Γράφει ΜΗΝΑΣ ΤΣΑΜΟΠΟΥΛΟΣ
Eίναι από τις ισχυρότερες οικογένειες της παγκόσμιας ναυτιλίας. Οι Μαρτίνοι, με ιστορία άνω των 50 ετών στον κλάδο, ελέγχουν πέντε ναυτιλιακές εταιρείες, οι οποίες διαχειρίζονται περίπου 290 πλοία, δεξαμενόπλοια, φορτηγά και μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και απασχολούν γύρω στα 1.000 στελέχη στα γραφεία που έχουν στη Γλυφάδα, στη Βούλα και το Καβούρι. Ηδη η τρίτη γενιά είναι στα… πράγματα έχοντας αναλάβει τα ηνία των επιχειρήσεων.
Πρόσφατα ο Θανάσης Μαρτίνος, πρωτότοκος γιος της οικογένειας, αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών της Σχολής Ναυτιλίας και Βιομηχανίας του Πανεπιστημίου Πειραιά.
Με την απονομή της ύψιστης αυτής ακαδημαϊκής διάκρισης το Πανεπιστήμιο Πειραιά τίμησε την προσφορά του Ελληνα πλοιοκτήτη στην ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας, της ελληνικής οικονομίας αλλά και τη συνεισφορά του στην κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας σε τομείς όπως η Παιδεία, η έρευνα και ο πολιτισμός.
O Θανάσης Μαρτίνος για πρώτη φορά έκανε ειδική αναφορά στη νέα γενιά της οικογένειας δίνοντας στην ουσία και τυπικά, δημοσίως, το δακτυλίδι της διαδοχής:
«Σήμερα δραστηριοποιούμεθα στον χώρο της ναυτιλίας τα τρία αδέλφια, εγώ μαζί με τον Ντίνο και τον Ανδρέα, τα αγόρια της αδελφής μου, οικογένεια Κοροπούλη, με την εταιρεία Astra Maritime και ο ανιψιός μου Ιωάννης, γιος του Ντίνου Μαρτίνου, ο οποίος διευθύνει την πρωτοποριακή Signal που είναι εταιρεία έρευνας και εκμετάλλευσης λογισμικών συστημάτων τα οποία αφορούν τις ναυλώσεις πλοίων και διαχειρίζεται ένα pool δεξαμενοπλοίων, όπου, μεταξύ άλλων, μετέχει και η Shell».
Οπως υπογράμμισε, η ιδιαίτερη αυτή αναφορά του στον ανιψιό του «έχει να κάνει με το γεγονός ότι μέσω αυτής της δραστηριότητάς του απασχολεί τουλάχιστον 100 νέους επιστήμονες , κυρίως “κομπιουτερίστες”, με μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του brain drain, που προβληματίζει τη χώρα μας» και συμπλήρωσε:
- Τη Thenamaris διευθύνει πλέον ο έτερος ανιψιός, Νικόλας Κωνσταντίνου Μαρτίνος, και τη Minerva ο ανιψιός μου Ανδρέας Μαρτίνος του Ανδρέα. Και οι δύο με πολύ μεγάλη επιτυχία».
Υπογράμμισε ότι οι εταιρείες συνεργάζονται μεταξύ τους, κυρίως σε αγορές προμηθειών λιπαντικών και άλλα. - Εμπνευστής της προσπάθειας αυτής, σημείωσε, «ήταν η μητέρα μου, Αθηνά, που ουσιαστικά ίδρυσε την οικογενειακή επιχείρηση Thenamaris. Αν και ήμασταν παιδιά πριν από 50 χρόνια, η μητέρα μου μας άφησε την πρωτοβουλία. Δεν μας επισκίασε. Κάναμε τα λάθη μας και έτσι μάθαμε τη δουλειά πολύ νέοι».
Ως συμπαραστάτη του και εμψυχωτή χαρακτήρισε τη σύζυγό του Μαρίνα, η οποία είναι αντιπρόεδρος στην Eastern Mediterranean, ενώ οι δύο κόρες του, όπως είπε, «αν και έχουν ακολουθήσει άλλες καριέρες παραμένουν κοντά στην οικογενειακή επιχείρηση».
Αναφερόμενος στις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, σχολίασε: «Η ευελιξία των Ελλήνων να εκμεταλλεύονται ειδικές συνθήκες στη ναυλαγορά και να παίρνεις ρίσκα είναι χαρακτηριστικά της ελληνικής ναυτιλίας» και εξήγησε:
«Μετά την πανδημία, άλλη απρόβλεπτη εξέλιξη ήταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που είχε ως συνέπεια τη μεγάλη αύξηση των ναύλων των δεξαμενόπλοιων λόγω μεγέθυνσης των αποστάσεων μεταφοράς αργού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων. Η Ευρώπη εισάγει πλέον αργό πετρέλαιο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και πετρέλαιο diesel από την Ινδία και την Κίνα αντί της γειτονικής Ρωσίας.
Ρωσία πάλι εξάγει το αργό πετρέλαιο μαζούτ στην Κίνα και η Ινδία το diesel σε Βραζιλία, Τουρκία και αλλού. Οι αποστάσεις που διανύουν τα πλοία για το ίδιο μεταφορικό έργο έχουν διπλασιαστεί, με συνέπεια βέβαια υπερδιπλασιασμό και των ναύλων. Τέλος τα υγραεριοφόρα όπου οι Ελληνες ελέγχουν το 30%, ωφελήθηκαν από το κλείσιμο των ρωσικών αγωγών».
Οπως τόνισε, «εδώ φαίνεται και το συγκριτικό πλεονέκτημα των Ελλήνων που μεταφέρουν το μεγάλο μέρος των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου αλλά και εξαγωγών δημητριακών από την Ουκρανία».
Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε, μάλιστα, στην εταιρεία του EastMed: «Εμείς ως εταιρεία τον περσινό χειμώνα φορτώναμε από την Αγία Πετρούπολη προϊόντα πετρελαίου με πλοία μη ενισχυμένα για πάγο και από την Ουκρανία δημητριακά. Και τα δύο ταξίδια έχουν ρίσκο. Η Αγία Πετρούπολη τον χειμώνα έχει κίνδυνο γιατί έχει παχύ στρώμα πάγου. Οσον αφορά την Ουκρανία, έχει πάντα κάποιο ρίσκο – παρά τις συμφωνίες των εμπλεκομένων, βλέπουμε εκατέρωθεν ιπτάμενα drones. Αυτά τα ρίσκα παίρνουμε εμείς η πλειονότητα των εφοπλιστών, λόγω μιας έφεσης που έχουμε στη ναυτική περιπέτεια». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Ας αναλογιστούμε τους προγόνους μας Σπετσιώτες, Υδραίους και Ψαριανούς που αποκόμισαν υπερκέρδη μεταφέροντας σιτηρά στην αποκλεισμένη από τους Αγγλους Γαλλία το 1870».
Το ξεκίνημα από τη Γλυφάδα
Στη Γλυφάδα είναι το πατρικό των Μαρτίνων, πάνω στην παραλία αλλά και το πατρικό της μητέρας τους, Αθηνάς Μεθενίτη. Εχουν απόσταση 200 μέτρων. Ο Θανάσης Μαρτίνος θυμάται:
«Το πατρικό μας είναι στην παραλία Γλυφάδας. Στο παρελθόν μάς χώριζε από τη θάλασσα ένας στενός δρόμος τεσσάρων μέτρων. Εκεί, στα βραχάκια, από μικροί ψαρεύαμε. Η μητέρα μας είχε βάρκες και εργαλεία ψαρέματος. Ζούσαμε χειμώνα – καλοκαίρι επί θαλάσσης. Ο παππούς μου ήταν δικηγόρος. Οι θείοι μου, τα αδέλφια της μητέρας μου, ο ένας έγινε καπετάνιος και ο άλλος ναυτοδικηγόρος και είχε πελάτες σημαντικούς Οινουσσιώτες και Χιώτες εφοπλιστές. Η επιρροή των θείων και η αγάπη της μητέρας μας για τη θάλασσα ήταν η αιτία που εμείς, τα παιδιά, ασχοληθήκαμε με τη ναυτιλία», για να προσθέσει: «Αν παλιά λέγαμε ότι είναι οι εφοπλιστές της Χίου, της Ανδρου, της Κεφαλληνίας, εμείς είμαστε οι εφοπλιστές της Γλυφάδας».
Για το σόι του πατέρα του αφηγείται: «Η καταγωγή του πατέρα μου είναι από την ορεινή Γορτυνία, από τη Στεμνίτσα. Και η Αρκαδία έβγαζε ανθρώπους σώφρονες και καλούς εμπόρους. Οπότε θεωρώ ότι αυτή την κληρονομιά του πατέρα μας και το DNA του το αξιοποιήσαμε και είμαστε σώφρονες, συντηρητικοί και καλοί έμποροι προσπαθώντας να εκμεταλλευόμαστε τους κύκλους της ναυτιλίας, με τα πάνω και τα κάτω της».
Η πορεία
O Θανάσης Μαρτίνος γεννήθηκε το 1950 στη Γλυφάδα και είναι το πρώτο από τα τέσσερα παιδιά του Ιωάννη Μαρτίνου και της Αθηνάς το γένος Μεθενίτη. Είναι παντρεμένος με τη Μαρίνα Μαρτίνου, με την οποία απέκτησαν τρεις κόρες. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Ναυτιλιακά στο Λονδίνο. O τόπος γέννησής του, η Γλυφάδα, η επαφή του με τη θάλασσα, η σχέση με τη ναυτιλία μέσω της οικογένειας της μητέρας του Αθηνάς, αλλά και η ίδια η μητέρα του, είχαν σημαντική επίδραση στους προσανατολισμούς του από μικρή ηλικία και τον οδήγησαν στο να ασχοληθεί με πάθος με τη ναυτιλία.
Αρχισε την επαγγελματική δραστηριότητά του στη ναυτιλία αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο, παράλληλα με τις πανεπιστημιακές σπουδές του, ασχολούμενος με τη διαχείριση των δύο πλοίων που είχε αποκτήσει η μητέρα του Αθηνά Μαρτίνου, στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Αμέσως μετά την απόκτηση τρίτου πλοίου, η Αθηνά Μαρτίνου προχώρησε στη δημιουργία της οικογενειακής επιχείρησης Thenamaris Ships Management, στην οποία εντάχθηκε ο Θανάσης Μαρτίνος, ασχολούμενος κυρίως με τη λειτουργική διαχείριση, τις ναυλώσεις και τις αγοραπωλησίες πλοίων.
«Προσωπικά ασχολούμαι με τη διαχείριση πλοίων περίπου 55 έτη – σε διαχειριστικά γραφεία δούλευα στο Λονδίνο από το 1968 μέχρι το 1971 οπότε ιδρύσαμε την οικογενειακή επιχείρηση Thenamaris στον Πειραιά» ανέφερε. Τα επόμενα χρόνια στην οικογενειακή επιχείρηση εντάχθηκαν και οι δύο μικρότεροι αδελφοί του Αθανάσιου Μαρτίνου, Ντίνος και Ανδρέας.
Η πορεία της Thenamaris υπήρξε εντυπωσιακή. Εφάρμοσε μια επιθετική στρατηγική ανάπτυξης, αναλαμβάνοντας το σχετικό ρίσκο που δημιουργούσαν οι δανειακές υποχρεώσεις, και κατάφερε σε διάστημα λίγων ετών από τη δημιουργία της, το 1975, να διαχειρίζεται στόλο 36 πλοίων μεταφορικής ικανότητας 800.000 τόνων dw. Την περίοδο εκείνη, στο πεδίο των ναυλώσεων, η εταιρεία κάνει την επιλογή των χρονοναυλώσεων, με σημαντικό μέρος του στόλου να ναυλώνεται από φορτωτές της Κίνας.
Βασικό χαρακτηριστικό του στόλου της εταιρείας υπήρξε ο υψηλός βαθμός διαφοροποίησης στον κλάδο του ξηρού φορτίου με πλοία εξειδικευμένα που μπορούσαν να μεταφέρουν χύδην φορτία, οχήματα αλλά και βαρέα και δυσκολοχείριστα φορτία. Στις αρχές του 1980, η εταιρεία επεκτάθηκε και στη διαχείριση πλοίων μεταφοράς χύδην υγρού φορτίου. Ο υψηλός βαθμός διαφοροποίησης συνέβαλε στην επιτυχή διαχείριση του κινδύνου που δημιουργούν οι διακυμάνσεις στις ναυλαγορές, παρότι στο σκέλος των ναυλώσεων των πλοίων επέλεγε τις ναυλώσεις κατά ταξίδι. Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας η Thenamaris προχώρησε σε ναυπηγήσεις πλοίων, στη συνέχεια όμως στήριξε την ανάπτυξή της στην αγορά μεταχειρισμένων πλοίων, ακολουθώντας μια περισσότερο συγκρατημένη στρατηγική, η οποία πλέον στηριζόταν στην ανάπτυξη με ίδια κεφάλαια.
Στην αγορά των μεταχειρισμένων πλοίων η εταιρεία υπήρξε ιδιαίτερα δραστήρια, αγοράζοντας αλλά και πουλώντας πλοία. Μέσω της αντικυκλικής επενδυτικής στρατηγικής και του asset play η Thenamaris πέτυχε αφενός να αναπτύξει περαιτέρω τον στόλο της, αφετέρου να αντλήσει υψηλά κέρδη από τις επιτυχημένες πωλήσεις πλοίων και να διευρύνει την κεφαλαιακή συγκρότησή της.
Η αποχώρηση
Σημαντικός σταθμός στην επιχειρηματική πορεία του Θανάση Μαρτίνου υπήρξε η απόφασή του το 1990 να αποχωρήσει από την οικογενειακή επιχείρηση Thenamaris, παίρνοντας τα πλοία που αντιστοιχούσαν στο μερίδιό του, όλα ελεύθερα από δανειακές υποχρεώσεις, και να δημιουργήσει τη δική του ναυτιλιακή επιχείρηση, την Eastern Mediterranean με έδρα τη Γλυφάδα, μέσω της οποίας δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στη ναυτιλία έως σήμερα.
Στην απόφαση αυτή καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η επιχειρηματική φιλοσοφία του και το στυλ διοίκησής του, τα οποία χαρακτηρίζονται από την επιθυμία του για ενεργή προσωπική συμμετοχή στη λήψη του συνόλου των αποφάσεων, τόσο στη στρατηγική όσο και στη λειτουργική διοίκηση της επιχείρησης.
Η ανάπτυξης της Eastern είναι σταθερή και συνεχής. Βασίζεται κατά κύριο λόγο στη ναυπήγηση πλοίων, αξιοποιεί ωστόσο και τις ευκαιρίες που εμφανίζει η αγορά των μεταχειρισμένων. Σήμερα η επιχείρηση διαχειρίζεται στόλο 78 πλοίων χωρητικότητας 7,2 εκατομμυρίων dwt, ο οποίος αποτελείται από 39 πλοία μεταφοράς χύδην ξηρών φορτίων, σχεδόν κάθε μεγέθους, από 29 δεξαμενόπλοια VLCC, Aframax και ΜR, καθώς και από 10 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Στα γραφεία της επιχείρησης απασχολούνται 200 στελέχη, ενώ στα πλοία περίπου 3.000 ναυτικοί από την Ελλάδα, τη Σερβία και τις Φιλιππίνες.
Για την υποστήριξη των ναυλώσεων των πλοίων έχει δημιουργήσει στο Λονδίνο την εταιρεία Intermar Chartering (UK). Τα πλοία είναι νηολογημένα στα νηολόγια της Ελλάδας, της Μάλτας, της Κύπρου και της Λιβερίας.
Κοινωνική προσφορά
Ο πρόεδρος της Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, Γιάννης Θεοτοκάς, έκανε ειδική αναφορά στο κοινωνικό του έργο:
«Εκτός από την επιτυχημένη επαγγελματική πορεία του, ο Θανάσης Μαρτίνος διακρίνεται για τη σημαντική και αθόρυβη κοινωνική του προσφορά στους χώρους της Παιδείας, της έρευνας και του πολιτισμού εδώ και πολλά χρόνια. Στις δωρεές του συμπεριλαμβάνονται ενίσχυση νοσοκομείων, σχολείων, εκκλησιών, ιδρυμάτων, δωρεές σε δήμους και υπηρεσίες. Από το 2016 η δραστηριοποίησή του γίνεται με συστηματικό τρόπο μέσω του Ιδρύματος Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου που έχει ως σκοπό τη δημιουργία δομών και προγραμμάτων που στηρίζουν την κοινωνία σε τομείς όπως η Υγεία, η εκπαίδευση, ο αθλητισμός, ο πολιτισμός, η θρησκεία, η επιστημονική έρευνα και το κοινωνικό έργο».
Το κοινωφελές έργο της οικογένειας Μαρτίνου υλοποιείται και μέσω της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Εργου ΑΙΓΕΑΣ, η οποία δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 2015 και εμφανίζει πλούσιο έργο σε τομείς αντίστοιχους με αυτούς του Ιδρύματος.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιά Μιχάλης Σφακιανάκης χαρακτήρισε τον Θανάση Μαρτίνο ως ηγετική μορφή της ναυτιλίας σε παγκόσμιο επίπεδο και ως άνθρωπο πρότυπο: «Το Πανεπιστήμιο Πειραιά τιμά έναν άνθρωπο ο οποίος είναι πρότυπο επιχειρηματικό, δημιουργίας και κοινωνικής προσφοράς». Στην προσφώνησή του ο κοσμήτορας της Σχολής Ναυτιλίας και Βιομηχανίας, καθηγητής Αγγελος Παντουβάκης τόνισε ότι ο Θανάσης Μαρτίνος χαρακτηρίζεται από μετριοπάθεια και σεμνότητα: «Είναι παράδειγμα υπηρέτη και λειτουργού της αξίας του μέτρου».
1. Ο Θανάσης Μαρτίνος με τα μέλη της συγκλήτου 2. Ο Θανάσης Μαρτίνος παραλαμβάνει ομοίωμα πλοίου από τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Πειραιά Μιχάλη Σφακιανάκη υπό το βλέμμα του κοσμήτορα της Σχολής Ναυτιλίας και Βιομηχανίας, καθηγητή Αγγελου Παντουβάκη 3. «Το συγκριτικό πλεονέκτημα των ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων είναι το DNA των Ελλήνων», επεσήμανε ο κ. Μαρτίνος στην τελετή αναγόρευσής του ως επίτιμου διδάκτορα στο Πανεπιστήμιο Πειραιά 4. Το ζεύγος Ανδρέα και Αλεξάνδρας Μαρτίνου 5. Ο Θανάσης Μαρτίνος με την πρόεδρο της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Μελίνα Τραυλού 6. Με τον συντάκτη του «b.s.» Μηνά Τσαμόπουλο.
