Νίκος Γαλάνης: «Ο δάσκαλος είναι σαν το κερί που λιώνει για να φωτίζει τους μαθητές του»
Μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση με τον άνθρωπο που αναδείχθηκε ανάμεσα στους καλύτερους εκπαιδευτικούς του κόσμου για το 2021.
Γράφει Σοφία Χαλδαίου
Δεν έχει υπάρξει άνθρωπος, μεγάλος ή μικρός, που να μην έχει νιώσει ντροπή (ή ακόμα και φόβο) όταν κάνει κάποιο λάθος μπροστά σε εκπαιδευτικό. Έτσι και εγώ μέσα στη βιασύνη μου, κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας μας με τον Νίκο Γαλάνη μέσω Facebook υπέπεσα σε ένα ορθογραφικό ατόπημα, το οποίο έσπευσα να διορθώσω. H απάντησή του ήταν η εξής: «Σημασία έχουν τα συναισθήματα που κουβαλούν οι λέξεις, όχι τα γράμματα. Μην αγχώνεστε για αυτά». Αυτός είναι ο άνθρωπος που αναδείχθηκε ανάμεσα στους 100 καλύτερους εκπαιδευτικούς του κόσμου από τα AKS Education Awards το 2021.
Ένα χρόνο και κάτι παραπάνω μετά την κατάκτηση του τίτλου «Global Teacher Award», βρίσκεται πλέον σε ένα δημοτικό σχολείο στο Τολό. Ένα δημοτικό όπου δημιουργείται ένα «διαπολιτισμικό κοκτέιλ» καθώς συνυπάρχουν παιδιά από το τουριστικό Τολό, από την αγροτική Ασίνη και προσφυγόπουλα από την Ουκρανία. Παράλληλα, ο ίδιος έχει ξεκινήσει έναν κύκλο σεμιναρίων και ασχολείται με τη δημιουργία ταινιών μικρού μήκους με τους μαθητές, με την πιο πρόσφατη να αφορά στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Πώς γίνεσαι τελικά ο καλύτερος δάσκαλος του κόσμου;
Ο 35χρονος δάσκαλος από την Πάτρα διακρίθηκε χάρη στο έργο του στο διθέσιο δημοτικό Αγίου Δημητρίου, στην Επίδαυρo, το οποίο μεταμορφώθηκε σε έναν χώρο που προσελκύει μαθητές από όλη την περιοχή και παρέχει υψηλής ποιότητας, καινοτόμες εκπαιδευτικές πρακτικές.
Όσο κοινότοπο και αν ακουστεί, ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε όταν ανέλαβε τη διεύθυνση του μικρού αυτού σχολείου ήταν να δημιουργήσει σελίδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να μοιράζεται όσα υλοποιούνται και να ενημερώνονται οι γονείς.
Οι δράσεις του δημοτικού Αγίου Δημητρίου δεν θυμίζουν ένα τυπικό σχολείο: μεταξύ άλλων οι μαθητές δημιούργησαν μια κατασκευή για συλλογή καπακιών με σκοπό την αγορά αναπηρικού αμαξιδίου, συμμετείχαν πιασμένοι χέρι-χέρι σε αγώνα δρόμου για να αναδείξουν την αξία της συμμετοχής, συνέλεξαν τρόφιμα για άπορους, εξέδωσαν μαθητική εφημερίδα της οποίας τα έσοδα πηγαίνουν σε φιλανθρωπικό σκοπό, μοίρασαν μέχρι και «κλήσεις» σε απρόσεκτους οδηγούς στο χωριό.
Αυτό που κέρδισε, βέβαια, την κριτική επιτροπή των AKS Education Awards ήταν οι ταινίες μικρού μήκους που έκανε ο κ. Γαλάνης με τους μαθητές του, οι οποίες έχουν όλες τους κοινωνικά μηνύματα. Mάλιστα, η ταινία για την ισότητα των φύλων βραβεύθηκε το 2020 στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του ΟΗΕ.
Το «μότο» του δασκάλου είναι ότι τα μαθήματα πρέπει να μας βοηθούν στη ζωή και όχι για να γράψουμε καλό βαθμό στις εξετάσεις ή για να βρούμε μια καλή δουλειά. «Από το νηπιαγωγείο, το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών προετοιμάζει τα παιδιά (ναι, τα πεντάχρονα) για τις Πανελλήνιες», επισημαίνει στην «Κ».
Στον αντίποδα, ο ίδιος προτιμά να παρέχει κίνητρο για μάθηση και μια συνολική αντίληψη των πραγμάτων στα παιδιά, να είναι ειλικρινής και να τους δίνει αγάπη. Ακόμα και ένα χαμόγελο αρκεί.
Η δουλειά στην επαρχία και ο δάσκαλος ως «κερί που λιώνει»
Το ερώτημα που ίσως σκέφτονται πολλοί είναι αν υπήρχε κάποιο πλεονέκτημα για τον Νίκο Γαλάνη λόγω του γεγονότος ότι διδάσκει στην επαρχία. «Γενικά, είναι καλύτερη η ποιότητα ζωής και τα παιδιά μεγαλώνουν σε πιο ανθρώπινο περιβάλλον από ό,τι στις μεγαλουπόλεις. Τα παιδιά στην επαρχία σέβονται και αγαπάνε τον δάσκαλό τους, καταλαβαίνουν τους κόπους του για να φτάσει κοντά τους και τον εκτιμούν σαν έναν δικό τους άνθρωπο», απαντάει στην «Κ».
Ο ίδιος παραδέχεται ότι «όσο πιο μικρό το τμήμα ή το σχολείο», τόσο πιο ποιοτικό είναι το παρεχόμενο έργο στους μαθητές, ενώ στηλιτεύει το γεγονός ότι πολλά δημοτικά έχουν «γυμνασιοποιηθεί» στον τρόπο λειτουργίας τους και στο μέγεθος των τμημάτων, με το ζύγι να γέρνει περισσότερο στο οικονομικό κόστος παρά στις ανάγκες των παιδιών.
Από την άλλη, έχοντας διατελέσει αναπληρωτής επί 11 χρόνια και με επτά μετακομίσεις στην πλάτη του, δίνει αποστομωτική απάντηση σε όλους όσους πιστεύουν ότι η επαρχία είναι εύκολη ή ότι οι εκπαιδευτικοί καλοπερνούν επειδή κάθονται καλοκαίρι, Χριστούγεννα και Πάσχα.
«Δουλεύοντας στην επαρχία, σε μικρά σχολεία, αντιμετωπίζεις αρκετές δυσκολίες όπως οι ελλιπείς υλικοτεχνικές υποδομές, η υποστελέχωση, οι δυσκολίες διαβίωσης», προσθέτει ο κ. Γαλάνης, ο οποίος διορίστηκε μόνιμος πριν δύο χρόνια και λαμβάνει μισθό λίγο παραπάνω από τον κατώτατο.
«Συνυπολογίζοντας και το θέμα των συνεχών μετακομίσεων, οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα αδυνατούν να στεριώσουν κάπου και να κάνουν οικογένεια κι αν κάνουν, χωρίζονται από τα παιδιά τους. Παρ’ όλα αυτά, τους ζητάμε να είναι κάτι παραπάνω από επαγγελματίες λόγω της βαρύτητας του λειτουργήματός τους», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Πώς λοιπόν βρίσκει την ώθηση ένας οποιοσδήποτε δάσκαλος να συνεχίσει και να είναι καλός στη δουλειά του; Για τον Νίκο Γαλάνη, το γεγονός ότι αγαπάει αυτό που κάνει αρκεί για να του δώσει ενέργεια, ζωντάνια, φαντασία και δύναμη για δημιουργία. Όπως λέει, ο δάσκαλος είναι «σαν το κερί που λιώνει για να φωτίζει τους μαθητές του, αλλά και η πολιτεία πρέπει να στέκεται δίπλα του για να τον βοηθά να μη λιώνει τόσο γρήγορα».
Το bullying, η τραπ και η «σύγχρονη νταντά»
Σχολιάζοντας τα περιστατικά bullying και μαθητικής παραβατικότητας, με τη διπλή ιδιότητα του πατέρα και εκπαιδευτικού, ο κ. Γαλάνης σχολιάζει ότι όλα ξεκινούν από την οικογένεια. «Η γενιά μου, δυστυχώς, προτιμά να βολεύεται αφήνοντας την ανατροφή του παιδιού τους στη “σύγχρονη νταντά”, την τεχνολογία», σημειώνει και προσθέτει ότι οι φρενήρεις ρυθμοί ζωής δεν αφήνουν τους γονείς να δώσουν το ένα πράγμα που χρειάζεται το παιδί: τον χρόνο τους.
Την ίδια ώρα, ένα άλλο λάθος που κάνουν οι γονείς είναι το υπερβολικό φόρτωμα των παιδιών με δραστηριότητες. Αγόρια και κορίτσια κυκλοφορούν με μια τσάντα από το πρωί μέχρι το βράδυ, παίρνοντας από μικρή ηλικία μια δόση της ενήλικης ζωής. «Δεν αφήνουμε τα παιδιά να βαρεθούν, τα κρατάμε συνεχώς απασχολημένα, ταΐζοντας τον εγκέφαλό τους έτοιμο φαγητό», αναφέρει ο Νίκος Γαλάνης.
Κατά τον ίδιο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια «ευνουχισμένη» γενιά παιδιών που στερείται το σημαντικότερο ίσως χαρακτηριστικό της παιδικής ηλικίας: τη δημιουργικότητα.
Πολλοί εύκολα θα κατηγορήσουν τα ακούσματα και τα ενδιαφέροντα των νεότερων, όπως η τραπ και το TikTok, αλλά ο 35χρονος εκπαιδευτικός θα θυμίσει ότι κάθε γενιά συνήθως προκαλεί την κριτική της προηγούμενης. Επιπλέον, η ενασχόληση με την τεχνολογία έχει και τα θετικά της γιατί μπορεί η νέα γενιά να μην ξέρει απ’ έξω όλους τους νομούς και τις πρωτεύουσές τους, αλλά «γνωρίζει απείρως περισσότερα πράγματα από τις προηγούμενες», καθώς έχει στη διάθεσή της μια μεγαλύτερη δεξαμενή πληροφοριών.
Σημασία, σύμφωνα με τον κ. Γαλάνη, έχουν οι αξίες που κουβαλά το καθετί. «Για παράδειγμα η τραπ μουσική αναδεικνύει την οπλοκατοχή, τη γυναίκα ως αντικείμενο, τη χρήση ναρκωτικών, την επίδειξη πλούτου», σημειώνει.
Το μήνυμά του για το τέλος είναι το εξής: ο κόσμος έχει ανάγκη περισσότερο από ευγένεια, σεβασμό, ειλικρίνεια, καλοσύνη, ηθική, φιλότιμο, ενσυναίσθηση. «Μας νοιάζει να σπουδάσουμε τα παιδιά μας για να βρουν μια καλή δουλειά. Το πιο σημαντικό δεν είναι να γίνουμε καλοί εργάτες, αλλά κοινωνικά χρήσιμοι».
