Γράφει ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΟΡΦΙΔΗΣ
Μπλόκο σε στελέχη επιχειρήσεων που έχουν καταδικαστεί για αξιόποινες πράξεις είτε στην Ελλάδα είτε σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ απ’ το να κατέχουν διευθυντικές θέσεις και να διαχειρίζονται εταιρικές υποθέσεις θέτει το νομοσχέδιο του υπ. Ανάπτυξης του οποίου η συζήτηση ξεκινά σήμερα στη Βουλή. Πρόκειται για νομοσχέδιο που ενσωματώνει τη σχετική Κοινοτική Οδηγία («Ενσωμάτωση του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1151 κατά το μέρος που αφορά τους αποκλεισμένους διευθυντές και άλλες επείγουσες διατάξεις») και έχει ως στόχο την αποτροπή δόλιας ή καταχρηστικής συμπεριφοράς. Για την εφαρμογή του μέτρου, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μητρώου – «μαύρης λίστας» εντός του ΓΕΜΗ όπου θα καταχωρούνται αυτόματα τα στελέχη που καταδικάζονται και που πλέον θα καθίστανται «αποκλεισμένοι διευθυντές», όπως χαρακτηρίζονται.
Μάλιστα, όπως σημειώνει το νομοσχέδιο, δεδομένα για τους «αποκλεισμένους διευθυντές» θα λαμβάνονται ηλεκτρονικά από άλλα μητρώα του Δημοσίου, και, όπου απαιτείται, μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και ιδίως από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.), το Μητρώο Αφερεγγυότητας του Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων και την πύλη «e-justice».
Στη συγκεκριμένη «μαύρη λίστα» θα έχουν πρόσβαση οι δημόσιες Αρχές του άρθρου 6 του ν. 4557/2018, δηλαδή η ΤτΕ, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η ΕΛΑΣ, η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων, η ΑΑΔΕ, η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων, το υπουργείο Δικαιοσύνης. Επίσης η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, το Σύστημα Διασύνδεσης Μητρώων Επιχειρήσεων (Σ.ΔΙ.ΜΗ.Ε. – B.R.I.S.), καθώς και ιδιώτες που έχουν ειδικό έννομο συμφέρον.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο το ΓΕΜΗ θα ανταλλάσσει πληροφορίες με τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της πλατφόρμας «e-justice», σχετικά με τα στοιχεία των αποκλεισμένων διευθυντών, τη διάρκεια του αποκλεισμού, καθώς και τους λόγους του αποκλεισμού και θα απαντά ηλεκτρονικά σε αιτήματα των άλλων κρατών μελών για οποιαδήποτε σχετική πληροφορία.»
Ο «αποκλεισμένος διευθυντής»
Ποιος όμως θα θεωρείται «αποκλεισμένος διευθυντής» με βάση το νομοσχέδιο; Η ρύθμιση αναφέρει ρητά πως «Αποκλεισμένος διευθυντής ορίζεται το φυσικό πρόσωπο που αποκλείεται από τη διαχείριση εταιρικών υποθέσεων επειδή:
α) έχει αμετακλήτως καταδικαστεί για τις αξιόποινες πράξεις των άρθρων:
αα) 197 έως 202 του ν. 4738/2020 (Α΄ 207), περί παραβίασης των διατάξεων για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας,
αβ) 187, 187Α, 187Β, 372, 374, 375, 380, 385, 386, 386Α, 386Β, 390, 394, 394α, 395, 397, 404 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α΄ 95), περί εγκληματικής οργάνωσης, τρομοκρατικών πράξεων – τρομοκρατικής οργάνωσης, αξιόποινης υποστήριξης, κλοπής, διακεκριμένης κλοπής, υπεξαίρεσης, ληστείας, εκβίασης, απάτης, απάτης με υπολογιστή, απάτης σχετικής με τις επιχορηγήσεις, απιστίας, αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος, διακεκριμένης αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος, παρακώλυσης συναγωνισμού, καταδολίευσης δανειστών και τοκογλυφίας αντίστοιχα,
αγ) 28 έως 31 του ν. 4443/2016 (Α΄ 232), περί κατάχρησης αγοράς,
αδ) 176 έως 179 του ν. 4548/2018 (Α΄ 104), περί παραβίασης του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών,
αε) 155 του ν. 2960/2001 (Α΄ 265), περί λαθρεμπορίας,
αστ) 2 του ν. 4557/2018 (Α΄ 139), περί πρόληψης και καταστολής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας,
β) έχει κριθεί ως πρόσωπο που εμπίπτει στην κατηγορία του αποκλεισμένου διευθυντή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τους λόγους που περιγράφονται στην περ. α΄).»
Με βάση αυτά που ορίζει το νομοσχέδιο ο «αποκλεισμένος διευθυντής απαγορεύεται, είτε κατά τη σύσταση της εταιρείας, είτε κατά τη διάρκεια λειτουργίας της, να διορίζεται:
α) μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) σε Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.),
β) διαχειριστής σε Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης, Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία και Ετερόρρυθμη Εταιρεία κατά μετοχές,
γ) πληρεξούσιος ή αντίκλητος σε υποκαταστήματα κεφαλαιουχικών εταιρειών,
δ) εκκαθαριστής,
ε) εκπρόσωπος νομικού προσώπου που συμμετέχει στο Δ.Σ. Α.Ε. κατά την έννοια της παρ. 4 του άρθρου 77 του ν. 4548/2018,
στ) υποκατάστατος οργάνου κεφαλαιουχικής εταιρίας και
ζ) ως πρόσωπο που έχει την εξουσία να δεσμεύει την εταιρεία έναντι τρίτων και να την εκπροσωπεί ενώπιον δικαστηρίου».
Αναφέρεται μάλιστα ρητά πως ο διορισμός ενός «αποκλεισμένου διευθυντή» είναι άκυρος και πως στην περίπτωση που ο αποκλεισμός επέλθει κατά τη διάρκεια της θητείας του φυσικού προσώπου, η εταιρεία θα έχει ένα μήνα προθεσμία να προβεί στην αντικατάσταση του.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο η διάρκεια του αποκλεισμού, που επιβάλλεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, είναι ανάλογη της βαρύτητας της παράβασης και ειδικότερα:
α) σε περίπτωση κακουργήματος 15 έτη από τον χρόνο που η απόφαση κατέστη αμετάκλητη,
β) σε περίπτωση πλημμελήματος 5 έτη από τον χρόνο που η απόφαση κατέστη αμετάκλητη.
Μετά την ολοκλήρωση της διάρκειας αποκλεισμού το αποκλεισμένο φυσικό πρόσωπο θα διαγράφεται αυτοδίκαια από το Μητρώο Αποκλεισμένων Διευθυντών.
Κυρώσεις
Στην περίπτωση που κάποιος «αποκλεισμένος διευθυντής» διαχειρίζεται εταιρικές υποθέσεις τότε το νομοσχέδιο προβλέπει σειρά κυρώσεων τόσο για το φυσικό πρόσωπο όσο και για την εταιρεία. Συγκεκριμένα:
-Στον «αποκλεισμένο διευθυντή» που διενεργεί εν γνώσει του αποκλεισμού πράξεις διαχείρισης εταιρικών υποθέσεων θα επιβάλλεται πρόστιμο ύψους από 20 χιλ. ευρώ έως 500 χιλ. ευρώ.
-Στην εταιρεία που αναθέτει τη διαχείριση των εταιρικών της υποθέσεων σε αποκλεισμένο διευθυντή εν γνώσει του αποκλεισμού του, ή παραλείπει να τον αντικαταστήσει εντός της προθεσμίας του ενός μήνα θα επιβάλλεται επίσης πρόστιμο ύψους από 20 χιλ. ευρώ έως 500 χιλ. ευρώ.
Τα πρόστιμα θα επιβάλλονται με απόφαση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης. Επίσης κατά της απόφασης επιβολής του προστίμου δύναται να ασκείται ενδικοφανής προσφυγή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης εντός 20 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης.
Σημειωτέον πως το ύψος του επιβληθέντος προστίμου θα μειώνεται στο ήμισυ, εάν ο υπόχρεος, εντός 20 ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης σε αυτόν της σχετικής πράξης, δεν ασκήσει προσφυγή και προβεί σε καταβολή του προστίμου.
