Γράφει Θάνος Μακρογαμβράκης
Η Katherine Reilly η πρώτη τρανς εκπαιδευτικός στην Ελλάδα, στη νέα διαφήμιση του σαμπουάν Pantene, που συνεχίζει να πρωτοπορεί με τις καμπάνιες του. Έτσι μετά το «Hair has no gender» που στόχο είχε να ενθαρρύνει κάθε άτομο να εκφράσει αυτό που νιώθει και είναι, με το στυλ που επιθυμεί, ήρθε η σειρά για το «power of support» που πιστεύει στο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να εκφράζει την πραγματική του ταυτότητα.
Το γνωστό σαμπουάν αυτή την φορά συνεργάστηκε με 4 μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, που μέσα από το διαφημιστικό σποτ, μοιράζονται τις προσωπικές τους ιστορίες. Στόχος η ανακάλυψη της δύναμης που έχουν τα μαλλιά στην έκφραση της ταυτότητας, αλλά και τη δύναμη που έχει η υποστήριξη από άτομα γύρω μας, ώστε να μπορούμε να φτάνουμε στην αυτοέκφραση.
«Ό,τι μαλλιά κι αν ονειρεύεσαι, σε ό,τι δουλειά κι αν στοχεύεις, είμαστε δίπλα σου».
Ανάμεσα στα 4 πρόσωπα που συμμετέχουν στη νέα διαφήμιση του σαμπουάν Pantene η Katherine Reilly η εκπαιδευτικός με το εντυπωσιακό βιογραφικό που έχει ζήσει από πρώτο χέρι τις διακρίσεις και τα στερεότυπα, ως η πρώτη ανοιχτά τρανς καθηγήτρια στην Ελλάδα.
Απόφοιτος Αγγλικής Φιλολογίας από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η Katherine εργάζεται ως εξετάστρια Αγγλικών σε έξι πανεπιστήμια, ως teacher trainer σε πανελλαδική και διεθνή βάση, ενώ δεν έχει σταματήσει ποτέ να διδάσκει Αγγλικά σε παιδιά. Η ίδια έχει γράψει 43 βιβλία: εργαλεία εκμάθησης Αγγλικών, ενώ συνεργάζεται με τις εκδόσεις Express Publishing για μια σειρά από λογοτεχνικά έργα που συνδυάζουν τη μυθοπλασία με τα αυτοβιογραφικά στοιχεία.
Η Katherine Reilly το 2022 είχε συμμετάσχει στο 2ο Be An Ally Forum της Mexoxo, που στόχο είχε να προσεγγίσει τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα αναφορικά με τη διαχείριση της ποικιλομορφίας και την ένταξή της στο χώρο εργασίας. Την ίδια περίοδο η ίδια είχε αφηγηθεί στο Marie Claire τη διαδρομή της ζωής της, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ελλάδα.
Διαβάστε την συνέντευξη :
Η Katherine Reilly γεννήθηκε από Έλληνες ομογενείς και μεγάλωσε στο Σικάγο. «Οι γονείς μου ζούσαν το κλασικό αμερικανικό όνειρο, my big fat Greek wedding, είχαμε εστιατόριο, αλλά ο πατέρας μου κουραζόταν πολύ και σε κάποια φάση λέει, δεν αντέχω, τα πουλάω όλα και πάω στην Ελλάδα», θυμάται. Μετά την επιστροφή των γονιών της στην πατρίδα, η Κάθριν άρχισε να τους επισκέπτεται και το 2003 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, γιατί «μου άρεσε ο καιρός και αγάπησα πολύ τους μαθητές μου. Μέσα σε δέκα μέρες άρχισα να εργάζομαι, ως εξετάστρια σε πανεπιστήμια και καθηγήτρια σε φροντιστήρια».
Παράλληλα, συνέχισε τις σπουδές της και έγινε teacher trainer εκπαιδεύτρια καθηγητών, Αγγλομάθειας.
Μεγαλώνοντας, τα πράγματα ξεκαθάρισαν μέσα της, αλλά δεν πρόλαβε να κάνει coming out στους γονείς της, γιατί «τους το μετέφεραν συγγενείς που το έμαθαν. Αυτό κατέστρεψε ψυχολογικά τη μάνα μου, έκανε πολύ καιρό να συνέλθει. Ο μπαμπάς μου ήταν πιο ψύχραιμος. Μου έλεγε, παιδί μου, σου συμπαραστέκομαι, απλά να προσέχεις γιατί ο κόσμος δεν θα το δεχτεί. Ακόμα και σήμερα αγχώνεται για εμένα. Του λέω, μπαμπά, μην αγχώνεσαι, δίνω συνέντευξη σε περιοδικό! Δίνω διάλεξη στο πανεπιστήμιο! Ρε μπαμπά, έβγαλα καινούριο βιβλίο! Μπαμπά, πάω για μάθημα με τους μαθητές μου! Ζω μια φυσιολογική ζωή! Βέβαια ο μπαμπάς μου θα με δει καμιά φορά που θα κλάψω. Έχει τύχει, ας πούμε, να βγω από το κομμωτήριο, το μαλλί μου να είναι υπέροχο, να έχω βαφτεί, να φοράω ένα ωραίο φόρεμα και να με δουν οι μαθητές μου, να με αγκαλιάσουν, να μου πουν κυρία, είστε τόσο όμορφη σήμερα. Και με το που φεύγω από το φροντιστήριο, μετά από μια υπέροχη μέρα, ξαφνικά κάποιος να με δει στο δρόμο και να με φωνάξει τραβέλι. Κι αυτό να τα ισοπεδώσει όλα».
Η Katherine μπήκε στη διαδικασία της φυλομετάβασης γύρω στα τριάντα της. Αυτό από τη μία είχε ως συνέπεια να παραταθεί η διπλή ζωή της, από την άλλη της έδωσε το χρονικό περιθώριο να καταξιωθεί επαγγελματικά, προτού αντιμετωπίσει διακρίσεις και στερεότυπα. Άλλα τρανς άτομα, που κάνουν coming out νωρίτερα, καταλήγουν διωγμένα από τις οικογένειές τους και περιθωριοποιημένα.
Πρακτικά, τι περιλαμβάνει η διαδικασία της φυλομετάβασης;
«Μπορεί να είναι απλή αλλαγή νομικών εγγράφων. Μπορεί να είναι ορμονοθεραπεία. Μπορεί να είναι κάποια επέμβαση στα γεννητικά όργανα, στο πρόσωπο ή το στήθος. Μπορεί να είναι όλα αυτά μαζί ή και τίποτα από αυτά. Σε όλες τις περιπτώσεις, συνιστάται η παρακολούθηση από ειδικό ψυχικής υγείας έμπειρο σε θέματα ταυτότητας φύλου, πράγμα σπάνιο στην Ελλάδα. Εγώ, δυστυχώς, είχα πολύ άσχημες εμπειρίες, από επαγγελματίες που έκαναν μεγάλη ζημιά στην αυτοεκτίμησή μου: μου είχαν πει, για παράδειγμα, να φύγω από την Ελλάδα επειδή δεν είναι συμπεριληπτική ή δίνοντάς μου την κάρτα ενός πλαστικού χειρούργου, να κάνω κάτι για τη μύτη μου…».
Τι συμβουλεύεις γενικά τα άλλα τρανς άτομα;
«Έχει τύχει κάποια παιδιά να το έχουν σίγουρο ότι οι γονείς τους θα έχουν πρόβλημα, αλλά τελικά να τα αγκαλιάσουν. Και άλλα να το έχουν σίγουρο ότι θα τα αποδεχτούν, και να τα πετάξουν από το σπίτι. Καλό είναι λοιπόν πριν από το coming out να συμβουλευτούν κάποιον οργανισμό που θα τα στηρίξει. Υπάρχει και η τηλεφωνική γραμμή ψυχολογικής στήριξης 11528 – ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ [για ΛΟΑΤΚΙ].
»Και μια ιατρική συμβουλή. Κάποια άτομα θέλουν να μπουν σε διαδικασία φυλομετάβασης, με ορμονοθεραπεία και/ή επεμβάσεις, αλλά δεν τους το συνιστά ο γιατρός επειδή, για παράδειγμα, έχουν καρδιακά προβλήματα. Δυστυχώς, οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να αγοράσει οιστρογόνα από το φαρμακείο. Υπάρχουν λοιπόν τρανς που κάνουν πειράματα και παίρνουν τυχαίες δόσεις χωρίς να έχουν κάνει εξετάσεις αίματος. Ήξερα την περίπτωση ενός τρανς παιδιού που, καθώς ήθελε να ξεκινήσει φυλομετάβαση αλλά δεν είχε την οικονομική δυνατότητα [να απευθυνθεί σε ειδικούς], άρχισε να παίρνει μόνο του ορμόνες σε μεγάλες δόσεις και σχηματίστηκε θρόμβος στο πόδι του. Πέρασε τρεις μήνες στο νοσοκομείο μέχρι να συνέλθει. Πάντα λοιπόν με επίβλεψη γιατρού».
Αναρωτιέμαι πώς είχες αντιμετωπιστεί μετά τη φυλομετάβαση, τόσο από συνεργάτες όσο και από τους μαθητές και τους γονείς τους;
«Όταν έκανα τις πρώτες μου δημόσιες εμφανίσεις ως Katherine σε χώρους εργασίας, αντιμετώπισα πολύ ρατσισμό. Ως συγγραφέας, συνεργαζόμουν με έναν εκδοτικό οίκο, όπου το πρώτο δίμηνο δεν είχαν καταλάβει ότι είμαι τρανς. Είχα ήδη παραδώσει δύο βιβλία και όταν το έμαθαν έδωσαν εντολή να σταματήσει το τυπογραφείο και κυριολεκτικά έσκισαν τα εξώφυλλα που είχαν το όνομά μου. Τότε είχα τρομερή ανάγκη για δουλειά και έμεινα εκεί τρία χρόνια. Σε όλα τα βιβλία που έγραψα έβαλαν ψευδώνυμο. Ένας άλλος όρος της συνεργασίας μας ήταν να μη μιλάω με συνεργάτες. Ουσιαστικά, με είχαν κλεισμένη σε ένα δωμάτιο να γράφω βιβλία. Ήταν η πρώτη ρατσιστική συμπεριφορά που αντιμετώπισα από εργοδότες».
»Στα φροντιστήρια, είχα ξεκινήσει ως Katherine σε ένα πολύ μεγάλο, με εκατοντάδες μαθητές. Από τους περίπου τριάντα συναδέλφους μου, με τους πέντε είμαστε μέχρι σήμερα πολύ καλοί φίλοι κι ας έχω φύγει πλέον από εκεί. Υπήρχαν όμως ακόμα τρεις-τέσσερις που με αντιμετώπιζαν με πολύ ρατσισμό. Ο ένας ήταν δηλωμένος Χρυσαυγίτης, και μου έκανε τη ζωή πατίνι, με πάρα πολύ χλευασμό και κουτσομπολιό. Κάτι άλλο που δεν μου άρεσε ήταν ότι έβαζε λόγια στους μαθητές μου. Το φροντιστήριο είχε και μαθήματα Μέσης Εκπαίδευσης και Αγγλικά, οπότε είχαμε κοινούς μαθητές, στους οποίους προσπαθούσε να καλλιεργήσει ρατσιστικά συναισθήματα. Για παράδειγμα, είχε πει σε ένα από τα τμήματά μου ότι αυτό που είναι η Katherine δεν είναι φυσιολογικό. Οι μαθητές μου, φυσικά, ήρθαν και μου το είπαν κατευθείαν και με στήριξαν και τους ευχαριστώ».
Όταν αρχίζει να μιλάει για τους μαθητές της, το πρόσωπό της λάμπει καθώς επαναλαμβάνει, ξανά και ξανά, ότι όλα τα παιδιά την αγκαλιάζουν και την αποδέχονται άνευ όρων. Μάλιστα σε εκείνο το φροντιστήριο βρέθηκε σε δίλημμα, γιατί ενώ επιθυμούσε να φύγει στο τέλος της σχολικής σεζόν, δίσταζε να αφήσει τους μαθητές της που, σε λίγους μήνες, θα έδιναν εξετάσεις για Proficiency:
«Τα ίδια τα παιδιά μού είπαν: Κυρία Katherine, σας αγαπάμε, φύγετε, γιατί πραγματικά σάς φέρονται χάλια. Στο τελευταίο μάθημα, την ημέρα των γενεθλίων μου, μου έφεραν τούρτα και δώρα. Τα αγκάλιασα και τα φίλησα. Έχουν περάσει περίπου έξι χρόνια και με τα περισσότερα από εκείνα τα παιδιά κρατάμε επαφή. Έχω κρατήσει επαφή με παλιούς μαθητές από όλα τα χρόνια, κάποιοι με ήξεραν πριν από τη φυλομετάβαση, κάποτε με έλεγαν «κύριε» και τώρα, «κυρία». Κάθε εβδομάδα θα συναντηθώ και με ένα παλιό μου τμήμα, για καφέ, για φαγητό».
»Κάποιοι γονείς στην αρχή τρώνε ένα σοκ, αλλά δεν έχω δεχτεί ρατσιστική συμπεριφορά από γονέα, με μία εξαίρεση, σε ένα νέο χώρο εργασίας, ο οποίος είναι και ο πιο συμπεριληπτικός που έχω γνωρίσει ποτέ. Μέσα έχουμε σημαίες Pride! Έτυχε λοιπόν εκεί να είναι μια μαμά η οποία πήγε στη διεύθυνση και είπε: Έμαθα ότι διδάσκει η κυρία Katherine, εγώ δεν θέλω να κάνει μάθημα στα παιδιά μου. Η εργοδότριά μου της απάντησε, με πολύ ευγενικό τρόπο, αυτή είναι η καθηγήτρια των παιδιών σας. Και η γονιός, που δεν ήρθε ποτέ να μου μιλήσει –ούτε ξέρω, καν, πώς είναι εμφανισιακά – άλλαξε φροντιστήριο. Από μέσα μου πονάω, γιατί η εργοδότριά μου έχασε δύο μαθητές, αλλά με τιμάει το ότι με στήριξε».
»Με ρωτούν: Με τόσες επιτυχίες, ενώ έχω γράψει βιβλία και διδάσκω σε πανεπιστήμια, γιατί συνεχίζω σε φροντιστήρια; Επειδή μου αρέσει πολύ η ενασχόλησή μου με τους μικρούς μαθητές. Με βοηθάει να γεμίσω και το κενό της μητρότητας. Είναι η πολλοστή φορά που έχω μπει στη διαδικασία της τεκνοθεσίας, αλλά είμαι σίγουρη ότι θα με απορρίψουν για πολλοστή φορά».
Τι προβλέπει ο νόμος για την τεκνοθεσία από τρανς άτομα;
«Είχα μιλήσει με τον πολύ αγαπημένο μου φίλο, Βασίλη Σωτηρόπουλο, έναν δικηγόρο ο οποίος έχει κάνει τα πάντα, όχι μόνο για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ αλλά γενικά για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και μου είπε ότι νομικά έχω δικαίωμα να τεκνοθετήσω, αλλά για πολλούς παράγοντες δεν θα μου δώσουν προτεραιότητα στη λίστα αναμονής. Για παράδειγμα, είμαι ανύπαντρη. Επίσης ταξιδεύω πολύ και εργάζομαι πολλές ώρες. Ένα άλλο εμπόδιο είναι η ηλικία μου, 46 χρονών. Είναι βάσιμες αυτές οι ανησυχίες και το σέβομαι, πρέπει και οι κοινωνικοί λειτουργοί να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Από εκεί και πέρα, ανεπίσημα, μου είχε πει μια κοινωνική λειτουργός: Διανοείσαι τι θα γίνει αν μια τρανς γυναίκα υιοθετήσει παιδί; Αλλά δεν το βάζω κάτω».
Από το 2003, που ζεις στην Ελλάδα, έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία μας αντιμετωπίζει τα τρανς άτομα;
«Έχω δει μεγάλη διαφορά. Κάποτε δεχόμουν πολύ ρατσισμό. Πλέον όλοι θέλουν να βγάζουν selfie μαζί μου – άλλωστε έχω γίνει και γνωστή. Ζω δύο διαφορετικά συναισθήματα. Από τη μία, είμαι ευγνώμων για την αγάπη του κόσμου. Από την άλλη, θέλω να με αγαπούν ως Katherine, όχι ως μια τρανς που έγινε γνωστή. Θέλω ο κόσμος να σέβεται τους πάντες, ανεξαρτήτως φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Όταν ξεκίνησα τη φυλομετάβαση, έβλεπα τεράστια διαφορά στον τρόπο με τον οποίο με αντιμετώπιζαν, κοινωνικά, ως γυναίκα. Στο αεροδρόμιο, για παράδειγμα, μου έλεγαν: «Να σας βοηθήσουμε με τη βαλίτσα σας». Θυμάμαι όμως μια φορά, που με βοήθησαν και απάντησα «ευχαριστώ», ένας άντρας ακούγοντας τη φωνή μου κατάλαβε ότι είμαι τρανς, ή το ψυλλιάστηκε, και μετά δίσταζε να με βοηθήσει. Είναι πολύ υποκριτικό να θέλεις να εξυπηρετήσεις κάποιον επειδή τον βρίσκεις ελκυστικό ή ελκυστική, και ξαφνικά να τον αποφεύγεις λόγω ταυτότητας φύλου».
Μετά τη φυλομετάβαση βίωσες ως γυναίκα κάποιες διακρίσεις που δεν είχες αντιμετωπίσει στο παρελθόν;
«Την πρώτη φορά που μπήκα σε αυτοκίνητο να οδηγήσω φορώντας περούκα και κραγιόν, είδα εντελώς διαφορετική συμπεριφορά από τους άντρες οδηγούς. Ενώ πριν υπήρχε μια αλληλοκατανόηση, ας πούμε σε ένα STOP μου έδειχναν με χειρονομίες, εντάξει φιλαράκι, όλα καλά, πέρνα, αν τυχόν πας να κάνεις μια τέτοια συνεννόηση ως γυναίκα οδηγός, ο άλλος θα σου κορνάρει, θα σε βρίσει!
»Κάτι άλλο που είδα: Σε ένα χώρο εργασίας όπου η πλειοψηφία είναι άντρες, δεν θα υπολογίσουν τόσο τη γνώμη μιας γυναίκας. Σε μια ομάδα συνήθως υπερισχύει η δική τους γνώμη, και θα φωνάξουν πιο δυνατά να ακουστεί. Πριν από τη φυλομετάβαση, ρωτούσαν τη γνώμη μου από την αρχή. Τώρα, μπορεί να τη ρωτήσουν στο τέλος μιας συζήτησης».
Με αφορμή το φαινόμενο των ριάλιτι και τα τρανς άτομα που επιδιώκουν να συμμετάσχουν σε τέτοια παιχνίδια, πιστεύεις ότι αυτό κάνει καλό στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα;
«Θα δώσω συγχαρητήρια στα τρανς παιδιά που έχουν το θάρρος και τη δύναμη να βγουν μπροστά στις κάμερες και σε όλο τον κόσμο, επειδή πρέπει να υπάρχει ορατότητα. Όμως στεναχωριέμαι πάρα πολύ γιατί υπεύθυνοι αυτών των ριάλιτι θέλουν απλά να εκμεταλλευτούν το πρόσωπό τους και να προωθήσουν την τηλεθέαση. Και δυστυχώς η προβολή αυτών των ατόμων γίνεται με πολύ άσχημο τρόπο, χωρίς να τους δίνεται η δυνατότητα να δείξουν τι πραγματικά αξίζουν».
