Γράφει Γιάννης Ελαφρός
Τα ίχνη της άγριας ζωής εμφανίζονται όλο και συχνότερα στα προάστια και στους ορεινούς όγκους που περικλείουν το λεκανοπέδιο της Αθήνας. Είναι μια υπόμνηση πως δεν είμαστε μόνοι μας στον πλανήτη, αλλά και μια νέα πρόκληση που εγείρει προβλήματα, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε με σεβασμό στη φύση.
Τους προηγούμενους μήνες, 15 αγριόχοιροι πιάστηκαν σε παγίδες που έχει τοποθετήσει στο όρος Αιγάλεω ο Περιβαλλοντικός Σύνδεσμος Δήμων Αθήνας – Πειραιά, ο οποίος έχει την ευθύνη πολιτικής προστασίας για το βουνό.
«Είναι η πρώτη φορά που πιάνουμε αγριόχοιρους. Υπήρχαν αναφορές από κατοίκους και περιπατητές του βουνού, είχαμε δει σημάδια, αλλά όχι κάποιο ζώο. Με την επίβλεψη του δασαρχείου και πάντα με προσοχή για την άγρια ζωή εγκαταστήσαμε μεγάλους κλωβούς, όπου τοποθετείται μέσα φαγητό και μόλις μπει ο αγριόχοιρος κλείνει», λέει στην «Κ» ο κ. Γρηγόρης Γουρδομιχάλης, πρόεδρος του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αθήνας – Πειραιά. «Στη συνέχεια τα ζώα μεταφέρονται με προσοχή σε περιοχές πάνω από τη Μάνδρα και απελευθερώνονται εκεί», συμπληρώνει.
Αλλά δεν είναι μόνο τα αγριογούρουνα. Μαζί με αυτά κατεβαίνουν και λύκοι, που επιβουλεύονται τα μικρά των αγριόχοιρων, καθώς τα μεγάλα ζώα δεν προσβάλλονται εύκολα. Μέχρι τώρα δεν έχουν εντοπιστεί λύκοι στο όρος Αιγάλεω. «Λύκους έχουμε δει σε ορεινά σημεία στα Μέγαρα, στη Μάνδρα, αλλά και σε βόρεια προάστια της Αθήνας. Κινούνται κυρίως στους ορεινούς όγκους, στα όρη Πατέρας και Κιθαιρώνας», αναφέρει ο κ. Γουρδομιχάλης, όπως και στην Πάρνηθα. Οι λύκοι επιτίθενται σε ελάφια, ενώ μεγάλη προσοχή χρειάζεται και για τα κατοικίδια ζώα (π.χ. σκυλιά) σε περιοχές που υπάρχουν.
Η εξάπλωση των αγριόχοιρων, πέραν των άλλων προβλημάτων, δημιουργεί ανησυχίες για πρόκληση σοβαρών ατυχημάτων με αυτοκίνητα. «Καθώς είναι μεγάλα ζώα, μια πιθανή σύγκρουση μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά. Τα αγριογούρουνα διασχίζουν τη δασώδη περιοχή του Χαϊδαρίου και φτάνουν μέχρι το Σχιστό», σημειώνει ο πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, τα αγριογούρουνα διασχίζουν τον αυτοκινητόδρομο Αθηνών – Κορίνθου, αφού υπάρχουν σημεία όπου είναι φθαρμένη η περίφραξη. Στις συγκεκριμένες περιοχές έχουν μπει πρόσφατα πινακίδες που προειδοποιούν για διέλευση αγριογούρουνων. Βεβαίως, θα ήταν πολύ πιο αποδοτικό να επισκευαστεί η περίφραξη. Από την άλλη, η λεωφόρος Σχιστού δεν έχει καθόλου περίφραξη, άρα ένα ζώο μπορεί να βρεθεί πάνω στο οδόστρωμα. Πού οφείλεται, όμως, η τόσο μεγάλη πληθυσμιακή ανάπτυξη των αγριόχοιρων; Σύμφωνα με τον κ. Γουρδομιχάλη, τέσσερις είναι οι λόγοι: Πρώτον, είναι εξαιρετικά προσαρμόσιμα και παμφάγα, ενώ βρίσκουν τροφή ακόμη και σε χώρους σκουπιδιών, παρατημένα τρόφιμα κ.λπ. Δεύτερον, δεν έχουν στη φύση κάποιον θηρευτή ή «αντίπαλο», εάν εξαιρέσουμε τον λύκο για τα μικρά τους. Τρίτον, το συγκεκριμένο είδος που αναπτύσσεται στην Ελλάδα είναι υβρίδιο άγριου ζώου με κτηνοτροφικό γουρούνι, με αποτέλεσμα περισσότερες γέννες τον χρόνο και με περισσότερα μικρά. Τέταρτον, οι ήπιοι χειμώνες των τελευταίων ετών έχουν βοηθήσει την αναπαραγωγή των αγριόχοιρων, μια και δεν δυσκολεύονται να βρουν τροφή τους χειμερινούς μήνες.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρούνται σημαντικά η σωστή διαχείριση των απορριμμάτων, η μη ρίψη σκουπιδιών στην εξοχή, καθώς και το να αφήνεται τροφή σε σημεία που μπορεί να προσελκύσουν αγριόχοιρους.
Συνεργασία φορέων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και οδηγίες στους κατοίκους για τον περιορισμό του φαινομένου.
Ο ΠΕΣΥΔΑΠ μιλάει για νέες συνθήκες και προκλήσεις, που τα τελευταία χρόνια δημιουργούνται στην Αττική και στα ιδιόμορφα οικοσυστήματά της, γεγονός που τον ωθεί σε προσαρμογή των δράσεών του και οικοδόμηση συνεργασιών με άλλους εξειδικευμένους φορείς για την αποτελεσματικότερη προστασία της άγριας ζωής. «Περιστατικά όπως η ανεύρεση τραυματισμένων αρπακτικών πουλιών σε δήμους που γειτνιάζουν με το όρος Αιγάλεω, η ολοένα και αυξανόμενη παρουσία αγριόχοιρων στη Δυτική Αττική, τραυματισμοί ελαφιών σε περιοχές ευθύνης των Δήμων Φυλής, Μεγαρέων, η επανεμφάνιση λύκων στον αστικό ιστό κ.λπ., δημιουργούν την ανάγκη μιας πιο ολοκληρωμένης αντιμετώπισης», τονίζει ανακοίνωση του Συνδέσμου.
Για τον λόγο αυτόν υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας με το Κέντρο Περίθαλψης Αγρίων Ζώων «ΑΝΙΜΑ», με το οποίο ο Περιβαλλοντικός Σύνδεσμος αναλαμβάνει τη δωρεάν παροχή υγειονομικών υλικών περίθαλψης, τη διάθεση στην «ΑΝΙΜΑ» τροφών για τα άγρια ζώα αξίας 10.000 ευρώ για το 2023, καθώς και τη δωρεάν διάθεση του κλιβάνου αποτέφρωσης του Διαδημοτικού Κέντρου Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων για τη διαχείριση των νεκρών άγριων ζώων.
Περίθαλψη ζώων
Από την πλευρά της, η «ΑΝΙΜΑ» αναλαμβάνει να περιθάλπει όλα τα τραυματισμένα άγρια ζώα από τις περιοχές των δήμων-μελών του ΠΕΣΥΔΑΠ, να συνεργάζεται με τις δημοτικές υπηρεσίες για απεγκλωβισμούς άγριων ζώων εντός του αστικού ιστού και να παραλαμβάνει όλα τα κατασχεμένα άγρια πουλιά από τις παράνομες υπαίθριες αγορές.
Το προσωπικό του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αθήνας – Πειραιά πραγματοποιεί και αιφνιδιαστικές εφόδους στο μεγάλο παζάρι στο Σχιστό, όπου γίνεται συχνά παράνομο εμπόριο άγριων πουλιών. Κατά τις εφόδους του κατάσχει τα πουλιά. Πρόκειται κυρίως για ξεφτέρια (αρπακτικό πουλί που μοιάζει με γεράκι), καρδερίνες και άλλα ωδικά πουλιά.
«Οι νέες συνεργασίες μας και η εντατικοποίηση των δράσεών μας υποδηλώνουν τη θέληση της τοπικής αυτοδιοίκησης να συμβάλει ακόμη πιο αποφασιστικά και οργανωμένα στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην αρμονική συνύπαρξή μας με την άγρια ζωή», δήλωσε ο πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ, Γρ. Γουρδομιχάλης.
