των Εύης Σαλτού – Μαρίας Μουρελάτου
Μια 93χρονη στα Πατήσια με εξασθενημένη όραση πλέκει νυχθημερόν χρωματιστά κασκόλ για να ζεστάνει ανθρώπους που το έχουν πραγματικά ανάγκη. Μια 91χρονη συνταξιούχος δασκάλα στο Κιλκίς, κόρη προσφύγων από τον Πόντο, πουλάει την περιουσία της για να προσφέρει στον τόπο της ένα ασθενοφόρο.
«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν τις ιστορίες αυτών των δύο γυναικών ως παραδείγματα ανθρώπων που, έχοντας μεγαλώσει σε εποχές ανέχειας και μεγάλων δυσκολιών, έμαθαν από νωρίς τι θα πει αλληλεγγύη και ανθρωπιά και το διδάσκουν σήμερα, όχι με λόγια και τυμπανοκρουσίες, αλλά με έργα και πράξεις. Κυρίως μέσα από την ίδια τους τη ζωή.
Δώρα ζωής από συνταξιούχο δασκάλα
Ήταν Ιούλιος του 2012 όταν τα τοπικά ΜΜΕ στο Κιλκίς έκαναν λόγο για την «αξιέπαινη πράξη» μιας συντοπίτισσάς τους, της συνταξιούχου δασκάλας Σοφίας Προκοπίδου από τη Μεγάλη Βρύση, η οποία χάρισε στο ΕΚΑΒ Κιλκίς, στη μνήμη του αδερφού της Κλεισθένη Προκοπίδη, ένα πλήρως εξοπλισμένο ασθενοφόρο, υπό τον όρο ότι το όχημα κόστους 82.000 ευρώ θα παραμείνει στον στόλο του ΕΚΑΒ Κιλκίς για να εξυπηρετεί τους συμπολίτες της.
«Τέτοιες χειρονομίες είναι σπάνιες στις μέρες μας. Χάρη σε αυτήν, θα μπορούμε να διακομίζουμε με ασφάλεια τους βαριά ασθενείς που δεν είναι λίγοι», έλεγε για τη συνταξιούχο δασκάλα ο τότε υπεύθυνος του ΕΚΑΒ Κιλκίς, εξηγώντας πόσο σημαντική ήταν η δωρεά της καθώς το νοσοκομείο δεν είχε ΜΕΘ, οπότε υπήρχε ανάγκη μεταφοράς διασωληνωμένων σε νοσοκομεία της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας.
Το 2019, συνεχίζοντας να παραδίδει μαθήματα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, η συνταξιούχος εκπαιδευτικός αποφασίζει να προσφέρει 20.000 ευρώ προκειμένου να εξοπλιστεί πλήρως το Κέντρο Υγείας της Μεγάλης Βρύσης, του χωριού στο Κιλκίς όπου γεννήθηκε η ίδια και τα τρία αδέρφια της και όπου γνωρίστηκαν οι αγρότες γονείς της που ήταν πρόσφυγες από τον Πόντο. Και δεν σταμάτησε ούτε εκεί, αφού στη συνέχεια πρόσφερε 15.000 ευρώ στην εκκλησία του χωριού για την επισκευή της σκεπής, 250 κουβέρτες στην Παθολογική Κλινική του Νοσοκομείου Κιλκίς, ενώ ενίσχυσε οικονομικά και συντοπίτες της που το είχαν ανάγκη.
Όλα τα δώρα ζωής που χαρίζει απλόχερα η 91χρονη Σοφία Προκοπίδου όλα αυτά τα χρόνια αθόρυβα – καθώς, όπως εξηγούν όσοι τη γνωρίζουν καλά, είναι ένθερμος οπαδός της λαϊκής ρήσης «κάνε το καλό και ρίξ’ το στον γιαλό» – έγιναν ευρέως γνωστά προ ημερών σε εκδήλωση του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Νομού Κιλκίς όπου την τίμησε για την κοινωνική της προσφορά και δέχθηκε να πει και η ίδια δυο λόγια. «Όταν ξαφνικά πέθανε ο αδερφός μου, τον οποίο υπεραγαπούσαμε και πονέσαμε πολύ, η πρώτη μου σκέψη ήταν να πουλήσω το διαμέρισμα (σ.σ.: το είχε αγοράσει με δάνειο στη Θεσσαλονίκη όταν ζούσε εκεί ως δασκάλα) και να κάνω δωρεά ένα ασθενοφόρο στο Κιλκίς», είπε η 91χρονη, με τη φωνή της να σπάει από συγκίνηση.
«Ξεκίνησα έτσι και νομίζω ότι θα προσπαθήσω πάλι ό,τι μπορώ να κάνω. Και αυτό μπορεί να κάνει ο καθένας μας. Και από το υστέρημα ο καθένας μπορεί να δώσει κάτι. Αρκεί να θέλουμε να βοηθήσουμε τον τόπο μας, την πατρίδα μας», ολοκλήρωσε καταχειροκροτούμενη.
«Άνθρωπος πάνω απ’ όλα, πάντα στο χωριό παρούσα, είναι μια γυναίκα που θαυμάζω», λέει στα «ΝΕΑ» ο 60χρονος ανιψιός της και πρόεδρος της Μεγάλης Βρύσης Γιώργος Παπαδόπουλος. Υπενθυμίζοντας τα δύο περιστατικά του Νοεμβρίου του 2023 (85χρονη δώρισε ασθενοφόρο στο ΕΚΑΒ Μεσολογγίου / ζευγάρι ηλικιωμένων πρόσφερε 100.000 ευρώ στο Νοσοκομείο Διδυμοτείχου), ο Γιώργος Φλωρίδης, που παρέστη στην εκδήλωση προς τιμήν της 91χρονης, έκανε λόγο για ανάγκη ανάδειξης τέτοιων περιπτώσεων, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε ως κοινωνία όταν αγνοούμε τα πρότυπα που έχουμε δίπλα μας, την ώρα που έχουμε ανάγκη προτύπων».
Φτιάχνει κασκόλ για τα παιδιά του πολέμου
Σε ποια ηλικία σταματά κάποιος να προσφέρει και να διδάσκει αλληλεγγύη; Η απάντηση είναι απλή και αβίαστη εάν κανείς γνωρίσει την κυρία Ιωάννα, η οποία στα 93 της χρόνια σήμερα συνεχίζει να πλέκει πολύχρωμα κασκόλ και να τα προσφέρει. Μάλιστα, τα πολύχρωμα πλεκτά και οι χειροτεχνίες της έχουν βγει κι εκτός συνόρων, «ταξιδεύοντας» χιλιάδες χιλιόμετρα για να… συναντήσουν αυτούς που τα έχουν πραγματικά ανάγκη.
Στο διαμέρισμα στο οποίο μένει η κυρία Ιωάννα με τον 94χρονο σύζυγό της Κώστα, στα Πατήσια, κάθε γωνιά γεμίζει με χρωματιστά πλεκτά. Καθημερινά, με δύο βελόνες στα χέρια, εκείνη ξεκινά από το πρωί να πλέκει και συνεχίζει – κάνοντας ένα μεσημεριανό διάλειμμα – μέχρι αργά το βράδυ. Υπάρχουν μέρες που καταφέρνει να τελειώσει ακόμη και δύο κασκόλ.
Το γεγονός ότι τα μάτια της έχουν αρχίσει να την προδίδουν δεν την πτοεί, ίσα ίσα που την πεισμώνει να ολοκληρώσει ό,τι ξεκινά. Άλλωστε, όπως εξηγεί η κόρη τής κυρίας Ιωάννας Ματσούκα, Αγγελική, το πλέξιμο της… προσφοράς τη βοηθά να διαχειρίζεται και τους πόνους που την ταλαιπωρούν εξαιτίας της νευραλγίας του τριδύμου, από την οποία πάσχει, ιδίως κάθε φορά που ο καιρός αλλάζει.
Η προσφορά είναι στο DNA της κυρίας Ιωάννας, καθώς από μικρή ηλικία, ήδη από τότε που ήταν στη γενέτειρά της, τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας, η αλληλεγγύη ήταν βασικός άξονας στη ζωή της.
«Από τότε που τη θυμάμαι, προσέφερε. Παρόλο που στο σπίτι υπήρχε ένας μόνο εργαζόμενος, όταν η μητέρα μου μάθαινε ότι κάποιος στη γειτονιά ή την πολυκατοικία είχε ανάγκη, βοηθούσε από το υστέρημά τους, ένα πιάτο φαγητό», σημειώνει η κυρία Αγγελική. Παρόλο που η κυρία Ιωάννα δεν υπήρξε ποτέ μοδίστρα, τα χέρια της «έπιαναν». «Η μητέρα μας ήταν πάντα εφευρετική. Μας έφτιαχνε από κουμπιά ή ακόμη και από λωρίδες χαρτιού κολιέ, πλεκτά χαλάκια, ακόμη και οικολογικές τσάντες από το μεταλλικό καπάκι της μπίρας».
Η παραγωγή σε κασκόλ της κυρίας Ιωάννας είναι πολύ μεγάλη. Αυτός είναι και ο λόγος που οι κόρες της εδώ και αρκετά χρόνια αποφάσισαν να τα μοιράσουν όπου μπορούσαν. «Σε δομές παιδικής προστασίας, όπως τα Παιδικά Χωριά SOS, σε μπαζάρ για φιλανθρωπικό σκοπό, ακόμη και στις εκδρομές που πηγαίνουμε πάντα παίρνουμε μια δυο τσάντες και τις δίνουμε στην εκκλησία», αναφέρει η κυρία Αγγελική.
Κάθε κασκόλ που τελειώνει η μητέρα της, μπαίνει σε ένα καλάθι από καπάκια μπουκαλιών, δημιουργία της κυρίας Ιωάννας, κι αφού τα σιδερώσει τα βάζει σε τσάντες, έτοιμα για να… εκπληρώσουν την αποστολή τους. Τα πολύχρωμα κασκόλ που φτιάχνει με τόση προσήλωση η κυρία Ιωάννα φέτος τον χειμώνα θα φτάσουν με τη μεσολάβηση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σε παιδιά πρόσφυγες, τα οποία ζουν σε δομές φιλοξενίας της Αττικής. Ωστόσο, έχουν βγει κι εκτός ελληνικών συνόρων, καθώς με τη βοήθεια του δικτύου γνωστών της οικογένειας τα κασκόλ έχουν πάει σε παιδιά του πολέμου στη Βοσνία αλλά και στην Ουκρανία.
