Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Γραφει Μανώλης Καλατζής – Λευκωσία
Χρόνια στην πολιτική, χωρίς ποτέ να τεθεί στη διαδικασία εκλογής από τους πολίτες. Ηξερε όμως να τους προσεγγίζει, να τους ακούει και πολύ περισσότερο να μην ξεχνάει ονόματα και προβλήματα. Στην παρτίδα πόκερ των πρόσφατων προεδρικών εκλογών στην Κύπρο τόλμησε να καθίσει στο τραπέζι των μεγάλων και να ρισκάρει, όσο κι αν την υποψηφιότητά του κάποιοι την αντιμετώπισαν ως μπλόφα.
Εκανε το βήμα με μόνο ένα κρυμμένο χαρτί. Αυτό της δημοτικότητας, το οποίο φαίνεται να υποτιμήθηκε από τα μεγάλα κόμματα, καθώς μέχρι σήμερα κανείς δεν κατάφερε να καθίσει στην προεδρική καρέκλα χωρίς να στηριχθεί από τον ένα εκ των δύο παραδοσιακών κομματικών πόλων: τον δεξιό ΔΗ.ΣΥ. ή το αριστερό ΑΚΕΛ. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης το κατάφερε πρώτος και με την πρώτη φορά που διεκδίκησε την εκλογή.
Οι δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές μονότονα τον παρουσίαζαν ως αδιαμφισβήτητο φαβορί, ενώ όσοι είχαν αποφασίσει να τον ψηφίσουν, αναδείκνυαν ως βασικό του χαρακτηριστικό ότι «είναι καλό παιδί».
Μετρ της επικοινωνίας και των ισορροπιών, κατάφερε να περάσει από τις συμπληγάδες του κυβερνητικού εκπροσώπου και του υπουργού Εξωτερικών χωρίς να τσαλακωθεί και να κόψει γέφυρες, ακόμα και με τα κόμματα που ασκούσαν σκληρή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση Αναστασιάδη.
Οικογενειάρχης, χαμηλών τόνων, γελαστός, φιλικός και θρησκευόμενος, ο νέος Πρόεδρος της Κύπρου είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Ακόμα κι όταν βρέθηκε στη δίνη του κυκλώνα, όπως συμβαίνει στις προεκλογικές περιόδους, κατάφερε να δείχνει ψύχραιμος αποφεύγοντας να ρίξει λάδι στη φωτιά ακόμη και στις περιπτώσεις όπου η κριτική άγγιζε τη σύζυγό του, τις τέσσερις κόρες τους ή την εντιμότητά του. Η ψυχραιμία αυτή -εκ του αποτελέσματος- δεν θεωρήθηκε αδυναμία, αλλά δείγμα πολιτικής μετριοπάθειας.
Σκαλίζοντας τους σταθμούς της πορείας του, δεν θα πέσει κάποιος απ’ τα σύννεφα. Ούτε από πολιτικό τζάκι προέρχεται, ούτε κολυμπούσε στο χρήμα, ούτε πολιτικό σταριλίκι πούλησε. Στις πολλές συζητήσεις που είχαμε τα τελευταία χρόνια, με ανοιχτά και κλειστά μαγνητόφωνα, αποκάλυπτε λέξη-λέξη κομμάτια της καθημερινότητάς του, από τότε που στο χωριό του στην Πάφο το Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία φαινόταν να βρίσκεται πολύ μακριά.
Λίγα, αλλά πάρα πολλά
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, γεννημένος ανήμερα του Αγίου Νικολάου, στις 6 Δεκεμβρίου του 1973, στη Γεροσκήπου (Ιερός Κήπος) της Πάφου, δεν διέφερε σε τίποτε από τα παιδιά της ηλικίας του. Τότε ήταν χρόνια αστάθειας και ανωμαλίας. Η τρομοκρατία της ΕΟΚΑ Β’, η χούντα στην Αθήνα και ο Μακάριος κυρίαρχος στο πολιτικό παιχνίδι. Ο στρατηγός Γρίβας μόλις είχε πεθάνει και η ατμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι.
Αλλωστε λίγους μήνες μετά έγινε η έκρηξη, τις συνέπειες της οποίας καλείται από την 1η Μαρτίου να διαχειριστεί ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η έκρηξη ήταν το πραξικόπημα της χούντας και η τουρκική εισβολή του Ιουλίου του 1974. Ο Νίκος ήταν το τρίτο παιδί του Φοίβου Χριστοδουλίδη και της Κατερίνας Σεημένη.
Τα παιδικά του χρόνια ήταν αυτά των παιδιών μιας μεσοαστικής οικογένειας, η οποία απλώς μπορούσε να τα φέρνει βόλτα. Ενα ποδήλατο, όπως όλοι οι συνομήλικοί του, καθαρά ρούχα, αν και όχι εξεζητημένα ή επώνυμα, και χωρίς άγχος για το αν θα γεμίσει το τσουκάλι στο πατρικό. Η σχέση του με τα μεγαλύτερα αδέλφια του, τη Χρίστια και τον Σάββα, ήταν πάντα σημείο αναφοράς, καθώς πρόκειται για μια δεμένη οικογένεια, που όσα είχε, αν και λίγα, φαίνονταν πολλά. Αλλωστε στον κοινωνικό τους περίγυρο δεν υπήρχαν τότε κραυγαλέες αντιφάσεις.
Ο Νίκος είχε κλίση στο ποδόσφαιρο και προβληματιζόταν για το ποια τοπική ομάδα θα επιλέξει, αφού υπήρχαν μία δεξιά και μία αριστερή. Η οικογένειά του ήταν δεξιά, αλλά η ομάδα των αριστερών ήταν καλύτερη. Αφού πήρε τη χωρίς αντιρρήσεις έγκριση του πατέρα του, γράφτηκε στον αριστερό Ατρόμητο, αλλά η ποδοσφαιρική του καριέρα δεν είχε συνέχεια. Σήμερα συνεχίζει να παρακολουθεί ποδόσφαιρο, είτε πηγαίνοντας στο γήπεδο όποτε μπορεί είτε από την τηλεόραση, αλλά δεν χάνει ευκαιρία να δοκιμάζει τις δυνατότητές του και στο μπάσκετ.
Πήγε στο Γυμνάσιο της Πάφου και αν και δεν τον γοήτευαν τα Μαθηματικά και οι αριθμοί, επέλεξε το Πρακτικό αντί του Κλασικού, και αυτό του στοίχισε το 20 στο απολυτήριο, το οποίο πήρε με 17,5. Η μητέρα του, έχοντας όπως όλες οι μητέρες το άγχος της αποκατάστασης των παιδιών της, συμβούλεψε τον Νίκο να σπουδάσει Οικονομικά γιατί θα ήταν εύκολο να βρει κάποια θέση σε τράπεζα και να έχει έναν σίγουρο μισθό. Πού να φανταστεί τότε η γυναίκα ότι το 2013 η κυβέρνηση στην οποία συμμετείχε ο γιος της θα κούρευε τις τραπεζικές καταθέσεις, θα έκλειναν τράπεζες και χιλιάδες τραπεζικοί υπάλληλοι θα έχαναν τη δουλειά τους.
Ψωμί, ελιά και Κώτσο βασιλιά
Το πολιτικό περιβάλλον της Γεροσκήπου στην οποία μεγάλωνε ο Νίκος, δεν ήταν και το καλύτερο για την οικογένειά του, καθώς τόσο από την πλευρά του πατέρα του όσο και από αυτή της μητέρας του οι ρίζες ήταν δεξιές. Ο παππούς του, πάνω από τα κόμματα και τις πολιτικές προτιμήσεις του είχε τον βασιλιά. Το πορτρέτο του Κωνσταντίνου και της Αννας-Μαρίας είχε περίοπτη θέση στο σπίτι, γιατί τον θεωρούσε σύμβολο της ενότητας του έθνους. Ηταν τα χρόνια μετά τον αγώνα για ένωση που οδήγησε στην ανεξαρτησία και πολλοί Κύπριοι δυσκολεύονταν να αποδεχτούν ότι θα ζήσουν χωρίς να βρίσκονται κάτω από την ίδια κρατική στέγη με τους υπόλοιπους Ελληνες. Ετσι ο βασιλιάς αποτελούσε σύμβολο για τους δεξιούς.
Κορόνα όμως στο κεφάλι της η οικογένεια Χριστοδουλίδη είχε τον πρώην Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη, ο οποίος ήταν ο ηγέτης του δεξιού Δημοκρατικού Συναγερμού. Ο Νίκος θαύμαζε τον μακαρίτη Γλαύκο και δεν υπήρχαν ιδιαίτερες διαφωνίες στην οικογένεια, εκτός από την «παραφωνία» ενός θείου του ο οποίος ήταν με τον Βάσο Λυσσαρίδη και ένθερμος θαυμαστής του Ανδρέα Παπανδρέου.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, αν και στηρίχτηκε από κόμματα του Κέντρου, δεν έκρυψε ποτέ την πολιτική του καταγωγή, δηλώνοντας μέχρι σήμερα πως παραμένει Συναγερμικός – άλλωστε, δεν είναι σαφές αν τον διέγραψαν από το κόμμα λόγω της επιλογής του να θέσει υποψηφιότητα απέναντι από τον Πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Μετά το Λύκειο υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην Εθνική Φρουρά και όταν ήρθε η ώρα των σπουδών έφυγε για τις ΗΠΑ, όπου ζούσε και εργαζόταν ο αδελφός του Σάββας. Τα οικονομικά της οικογένειας δεν ήταν τέτοια που να επέτρεπαν χλιδάτες σπουδές στο εξωτερικό, αλλά η διαμονή του αδελφού του στις ΗΠΑ διευκόλυνε τα πράγματα, αφού το κόστος εκ των πραγμάτων ήταν πολύ μικρότερο. Ο Νίκος σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες, αν και πολλοί δεν καταλάβαιναν «τι πράγμα είναι αυτό». Στο μυαλό του δεν υπήρχε ως επιλογή μια πολιτική καριέρα, καθώς τον γοήτευε η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του παρακολουθούσε στενά τις πολιτικές εξελίξεις και είχε δραστηριοποίηση στον ΔΗ.ΣΥ., με τον αδελφό του Σάββα να είναι ενεργό μέλος με έντονη παρουσία στις κομματικές διεργασίες.
Αφού απέκτησε πτυχίο Πολιτικών Επιστημών, Οικονομικών, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών από το Κολέγιο του Κουίνς του Πανεπιστημίου Σίτι της Νέας Υόρκης, ο Νίκος έπρεπε να επιστρέψει στην Κύπρο, όμως είχε πρόθεση να συνεχίσει: έτσι, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, αργότερα συνέχισε με διπλωματικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Μάλτας και απέκτησε και διδακτορικό από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ωστόσο, έπρεπε να βρει και επαγγελματική στέγη για να χρηματοδοτήσει αυτές τις σπουδές του.
Η απώλεια και η πίστη
Το 2015 ο Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν από τα ανερχόμενα αστέρια του κυπριακού πολιτικού συστήματος έχοντας διαδεχθεί τον Χρήστο Στυλιανίδη στη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου και κατέχοντας επίσης τη θέση του διευθυντή του διπλωματικού γραφείου του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη. Ο,τι προγραμμάτιζε, ό,τι σχεδίαζε και όσα θεωρούσε δεδομένα χάθηκαν σε ένα τηλεφώνημα που δέχτηκε.
Ο αδελφός του, Σάββας, έφυγε ξαφνικά από τη ζωή από καρδιακή ανακοπή στη Νέα Υόρκη. Ο Νίκος έχασε τη γη κάτω απ’ τα πόδια του, καθώς η σχέση με τον αδελφό του δεν ήταν η τυπική δύο αδελφών. Ηταν πρωτίστως φίλοι, έχοντας ζήσει μαζί και γνωρίζοντας ο ένας τον άλλον με τρόπο που κανείς άλλος δεν γνώριζε. Το ταξίδι προς και από Νέα Υόρκη ήταν ίσως η πιο επώδυνη εμπειρία του. Η μοναξιά ενός ταξιδιού που κάποτε έκρυβε την προσμονή της συνάντησης με τον Σάββα είχε αντικατασταθεί από το κενό της απώλειας.
Αυτή η απώλεια τον έφερε πιο κοντά στην πίστη και την Εκκλησία, αν και ποτέ δεν βρισκόταν σε απόσταση. Η μακαρίτισσα η μητέρα του διατηρούσε στενή σχέση με την Ορθοδοξία και δεν έχανε κυριακάτικη λειτουργία. Στενή σχέση με την Εκκλησία έχει και η σύζυγός του Φιλίππα. Ο Νίκος συχνά λέει πως η πίστη τον ισορροπεί, καθώς, ως ορθολογιστής, του υπενθυμίζει πως τα πάντα στη ζωή του ανθρώπου δεν εξηγούνται με ορθολογισμό.
Από το 2015, εκτός από τη δική του οικογένεια έχει στήριγμα και συμπαραστάτισσα τη μεγάλη αδελφή του, αφού οι γονείς του έφυγαν από τη ζωή με διαφορά τριών μηνών το 2012. Πρώτα ο πατέρας του, στη συνέχεια η μητέρα του.
Υστερα ήρθε ο έρωτας
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης αποφάσισε να δοκιμάσει τις δυνατότητές του στη διπλωματική υπηρεσία του κυπριακού υπουργείου Εξωτερικών. Χωρίς υπερβολή, ήταν μια επιλογή ζωής, καθώς τον οδήγησε στο ύπατο αξίωμα του κράτους, αλλά και στον έρωτα της ζωής του. Την πρώτη μέρα εκπαίδευσης των νέων διπλωματικών ακολούθων, στις 15 Νοεμβρίου του 1999, το βλέμμα του διασταυρώθηκε με εκείνο της νεαρής συναδέλφου του Φιλίππας Καρσερά. Το βλέμμα έγινε φλερτ, το φλερτ σχέση, η σχέση γάμος και ο γάμος οικογένεια με τέσσερις κόρες.
Με μια πρώτη ανάγνωση θα έλεγε κάποιος πως ήταν ιδανικές συνθήκες, αν και δεν θα μπορούσε να είναι με δύο ανθρώπους που εκ των πραγμάτων εργάζονται στην ίδια υπηρεσία με την αναγκαιότητα της διαμονής στο εξωτερικό. Επειτα από ένα ταξίδι του στη Νέα Υόρκη για να συναντήσει τον αδελφό του, επέστρεψε στη Λευκωσία και της έκανε πρόταση γάμου, η οποία μάλλον ήταν αναμενόμενη.
Μετά τον γάμο τους, το 2001, ακολούθησαν μια κοινή πορεία μέσα από το υπουργείο Εξωτερικών, υπηρετώντας μαζί στην πρεσβεία στο Λονδίνο, στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες.
Στην Αθήνα, έχοντας ήδη τρία παιδιά, η Φιλίππα υπηρετούσε για δύο χρόνια χωρίς την παρουσία του Νίκου, ο οποίος πηγαινοερχόταν τα Σαββατοκύριακα. Στις Βρυξέλλες, μετά τον διορισμό του Νίκου Χριστοδουλίδη ως διευθυντή του γραφείου του υπουργού Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη, αναγκάστηκε να ζητήσει μετάθεση και να επιστρέψει στην Κύπρο.
Η εκλογή του ίδιου στην Προεδρία της Δημοκρατίας έβαλε μια άνω τελεία στη διπλωματική καριέρα της Φιλίππας, καθώς έχει λάβει άδεια άνευ αποδοχών από το υπουργείο Εξωτερικών, έχοντας επωμιστεί πλέον τα καθήκοντα της πρώτης κυρίας και της full time μαμάς. Η μεγάλη κόρη τους, Ιωάννα, σπουδάζει Πολιτικές Επιστήμες στη Γαλλία. Οι μικρότερες, Αικατερίνη, Δέσποινα-Μαρία και Φοίβη, πηγαίνουν ακόμα σχολείο, και από την 1η Μαρτίου προσπαθούν να διαχειριστούν την κατάσταση που δημιουργεί η ιδιότητά τους ως παιδιών του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι ιδιαίτερα ενεργός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως στο Instagram. Ακόμα και μετά την εκλογή του, διαχειρίζεται μόνος του τον προσωπικό του λογαριασμό. Σπανίως κάνει σχόλια, αλλά καθημερινά έχει αναρτήσεις και stories από την καθημερινότητα, τόσο τη δική του όσο και της οικογένειάς του. Παρακολουθεί όσα γράφονται και δεν διστάζει να κρίνει όταν κάτι αφορά τον ίδιο ή την κυβέρνηση, να επικοινωνεί και να ζητάει πληροφορίες ώστε να αντιμετωπίσει κάποια κατάσταση ή να λύσει ένα πρόβλημα.
Κρίσεις και «καταχρήσεις»
Δημοσίως τουλάχιστον δεν έχει εμφανιστεί ποτέ εκνευρισμένος ή εκτός εαυτού. Μάλλον μπορεί να κοντρολάρει τις αντιδράσεις και να αποφεύγει τις μετωπικές συγκρούσεις ακόμα κι όταν αμφισβητούνται η εντιμότητα και το ήθος του. Πέρασε από τέτοιες κρίσεις, αλλά απέφυγε τις καταχρήσεις. Πίνει σπανίως αλκοόλ και πάντα με μέτρο, ενώ η πιο βαριά «κατάχρηση» που τον βαραίνει είναι το τσιγάρο. Και με το φαγητό είναι εγκρατής, αν και δύσκολα δεν θα ενδώσει σε μια κρεμ μπρουλέ. Κατά την προεκλογική περίοδο, και επειδή οι δημοσκοπήσεις προκαλούσαν πανικό στα αντίπαλα επιτελεία, βρέθηκε πολλές φορές κρεμασμένος στα μανταλάκια των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Το πιο σοβαρό στραβοπάτημα ήταν αυτό της ομιλίας του κατά την εξαγγελία της υποψηφιότητάς του. Διαπιστώθηκε ότι ο επικοινωνιολόγος του θεώρησε εύκολη λύση να του ετοιμάσει την ομιλία που είχε κάνει ο Ιωάννης Κασουλίδης το 2008, όταν ήταν επίσης υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η απάντηση ήταν η απόλυση του επικοινωνιολόγου και η αποφυγή σχολίων, ακόμα κι όταν η κριτική έσταζε φαρμάκι.
Ακολούθησε η αποκάλυψη της ανάθεσης σε συνεργάτη του να δημιουργήσει λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με εικονικά πρόσωπα ώστε να παρεμβαίνουν στις συζητήσεις και να προβάλλουν την υποψηφιότητά του. Και σε αυτή την περίπτωση ο ίδιος τήρησε στάση σιωπής, καθώς διαπίστωνε ότι οι δημοσκοπήσεις δεν έδειχναν να μεταστρέφονται όσοι είχαν ήδη αποφασίσει να τον ψηφίσουν.
Κάποια στιγμή κλήθηκε να αποδείξει πως δεν είναι ελέφαντας, αφού αμφισβητήθηκε η κατοχή διδακτορικού διπλώματος το οποίο έχει αποκτήσει από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το διδακτορικό «βρέθηκε» και έτσι η συζήτηση έκλεισε με απολογίες.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως υπουργού Εξωτερικών χρεώθηκε με λανθασμένες εκτιμήσεις ως προς τη δυνατότητα της Τουρκίας να κάνει γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και για το αν θα μπορούσε να προχωρήσει σε άνοιγμα της κατεχόμενης Αμμοχώστου. Η Τουρκία και γεωτρήσεις έκανε, και την κατεχόμενη Αμμόχωστο άνοιξε… με τον ίδιο να θεωρεί ότι υπήρξε στρέβλωση και παρερμηνεία των όσων είχε δηλώσει.
Του απονεμήθηκε ακόμη και ο τίτλος του φιλορώσου, λόγω μιας φωτογραφίας του πεθερού του με τον Ιβάν Σαββίδη. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης δεν άφησε πολλά περιθώρια για αμφισβήτηση της προσήλωσής του στη δυτική πορεία της Κύπρου, καταδικάζοντας επανειλημμένως και με σκληρές δηλώσεις τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ξεκαθαρίζοντας πως η κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής που θα ακολουθήσει θα είναι αυτή της σύμπλευσης με την Ε.Ε. και της περαιτέρω ενίσχυσης των δεσμών με τις ΗΠΑ.
Μπροστά του έχει πλέον πέντε χρόνια (τουλάχιστον) για να αποδείξει ότι πέραν του αδιαμφισβήτητου επικοινωνιακού χαρίσματος μπορεί να φέρει και αποτέλεσμα.
