Γράφει Μαρία Θερμού
Νησί της τέχνης ή γιγάντιο «δωμάτιο» πανικού; Κάτι που θα παραπέμπει σε Four Seasons ή σε Τζέιμς Μποντ; Και για να ειπωθούν τα πράγματα πιο απλά: Θα γίνει ο Σκορπιός, το διάσημο από τον Ωνάση νησάκι της Λευκάδας ένα πολυτελές ξενοδοχείο ή μήπως ο τωρινός ιδιοκτήτης του Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ σκοπεύει να δημιουργήσει εκεί ένα καταφύγιο;
Ο ίδιος δεν απαντά φυσικά, αφήνοντάς ωστόσο με τις κινήσεις του πολλά ερωτηματικά και δίνοντας χώρο για πολλές υποθέσεις.
Τα σχέδια για τη μετατροπή του νησιού σε ένα θέρετρο μόνον για εκατομμυριούχους ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά το 2019, όταν αποκαλύφθηκε, ότι η εταιρεία του Ρώσου μεγιστάνα Ριμπολόβλεφ Mykinai SA θα κατασκευάσει ένα μικρό παραλιακό ξενοδοχείο 12 δωματίων και εννέα ακίνητα σε όλο το νησί.
Στο πρόγραμμα επίσης περιλαμβάνονται ένα ελικοδρόμιο, μαρίνα για σούπερ γιοτ, γήπεδο ποδοσφαίρου (διότι ο Ριμπολόβλεφ είναι ιδιοκτήτης της AS Monaco), στάβλοι για 30 άλογα και χώρος ιππασίας, γήπεδα τένις, εστιατόρια και εγκαταστάσεις σπα. Προτεραιότητα ωστόσο έχει δοθεί στην διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, ώστε να μη χαθεί το ειδυλλιακό τοπίο του νησιού.
Το 2024 αναμένεται μάλιστα να γίνουν τα εγκαίνια του συγκροτήματος, το οποίο θα μπορεί να φιλοξενεί το πολύ 50 επισκέπτες ταυτόχρονα. Κι όσο για το κόστος διαμονής, όπως λέγεται, θα είναι 1 εκατομμύριο δολάρια την εβδομάδα.
Προτεραιότητα η ασφάλεια
Υποψίες ωστόσο διατυπώνονται για το όλο σχέδιο και την πραγματική χρήση των χώρων που κατασκευάζονται. «Μεταξύ του καθαρισμού της γης και της απομάκρυνσης δέντρων για τις κατασκευές, μιας τεχνητής λίμνης αλλά και της εμβάθυνσης του πυθμένα της θάλασσας και της βυθοκόρησης για τον ελλιμενισμό των σκαφών υπάρχει ένας υπαινιγμός, ότι ίσως το περιβάλλον δεν είναι η κορυφαία προτεραιότητα», αναφέρει η The Art Newspaper.
Και προχωρεί ακόμη περισσότερο διατυπώνοντας ορισμένα ερωτήματα: «Θα μπορούσε η προτεραιότητα να είναι η ασφάλεια και η ασφάλεια έναντι της αισθητικής; Αν τα κτίρια είναι υπόγεια, κανείς δεν θα ξέρει πού βρίσκονται. Πιθανοί εισβολείς δεν θα μπορούσαν να τα δουν εναέριες απόψεις. Είναι σαν ολόκληρο το σχέδιο να είναι ένα δωμάτιο πανικού»!
Υπερβολές; Πιθανόν. Ωστόσο, οι όποιες πληροφορίες υπήρξαν κάποια στιγμή, ότι ο Σκορπιός πρόκειται να μεταβληθεί σε ένα νησί τέχνης, διαψεύστηκαν γρήγορα από εκπροσώπους του Ριμπολόβλεφ λέγοντας, ότι ήταν μια λανθασμένη εντύπωση που δόθηκε στη συνέντευξη Τύπου.
Και το πιο σημαντικό: Σύμφωνα πάντα με την The Art Newspaper, το 2019 αναφέρθηκε, ότι μέρος της περίφημης συλλογής έργων τέχνης του Ριμπολόβλεφ αποθηκευόταν κάτω από το έδαφος στον Πύργο του Νεοκλέους στη Λεμεσό της Κύπρου. Να σημειωθεί άλλωστε ότι ο Ρώσος συλλέκτης έχει και κυπριακή υπηκοότητα.
Η επένδυση στον Σκορπιό
Τους τελευταίους μήνες πάντως, εργάτες από την Λευκάδα δουλεύουν ασταμάτητα στο Σκορπιό για την κατασκευή των υποδομών, που σχεδιάστηκαν από την νορβηγική εταιρεία Snøhetta, την ίδια που ασχολήθηκε με την νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.
Απαιτήθηκαν πολλά χρόνια όμως, ώσπου να ληφθούν οι απαραίτητες άδειες από το ελληνικό κράτος ενώ στις συζητήσεις μεγάλο ρόλο έπαιξε η δημιουργία θέσεων εργασίας και η διατήρηση του περιβάλλοντος. Οι μελέτες του έργου, που είναι γνωστό ως «VIP Exclusive Club» έχουν εγκριθεί πάντως από τον Φεβρουάριο του 2021 από το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής.
Προσβάσιμος μόνο με σκάφος ή ελικόπτερο είναι ο Σκορπιός ενώ το κοντινότερο αεροδρόμιο είναι αυτό του Ακτίου στην Πρέβεζα. Ο Ωνάσης αγόρασε το νησί το 1963 από τον Λευκαδίτη Γεώργιο Φίλιππα, ο οποίος είχε κάνει τεράστια περιουσία στην Αμερική και που με τη σειρά του το είχε αγοράσει από τον Θεοδόση Μουστοξύδη.
Μισό αιώνα μετά, το νησάκι παύει όμως, να ανήκει σε Έλληνες. Ο Ριμπολόβλεφ το μισθώνει για 99 χρόνια από το μόνο εγγόνι του Αριστοτέλη Ωνάση, την Αθηνά, στην οποία καταβάλλει
150 εκατομμύρια δολάρια. Με άλλα 30 εκατομμύρια εξάλλου, αγοράζει και την γειτονική Σπάρτη, που επίσης ανήκε στον Ωνάση.
Έχοντας επισκεφθεί το νησί μόνον δύο φορές, η Αθηνά, η οποία δεν μιλάει καν ελληνικά, προφανώς και δεν είχε κάποιο συναισθηματικό δεσμό με τον τόπο, ώστε η πώλησή του ήταν μια εύκολη απόφαση. Επιπλέον όμως, χωρίς απογόνους η ίδια, επί του παρόντος τουλάχιστον, είναι πιθανό να μην υπάρχει κάποιο μέλος της οικογένειας Ωνάση για να διεκδικήσει το νησί από τους Ριμπολόβλεφ, όταν λήξει η μίσθωση…
Ο συλλέκτης
Στο μεταξύ ο Ριμπολόβλεφ κάνει διάφορα δώρα στη Λευκάδα, όπως ένα υπερσύγχρονο ασθενοφόρο στο νοσοκομείο για να εξευμενίσει αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας σχετικά με την απαγόρευση της διέλευσης σκαφών γύρω από το Σκορπιό.
Το νησί πάντως θα διαθέτει γεννήτριες ρεύματος, εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού και πρώτων βοηθειών, καθώς και φάρμα για τοπικά προϊόντα, έτσι ώστε να είναι αυτάρκες.
Όσον αφορά την τέχνη όμως, κι αν η συλλογή του μεταφερθεί από τις υπόγειες εγκαταστάσεις της Κύπρου στις νέες του Σκορπιού μένει να φανεί. Ο Ρώσος ολιγάρχης βρίσκεται σταθερά στη λίστα των μεγαλύτερων συλλεκτών του κόσμου, κατέχοντας μεταξύ άλλων έργα Πικάσο, Ματίς, Ρόθκο, Γκογκέν, Μοντιλιάνι, Ροντέν, Μονέ και Βίνσεντ βαν Γκογκ, παρ΄ότι δεν έχει δείξει ποτέ τη συλλογή του ως σύνολο.
Γενικά ωστόσο, ότι συλλέγει έργα του 19ου και του 20ού αιώνα. Αντίθετα έχει εμπλακεί σε μια μακροχρόνια δικαστική διαμάχη με τον ελβετό έμπορο έργων τέχνης Ιβ Μπουβιέ, τον οποίο κατηγόρησε, ότι τον εξαπάτησε πουλώντας του έργα τέχνης σε τιμές πολύ υψηλότερες από την αξία της αγοράς τους. Συγκεκριμένα για περίπου 38 έργα τέχνης ισχυρίστηκε, ότι είχε υπερπληρώσει 1 δισεκατομμύριο δολάρια!
Ένα από τα επίμαχα έργα ήταν το «Salvator Mundi» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, το οποίο ο Ριμπολόβλεφ πούλησε τελικά το 2017 στον οίκο Christie’s στη Νέα Υόρκη για 450,3 εκατομμύρια δολάρια, κάνοντας ρεκόρ ως το πιο ακριβό έργο τέχνης που πουλήθηκε σε δημοπρασία.
Να σημειωθεί μάλιστα, ότι το έργο έχει αμφισβητηθεί ως προς την αυθεντικότητά του. Αγοραστής ήταν, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν Αλ Σαούντ, ο οποίος έκτοτε «εξαφάνισε» τον πίνακα.
Ο Ριμπολόβλεφ δεν έχει υποστεί κυρώσεις, λόγω του πολέμου, όπως άλλοι Ρώσοι ολιγάρχες, έτσι έχει τη δυνατότητα να συνεχίζει την επένδυση στο Σκορπιό. Μέχρι τώρα πάντως, όταν επισκεπτόταν το νησί προτιμούσε να κοιμάται στο γιοτ του, την «Anna» με το όνομα της μικρής του κόρης. Σε δύο χρόνια μπορεί το κρεβάτι του να είναι στο νησί.