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί προκειμένου να επισκεφτούν τη χώρα μας τα σκάφη για τα οποία προαναφέρθηκα. Φυσικά οι οικονομικές απώλειες είναι ανάλογες για τη χώρα μας εφόσον έχουμε ήδη διανύσει πάνω από το μισό καλοκαίρι. Ας είμαστε αισιόδοξοι ότι αυτό το πολύτιμο είδος τουρισμού θα το προωθήσουμε, θα το νομοθετήσουμε, θα το απελευθερώσουμε συνετά, θα το επικοινωνήσουμε ώστε να μας αποφέρει τα μέγιστα».
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Getty Images/Ideal Image, AFP / VISUALHELLAS.GR
