Επιμέλεια Μελίνα Ζιάγκου
Έχοντας πορευτεί με αρχή ότι «κάθε κέρδος είναι μια αδικία για κάποιον», ο άνθρωπος που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην παγκόσμια ιστορία του επιχειρείν, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, αυτός τον οποίον «αγαπούσαν να μισούν» οι ισχυροί του πλανήτη -οι περισσότεροι, όμως, χρειάστηκε να συνεργαστούν μαζί του- έζησε μια ζωή σαν παραμύθι, δημιούργησε από το μηδέν μια αμύθητη περιουσία, έναν στόλο από δεξαμενόπλοια και φορτηγά πλοία, μεγαλύτερο από εθνικούς στόλους κρατών, απόλαυσε την απόλυτη χλιδή, τον έρωτα, έζησε έντονα και έφυγε έχοντας βιώσει την πιο τραγική μοίρα που μπορεί να βρει άνθρωπο, την απώλεια του παιδιού του.
Για τους περισσότερους είναι λίγο έως πολύ γνωστή η θρυλική ζωή και το τέλος του Αριστοτέλη Ωνάση. Δεν είναι, όμως, πολλοί εκείνοι οι οποίοι γνωρίζουν πώς συνδέεται το όνομά του και η οικονομική επιτυχία του με την ιστορική συγκυρία που έμεινε γνωστή ως κρίση του Σουέζ. Αυτή η συγκυρία, όχι μόνο τον έσωσε από βέβαιη χρεοκοπία, αλλά τον ανέδειξε και στον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο.
Στον δρόμο προς τη χρεοκοπία
Το 1956, όλα εδειχναν ότι ο Ωνάσης όδευε με μαθηματική ακρίβεια προς τη χρεοκοπία, όταν οι αμερικανικές πετρελαϊκές που είχαν το αποκλειστικό δικαίωμα παραγωγής του σαουδαραβικού πετρελαίου τον τον απέκλεισαν από τη μεταφορά πετρελαίου, για τη συμφωνία του με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας η οποία του έδινε το αποκλειστικό δικαίωμα να μεταφέρει με τα πλοία του τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου της χώρας για 30 χρόνια.
Οι πετρελαϊκές δήλωσαν την έντονη δυσαρέσκειά τους τόσο στη Σαουδική Aραβία όσο και στην αμερικανική κυβέρνηση, διαμηνύοντας στον Ωνάση ότι όταν τα πλοία του θα πήγαιναν εκεί να παραλάβουν πετρέλαιο, δεν θα του έδιναν. Eπίσης, ο υπουργός Eξωτερικών της Aμερικής ειδοποίησε τους Άραβες ότι αν επέμεναν στη συμφωνία με τον Ωνάση, οι αμερικανικές εταιρείες θα σταματούσαν την παραγωγή πετρελαίου στη χώρα του. Αυτό οδήγησε στην ακύρωση της συμφωνίας, ενώ οι αμερικανικές πετρελαϊκές διέκοψαν κάθε συνεργασία με τον Έλληνα εφοπλιστή.
Όποτε έληγε ένα ναυλοσύμφωνο, δεν του το ανανέωναν –και το έδιναν σε άλλους εφοπλιστές, αποτέλεσμα στο τέλος του 1955, ο μισός στόλος των δεξαμενοπλοίων του Ωνάση να βρίσκεται σε ακινησία και μεγάλο μέρος τους υποθηκευμένο για δάνεια που είχε πάρει από τράπεζες.
«Οι κρίσεις γεννούν κροίσους»
Ποιος θα το φανταζόταν ότι η «κρίση του Σουέζ», όπως έχει καταχωρισθεί στην ιστορία, θα ήταν «μάννα εξ ουρανού» για τον Ωνάση, που τον έσωσε από την οικονομική καταστροφή.
Στις 26 Ιουλίου 1956 η Αίγυπτος ανακοινώνει την κρατικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ, που βρισκόταν κυρίως υπό βρετανικό και γαλλικό έλεγχο. Η διένεξη που ακολούθησε με το Ισραήλ, τη Γαλλία και τη Βρετανία με την απαγόρευση της διέλευσης ισραηλινών πλοίων οδήγησε σε κλείσιμο της διώρυγας, εμποδίζοντας την κίνηση όλων των πλοίων για τους επόμενους έξι μήνες, τα οποία ήταν αναγκασμένα να κάνουν τον κύκλο της Αφρικής.
Ήταν η μεγάλη ευκαιρία για τον Ωνάση ο οποίος έχοντας πολλά πλοία χωρίς συμβόλαια μπορούσε να τα ναυλώσει όσο ήθελε για να καλύψει τη ζήτηση. Εκείνη την εποχή, το κόστος μεταφοράς πετρελαίου από τη Σαουδική Αραβία στην Ευρώπη ήταν 4 δολάρια ανά τόνο.
Σύντομα, ο Ωνάσης άρχισε να χρεώνει περισσότερα από 60 δολάρια, που του απέφεραν περισσότερα από 2 εκατομμύρια δολάρια σε κέρδη για κάθε ταξίδι με δεξαμενόπλοιο. Υπολογίζεται ότι σε μόλις ένα χρόνο κέρδισε 70 εκατομμύρια δολάρια. Όχι μόνο αποπλήρωσε τα χρέη του προς τις τράπεζες, αλλά παρήγγειλε και νέα πλοία. Μόλις είχε ξεκινήσει η πορεία προς την κορυφή του πλούτου…
