Σε οικολογική αλλά και οικονομική καταστροφή οδηγεί ο ολοένα και αυξανόμενος πληθυσμός των λαγοκέφαλων. Πρόκειται για ένα (και σίγουρα το πιο επικίνδυνο εξ αυτών) από τα πολλά εισβολικά είδη που βρέθηκαν στις ελληνικές θάλασσες περνώντας την Διώρυγα του Σουέζ και πλέον απειλούν την βιοποικιλότητα αλλά και τις τσέπες των αλιέων.
Η αιτία για αυτήν την κατάσταση που επικρατεί εδώ και δεκαετίες και διαρκώς κλιμακώνεται, οφείλεται στις αλλαγές στο περιβάλλον που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών, συμπεριλαμβανομένης και της Μεσογείου.
Στα νερά της εντοπίζονται πλέον πάνω από 1.000 ξενικά είδη, εκ των οποίων περίπου 300 συναντώνται και στην Ελλάδα. Ειδικά στην περίπτωση του λαγοκέφαλου, πρόκειται για ψάρι του οποίου η βάση ήταν ο Ινδικός ωκεανός. Μέσω της Διώρυγας της Σουέζ πέρασε στην Ευρώπη και όπως συμβαίνει και με άλλα αντίστοιχα είδη, αποδείχθηκε ιδιαίτερα χωροκατακτητικό. Κάτι που σημαίνει ότι βρήκε νερά στα οποία απουσιάζουν μεγάλοι πληθυσμοί φυσικών εχθρών του, την ίδια ώρα που αυτό περνά σε πολύ πιο υψηλή θέση στην τροφική αλυσίδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Καταστρέφει ή εκτοπίζει άλλα τοπικά είδη, αλλάζοντας πλήρως την δομή των αυτοχθόνων κοινοτήτων, επηρεάζοντας σε τεράστιο βαθμό όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και την οικονομία.
Οι αλιείς βλέπουν τις θάλασσες να ερημώνουν από τους πληθυσμούς των ψαριών που αποτελούσαν την βάση της δουλειάς τους και τα δίχτυα τους γεμίζουν ολοένα και συχνότερα από λαγοκέφαλους οι οποίοι μάλιστα γίνονται ολοένα και μεγαλύτεροι σε μέγεθος, με ορισμένους να πλησιάζουν σε μήκος ακόμη και το ένα μέτρο, ενώ το βάρος τους φτάνει μέχρι και τα 8 κιλά.
Δυστυχώς, δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν καθόλου αυτές τις ψαριές, αφού ο λαγοκέφαλος όχι μόνο δεν τρώγεται, αλλά και η κατανάλωσή του από τον άνθρωπο εγκυμονεί πολλούς και σοβαρούς κινδύνους. Στο δέρμα και στο κρέας του υπάρχουν πολύ ισχυρή τοξίνη οι οποία μπορεί να επιφέρει ακόμη και τον θάνατο…
Πιο συγκεκριμένα, η τετροδοτοξίνη συγκεντρώνεται κυρίως στο ήπαρ, στα γεννητικά όργανα του λαγοκέφαλου αλλά και στον μυϊκό ιστό του ψαριού και προσβάλλει τον άνθρωπο μόνο όταν το τρώει και όχι αν ο λαγοκέφαλος τον τραυματίσει με τα δόντια του. Η τετροδοτοξίνη προκαλεί μυϊκή παράλυση, μπλοκάρει το νευρικό σύστημα και μπορεί να επιφέρει το θάνατο. Θεωρείται 1250 φορές πιο ισχυρή από το κυάνιο και για την ώρα δεν υπάρχει αντίδοτο.
Στις ελληνικές θάλασσες συναντάμε έξι υποείδη λαγοκέφαλου και συγκεκριμένα τους Lagocephalus lagocephalus, Lagocephalus sceleratus, Lagocephalus spadiceus, Lagocephalus suezensis, Torquigener flavimaculosus και Sphoeroides pachygaster, η δυσμενής δράση των οποίων προκαλεί οικονομική ζημία που από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτιμάται από ειδικούς στα 12 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Πέραν του άμεσου κόστους, υπάρχει και το έμμεσο που αφορά κατά βάση στον τουρισμό. Και αυτό διότι αν και από την φύση του ήρεμο ψάρι, ο λαγοκέφαλος έχει την τάση να κολυμπά ακόμη και στα πολύ ρηχά νερά και εφόσον νιώσει οποιαδήποτε απειλή, επιτίθεται. Το δάγκωμά του μπορεί να προκαλέσει μεγάλο πόνο, ενώ εάν αυτό συμβεί σε κάποιο άκρο, όπως για παράδειγμα ένα δάχτυλο, είναι πιθανός ακόμη και ο ακρωτηριασμός του…
Σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο πληθυσμός τους και κατά συνέπεια οι επιπτώσεις από την παρουσία του, Κύπρος και Τουρκία έφτασαν στο σημείο να επικηρύξουν το είδος, με την Μεγαλόνησο να δίνει στους ψαράδες 3 ευρώ ανά κιλό και περίπου 40 τόνους κάθε χρόνο να καταλήγουν στην πυρά. Οι Έλληνες αλιείς ζητούν να θεσπίσει και η χώρας μας ένα ανάλογο μέτρο, τονίζοντας ότι η κατάσταση πλέον είναι τόσο ανεξέλεγκτη ώστε λαγοκέφαλοι να έχουν φτάσει μέχρι το Ιόνιο και τις Σποράδες και να μην αποτελούν πια πρόβλημα μόνο για την Κρήτη και τις θάλασσές της.
