Θα φιλοξενεί περισσότερα από 2.000 ψάρια σε 700.000 λίτρα νερού. Ο χώρος θα μπορεί να είναι επισκέψιμος κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, ενώ θα γίνονται συνεχείς αναβαθμίσεις.
Τσιπούρες, λαβράκια, φαγκριά, αλλά και λεοντόψαρα, ηλιόψαρα, κόι, χρυσόψαρα, ίσως και πιράνχας, εάν έχουν καταφέρει να επιβιώσουν σε υδατοσυλλογές της βόρειας χώρας, καθώς και θαλάσσια φυτά θα έχουν την ευκαιρία να δουν οι επισκέπτες στο πρώτο ιδιωτικό ερευνητικό ενυδρείο από τον Σεπτέμβριο του 2023.
Το μεγαλεπήβολο project κατασκευάζει στις νέες της εγκαταστάσεις, στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης, η βορειοελλαδική εταιρεία ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ και θα καταλαμβάνει έκταση 2.000 τετραγωνικών μέτρων.
Τα περίπου 2.000 ψάρια, εκ των οποίων περίπου 25-30 διαφορετικά είδη γλυκού νερού και έως 50 διαφορετικά είδη θαλασσινού νερού, θα κολυμπούν σε όγκο νερού 700.000 λίτρων.
Μάλιστα, το ερευνητικό ενυδρείο θα πλαισιώνεται από σίγουρα πέντε μεγάλες δεξαμενές, αλλά και άλλες μικρότερες.
Πως δημιουργήθηκε η ιδέα για την κατασκευή του ερευνητικού ενυδρείου
Αφορμή για τη «γέννηση» της ιδέας κατασκευής του ερευνητικού ενυδρείου, αποτέλεσε η αύξηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που καθιστά πιο επιτακτική από ποτέ την προστασία του περιβάλλοντος.
«Κάθε σύγχρονη εταιρεία, πρέπει να έχει ως βασική προτεραιότητα τη δημιουργία προϊόντων που σέβονται το περιβάλλον και συμβάλλουν στην κυκλική οικονομία», λέει η κ. Μαγδαληνή Διαμαντίδου, διευθύντρια marketing της ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ και υπεύθυνη για το project.
Στο πλαίσιο αυτό, προσθέτει, «η βασική αρχή, στη δημιουργία του όλου σχεδίου, ήταν η πρωτοπορία στην έρευνα και για αυτό “θα είναι ένας επισκέψιμος χώρος έρευνας”, καθώς μέσα στις πέντε μεγάλες δεξαμενές θα γίνεται αναπαράσταση της ΙΧΘΑΣ, της ΑΛΙΕΙΑΣ, της κυκλικής οικονομίας, αλλά και δοκιμές σε νέα δίκτυα της εταιρείας, δίνοντάς της τη δυνατότητα να ενισχύσει τον ερευνητικό χαρακτήρα που αναπτύσσει όλα αυτά τα χρόνια, με τη δημιουργία νέων και απόλυτα ελεγχόμενων χώρων εξέλιξης και δοκιμών των προϊόντων της».
Εκεί όπου η υδατοκαλλιέργεια με την ενυδρειοπονία «παντρεύονται» με το φυσικό περιβάλλον και την ανακύκλωση
«Πρόκειται για ένα μοναδικό εγχείρημα, που θα συνδυάζει ταυτόχρονα την παραδοσιακή με τη σύγχρονη εφαρμοσμένη αλιεία, στον ίδιο χώρο, όπου η υδατοκαλλιέργεια με την ενυδρειοπονία “παντρεύονται” με το φυσικό περιβάλλον και την ανακύκλωση», επισημαίνει, η κ. Διαμαντίδου.
Η ίδια, υπογραμμίζει ότι δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο με αυτή τη μορφή εντός ελληνικών συνόρων, ούτε και στην περιοχή των Βαλκανίων.
Σύμφωνα με την κ. Διαμαντίδου, το όλο project βρίσκεται σήμερα στο τελικό στάδιο κατασκευής του, με τις εργασίες στο 70%, και σημειώνει, ότι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωσή του έναντι του αρχικού σχεδιασμού έγκειται στη διεθνή συγκυρία (πόλεμος στην Ουκρανία και πανδημία κορωνοϊού).
Αναφορικά με το κόστος της επένδυσης που γίνεται με ιδία κεφάλαια της εταιρείας, σημειώνει ότι δεν μπορεί να υπολογιστεί ακόμη, ακριβώς λόγω της διεθνούς συγκυρίας που αλλάζει τα δεδομένα συνεχώς.
Ο θαλάσσιος θησαυρός μέσα σε 700.000 λίτρα νερού
Επικεφαλής του ιδιωτικού ερευνητικού ενυδρείου έχει οριστεί ο ιχθυολόγος με μεταπτυχιακό και εμπειρία στην Υδατοκαλλιέργεια, αλιέας στο επάγγελμα (ιδιοκτήτης αλιευτικού σκάφους), Φάνης Καρύδας, με μακροχρόνια συνεργασία στην έρευνα με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.
Συγκεκριμένα, έχοντας συμβουλευτεί τον επικεφαλής ιχθυολόγο του ερευνητικού ιδιωτικού ενυδρείου, η κ. Διαμαντίδου τονίζει ότι αυτό θα φιλοξενεί (στη δεξαμενή της ιχθυοκαλλιέργειας) τα κύρια είδη υδατοκαλλιέργειας της χώρας μας.
«Τα ενδημικά είδη ιχθυοπανίδας της Βόρειας Ελλάδας θα πληρώνουν τις δύο μεγάλες δεξαμενές: μία με θαλασσινά (αναπαράσταση συνθηκών Θερμαϊκού) και μία με γλυκού νερού ψάρια, τα οποία θα προέλθουν από υδατοσυλλογές της Βόρειας χώρας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ένα πλήθος μικρότερων ενυδρείων θα πλαισιώνουν τη συλλογή των έμβιων όντων που διαβιούν στη χώρα μας και προέρχονται, όπως σημειώνει, «είτε από μετανάστευση των ειδών (π.χ. λεσεψιανοί μετανάστες), είτε από απελευθέρωση σε υγροτόπους ψαριών από ενυδρεία (π.χ. λεοντόψαρο, ηλιόψαρο, κόι, χρυσόψαρο κ.ά.) ανάμεσα στα οποία ανήκουν και τα πιράνχας (αν έχουν καταφέρει να επιβιώσουν σε υδατοσυλλογές της περιοχής μας)».
Το αμέσως επόμενο βήμα είναι, όπως αναφέρει, η σύνδεση των ενυδρείων με την εκτροφή φυτών (ενυδρειοπονία).
Τα απόβλητα των ψαριών αποτελούν μια άριστη τροφή για πολλά είδη φυτών, τόσο γλυκού νερού (βρώσιμων λαχανικών) όσο και θαλασσινών (μικροφυκών, αλλά και μακροφυκών).
Τα φυτά κατακρατούν από το νερό το άζωτο που αποβάλλουν τα ψάρια και το νερό μπορεί να επιστρέψει στις δεξαμενές των ψαριών απαλλαγμένο από τα «τοξικά» απόβλητα.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ενυδρείου και τι θα τρώνε τα ψάρια
Για την κατασκευή του ερευνητικού ιδιωτικού ενυδρείου, χρησιμοποιούνται ειδικά στεγανοποιητικά υλικά που ενισχύουν την καλή λειτουργία των δεξαμενών και έτσι την ομαλή διαβίωση των οργανισμών.
«Βασικό υλικό των φίλτρων των ενυδρείων θα αποτελείται από τις φύρες της εταιρείας», επισημαίνει η κ. Διαμαντίδου και εξηγεί ότι πρόκειται για ορισμένα κομμάτια διχτυού που δεν χρειάζονται στην παραγωγή.
«Μιλάμε ουσιαστικά για τα περισσεύματα, που θα τα αξιοποιήσουμε ως φίλτρα για τα ενυδρεία μας, αντί της χρήσης συμβατικών πλαστικών υλικών πλήρωσης των φίλτρων», εξηγεί.
Άλλωστε, όπως σημειώνει, η ευζωία των εκτρεφομένων οργανισμών αποτελεί έναν από τους βασικούς σκοπούς του έργου, καθώς η ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ προσπαθεί να είναι πρωτοπόρα στο τομέα της έρευνας και εξέλιξης των υλικών, αλλά και της βιολογίας των εκτρεφόμενων οργανισμών, ώστε ο συνδυασμός των προαναφερόμενων, να συνεισφέρει στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Τα ψάρια θα ταΐζονται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε είδους και ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο θα βρίσκονται.
«Τα ψάρια της ιχθυοκαλλιέργειας, για παράδειγμα, τρέφονται με ειδική ξηρή τροφή τύπου pellet, έτσι θα γίνεται και στη δεξαμενή, όπου θα γίνεται η αναπαράσταση της ΙΧΘΑΣ στον χώρο μας.
Ενώ τα “άγρια” ψάρια των υπόλοιπων ενυδρείων θα τρέφονται με φυσική τροφή (καρκινοειδή, μαλάκια, ασπόνδυλα κ.ά.), όπως συμβαίνει στη θάλασσα και στις λίμνες», επισημαίνει η κ. Διαμαντίδου, έχοντας συμβουλευτεί τον επικεφαλής ιχθυολόγο του ενυδρείου.
Τα ψάρια που θα «κολυμπούν» στις δεξαμενές ιχθυοκαλλιέργειας «θα τα προμηθευτούμε από ιχθυογεννητικό σταθμό (την ίδια διαδικασία που εφαρμόζουν και οι μονάδες υδατοκαλλιέργειας), ενώ τα ψάρια του φυσικού περιβάλλοντος θα τα προμηθευόμαστε από τους ψαράδες», εξηγεί.
Μη κερδοσκοπική η λειτουργία του ερευνητικού ενυδρείου – Ποιος ο ρόλος του ΔΙΠΑΕ
Η λειτουργία του ιδιωτικού ερευνητικού ενυδρείου, που έχει ήδη κινήσει το ενδιαφέρον και τουριστικών γραφείων του νομού της Θεσσαλονίκης, θα είναι μη κερδοσκοπική και ο χαρακτήρας του θα είναι και επιμορφωτικός και τουριστικός.
«Το κέρδος, με τη μορφή του άμεσου οικονομικού οφέλους, δεν είναι στις βασικές προτεραιότητες δημιουργίας του χώρου», σημειώνει η κ. Διαμαντίδου, τονίζοντας ότι «θα είμαστε ευχαριστημένοι, αν μπορούμε με τα έσοδά του να καλύπτουμε τα έξοδα λειτουργίας του».
Σύμφωνα με την ίδια, ο χώρος θα μπορεί να είναι επισκέψιμος κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, ενώ θα γίνονται συνεχείς αναβαθμίσεις, ώστε οι επισκέπτες να έχουν και κάτι καινούργιο να δουν και να «μάθουν σε κάθε τους επίσκεψη.
Πεποίθηση της ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ αποτελεί ότι ο χώρος θα μαγνητίσει το ενδιαφέρον μαθητών, καθηγητών και επαγγελματιών, αλλά και απλών επισκεπτών (τουριστών).
Αναφερόμενη στην παραχώρηση που έκανε η εταιρεία, της έκτασης των 500 τετραγωνικών μέτρων στο ΔΙΠΑΕ, προκειμένου αυτό να αναπτύξει ερευνητικό εργαστήριο, που θα εστιάζει στη μελέτη του θαλάσσιου οικοσυστήματος και στη “γαλάζια” οικονομία, η κ. Διαμαντίδου αναφέρει ότι «σε συνεννόηση με το πανεπιστήμιο, αποφασίσαμε από κοινού να δώσουμε και πάλι “ζωή” στην αναξιοποίητη κληρονομιά του, ήτοι το εργαστήριο ενυδρειολογίας και υδατοκαλλιεργειών του πρώην ΤΕΙ Μουδανιών».
Αρκετός από τον εξοπλισμό του εργαστηρίου, όπως εξηγεί, είχε παραμείνει στα Μουδανιά και με τη χρήση του χώρου ως σχολείο, τα αντικείμενα βρέθηκαν σε «ανοιχτές αποθήκες» του δήμου.
«Συλλέξαμε όσα αντικείμενα ήταν σε αξιοποιήσιμη κατάσταση και τα μεταφέραμε στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της ΔΙΟΠΑΣ, και με τη σύνταξη μνημονίου συνεργασίας θα δημιουργηθεί το εργαστήριο, με υπεύθυνο τον καθηγητή του ΔΙΠΑΕ, Γεώργιο Μίνο», εξηγεί η κ. Διαμαντίδου.
Το εκθετήριο παλαιών εργαλείων
Στο ερευνητικό ενυδρείο της ΔΙΟΠΑΣ θα υπάρχει και μια ξεχωριστή γωνία, το εκθετήριο παλαιών εργαλείων.
Σε αυτήν, θα αναβιώνει η ιστορία των πρώτων ανθρώπων (προσφύγων) που πάτησαν πόδι στη Νέα Μηχανιώνα, με την περιοχή να θεωρείται σήμερα το μεγαλύτερο ψαροχώρι των Βαλκανίων.
«Αυτοί οι πρώτοι κάτοικοι (οι πρόγονοι μας), που έφτασαν στη Νέα Μηχανιώνα πριν από 100 χρόνια, έφεραν μαζί τους και τις τεχνικές αλιείας. Αυτές οι τεχνικές εξελίχθηκαν στο πέρασμα των χρόνων και έφτασαν στο σήμερα.
Στην προσπάθειά μας να ενώσουμε το σήμερα με το χθες ξεκινήσαμε τη συλλογή αντικειμένων καθημερινής ασχολίας που έφεραν μαζί τους, από τις αλύτρωτες πατρίδες, που σε συνδυασμό με τις γνώσεις τους, έγινε ο σπόρος να ανθίσει η περιοχή μας», σημειώνει η κ. Διαμαντίδου.
