Η τελευταία μόδα είναι να ενοικιάζονται τρώγλες ως κατοικίες, και μάλιστα σε εξωφρενικές, για αυτό που προσφέρουν τιμές, με πολλές από αυτές να πληρούν οριακά τα κριτήρια του χώρου κατάλληλου για κατοίκηση. Στις μόδες της αγοράς κατοικίας, όπου η κατάσταση έχει ξεφύγει, όπως καταγγέλλουν άνθρωποι που βρίσκονται στη δύσκολη θέση να πρέπει να αναζητήσουν σπίτι, είναι και «το κόστος υπόδειξης ακινήτου» που αναφέρεται ρητά στις αγγελίες.
Με τη στεγαστική κρίση να έχει ήδη χτυπήσει την Ελλάδα και τη ζήτηση για ενοικίαση σπιτιού να αυξάνεται, όσο οι ιδιοκτήτες επιλέγουν να βγάζουν τα ακίνητά τους στο παζάρι του Airbnb, το κόστος των ενοικίων έχει φτάσει σε ύψη δυσθεώρητα για τους «μισθοεξαρτημένους», όπως τους είχε ορίσει ο πρωθυπουργός. Σπίτι όσο ένα κανονικό δωμάτιο ξενοδοχείου με ενοίκιο 380 ευρώ, δώμα 10 τ.με 300 ευρώ/μήνα με την αγγελία να ξεκαθαρίζει ότι απευθύνεται σε κάποιον εργάτη-τρια ή συνταξιούχο που ζει μόνος του.
Βρίσκεις και μεγαλύτερες… ευκαιρίες. Γκαρσονιέρα 27 τ.μ στον Νέο Κόσμο, όχι στη Χαβάη, 600 ευρώ/μήνα. Επίσης για τους πιο εναλλακτικούς, υπάρχουν σπίτια που θυμίζουν κελί φυλακής με τη λεκάνη της τουαλέτας δίπλα στην κουζίνα 450 ευρώ/μήνα. Στα σπίτια της προκοπής, που δεν σφίγγεις τα δόντια για να μην πεις όσα «γαλλικά» ξέρεις στον θρασύ ιδιοκτήτη, το υπογλώσσιο για την πίεση θα το χρειαστείς μόλις διαβάσεις τις απαιτήσεις για προκαταβολή 6 ενοικίων.
Τις αγγελίες αυτές, και κατ’ επέκταση το μεγάλο πρόβλημα στην ενοικίαση κατοικίας αναδεικνύει ο Ξεσπιτόγατος, μια ομάδα με 55.800 μέλη που έχουν απηυδήσει με τις εξωφρενικές απαιτήσεις για την ενοικίαση στέγης, που φιλοξενεί στις αναρτήσεις του μια μεγάλη συλλογή από κατοικίες σε τιμές… Παρισιού ή Τόκυο.
… εάν βρίσκεσαι στην τρίτη δεκαετία της ζωής σου και μένεις ακόμα στο παιδικό σου δωμάτιο, εάν η τράπεζα δεν πρόκειται να σου εγκρίνει ποτέ στεγαστικό δάνειο, εάν είσαι εξαρτημένος από το μισθό σου και ψάχνεις σπίτι… ο Ξεσπιτόγατος είναι εδώ για να στεγάσει την ιστορία σου»
Τα μέλη του Ξεσπιτόγατου, μιας ομάδας ατόμων που φιλοδοξεί να μετατραπεί σύντομα σε σωματείο, αστειευόμενα με την σχεδόν τραυματική εμπειρία των ανθρώπων που αμείβονται με 800 ευρώ (μεικτά) να βρουν οικία, συνηθίζουν να περιγελούν τις «ευκαιρίες αυτές», που οι Golden Visas και τα AirBnb έχουν αφήσει ως μοναδικές διαθέσιμες κατοικίες για τους κατοίκους σε διάφορους δήμους. Ενώ ξεκίνησαν και την συλλογή υπογραφών.
Ποιος είναι ο ΞΕΣΠΙΤΟΓΑΤΟΣ
Ο Ξεσπιτόγατος ξεκίνησε την παρουσία του το 2021, λέοντας μεγάλες αλήθειες πάντοτε με χιούμορ. Καθώς όμως η ομάδα ασχολείται με ένα πραγματικό πρόβλημα επιβίωσης και αξιοπρέπειας για εκατομμύρια πολίτες, βρίσκεται σε διαδικασία να οργανωθούν τα πιο ενεργά μέλη και να δημιουργήσουν σωματείο ή συλλογικότητα ενοικιαστών στην Αθήνα, στα πρότυπα οργανώσεων του εξωτερικού (Βερολίνο, Βαρκελώνη).
Σύμφωνα με την περιγραφή της ομάδας: «Εάν δεν διαθέτεις λοφτ με θέα το Λυκαβηττό, εάν βρίσκεσαι στην τρίτη δεκαετία της ζωής σου και μένεις ακόμα στο παιδικό σου δωμάτιο, εάν η τράπεζα δεν πρόκειται να σου εγκρίνει ποτέ στεγαστικό δάνειο, εάν είσαι εξαρτημένος από το μισθό σου και ψάχνεις σπίτι… ο Ξεσπιτόγατος είναι εδώ για να στεγάσει την ιστορία σου. Στην ομάδα αυτή συζητάμε για τη τρέλα και παράνοια που επικρατεί γύρω από την αναζήτηση στέγης και ανταλλάσσουμε σχετικές εμπειρίες και αγγελίες».
Συλλογή υπογραφών
Στο κείμενο συλλογής υπογραφών του, ο ΞΕΣΠΙΤΟΓΑΤΟΣ δηλώνει: «Η εποχή της υπομονής και της ανοχής έφτασε στο τέλος της. Τα ύψη των ενοικίων και τα πάγια κόστη στέγασης έχουν ξεπεράσει κάθε λογικό όριο στην Ελλάδα, δοκιμάζοντας τρομακτικά τις αντοχές του λαού.
Ο μέσος πολίτης της χώρας δαπανά πάνω από το ένα τρίτο του μηνιαίου εισοδήματος (34,2%) για να καλύψει τα κόστη στέγασης (Eurostat, 2023). Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, όπου ο μέσος όρος είναι το 19,9%. Παράλληλα, οι νέες και οι νέοι γυρνούν στο παιδικό τους δωμάτιο αδυνατώντας να ανταποκριθούν στην αύξηση του στεγαστικού κόστους.
Οι καιροί απαιτούν κινητοποίηση και δραστικές ενέργειες από την πλευρά της Πολιτείας και της κυβέρνησης, όπως ορίζεται και στο άρθρο 21 του Συντάγματος. Η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις συνταγματικές επιταγές και, με την ένοχη αδράνειά της, έχει οδηγήσει στην πλήρη απορρύθμιση της αγοράς ακινήτων, ευνοώντας μόνο τη μεγάλη ιδιοκτησία και τον τουριστικό κλάδο, σε βάρος όλων των υπολοίπων».
«Η πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγη αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα»
Συνεχίζοντας τα μέλη του ΞΕΣΠΙΤΟΓΑΤΟΥ απαιτούν τα κάτωθι.
«Ο τομέας της κατοικίας οφείλει να ρυθμιστεί άμεσα και δραστικά με γνώμονα τις στεγαστικές ανάγκες των πολιτών, όχι της αγοράς. Όλες/οι εμείς, μια ομάδα πολιτών που βρήκαμε «στέγη» στον «Ξεσπιτόγατο», απαιτούμε:
• την άμεση ρύθμιση της αγοράς ενοικίων με προστασία των ενοικιαστών για πρόσβαση σε ποιοτική και προσιτή κατοικία (συμβόλαια με ελάχιστο διάστημα κάλυψης 5ετίας, σύνδεση τιμής ενοικίου με κριτήρια ποιότητας του σπιτιού, όριο στις αυξήσεις κ.ά.),
• τη δημιουργία αποθέματος δημόσιας ή συνεταιριστικής, μη κερδοσκοπικής Κοινωνικής Κατοικίας, ώστε να φτάσει τουλάχιστον στο 6% του συνολικού στεγαστικού αποθέματος (όπως είναι ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ),
• τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb (περιορισμό αδειών σε κορεσμένες περιοχές, υπαγωγή στο καθεστώς των τουριστικών καταλυμάτων, απαγόρευση βραχυχρόνιας μίσθωσης σε νομικά πρόσωπα κ.ά.),
• την απαγόρευση της χορήγησης Golden Visa με αγορά στέγης,
• τη θεσμική και ουσιαστική προστασία της πρώτης κατοικίας και της μικρής ιδιοκτησίας,
• τη νομοθέτηση ρυθμίσεων για τα άδεια ακίνητα με σκοπό την επαναδιάθεσή τους».
56.000 μέλη
Από τα 5.000 μέλη τον Μάιο του 2022 σήμερα έχουν φτάσει στα 56.600 μέλη. Ανταλλάζουν… τεχνογνωσία σε σχέση με ιδιοκτήτες κατοικιών που παρανομούν, ενώ διηγούνται τις τρομακτικές εμπειρίες ενός ανθρώπου που ψάχνει απεγνωσμένα σπίτι.
Η εκτεταμένη κερδοσκοπία και ακρίβεια, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την αγορά ακινήτων με πολλές περιοχές να εμφανίζουν αστρονομικές αυξήσεις ανά τετραγωνικό τα τελευταία χρόνια.
Οι περιοχές που εμφανίζουν υπέρογκες αυξήσεις
Σοβαρές ανατιμήσεις σημειώνονται στις περιοχές της Νέας Σμύρνης και του Νέου Κόσμου, στην Καισαριανή, τα βόρεια προάστια και ειδικά την Κηφισιά, το Μαρούσι, την Εκάλη, το Νέο Ψυχικό, τον Χολαργό, την Λυκόβρυση αλλά και πιο μακρινές. Στα Εξάρχεια, το Κουκάκι, την Πλάκα και τα Άνω Πετράλωνα οι τιμές παραμένουν εξαιρετικά υψηλές εξαιτίας της πίεσης από τις ενοικιάσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης και την υψηλή ζήτηση.
Κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν AirBnb τα οποία υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στην αγορά κατοικίας εξαιτίας των φορολογικών επιπτώσεων και των υποχρεωτικών δηλώσεων ενοικίασης βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Μεγάλες ανατιμήσεις σημειώνονται μέχρι και στο Μαρκόπουλο, τον Άγιο Στέφανο, την Ραφήνα, την Ανάβυσσο και το Λαγονήσι. Κυρίως γιατί κάποιοι ιδιοκτήτες αποφάσισαν να φέρουν στην αγορά κατοικίας τα εξοχικά τους, για κάποια έστω χρόνια μήπως και επιβιώσουν τα χρόνια της ακρίβειας.
Εκρηκτικό μείγμα
Οι εξωφρενικές αυτές τιμές ενοικίασης αναγράφονται στις αγγελίες τη στιγμή που η ακρίβεια αδειάζει το πορτοφόλι των μεσαίων και χαμηλών τάξεων, καθώς όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία της ΓΣΕΕ όσο πιο χαμηλό το εισόδημα τόσο πιο μεγάλο το πλήγμα από την ακρίβεια. Πχ για εισοδήματα κάτω των 750 ευρώ διαπιστώνεται αύξηση 19% της δαπάνης για το ψωμί. Το ποσοστό υποχωρεί στο 11% για την κατηγορία εισοδημάτων μεταξύ 751 και 1.100 ευρώ, ενώ περιορίζεται μόλις στο 1% για την κατηγορία 1.801 – 2.200 ευρώ.