Πλέον, ναι, τα ξέρουμε όλοι. Άλλωστε, μιλάμε για περισσότερα από 50 καταστήματα σ’ ολόκληρη την Ελλάδα (πέραν αυτών στην Κύπρο, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία). Θέλοντας και μη, «πέφτεις» επάνω τους κάποια στιγμή και, σαν άλλες άηχες Σειρήνες που σε καλούν ρος το μέρος τους, περνάς τις πόρτες και περιηγείσαι στους μεγάλους διαδρόμους τους.
Μετά, είναι κι εκείνες οι διαβόητες διαφημίσεις που αμφιρρέπουν μεταξύ απτής ιδιοφυΐας και κιτς: το «Κράζεις; Θαυμάζεις!», η Άντζελα, η Στανίση και ο «Ζορό» Παναγιώτης Ψωμιάδης- όλες τους εκτόξευσαν την αλυσίδα στην καταναλωτική στρατόσφαιρα.
Πλέον, ναι: τα ξέρουμε όλοι. Εδώ που τα λέμε, πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά; Για τα Jumbo μιλάμε.
Μόνο που, βλέπετε, τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε έτσι…
Τα πρώτα χρόνια: Αίγυπτος- Ιταλία- Ελλάδα
Πλούτος. Όχι στα επίπεδα που θα έφτανε μετά η οικογένεια με τον γιο στο τιμόνι, όμως πλούτος: ο πατέρας του Απόστολου Βακάκη, ο Γιώργος, είχε ανοίξει μια βιομηχανία διογκωμένης πολυστερίνης στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και οι δουλειές του προσέγγιζαν με ταχύτατους ρυθμούς το άριστα.
Κάπως έτσι, τα πούπουλα αποτελούσαν την οικία του μικρού τα πρώτα χρόνια της ζωής του (δεκαετία του 1960), όμως σύντομα οι κρατικοποιήσεις του προέδρου Άσερ έφεραν σε δύσκολη θέση τους Έλληνες που ζούσαν στη χώρα, αναγκάζοντας πολλούς εξ αυτών στο να κουνήσουν μαντήλι στη- μέχρι πρότινος φιλόξενη- χώρα.
Ένας εξ αυτών ήταν και ο Γιώργος Βακάκης, ο οποίος πήρε την απόφαση να πάει στην Ιταλία, όπου και έπιασε δουλειά σε μια βιοτεχνία λούτρινων παιχνιδιών. Ο στόχος του, με τον νόστο να του χτυπά ολοένα και πιο συχνά την συναισθηματική πόρτα, σαφής: να μαζέψει κεφάλαιο προκειμένου να επιστρέψει μετά από καιρό στην Ελλάδα και ν’ ανοίξει εκεί μια δική του βιομηχανία παιχνιδιών.
Αυτό επιτυγχάνεται χάρη (και) στα κοσμήματα που είχε στην κατοχή της η σύζυγός του Σοφία και τα οποία πούλησε, καθιστώντας εφικτό το ταξίδι για μόνιμη εγκατάσταση στα πάτρια εδάφη.
Από κείνο το γαλανόλευκο σημείο και μετά ξεκίνησε και πάλι η εκτόξευση.
Μέχρι, δηλαδή, να έρθει το γκρεμοτσάκισμα στα βράχια.
El Greco
Η ιδέα γεννήθηκε στο μυαλό του πατέρα Βακάκη και, εν συνεχεία, έλαβε «σάρκα και οστά» στην Άνω Γλυφάδα: “El Greco”- η βιομηχανία που ήρθε στα μέρη μας για να γράψει ιστορία.
Και, είναι η αλήθεια, έγραψε- έστω κι αν από ένα σημείο και μετά το ονειρώδες ξεκίνημα της επιχείρησης μετατράπηκε σε αναπάντεχο εφιάλτη. Οι δουλειές πήγαιναν πολύ καλά, ο (20χρονος, πλέον) Απόστολος σπούδαζε λογιστικά στην Αγγλία και δεν συγκινούνταν ιδιαιτέρως από την προοπτική ενασχόλησης με τα παιχνίδια, όμως η μοίρα επεφύλασσε άσχημο παιχνίδι στην El Greco.
Τι συνέβη; Μια φωτιά στο εργοστάσιο πληγώνει ανεπανόρθωτα το όλο project και ο ξενιτεμένος γιος της οικογένειας αναγκάζεται να γυρίσει πίσω για να πάρει στα χέρια του μια θνησιμαία εταιρία που μοιάζει να βρίσκεται μια ανάσα από τον επιθανάτιο ρόγχο.
Ο Απόστολος Βακάκης πρέπει να δώσει το φιλί της ζωής στην El Greco.
Και το κάνει, σκοτώνοντάς την.
Jumbo: Το «τρικ» που τα εκτόξευσε
Παρά το γεγονός πως έμοιαζε με οικειοθελή επιχειρηματική «αυτοκτονία», ο Απόστολος αποφασίζει να φύγει από την Αθήνα και να πάει στην Ζάκυνθο, όπου βρίσκεται η παραγωγική μονάδα της βιομηχανίας.
Στην πρωτεύουσα επιστρέφει το 1985 και κάνει την κίνηση-ματ, η οποία έμελλε ν’ αλλάξει τον ρου της (προσωπικής του) ιστορίας: βλέποντας πως οι πάνω όροφοι των malls αποτελούν, κατ’ ουσίαν, ανεπιθύμητους χώρους στα 80s- και, ως εκ τούτου, έχουν φθηνότερα ενοίκια- δημιουργεί τα καταστήματά του ακριβώς σε αυτούς, εξοικονομώντας αρκετά χρήματα.
Έτσι, το 1986 έχει τη δυνατότητα ν’ ανοίξει το πρώτο Jumbo στην Γλυφάδα, το οποίο, φυσικά, πουλάει πρωτίστως παιχνίδια.
Το 1990 μεταβιβάζει, με μια χειρουργικής ακρίβειας κίνηση, την El Greco στην πολυεθνική Hasbro (ο ίδιος παρέμεινε στο ρόλο του διευθυντή), ενώ μια εφταετία αργότερα μπαίνει και στο Χρηματιστήριο.
Τα πάντα είναι έτοιμα, λοιπόν, για την παράσταση στη μεγάλη σκηνή.
Αυτή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Αθηνά, Φοίβος, Jumbo
Αθήνα, 2004, Ολυμπιακοί Αγώνες. Όλα τα βλέμματα της υφηλίους στραμμένα στα μέρη μας, καθώς για τρεις εβδομάδες η πρωτεύουσα της Ελλάδας μετατρέπεται στην πρωτεύουσα του κόσμου.
Παράλληλα, για τον Mr. Jumbo, είναι μια ευκαιρία να επεκτείνει περαιτέρω την αυτοκρατορία του, καθώς κερδίζει τον πλειοδοτικό διαγωνισμό κι έχει, πια, το δικαίωμα για την αποκλειστική παραγωγή και εμπορία των επίσημων μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων.
Έτσι, όσα κουκλάκια Αθηνά και Φοίβος ταξιδεύουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα φέρουν τη δική του υπογραφή, κάτι που- όπως αναμενόταν- φέρνει υπέρογκα κέρδη στο «μαγαζί» του.
Ο Απόστολος Βακάκης έχει γίνει πλέον, παντοδύναμος και μένει μια τελευταία πινελιά προκειμένου να ολοκληρωθεί το προσωπικό του κομψοτέχνημα: τα Jumbo μετατρέπονται σταδιακά σε σούπερ μάρκετ, έχοντας πλέον στα καταστήματά τους και είδη για το σπίτι, ρούχα, αναψυκτικά και τρόφιμα- πάντα, φυσικά, με τα παιχνίδια να δίνουν το «παρών».
Μάλιστα, σύμφωνα με τα όσα δηλώνει ο ίδιος, τα «είδη σούπερ μάρκετ» αποτελούν το 53% των εσόδων της εταιρίας του, με τα παιχνίδια να έχουν πέσει στο 47%.
Καθόλου άσχημα, δε νομίζετε;
Στο μάτι του κυκλώνα
Μέχρι τώρα, μοιάζει με το απόλυτο παραμύθι: το παιδί που γεννήθηκε μέσα στα λούσα, έπεσε σχετικά χαμηλά, έφυγε εκ νέου στο εξωτερικό, γύρισε στην πατρίδα του και από το 2 (ok, το μηδέν θα ήταν υπερβολή) κατάφερε να φτάσει στο 100.
Ωστόσο, υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού: ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) και η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή έχουν ασχοληθεί ουκ ολίγες φορές με την περίπτωσή του, καθώς η πολιτική που έχει υιοθετήσει ο κ. Βακάκης περί φθηνών προϊόντων (σπανίως κάτι στα Jumbo κοστίζει περισσότερο από 10-12 ευρώ) έχει «γεννήσει» πρόβλημα ποιότητας σε αρκετά προϊόντα.
Σα να μην έφτανε αυτό, το όνομά του ενεπλάκη και στο σκάνδαλο των offshore εταιριών το 2007, με τον ίδιο, ωστόσο, να μην κατηγορείται επισήμως.
Ακόμα, υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες πως στα καταστήματά του επικρατεί εργασιακός Μεσαίωνας, καθώς οι υπάλληλοί του διαμαρτύρονται για χαμηλούς μισθούς, εκ περιτροπής εργασία και τα «περιβόητα» ελαστικά ωράρια.
Η απάντηση του ιδιοκτήτη έχει τη μορφή αριθμητικής χιονοστιβάδας, μιας και τονίζει πως σε περίοδο ακραίας οικονομικής κρίσης και σε μια χειμαζόμενη χώρα όπως η Ελλάδα, αυτός ουδέποτε προέβη σε απολύσεις ή μειώσεις αποδοχών στους εργαζόμενούς του, απασχολώντας περισσότερα από 4000 άτομα συνολικά.
Ανεξαρτήτως, λοιπόν, του σε ποια πλευρά (των «πολέμιων» ή των «θαυμαστών» του, δηλαδή) στέκεται κανείς, οφείλει να παραδεχτεί πως ο κ. Βακάκης- που, ειρήσθω εν παρόδω, σε προσωπικό επίπεδο γνώρισε την απόλυτη φρίκη– αποτελεί την προσωποποίηση του επιχειρηματικού success story.
Αυτό το τελευταίο τεκμαίρεται πανεύκολα, μ’ ένα γρήγορο τεστ: έχετε ψωνίσει κι εσείς κάπου, κάποτε, από εκείνα τα (υπερμεγέθη, συνήθως) καταστήματα που το όνομά τους βρίσκεται στην πρόσοψη του κτηρίου με πολύχρωμα γράμματα- έτσι δεν είναι;
Ναι, ναι, ακριβώς. Γι’ αυτά λέμε.
Τα JUMBO.
